365606312

Każda obrabiarka w zależności od jej przeznaczenia produkcyjnego jest wyposażona w zespoły robocze o niezbędnej dla nich liczbie ruchów prostoliniowych i obrotowych. Pod względem liczby ruchów prostoliniowych zespoły robocze mogą być jednowspółrzędnościowe, dwuwspółrzędnościowe (płaskie) i trzywspółrzędnościowe (przestrzenne). Zespołami jednowspółrzędnościowymi są np. suwaki strugarek lub dłutownic i niektóre jednostki obróbkowe, zespołami dwuwspólrzędnościowynii są np. stoły krzyżowe i suporty, a zespołami trzywspólrzędnościowymi są np. stoły frezarek wspornikowych. Przykłady takich zespołów roboczych podano na rysunku 2.

Zespoły robocze przystosowane do wykonywania ruchów obrotowych są wyposażone we wrzeciona do wykonywania ruchów głównych lub prowadnice obrotowe do wykonywania ruchów posuwowych lub nastawczych - jak to pokazano poglądowo na rysunku 2 d i e.

Układy konstrukcyjne trzech różnych obrabiarek z zaznaczonymi kierunkami, przemieszczeń zespołów roboczych w przyjętym układzie osi współrzędnych X, Y, Z oraz kierunkami ruchów obrotowych (głównych w i nastawczych C) przedstawiono na rysunku 3.

Rys. 3. Układy konstrukcyjne z za znaczonymi kierunkami przemieszczeń liniowych i kątowych: a) tokarki kłowej, b) frezarki wspornikowej pionowej, c) wytaczarko-frezarki z łożem poprzecznym [6].

Kierunki ruchów prostoliniowych oraz osie obrotu zespołów roboczych ustala się na etapie projektowania obrabiarki, przyjmując najbardziej racjonalny pod względem użytkowym wariant konstrukcyjny, przy czym oś współrzędnych Z przyjmuje się jako oś wrzeciona roboczego.

W wielu przypadkach te same powierzchnie mogą być wykonane na obrabiarkach o odmiennych układach konstrukcyjnych, przy zastosowaniu różnych wariantów obróbki. Przykłady ilustrujące zastosowanie czterech różnych odmian konstrukcyjnych szlifierek do płaszczyzn oraz właściwych im sposobów obróbki przedstawiono na rysunek 4.

Układ kinematyczny obrabiarki stanowią mechanizmy służące do nadania zespołom roboczym obrabiarki ruchów niezbędnych do wykonania procesu roboczego. Mechanizmami, z których składa się układ kinematyczny obrabiarki, są najczęściej łańcuchy kinematyczne. Stanowią one zbiór powiązanych ze sobą spójnie par kinematycznych, utworzonych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

13