...w laboratorium
dr Rajmund Michalski
Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze, tel. [phone] wew. 218, e-mail: [e-mail]
Walidacja metod analitycznych
Część II  oznaczanie jonów: F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-, PO43-
i SO42- w wodach metodÄ… chromatografii jonowej
Streszczenie Summary
W pracy opisano przykład walidacji metodyki chromatografii jono- An example of validation of ion chromatography method of de-
wej oznaczania głównych nieorganicznych anionów (F-, Cl-, NO2-, Br-, termination of common inorganic anions (F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-,
NO3-, PO43-, SO42-) w wodach. Podano zakres procedury obejmujÄ…cy PO43-, SO42-) in water is described. The range of procedure includes
izokratyczne rozdzielanie i detekcjÄ™ konduktometrycznÄ… analizo- isocratic separation and conductometric detection of analysed
wanych jonów, wybrane parametry statystyczne, jak również pełny ions, selected statistical parameters as well as full recording of
zapis z postępowania walidacyjnego. validation process is given.
SÅ‚owa kluczowe Key words
walidacja, chromatografia jonowa, nieorganiczne aniony, analiza validation, ion chromatography, inorganic anions, water analy-
wody sis
Zakres walidacji danej metodyki analitycznej może być zróżnicowany chlorków i siarczanów) nie przekraczało 150-200 mg/L. Tym niemniej
w zależności od potrzeb i  stanu wyjściowego (metodyka oparta zaleca się, aby dla tego rodzaju próbek przygotować i przeprowadzić
na normach krajowych lub międzynarodowych, procedurach własnych, walidację niezależnej metodyki.
danych literaturowych itp.). Podany w niniejszym artykule opis walidacji 5. Obecność substancji przeszkadzających wraz kryteriami
metodyki oznaczania jonów: F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-, PO43- i SO42- w wo- i koniecznością ich oznaczania
dach z zastosowaniem chromatografii jonowej stanowi tylko i wyłącznie W chromatografii jonowej, tak jak i w innych metodach chromato-
przykład, i tak powinien być traktowany. graficznych, interferencje dotyczą zazwyczaj rozdzielczości jonów.
Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi zasad i kolejności działań ana- Najczęściej z
le rozdzielone lub nierozdzielone sÄ… jony chlorkowe
litycznych w ramach charakterystyki metodyk analitycznych (1) przed i azotanowe(III). Odpowiednie rozdzielenie tych jonów uzyskuje się
przystąpieniem do procesu walidacji określono następujące parametry: w procesie optymalizacji metodyki poprzez dobór właściwego rodzaju
1. Rodzaj oznaczanego analitu (składnika) kolumn analitycznych, rodzaju i stężenia eluentu oraz jego natężenia
Przedmiotem analiz są następujące nieorganiczne aniony: F-, Cl-, NO2-, przepływu i pH.
NO3-, Br-, PO43- i SO42-. Nowoczesne kolumny anionowymienne charakteryzujÄ… siÄ™ wysokÄ…
2. Poziom stężeń rozdzielczością i pojemnością, co powoduje, że dla zdecydowanej
Przedmiotem analiz są próbki wód, w których stężenia poszczególnych większości próbek piki jonów analitu są dobrze rozdzielone.
nieorganicznych anionów są w zakresie od około 0,1 mg/L (granice 6.Istnienie odgórnych regulacji kryteriami wymogów, którym
wykrywalności) do około 150-200 mg/L (co jest ograniczone pojemno- powinna sprostać metodyka analityczna
ścią jonowymienną kolumny analitycznej). W przypadku analiz próbek W Polsce aktualnie obowiązującym rozporządzeniem dotyczącym jakości
zawierających jony analitu w innych zakresach stężeń próbkę przed wód do picia jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopa-
analizą należy odpowiednio rozcieńczyć lub wzbogacić. da 2002 roku w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczo-
3. Zakres stężeń nej do spożycia przez ludzi (2). Dane zawarte w tabeli 2 przygotowano
(Patrz tabela 1) na podstawie informacji zawartych w ww. rozporzÄ…dzeniu.
