2906543604

113

y_t — bonitowany wskaźnik naturalności roślinnej, P — powierzchnia jednostek.

W odniesieniu do poprzednio prezentowanego podejścia, w drugiej wersji metody obliczania wskaźnika antropizacji pominięto człony opisujące zanieczyszczenie środowiska, zmiany morfologii terenu i powierzchnię zakładów przemysłowych.

Odmiennie również kształtuje się wskaźnik naturalności zbiorowisk roślinnych, który przybiera wartość od 1 do 11:

1.    Zbiorowiska finalne (naturalne): a) leśne, b) bezleśne.

2.    Zbiorowiska naturalne o zaburzonej strukturze.

3.    Lasy odroślowe, naturalne zbiorowiska zaroślowe oraz naturalne, sukcesyjne, nieużytkowane zbiorowiska trawiaste (murawy piaskowe, wieloletnie halizny itp.).

4.    Kośne zbiorowiska trawiaste.

5.    Pastwiskowe zbiorowiska trawiaste.

6.    Lasy sadzone na niewłaściwym siedlisku.

7.    Leśna sukcescja wtórna (młodniki, drągowiny).

8.    Zbiorowiska synantropijne o dobrze wykształconej charakterystycznej kombinacji gatunków (w tym zbiorowiska segetalne).

9.    Zbiorowiska synantropijne kadłubowe.

10.    Nieustabilizowane zgrupowania roślin.

11.    Brak roślinności.

Powyższa skala opiera się na założeniach teorii naturalnych kręgów zbiorowisk zastępczych. Skala ta uwzględnia jednocześnie stopień przekształcenia siedliska i zmiany roślinności (zarówno składu gatunkowego, jak i stosunków ilościowych).

Aby obliczyć wskaźnik S, trzeba dysponować szczegółową mapą roślinności rzeczywistej¹. Na podstawie obliczeń wskaźnika S wykonano karto-diagram badanego terenu (ryc. 23). Dla łatwiejszego porównywania obu kartodiagramów przyjęto legendę jak na rycinie 22; rozbudowano tylko „dolną” część skali (aby można było prześledzić drobne przekształcenia antropogeniczne).

Zwraca uwagę duże podobieństwo obu map. W zasadniczych rysach nie różnią się one od siebie. Ale dzięki zastosowaniu wskaźnika S, jednolite, słabo przekształcone (na ryc. 22) lasy i misy jeziorne okazały się zróżnicowane. Najbardziej naturalne są misy jeziorne z roślinnością szuwarową, łęgo-wo-olsową, tereny bagienne i fragment starodrzewia na południe od Miko-łajewa. Większość obszarów leśnych znalazła się w grupie nieznacznie przekształconych. W części lasów (intensywniej wykorzystywanych turystycznie oraz gospodarczo) zaznacza się piętno działalności człowieka. W tej samej grupie znalazł się górny naturalnie zarośnięty odcinek Czarnej Hańczy

8 — Studium geockologiczne.

1

Rękopiśmienna mapa roślinności rzeczywistej całego badanego terenu znajduje się w Zakładzie Zagospodarowania Środowiska IG i PZ PAN.