683539652

żeń i poczucia odpowiedzialności za swoje postępowanie wobec przyrody. Natomiast L. Tkaczyk [1998, s. 1-3], która opracowała program autorski przedmiotu ochrona i kształtowanie środowiska dla II klasy technikum (przed reformą), podkreśla potrzebę edukacji ekologicznej w szkolnictwie zawodowym, gdyż absolwenci tych właśnie szkół będą pracownikami przemysłu - największego truciciela środowiska.

Formą przejściową pomiędzy nauczaniem w szkole średniej a kształceniem w wyższej uczelni jest studium techniczne. Program nauczania na kierunku inspekcja skażenia środowiska został przedstawiony przez M. Szustakowskiego [1994, s. 129-133].

5.1.2. Edukacja techniczna i je] rola w kształceniu proekologicznym

Technika jest narzędziem potrzebnym we wspomaganiu ochrony środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju, gdyż odgrywa kluczową rolę zarówno w niszczeniu, jak i ratowaniu natury i jej bogactw

[Parikka i Rasinen 1993]

Nieprzypadkowo ta częśó rozpoczyna się wypowiedzią naukowców z Finlandii. W tym bowiem kraju jako pierwszym w Europie już w 1866 r. rozpoczęto systematyczną edukację techniczną. Wówczas nazywano ją nauczaniem rzemiosła i zręczności, a przedmiot ten miał charakter obowiązkowy [Parikka i Rasinen 1993, s. 189]. Dziś szkoła fińska, podobnie jak inne ośrodki dydaktyczne w świecie, realizuje w obrębie przedmiotu technika następujący program:

•    rękodzieło i nabywanie umiejętności technicznych,

•    organizacja pracy w systemie czasowym, planowanie procesów i zadań,

•    umiejętność rozwiązywania problemów,

•    problem etyki w technice, poszanowanie równowagi w naturze,

•    postępowanie zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju w środowisku naturalnym,

•    zdobycie umiejętności profesjonalnych [ibid., s. 198].

Całość można określić krótko: nauka poprzez działanie. Pozostając przy tej części Europy, naświetlę krótko poglądy T. Kananoi [1993, s. 298]. Przedstawia on 3 stadia rozwoju edukacji technicznej: preindu-

56