4. Rodzaj matrycy 7. Rodzaj oczekiwanej informacji (jakościowa i/lub ilościowa)
Przedmiotem analiz mogą być m.in. próbki: wód powierzchniowych Celem analiz jest określenie składu jonowego (analiza jakościowa) oraz
i deszczowych, wód do picia, wód podziemnych i wód mineralnych. ilościowego (analiza ilościowa) nieorganicznych anionów: F-, Cl-, NO2-,
O ile to konieczne, w przypadku oznaczania ww. anionów w próbkach NO3-, Br-, PO43- i SO42-.
o obciążonej matrycy (np. ścieki przemysłowe i komunalne, wody 8. Wymagana granica wykrywalności i oznaczalności
morskie, wody zasolone) próbkę przed analizą należy rozcieńczyć, tak Wartość granicy wykrywalności (LOD) oszacowano jako trzykrot-
aby maksymalne stężenie poszczególnych jonów (zazwyczaj dotyczy to ność stosunku wartości sygnału do szumu dla analizy ślepej próby,
Maksymalne
Wzorzec/stężenie [mg/L]
Dolna granica Górna granica
Jon Jon dopuszczalne stężenie
(stężenie wzorca I) (stężenie wzorca V)
I II III IV V
w wodzie do picia (2)
F- 0,3 0,75 1,5 2,25 3
F- 0,3 3 1,5
Cl- 4 10 20 30 40
Cl- 4 40 250
NO2- 0,1 0,25 0,5 0,75 1
NO2- 0,1 1 0,5
NO3- 3 7,5 15 22,5 30
NO3- 330 50
Br- 1 2,5 5 7,5 10
Br- 1 10 nieokreślone
PO4-3- 1 2,5 5 7,5 10
PO4-3- 1 10 nieokreślone
SO42- 4 10 20 30 40
SO42- 4 40 250
Tabela 1. Zakres stężeń anionów w roztworach do kalibracji.
Tabela 2. Zakres stężeń jonów analitu wraz z dopuszczalnych wartościami
dla wody do picia.
Laboratorium | 10/2006
20
...w laboratorium
wykorzystując do tego krzywą kalibracyjną. Wartość granicy oznaczal-
noÅ›ci LOQ obliczono jako LOQ = 3 · LOD (tabela 3).
9. Oczekiwana i wymagana precyzja i dokładność metodyki
Zakłada się, że precyzja metodyki, czyli zgodność pomiędzy niezależ-
nymi wynikami uzyskanymi w trakcie analizy danej próbki z zasto-
sowaniem opisanej metodyki analitycznej, nie powinna przekraczać
5% (RSD < 5%).
W trakcie stosowania metodyki należy prowadzić badania powta-
rzalności (precyzji wyników uzyskanych w tych samych warunkach
pomiarowych  dane: laboratorium, analityk, instrument pomiarowy,
odczynniki) oraz odtwarzalności (precyzji wyników uzyskanych w róż-
nych laboratoriach).
10. Wymagana wrażliwość (odporność) metody
Metoda powinna być odporna na zmiany stężeń jonów analitu i rodzaj
matrycy próbki (w założonych zakresach) oraz warunki środowiskowe
(temperatura i wilgotność). Odporność metodyki sprawdza się, monito-
rując uzyskiwane wyniki podczas analiz różnych próbek w określonych
przedziałach czasowych (wewnętrzne sterowanie jakością  np. Karty
Shewarda) oraz w ramach zewnętrznego sterowania jakością (np.
badania międzylaboratoryjne).
11. Wymagana aparatura  czy oznaczenia z wykorzystaniem
danej metodyki mają być przeprowadzone z użyciem ściśle
określonego przyrządu kontrolno-pomiarowego lub przyrzą-
dów podobnego typu
Oznaczenia mogą być wykonywane na dowolnym przyrządzie do
chromatografii jonowej wyposażonym w kolumnę analityczną o od-
powiedniej rozdzielczości.
12. Możliwość zastosowania zwalidowanej metodyki w innym
laboratorium
Zwalidowana metodyka może być stosowana w dowolnym laborato-
rium wyposażonym w chromatograf jonowy z kolumną analityczną
o odpowiedniej rozdzielczości.
Walidacja metodyki oznaczania jonów:
F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-, PO43- i SO42- w wodach
metodÄ… chromatografii jonowej
Proces walidacji przeprowadzono w następującej kolejności:
1. W celu optymalizacji warunków rozdzielania i oznaczania analitów
w próbkach roztworów wzorcowych określono selektywność kilku
kolumn anionowymiennych firmy Dionex (IonPac AS4-SC, AS9-SC
i AS14) i Metrohm (Metrosep A SUPP 5 o wymiarach: 250 x 4 oraz
150 x 4, a także Anion Dual 2).
