5484453745

'Zeszyty PRASOZNAWCZE

Kraków 1984 R. XXV, nr 2 (100)

JERZY MIKUŁOWSKI POMORSKI

POWRÓT DO INFORMACJI

W przewidywaniu nowego wspaniałego świata mediów najbliższej epoki — jedno ogniwo jest wciąż niewiadome. Z upodobaniem podpatrujemy sprawność techniczną, jakość, szybkość działania nowych propozycji na rynkach mediów; czy wiemy jednak czy sprawdzą się one w innej warstwie. — Czy wizja społeczeństwa informacji stanie się realna? Czy rola informacji w podejmowaniu decyzji będzie wystarczająco duża? Czy nowe media odpowiedzą na potrzebę „współuczestniczenia” w kulturze? A wreszcie — czy aby nie przestaną być mniej ważne wobec narastających tendencji do ich wymijania na rzecz interpersonalnej komunikacji?

1. Wstęp

Paradoksem prasoznawstwa jest brak na jego gruncie nowoczesnej koncepcji informacji. Znaczenie nadane kiedyś temu terminowi, później zostało zakwestionowane i zachowało swą wartość jedynie w zastosowaniu do fragmentu działalności dziennikarskiej. W rezultacie stała się informacja w naszej dyscyplinie mało użytecznym terminem, gdy dla jednych określa gatunek dziennikarski, dla drugich wszystko to, co robią media, jeszcze dla innych wszelkie procesy interakcji symbolicznej. Aby unikać takiej wieloznaczności, zastępuje się informację innymi określeniami, tylko z pozoru precyzyjnymi, a to, co kiedyś było informacją, studiuje się pod takimi hasłami, jak komunikowanie, komunikowanie się, przekaz, treść przekazu, wiadomość czy sprawozdanie ¹. Ci, którzy pozostali informacji wierni, nadają jej jedno, zawężone znaczenie, rezygnując z innych nęcących możliwości. (Michał Szulczewski, często piszący na jej temat, zastrzega się, że traktuje o informacji semantycznej i wyjaśnia: „dotyczy ona treści i znaczenia wiadomości, skierowana jest do adresata, który wiadomość rozumie i wykorzystuje” — 20 s. 8). Większość bądź o informacji nie mówi, bądź też używa tego słowa, gdy chce mówić o ludzkim porozumieniu się.

Ma informacja swe bezpieczne miejsce w cybernetyce, i choć można by sądzić, że opuściła w ten sposób pole wiedzy o tylko

1

Termin informacja jest nadal często w literaturze używany a prasoznawcy piszą na ten temat chętnie. Brak miejsca nie pozwala na ustosunkowanie się do wszystkich propozycji.