2705149569

nić szerokość światła przewodów mlecznych a także uwidacznia zmiany nowotworowe (rak lub brodawczak) rozrastające się w świetle przewodów; ułatwia również lokalizację zmiany w obrębie gruczołu piersiowego i samego przewodu mlecznego.

Badaniem cytologicznym stwierdza się w rozmazach z wydzieliny sutka dwa rodzaje komórek: niecharakterystyczne (histiocyty, komórki nabłonka przewodów, komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego) i komórki rakowe. Szczególnie ważne jest porównanie obrazów cytologicznego i galaktograficznego w przypadkach raków i brodawczaków śródprzewodo-wych. Należy zaznaczyć, że ujemny wynik badania cytologicznego nie wyklucza raka. Komórki rakowe mogą być nieobecne w rozmazie z różnych powodów, mimo nacieczenia przewodów przez nowotwór (źle wykonany rozmaz, zamknięcie przewodów przez zgęstniałą wydzielinę lub tkankę rakową). Ocena cytologiczna wydzieliny z sutka jest bardzo trudna ze względu na stosunkowo skąpy materiał jakim dysponują poszczególne pracownie. Powoduje to, że doświadczenie większości cytologów w tym zakresie jest niewystarczające. Dlatego ocenę cytologiczną wydzieliny z sutka winien wykonywać doświadczony cytodiagnosta, zajmujący się również innymi działami cytodiag-nostyki.

Krwista wydzielina w rakach sutka występuje bardzo rzadko, w 2—5% przypadków. Z drugiej strony częstość występowania raka sutka w przypadkach z krwistą wydzieliną waha się wg różnych autorów od 14—52% (7). Jednakże takie zmiany w sutku jak: brodawczak śródprzewodcwy, torbielowate zwyrodnienie sutka, torbiele są również częstym powodem występowania krwistej wydzieliny, natomiast niektórym rakom sutka towarzyszy wydzielina

0    innym zabarwieniu. Ponieważ — jak z tego wynika — zabarwienie wydzieliny z sutka nie ma istotnego znaczenia diagnostycznego, stosowanie przez niektórych autorów (3) barwienia na obecność krwi utajonej wydaje nam się bezcelowe dla różnicowania pomiędzy rakiem, brodawczakiem a torbielowatym zwyrodnieniem sutka. Z naszego materiału jak też z danych w piśmiennictwie (2, 5) wynika, że diagnostyka sutka wydzielającego powinna się opierać na skojarzonym badaniu radiologicznym

1    badaniu cytologicznym wydzieliny. Tego rodzaju stanowisko pozwala w części przypadków na ustalenie dokładnego rozpoznania przedoperacyjnego. Takie postępowanie pozwala również uniknąć pomyłek zdarzających się gdy rozpoznanie opieramy na podstawie jednej tylko metody jak np. badanie radiologiczne lub cytologiczne. Przy takim założeniu nabierają znaczenia również negatywne wyniki badania cytologicznego, które w powiązaniu z prawidłowym obrazem galaktograficznym pozwalają przyjąć, że wydzielanie nie jest spowodowane zmianami organicznymi w przewodach.

3. r ii e b o ni, B. floMaraJia: flMArHOCTMHECKOE nOBEflEHME B CJiyHAHX CEKPETMPyiOIHEtt MO-JIOHHOft 2KEJIE3BI (MAMMA SECRETANS)

ABTopbi npeflCTaBHJiH KJiMHHHecKwe iiaGjuo^eHHH na/* 54 jKemnuHaMM c naTOJioriinecKOH ceKpenneii M3 MOJioHHOft 3Kejie3ti 6e3 ocH3aeMoro npu najibnaijiiii TyMopa mojiohhom ?Kejie3bi. y Bcex 54 jkbhiumh npo-BeaeHbi cjieflyiomwe nccJieflOBaHHH:    MaMMarpacfcmio,

nuTOJiorunecKoe nccjieAOBaHne ccKpcTa >Kejie3bi, ra-jiaKTorpacbmo w b HeKOTopbix cjiyHanx — rwcTona-TOJiorwnecKoe HccjieflOBaHne. Ha ocHosaHUM aHajiH3a coGpaHHoro MaTepwajia aBTopbi oGHapyjKwjin hto ajih npaBWJibHoft oijeHKM naTOJionmecKHx m3mqhghviPi b MOjioHHbix xcejie3ax, BbiflejiHK>mnx ceKpeT, Heo6-xoflHMo b Ka^KflOM cjiynae npoBeAeHne MaMMorpa4>uu,

rajiaKTorpacfcjww u ijuTOJiorunecKoro wccjie^oBaHwa ot-

AejineMoro. TaKUM RieTOflOM wccjieflOBaHutt b 7 cjiy-mhhx 6bui AwarHocTupoBaH pax mojiohhom: >xejie3bi. ConpnjKeHHbie peHTreHOJiornHecKMe h unTOJiorMuecKMe uccjieAOBaHMH oT^ejineMoro no3BOJiHioT, b SojibiuwH-CTBe cjiyuaeB, ycTaHOBJieHMe npcflonepaijMOHHoro aha-rH03a w HCKJiioHeHwe oihmGok, F.CTpeHaiouiMXCH ripw npHMeHeHMW TOJIbKO OAHOrO H3 3TMX MeTOAOB MCCJie-AObbhmh. B tskom paKypce npnoópeTaioT 3HaneHne oTpmjaTejibHbie pe3yjibTaTbi HHTOJiorwnecKoro wccjie-AOB3HIIH, KOTOpbie B CBH3M C HOpMaJIbHOfó raJI3KT0-rpacbwHecKoft KapTHHoft no3BOJiHK)T npeAnojioraTb, hto BbiAejieHwe Gbuio Bbi3BaHo He oprauHnecKWMH npw-

MMH3MH B MOJIOHHbIX npOXOAaX.

PISMIENNICTWO

1.    Haagensen, C.: Disease of the breast. W. B. Saunders Co., Philadelphia, London, 1957.

2.    Hertz, C.: Galactographie et indications chirur-gicales. Buli. Memor. Soc. Chir., Paris, 1964, 54, 75.

3.    Kwiatkowski, M.: Postępowanie, rozpoznawanie i leczenie w sutku wydzielającym (mamma secretans) na podstawie badań własnych. Nowotwory, 1968, 18, 57.

4.    Kwiatkowski, M.: Znaczenie badania cieniującego przewodów mlecznych w przypadkach sutka wydzielającego. Nowotwory, 1968, 18, 279.

5.    Picard, J., Denoix, R.: Savoir interpreter l’exa-men radiocliniąue du sein. Albert de Vischer, Paris, 1965.

6.    Ringrose, C. A. D.: The role of cytology in the early detection of breast disease. Acta Cytol., 1966, 10, 373.

7.    Takahashi, M.: Color atlas of cancer cytology. Georg Thieme Yerlag, Stuttgart, 1971.

Adres: 70-360 Szczecin, ul. Pocztowa 30/13 Zakwalifikowano do druku: 16.1.1974

587

PRZEGLĄD LEKARSKI 1975 32 Nr 7