Sposoby przygotowania roztworów podstawowych i roztworów do
kalibracji oraz eluentów opisano szczegółowo w punkcie 6 (Zapisy
z walidacji). W ramach badań optymalizacyjnych wykorzystano eluent
węglanowo-wodorowęglanowy o trzech różnych stężeniach (1,7 mM
Na2CO3 + 1,5 mM NaHCO3; 1,0 mM Na2CO3 + 3,2 mM NaHCO3;
3,2 mM Na2CO3 + 1,0 mM NaHCO3), trzy natężenia przepływu
eluentu (0,7 mL min-1; 1,0 mL min-1; 1,2 mL min-1).
Dolna granica 25% maksymalnego Maksymalne
Jon (stężenie wzorca dopuszczalnego dopuszczalne stężenie
nr 1) stężenia w wodzie do picia
F- 0,3 0,375 1,5
Cl- 4 62,5 250
NO2- 0,1 0,125 0,5
NO3- 3 12,5 50
Br- 1 - nieokreślone
PO43- 1 - nieokreślone
SO42- 4 62,5 250
Tabela 3. Zakres stężeń jonów analitu, dopuszczalne wartości stężeń
w wodzie do picia oraz wymagana precyzja metody.
Laboratorium | 10/2006
21
21
...w laboratorium
Próbka Pomiar F- Cl- NO2- Br- NO3- PO43- SO42-
Woda
z kranu
1 49,177 484,597 32,168 37,590 203,891 27,088 182,944
Woda z kranu
(średnia Dodano Odzysk
I 2 45,222 514,754 33,383 36,323 193,205 28,957 216,742 Próbka z dodatkiem
z 10 [mg/L] [%]
po CMR [mg/L]
3 46,534 518,326 34,458 33,268 199,871 30,079 227,342
powtórzeń)
[mg/L]
1 172,284 1397,868 100,842 111,163 557,153 82,827 787,847
II 2 171,705 1401,256 102,078 113,263 556,239 83,076 797,163
F- 0,18 0,20 0,39 103
3 179,207 1406,256 101,159 114,098 558,038 83,855 809,708
Cl- 31,94 0,30 32,11 99
1 419,922 3724,873 248,728 281,324 1278,014 192,772 2035,719
III 2 414,476 3695,059 246,468 283,309 1288,339 194,444 2035,898
NO2- < 0,05 0,50 0,47 94
3 412,754 3705,633 247,964 285,696 1287,011 195,993 2040,818
NO3- 8,77 1,00 9,64 98
1 650,231 5181,270 334,656 386,430 1766,266 265,018 2875,859
IV 2 651,588 5174,684 333,646 390,064 1765,281 267,917 2882,579 Br- 0,09 1,00 1,11 102
3 659,538 5195,195 335,733 393,414 1774,551 269,493 2900,164
PO43- 0,67 1,50 1,72 103
1 910,669 7157,095 456,288 536,025 2428,786 373,992 3974,024
SO42- 48,42 1,50 48,17 97
V 2 889,910 7114,765 447,684 527,190 2395,164 358,333 3981,335
3 882,775 7142,138 452,233 532,848 2407,645 361,018 3994,779
Tabela 5. Odzysk jonów analitu z próbek o różnych
Tabela 4. Pola powierzchni pików uzyskane dla trzech powtórzeń dla 5 roztworów wzorcowych.
matrycach.
Wszystkie przebadane kolumny wykazują się dobrymi, aczkolwiek Następnie przeprowadzono 10-krotne analizy próbek wody z kranu
zróżnicowanymi parametrami rozdzielania. Do dalszych badań wybrano oraz 10-krotne analizy wody z kranu z dodatkiem certyfikowanego
następujące warunki analityczne: kolumna  Metrosep Anion Dual 2; roztworu wzorcowego anionów. Uzyskane wartości stężeń i obliczone
eluent  1,0 mM Na2CO3 + 3,2 mM NaHCO3; przepływ  0,8 ml/min; odzyski dla poszczególnych anionów podano w tabeli 5.
