Trójkąty szyi.
W żadnej części ciała podział na poszczególne okolice nie jest w tym stopniu uzasadniony, co na szyi. Mięśnie i zewnętrzne pola, na które dzielimy powierzchnię szyi, wykazują mianowicie stały i ścisły związek ze stosunkami wewnętrznymi . Mięśnie szyi są ułożone w ten sposób, że ich brzegi przecinają się w charakterystyczny sposób. Powstają ostrokątne figury geometryczne, które ułatwiają orientację na szyi. Na szczególną uwagę zasługuje pięć lub sześć trójkątów na każdej stronie szyi. Są one częściowo lub w całości przykryte mięśniem szerokim.
Trójkąt podżuchwowy ( trigonum submandibulare).
Stanowi on obustronnie część górną trójkąta przedniego szyi; jest on ograniczony przez oba brzuśce mięśnia dwubrzuścowego i od góry przez dolny brzeg żuchwy. Dno trójkąta stanowią: z przodu m. żuchwowo- gnykowy, z tyłu mięsień gnykowo- językowy. Trójkąt ten zawiera: sliniankę podżuchwową, objętą blaszką powierzchowną powięzi szyi, węzły chłonne podżuchwowe, tętnicę twarzową i jej odgałęzienie tętnicę podbródkową wraz z towarzyszącymi im żyłami, odcinek końcowy nerwu podjęzykowego u dołu, u góry zaś nerw językowy oraz nerw żuchwowo- gnykowy ( od V3).
Trójkąt tętnicy językowej ( trigonum arteriae lingualis).
Zwany był dawniej trójkątem Pirogowa, stanowi część tylną i dolną poprzedniego trójkąta. Odgraniczony jest on od przodu przez brzeg tylny mięśnia żuchwowo- gnykowego, od tyłu przez ścięgno pośrednie mięśnia dwubrzuścowego, od góry- przez nerw podjęzykowy. Dno trójkąta tworzy mięsień gnykowo- językowy; po przecięciu go dostępna jest tętnica językowa.
Ku tyłowi od opisanego trójkąta ( w trójkącie tętnicy szyjnej) znajduje się drugi, zwany dawniej trójkątem Beckarda, odgraniczony od tyłu przez tylną krawędź tylnego brzuśca mięśnia dwubrzuścowego, od dołu przez kość gnykową. Tętnica językowa przebiega tu przykryta przez mięsień gnykowo- językowy.
Trójkąt tętnicy szyjnej ( trigonum caroticum).
Jest on ograniczony brzegiem przednim mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego, brzuścem górnym mięśnia łopatkowo- gnykowego i brzuścem tylnym mięśnia dwubrzuścowego. Jest on zamknięty blaszką powierzchowną powięzi szyi. W trójkącie tym następuje podział tętnicy szyjnej wspólnej na jej gałęzie końcowe: tętnice szyjną zewnętrzną i wewnętrzną. Tętnica szyjna zewnętrzna dzili się tu również na swje głónw gałęzie. Bocznie od tętnic szyjnych biegnie żyła szyjna wewnętrzna, częściowo pokryta mięśniem mostkowo- obojczykowo- sutkowym. Z nerwów znajdziemy w nim łuk nerwu podjęzykowego oraz górną gałąź pętli szyjnej i nerw błędny z nerwem krtaniowym górnym. W dolnym kącie trójkąta jest wyczuwalny guzek przedni wyrostka poprzecznego szóstego kręgu szyjnego ( tuberculum caroticum); powyżej przy brzegu mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego wyczuwa się tętno tętnicy szyjnej wspólnej.
Trójkąt tarczowy ( trigonum thyroideum).
Położony jest między mięśniem mostkowo- gnykowym, górnym brzuścem mięśnia łopatkowo- gnykowego i brzegiem przednim mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego, jest zamknięty blazką powierzchowną i przedtchawiczą powięzi szyi. Główną jego zawartość stanowi część boczna tarczycy i pwrózek naczyniowo- nerwowy, położony nieco bocznie i do tyłu od niej.
Trójkąty 1, 2, 3 i 4 stron obu mieszczą się w trójkącie przednim szyi ( trigonum coli ant.) ograniczonym mięśniami mostkowo- obojczykowo- sutkowymi, dolnym brzegiem żuchwy i linią pośrodkową szyi, którą wyznacza kresa biała szyi ( linea alba coli).
Trójkąt łopatkowo- obojczykowy ( trigonum omoclaviculare).
Stanowi dno dołu nadobojczykowego większego ( fossa supraclavicularis major); jest odgraniczony dolnym brzuścem mięśnia łopatkowo- gnykowego, brzegiem bocznym dolnego odcinka mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego i obojczykiem. Jest on przykryty blaszką powierzchowną i przedtchawiczą powięzi szyi. W głębi trójkąta, powyżej obojczyka, są naczynia podobojczykowe, które z jamy klatki piersiowej przez szczeliny mięśni pochyłych, przednią i tylną, kierują się do jamy pachowej. W szczelinie przedniej mięśni pochyłych biegnie żyła podobojczykowa, w szczelinie tylnej mięśni pochyłych biegnie tętnica podobojczykowa wraz z niektórymi jej gałęziami i splot ramienny.
Trójkąt łopatkowo- czworoboczny ( trigonum omotrapezoideum).
Jest ograniczony przez mięsień mostkowo- obojczykowo- sutkowy, mięsień czworoboczny i brzusiec dolny mięśnia łopatkowo- gnykowego. Jest przykryty blaszką powierzchowną powięzi szyi. Dno trójkąta tworzy mięsień płatowaty, dźwigacz łopatki i mięśnie pochyłe. Główną jego zawartość stanowią niektóre nerwy splotu szyjnego ( potyliczny mniejszy, uszny wielki, nadobojczykowe) i gałąź zewnętrzna nerwu dodatkowego.
Trójkąty 5 i 6 tworzą trójkąt boczny szyi ( trigonum coli laterale) ograniczony mięsniem mostkowo- obojczykowo- sutkowym, brzegiem przednim mięśnia czworobocznego i obojczykiem.
Artur Weremijewicz Klinika Chirurgii SP DSK w Białymstoku.
02-05-29