Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
Dz
więkowy sygnalizator
napięcia
sieciowego
2371
Do czego to służy?
Często sprawdzając obecność napięcia wodzeni a
(lub jego brak) w gniazdku lub tablicy bez- odkłada się
piecznikowej używamy popularnego wska- napięcie ok.
z
nika neonówkowego tzw. śrubokręta 0,6V. Na
z neonówką. Samo sprawdzanie jest ła- bramce T1
twe, ale nie zawsze pewne. Zwłaszcza względem
w jasnym pomieszczeniu lub co gorsza, jego z
ródła
gdy sprawdzamy obecność napięcia na ze- napi ęci e
wnątrz w dzień, aby zobaczyć czy neonów- wynosi -0,6
ka świeci trzeba osłaniać wskaz
nik dłońmi V, tranzy-
(jak świece przed wiatrem). A i wtedy nie stor jest za-
jesteśmy tego całkiem pewni. tkany - LED
ProponujÄ™ budowÄ™ sygnalizatora napiÄ™- i piezo sÄ…
cia, który prócz tego, że świeci, to w dodat- wyłączone.
Rys. 1. Schemat ideowy
R
y
s
.
1
.
S
c
h
e
m
a
t
i
d
e
o
w
y
ku informuje nas o tym fakcie sygnałem Potem na-
dz
więkowym. Nawet nie patrząc na wska- stępuje do-
z
nik słyszymy czy napięcie w sprawdza- datni półokres i sytuacja się powtarza. kiej głębokiej modulacji, równolegle do
nym punkcie jest, czy go nie ma. Chociaż Kształt napięcia na bramce T1 przedsta- elementów sygnalizacyjnych dołączony
r
y
s
u
n
k
u
2
a
elektroniki jest tu jak przysłowiowy kot na- wiono na rysunku 2a - tak z pewnością jest kondensator C2. Jest on ładowany
płakał, układ działa poprawnie od dłuższe- by ono wyglądało gdyby punkt B był do- w dodatnim półokresie napięcia siecio-
go czasu. Å‚Ä…czony do przewodu zerowego. W prak- wego (otwarty T1), i z niego piezo i LED
tyce człowiek to chodząca antena, zbie- czerpią energię w chwili zatkania tranzy-
Jak to działa? rająca różne sygnały, zwłaszcza przy- stora w czasie ujemnego półokresu na-
Schemat sygnalizatora zamieszczony dz
więk sieci, dlatego gdy do elektrody pięcia sieciowego. Można się zastana-
r
y
s
u
n
k
u
1
jest na rysunku 1. W czasie sprawdzania B dotykamy palcem, to kształt tego na- wiać, dlaczego piezo z generatorem ma
końcówka A dotyka do badanego punk- pięcia na pewno będzie "poszarpany", napięcie pracy 3V, natomiast napięcie
tu, a elektrodę B dotykamy palcem. Jeśli jednak nie ma to większego wpływu na zasilania urządzenia to 12V - jednak pa-
brak napięcia, to nic się nie dzieje. Nato- działanie urządzenia. trząc na kształt i wielkość napięcia na
miast podczas dodatniego półokresu na- elementach sygnalizacyjnych (z dołą-
pięcia w sieci, prąd przepływający od czonym kondensatorem C2) pokazanym
UWAGA!
r
y
s
u
n
k
u
2
b
punktu A do punktu B poprzez elementy na rysunku 2b można zobaczyć, że śre-
W
s
z
e
l
k
i
e
u
r
z
Ä…
d
z
e
n
i
a
,
k
t
ó
r
e
w
c
h
w
i
l
i
C1, R1, R2, D1 + R3 oraz R5, R6 spra- Wszelkie urządzenia, które w chwili dnie napięcie zasilające te elementy
d
z
i
a
Å‚
a
n
i
a
p
o
t
r
z
e
b
u
j
Ä…
a
b
y
p
r
Ä…
d
p
r
z
e
p
Å‚
y
w
a
Å‚
wia, że na diodzie D1 odkłada się napię- działania potrzebują aby prąd przepływał wynosi ok. 3V, dlatego taki element naj-
p
r
z
e
z
l
u
d
z
k
i
o
r
g
a
n
i
z
m
(
t
a
k
j
e
s
t
w
t
y
m
cie (jej nominalne), dodatnie względem przez ludzki organizm (tak jest w tym lepiej będzie spełniał swoje zadanie.
p
r
z
y
p
a
d
k
u
)
n
i
e
p
o
w
i
n
n
y
b
y
ć
u
ż
y
w
a
n
e
z
ródła tranzystora T1. Napięcie występu- przypadku) nie powinny być używane W praktyce okaże się, że można też za-
p
r
z
e
z
o
s
o
b
y
z
r
o
z
r
u
s
z
n
i
k
i
e
m
s
e
r
c
a
.
jące na bramce tranzystora T1 otwiera przez osoby z rozrusznikiem serca. stosować sygnalizator piezo o napięciu
go, a on włącza diodę D2 LED oraz sy- nominalnym 6 lub nawet 12V, sygnaliza-
gnalizator piezo z generatorem X1. Po tory takie pracują także przy zdecydo-
zmianie kierunku prądu płynącego teraz Jak widać piezo i LED zasilane są im- wanie niższych napięciach zasilania.
od punktu B do A (w chwili ujemnego pulsowo - ich praca modulowana jest
półokresu napięcia sieciowego), na dio- częstotliwością 50Hz. Aby dz
więk był
dzie D1 włączonej teraz w kierunku prze- "przyjemniejszy" i donośniejszy bez ta-
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/99 59
Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
Rys. 2. Przebiegi w układzie
R
y
s
.