ciÅ›nienie  7,6 MPa; objÄ™tość nastrzyku  25 µl; temperatura kolumny 5. Na podstawie wykonanych obliczeÅ„ uzyskano parametry walidacyjne
 32ºC; detekcja  konduktometryczna; supresor  MSM. metodyki, które zamieszczono w tabeli 6. Obliczenia statystyczne
Chromatogram próbki wzorcowej V uzyskany w powyższych warun- można wykonać, wykorzystując do tego celu różne dostępne progra-
kach analitycznych przedstawiono na rysunku 1 (s. 23). my obliczeniowe. Do obliczenia danych zawartych w tabeli 6 (s. 23)
2. Po wykonaniu powyższych czynności przeprowadzono analizy wykorzystano program statystyczny opracowany przez pracowników
chromatograficzne próbek do kalibracji w celu wyznaczenia krzywej Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego (3).
kalibracyjnej i parametrów statystycznych metody. Ważność walidacji metodyki jest sprawdzana w procesie wewnętrz-
Zakresy stężeń poszczególnych anionów w próbkach do kalibracji nego i/lub zewnętrznego sterowania jakością.
podano w tabeli 1 (s. 20). 6. Zapisy z walidacji
Uzyskane pola powierzchni pików dla 3-krotnych pomiarów 5 pró- 6.1. Opis sposobu przygotowania próbek materiałów wzorcowych lub
bek wzorcowych podano w tabeli 4. odniesienia
3. Po wykonaniu analiz (3 powtórzenia dla każdego poziomu stężeń) Podczas walidacji metodyki wykorzystano certyfikowany materiał
przeprowadzono obliczenia statystyczne na bazie uzyskanych war- referencyjny firmy AccuIonTM, NIST, USA o składzie: F-  20 ppm,
tości pól powierzchni pików w celu wyznaczenia podstawowych pa- Cl-  30 ppm, NO2-  50 ppm, Br-  100 ppm, NO3-  100 ppm, PO43-
rametrów walidacyjnych metodyki i określenia jej charakterystyki.  150 ppm i SO42-  150 ppm.
3.1. Sprawdzono występowanie błędu grubego dla każdej serii trzech 6.2. Użyte naważki i objętości roztworów
powtórzonych pomiarów (dla danego jonu i dla danego poziomu Przygotowanie roztworów podstawowych anionów
stężeń) za pomocą odpowiedniego testu (Dixona lub Grubbsa) Roztwory podstawowe o stężeniach 1,00 g/l przygotowano, roz-
dla poziomu ufności np. 95%. Ponieważ nie stwierdzono występo- puszczając odpowiednie naważki w wodzie dejonizowanej w kolbie
wania błędów grubych, przystąpiono do dalszego etapu walidacji o pojemności 1000 ml (tabela 7, s. 23).
(obliczeń statystycznych). Przygotowanie roztworu eluentu
3.2. Założono regresję liniową zwykłą i obliczono jednorodność Rozwór eluentu przygotowano, rozpuszczając 0,212 g Na2CO3 oraz
wariancji (test F-Snedecora), porównując uzyskane wyniki (pola 0,537 g NaHCO3 w 2 l wody dejonizowanej.
powierzchni pików) dla najniższego i najwyższego poziomu stężeń Przygotowanie próbek wzorcowych anionów
dla każdego z oznaczanych jonów. Roztwory wzorcowe do kalibracji anionów przygotowano z roztworów
Gdyby test F-Snedecora wykazał, że wariancje dla dwóch skrajnych podstawowych o stężeniach 1,0 g/l każdy w następujący sposób: do
stężeń roztworów wzorcowych różnią się istotnie (wartość obliczona kolby pomiarowej o pojemności 1000 ml wprowadzono odpowiednie
jest wyższa od wartości krytycznej dla danego poziomu istotności), objętości roztworów podstawowych, tj.: 3 ml fluorków, 40 ml chlorków,
należy zmniejszać zakres stężeń roztworów wzorcowych tak długo, aż 5 ml azotynów, 30 ml azotanów, 10 ml bromków, 10 ml fosforanów
wariancje te nie będą się różnić. Ponieważ dla wszystkich oznaczanych i 40 ml siarczanów. Kolbę uzupełniono do kreski wodą dejonizowaną.
anionów nie stwierdzono przekroczenia wartości krytycznych, przy- W ten sposób otrzymano roztwór wzorcowy V. Następnie w czterech
stąpiono do dalszych obliczeń. kolbach o pojemności 100 ml umieszczono 75 ml, 55 ml, 25 ml
4. Badania odzysku i 10 ml roztworu nr 5 i uzupełniono go wodą dejonizowaną, otrzy-
Do kolby o pojemności 100 ml wypełnionej 99 ml wody z kranu mując odpowiednio roztwory wzorcowe IV, III, II i I.
