CHARAKTERYSTYKA PIERŚCIENIC

Pierścienice są grupą wybitnie progresywną. W grupie tej pojawiło się wiele istotnych nowości, z których część ma charakter amorfoz - istotnych zmian w budowie i funkcjonowaniu organizmów.

WIELOSZCZETY na przykładzie NEREIDY

1. niemal wyłącznie wolno żyjące morskie zwierzęta
2. ciało podzielone na pierścieniowate segmenty (metamery), z tendencją do cefalizacji - wyodrębnienia głowy, powstałej ze zlania się kilku segmentów, utworzone ze zmienionych płatów - głowowego i gębowego; koncentrują się tu najważniejsze ośrodki nerwowe i aparat obróbki pokarmu
3. rozdzielnopłciowe z układem rozrodczym o prostej budowie
4. dobrze rozwinięty układ krwionośny; u części gat. hemolimfa zawiera barwniki transportujące tlen
5. w rozwoju pojawia się larwa - trochofora

* kształt ciała obły
liczba segmentów od 5 do 800, z wyjątkiem odcinka* głowowego i płata odbytowego reszta segmentów jest homonomiczna (podobne do siebie w budowie i funkcjach)
posiadają pranóża - parapodia zbudowane z* dwóch gałązek: grzbietowej i brzusznej, wyrastających z boku ciała; u niektórych gat. na tej pierwszej rozwija się wyrostek skrzelowy; są umięśnione i dobrze ukrwione; pełnią funkcję lokomocyjną i oddechową
wieloszczety posiadają na* płacie głowowym liczne i zróżnicowane przydatki: głaszczki i czułki
płat* gębowy powstał ze zlania się dwóch segmentów; wyodrębniony ośrodek decyzyjny

SKĄPOSZCZETY na przykładzie DŻDŻOWNICY
PIJAWKI na przykładzie PIJAWKI LEKARSKIEJ

1. u skąposzczetów i u pijawek pranóża nie występują
2. proces cefalizacji jest słabiej zaznaczony
3. pojawia się siodełko umożliwiające zapłodnienie krzyżowe

Ściana ciała
tworzy ją wór* powłokowo-mięśniowy
od zewnątrz występuje nabłonek jednowarstwowy,* wytwarzający oskórek
pod nabłonkiem leżą warstwy mięśni: okrężna i głębsza* podłużna
od wewnątrz wór powłokowo-mięśniowy wysłany jest nabłonkiem* celomy

Jama ciała
pierścienice posiadają wtórną jamę ciała*
w* rozwoju zarodkowym mezoderma tworzy metameryczne woreczki - somity, które zakładają się parami w każdym segmencie, a ich światło stanowi wtórną jamę ciała - celomę
na granicy segmentów, stykające się nabłonki dwóch somitów tworzą* przegrodę międzysegmentalną
celoma wypełniona jest cieczą i spełnia* funkcje: hydroszkieletu, rozprowadzającą, wydzielniczą i rozrodczą

Układ pokarmowy
bardzo dobrze wykształcony*
składa się z: ektodermalnego* jelita przedniego, którego pierwsza część tworzy niewielka jama gębowa, za którą leży umięśniona gardziel (u form drapieżnych mogą występować tu kutikularne ząbki), dalej prowadzi prosta rura przełyku, który może rozszerzać się w żołądek; endodermalnego jelita środkowego - u niektórych gat. występuje tu podłużny fałd - tyflosolis - zwiększający pow. trawienia, ektodermalne jelito tylne - krótkie i niezróżnicowane

Układ krążenia
zamknięty*
* składa się z dwóch podłużnych naczyń głównych: kurczliwego grzbietowego tłoczącego krew do przodu i brzusznego w którym krew płynie do tyłu
* naczynia główne połączone są naczyniami okrężnymi umieszczonymi w przedniej części ciała
brak wyodrębnionego serca, jego funkcję pełni kurczliwe* naczynie grzbietowe, np. u nereidy lub naczynia okrężne, np. u dżdżownicy
* krew barwna zawiera hemoglobinę lub chlorokruorynę
dobrze rozwinięta sieć* naczyń włosowatych w parapodiach

Układ wydalniczy
zbudowanych z* nefrydiów
nefrydium zbudowane jest z urzęsionego lejka otwierającego się* do jamy ciała, który filtruje z celomy zbędne metabolity i wydala je przez kanalik wydalniczy, otworem wydalniczym na zewnątrz
odzwierciedla budowę* ciała i stąd jego nazwa - metanefrydialny
jako pierwszy jest w stanie poza* osmoregulacją sprawnie usuwać produkty przemiany materii

Układ nerwowy
oddzielony od powłok ciała - znajduje się po brzusznej części ciała*
* składa się z parzystych zwojów nadgardzielowych tworzących mózg, od których odchodzą obrączki okołogardzielowe; brzusznego łańcuszka nerwowego składającego się z parzystych zwojów rozmieszczonych w każdym segmencie połączonych z sąsiednim segmentem za pomocą konektyw, a ze sobą w obrębie jednego segmentu za pomocą komisur
cały układ ma postać drabinki i stąd jego nazwa -* drabinkowy układ nerwowy

Układ rozrodczy
wieloszczety przechodzą* rozwój złożony
rozdzielnopłciowe*
słabo zaznaczony dymorfizm płciowy*
gonady występują w nielicznych segmentach*
komórki jajowe wydostają* się na zewnątrz poprzez nefrydia
zapłodnienie zewnętrzne*
rozwój* zarodka prowadzi do powstania larwy - trochofory

skąposzczety i* pijawki są obojnakami
gonady nie są metameryczne*
posiadają siodełko* umożliwiające zapłodnienie krzyżowe
w jego okolicy produkowana jest* specjalna wydzielina tworząca mufę do której składane są jaja
mufa zsuwa* się przez odcinek głowowy i przekształca się w kokon jajowy
rozwój* zarodków jest prosty

---