2
.
P
r
z
e
b
i
e
g
i
w
u
k
Å‚
a
d
z
i
e
Montaż i uruchomienie nie zmieści się w obudowie typu KM15N. kle trwa krótko, prąd pobierany z baterii jest
Kondensator C1 powinien mieć napięcie bardzo mały. Takie z
ródło zasilania wystar-
Uwaga! pracy minimum 1kV, ponieważ prócz tego, czy na wiele (tysięcy) prób. Styki do baterii
W urządzeniu występują napięcia
że ogranicza napięcie do sygnalizatora, to wykonujemy ze sprężystych blaszek np. ze
mogące stanowić śmiertelne
separuje nas od bezpośredniego kontaktu styków przekaz
nika itp.
zagrożenie dla życia! Osoby
z napięciem sieciowym w chwili jego Po wykonaniu, sprawdzeniu montażu
niepełnoletnie mogą wykonać i
sprawdzania. i próbie stronę druku zabezpieczamy lakie-
uruchomić opisany układ tylko pod
Do obudowy przyklejamy sondÄ™ "A" zro- rem izolacyjnym np. Plastik 70.
opieką wykwalifikowanych osób
bionÄ… z przewodu instalacyjnego DY o prze- Opisany sygnalizator na pewno przyda
dorosłych.
kroju 2,5mm2 w izolacji, o długości ok. 7cm. się w warsztacie każdego elektronika.
Połączenie sondy z płytką wykonujemy Uwaga! Na płytce występuje napięcie
Schemat montażowy zamieszczony przewodem w podwójnej izolacji, lub w po- sieci - podłączanie jakichkolwiek przyrzą-
r
y
s
u
n
k
u
3
jest na rysunku 3. jedynczej, lecz wtedy naciągamy dodatko- dów pomiarowych należy przeprowadzać
Montaż elementów jest klasyczny, tyl- wą koszulkę izolacyjną. po odłączeniu sondy A od sieci.
M
a
r
i
a
n
J
a
r
e
k
ko C2 montujemy poziomo. Należy uwa- Elektrodę "B", którą dotykamy palcem, Marian Jarek
żać aby końcówki elementów nie wysta- wykonujemy z ka-
wały daleko poza płytkę, ponieważ płytka wałka blaszki (np.
z główki pinezki)
z dolutowanym
przewodem izolo-
wanym jak poprze-
dnio. Przyklejamy jÄ…
do obudowy z boku
i Å‚Ä…czymy z punk-
tem "B" na płytce.
Wszelkie zbęd-
ne otwory w obu-
dowie zatykamy
Rys. 3 Schemat montażowy
R
y
s
.
3
S
c
h
e
m
a
t
m
o
n
t
a
ż
o
w
y
np. silikonem, a nad
miejscem gdzie
Wykaz elementów jest piezo wiercimy
w obudowie otwór
Rezystory
i przyklejamy kawa-
R1-R3,R5,R6: . . . . . . . . . .470k&! / 0,25 W
R4: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .510 &! Å‚ek (rzadkiej) tkani-
ny. Zabezpieczy to
Kondensatory
przed przedostawa-
C1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2nF/1kV
niem siÄ™ do we-
C2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100 µF/16
wnÄ…trz "niepotrzeb-
Półprzewodniki
nych śmieci".
T1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BS170
Sygnalizator za-
D1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DZ6,8 V
silany jest z małej
D2: . . . . . . . . .LED czerwona, superjasna
bateryjki 12V. Prób-
Inne
nik nie posiada wy-
X1: . . . . . . . . . .Piezo HCM 1203 UX - 3V
Å‚Ä…cznika zasilania
Obudowa KM15 N
ponieważ w czasie
"czuwania" nie po-
biera prÄ…du,
Komplet podzespołów z płytką
K
o
m
p
l
e
t
p
o
d
z
e
s
p
o
Å‚
ó
w
z
p
Å‚
y
t
k
Ä…
a w czasie spraw-
jest dostępny w sieci handlowej
j
e
s
t
d
o
s
t
Ä™
p
n
y
w
s
i
e
c
i
h
a
n
d
l
o
w
e
j
dzania, które zwy-
AVT jako kit AVT-2371
A
V
T
j
a
k
o
k
i
t
A
V
T
2
3
7
1
60 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 7/99