dodano 1 ml certyfikowanego roztworu wzorcowego anionów (firmy 6.3. Rodzaje stosowanych matryc
AccuIonTM, NIST, USA) zawierającego: F-  20 ppm, Cl-  30 ppm, Przedmiotem analiz są m.in. próbki: wód powierzchniowych i deszczo-
NO2-  50 ppm, Br-  100 ppm, NO3-  100 ppm, PO43-  150 ppm wych, wód do picia, wód podziemnych i wód mineralnych.
i SO42-  150 ppm, co daje dodatkowe ilości analizowanych anionów 6.4. Kryteria doboru warunków analitycznych
w próbce wody z kranu, odpowiednio [mg/l]: 0,20 F-; 0,30 Cl-; Przed przystąpieniem do walidacji metody przeprowadzono optymali-
0,50 NO2-; 1,00 Br-; 1,0 NO3-; 1,50 PO43- i 1,50 SO42-. zację rozdzielania anionów analitu, wykorzystując w tym celu eluenty
Laboratorium | 10/2006
22
...w laboratorium
węglanowo-wodorowęglanowe o różnych stężeniach i pH oraz kilka 820 IC; zawór wstrzykowy Rheodyne; oprogramowanie Metroda-
kolumn anionowymiennych firm Dionex i Metrohm. ta 2.3; autosampler 838 IC; supresor MSM i detektor konduktome-
6.5. Warunki środowiskowe w miejscu badania tryczny 819 IC.
Podczas prowadzenia analiz monitorowano warunki środowiskowe 6.9. Odniesienie do piśmiennictwa
w zakresie temperatury i wilgotności w pomieszczeniu. Niezależnie od  PN-ISO 10304  1 (1998): Jakość wody  Oznaczanie rozpuszczonych
tego kolumna chromatograficzna jest termostatowana podczas całego jonów fluorkowych, chlorkowych, azotynowych, ortofosforanowych,
procesu rozdzielania. bromkowych, azotanowych i siarczanowych za pomocÄ… chromato-
6.6. Procedura (metoda) analityczna grafii jonowej. Część 1: Metoda dla wód mało zanieczyszczonych.
Próbka przed nastrzykiem do kolumny analitycznej jest sączona  Michalski R.: Chromatografia jonowa. Podstawy i zastosowania.
przez filtr o Å›rednicy porów 0,45 µm. WNT, Warszawa 2005.
Zasada działania chromatografu jonowego jest następująca: Ze 6.10. Data(y) badania charakterystyki metody
zbiornika eluentu poprzez przedkolumnÄ™ do kolumny analitycznej 1-15.03.2006 r.
wypełnionej odpowiednim wymieniaczem jonowym tłoczony jest 6.11. Data, imię, nazwisko wykonawcy i podpis
eluent. Za pomocÄ… dozownika do strumienia eluentu wprowadzana jest 1.04.2006
próbka, której jony są rozdzielane, a eluent kierowany jest do supresora, Jan Kowalski.
w którym w wyniku odpowiednich reakcji chemicznych obniżane jest 6.12. Data, imię, nazwisko i podpis zatwierdzającego dane walidacyjne
przewodnictwo elektryczne eluentu, co umożliwia odróżnianie jonów wraz z oświadczeniem, że dana metodyka jest odpowiednia do
próbki od jonów eluentu i ich wykrywanie w detektorze. zamierzonego zastosowania.
W wyniku tych reakcji do detektora konduktometrycznego trafiają Zaświadcza się, że przeprowadzona walidacja metody i uzyskane
jony analizowanej próbki, których przewodnictwo elektryczne na tle parametry charakterystyki świadczą o tym, że metodyka jest odpo-
obniżonego przewodnictwa elektrycznego eluentu jest wysokie. Sygnał wiednia dla zamierzonego zastosowania.
z detektora jest rejestrowany w postaci piku chromatograficznego.
6.7. Dane z
ródłowe (nieprzetworzone) Piśmiennictwo
Pola powierzchni pików dla trzech powtórzeń próbek wzorcowych 1. Michalski R.: Walidacja metod analitycznych. Część I  Podstawy
anionów na pięciu poziomach stężeń podano w tabeli 4 (s. 22). teoretyczne.  Laboratorium  Przegląd Ogólnopolski , 2006, 8-9,
6.8. Dane dotyczące zastosowanych przyrządów pomiarowych i mate- 16-18.
riałów pomocniczych 2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 roku
Badania wykonano z wykorzystaniem modularnego zestawu do w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do
chromatografii jonowej firmy Metrohm wyposażonego w: pompę spożycia przez ludzi. Dziennik Ustaw nr 82, poz. 937.
818 IC, degazer eluentu 837 IC, interface 830; centrum separacji 3. http://www.chem.uw.edu.pl/stat/index.htm.
Aniony
Parametr
F- Cl- NO2- Br- NO3- PO43- SO42-
Zakres roboczy [mg/L] 0,30-3,00 4,00-40,00 0,10-1,00 1,00-10,00 3,00-30,00 1,00-10,00 4,00-40,00
Wariancje próbek nie Wariancje próbek nie Wariancje próbek nie Wariancje próbek nie Wariancje próbek nie Wariancje próbek nie Wariancje próbek nie
różnią się istotnie, różnią się istotnie, różnią się istotnie, różnią się istotnie, różnią się istotnie, różnią się istotnie, różnią się istotnie,
Jednorodność wariancji P = 96,2081% P = 14,6118% P = 86,7677% P = 60,4517% P = 81,678% P = 93,6938% P = 65,8188%
F =51,7446 F =1,34224 F =14,1145 F =4,05711 F =9,91584 F =30,715 F =4,85118
exp exp exp exp exp exp exp
Fkryt=199,00 Fkry=39,00 Fkry=39,00 Fkry=39,00 Fkry=39,00 Fkry=39,00 Fkry=39,00
Współczynnik korelacji, r 0,9998 0,9997 0,9971 0,9977 0,9983 0,9982 0,9985
Istotność korelacji, t 108,314 27,1503 22,6238 25,8906 25,8906 29,9251 32,8665
r
Współczynnik nachylenia a ą t(95%,4)s : a ą t(95%,4)s : a ą t(95%,4)s : a ą t(95%,4)s : a ą t(95%,4)s : a ą t(95%,4)s : a ą t(95%,4)s :
a a a a a a a
prostej, a 315,556 Ä… 9,2732 185,43 Ä… 21,7391 92,9253 Ä… 13,-739 55,1448 Ä… 6,779552 55,1448 Ä… 6,7795 37,154 Ä… 4,0609 104,681 Ä… 10,1379
Współczynnik nachylenia b ą t(95%,4)sb: b ą t(95%,4)sb: b ą t(95%,4)sb: b ą t(95%,4)sb: b ą t(95%,4)sb: b ą t(95%,4)sb: b ą t(95%,4)sb:
prostej, b 55,201 Ä… 17,0814  269,357 Ä… 553,915 7,77337 Ä… 40,1372 15,9525 Ä… 141,6264 15,9525 Ä… 141,6264 5,5432 Ä… 24,9334 194,497 Ä… 248,989
Równanie krzywej
y=314x  56 y=184x  260 y=92x  6 y=55x + 14 y=81x  21 y=37x  4 y=105x  190
kalibracyjnej
Odchylenie standardowe
0,07 0,86 0,10 0,21 0,50 0,17 0,79
metody [mg/L]
Współczynnik zmienności
2,16 2,35 4,81 4,96 3,02 3,59 2,73
metody, V
m
Granica wykrywalności
0,14 0,73 0,11 0,41 0,69 0,34 0,79
[mg/L]
Granica oznaczalności
0,42 2,19 0,33 1,23 2,07 1,02 2,37
[mg/L]
Tabela 6. Wybrane parametry walidacyjne metodyki oznaczania nieorganicznych anionów metodą chromatografii jonowej.
mV
Sól Naważka [mg]
400
NaF 221,0
350
300
NaCl 164,9
250
NaNO3 150,0
200
KBr 128,8
150
NaNO3 137,1
100
50
KH2PO4 143,1
0
Na2SO4 147,9
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 min
Tabela 7. Naważki soli dla roztworów podstawowych anionów. Rys. 1. Chromatogram rozdzielania nieorganicznych anionów.
Laboratorium | 10/2006
23
23
Chlorki
Azotany
Siarczany
Fluorki
Azotyny
Bromki
Fosforany