Słownik pojęć związanych z informatyzacją firmy 2002-07-10 (16:30)
Słownik pojęć związanych z informatyzacją firmy
Adres internetowy
Unikalna nazwa przypisana firmie (a właściwie jej witrynie WWW) w Internecie. W Polsce przydziałem adresów internetowych (tzw. nazw DNS) zajmuje się NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa). Rejestrację adresu można załatwić bezpośrednio w NASK lub za pośrednictwem któregoś z licznych dostawców usług Internetu.
Najlepiej wybrać adres dość oczywisty, łatwy do zapamiętania i łatwo kojarzący się z firmą. Przykładowo: www.firma.com.pl lub www.firma.pl.
Bazy danych
Zestaw powiązanych ze sobą informacji - tablic, raportów, formularzy, opisów. Przykłady: książka telefoniczna, baza materiałów w magazynie, dane kadrowo-płacowe, informacje finansowo-księgowe.
Ważnymi cechami każdej bazy są: wielkość bazy, szybkość i sposób przeszukiwania; dokładność i aktualność danych, czas dostępu, możliwość wielodostępności (modyfikowanie informacji w bazie równocześnie przez więcej osób), niezawodność dostępu do informacji, wbudowane mechanizmy ochrony informacji - zarówno przed zniszczeniem, jak i dostępem przez nieupoważnione osoby.
EDI
Electronic Data Interchange - wymiana danych w postaci elektronicznej między różnymi systemami komputerowymi lub różnymi programami.
Faks elektroniczny
Wysyłanie faksów bezpośrednio z komputera, bez pośrednictwa formy papierowej. Odbierane faksy kierowane są również bezpośrednio do komputerów i wyświetlane na ekranie.
Hipertekst
Popularna metoda prezentacji i język programowania umożliwiający bezpośredni (skojarzeniowy) dostęp do dokumentów oraz plików przez tzw. linki (powiązania). Hipertekst jest podstawowym językiem Internetu, a właściwie witryn WWW.
Dokument hipertekstowy (HTML) jest prostym dokumentem tekstowym, w którym umieszczono tzw. etykiety (znaczniki). Przeglądarka internetowa napotykając w tekście etykietę odpowiednio ją interpretuje i wynik wyświetla na ekranie
Informatyk
Pojęcie zawodu równie szerokie i mało precyzyjne jak "lekarz". Z ogólnie rozumianym zawodem informatyka wiąże się wiele zawodów-specjalizacji takich, jak:
administrator sieci komputerowej
pracownik wsparcia użytkownika (help desk)
projektant systemów informatycznych
programista
pracownik serwisu sprzętu komputerowego
projektant witryn (stron) WWW
grafik komputerowy
i wiele innych.
Informatyzacja a komputeryzacja
Rozróżnienie wprowadzone przez niektórych informatyków. Komputeryzacja oznacza zainstalowanie w firmie jednego lub więcej komputerów z programami biurowymi czy pojedynczymi aplikacjami typu fakturowanie, obsługa sprzedaży, program finansowo-księgowy, kadrowo-płacowy.
Informatyzacja oznacza wdrożenie zintegrowanego (składającego się z wielu powiązanych ze sobą funkcjonalnych modułów) systemu informatycznego (a właściwie informacyjnego). Taki system informacyjny z zasady wymaga infrastruktury sieci komputerowej. Informatyzacja zapewnia wszechstronne wsparcie komunikacji, a przez to biznesu.
Mała firma
Do definicji wielkości firmy przyjmuje się najczęściej wielkość zatrudnienia. Na świecie najczęściej za małą firmę uważa się przedsiębiorstwo zatrudniające do 50 pracowników.
Poczta elektroniczna, czyli e-mail
Pozwala przesłać informację - w postaci przesyłek elektronicznych - do innych użytkowników sieci komputerowych. Przesyłka jest dostarczana do adresata prawie natychmiast (nie ma problemu opóźnień dobrze znanych z poczty tradycyjnej) i czeka, dopóki nie zostanie odczytana (w odróżnieniu od telefonu, możemy komunikować się z osobami, które aktualnie są nieobecne). Do przesyłki mogą być dołączane załączniki w postaci rysunków, zdjęć, arkuszy kalkulacyjnych itd.
Do czytania i wysyłania poczty elektronicznej niezbędny jest odpowiedni program - tzw. klient poczty. Przykładowe programy poczty elektronicznej: GroupWise firmy Novell, Outlook firmy Microsoft. Program Klienta poczty elektronicznej jest często wbudowany w przeglądarkę internetową.
Najważniejszymi zagadnieniami związanymi z pocztą elektroniczną są:
ochrona prywatności, poufności korespondencji
ochrona przed dołączanymi do przesyłek wirusami komputerowymi
ochrona przed zalewaniem przesyłkami niechcianymi (tzw. spam) - najczęściej ofertami i reklamami.
Przeglądarka internetowa
Program do przeglądania dokumentów HTML oraz stron na witrynach WWW w Internecie. Najbardziej popularną przeglądarką jest Microsoft Internet Explorer stanowiący wbudowaną część systemów Windows.
Sieć komputerowa
Komputery połączone ze sobą mediami transmisyjnymi takimi, jak: kabel koncentryczny, skrętka telefoniczna, światłowód, podczerwień, fale radiowe, mikrofale.
Dzięki połączeniu komputery mogą współdzielić zasoby sieci, udostępniać określone usługi, wymieniać informacje. Zasoby sieci komputerowych to: pliki (dokumenty, grafiki, bazy danych...) zapisane na dyskach twardych lub CD, aplikacje, drukarki, skanery, faksy, modemy.
Nie wystarczy samo połączenie komputerów kablem. Niezbędne są protokoły komunikacyjne, czyli programy - procedury połączeniowe określające warunki i zasady wymiany informacji, czyli zapewniające niezawodną komunikację.
Sieci komputerowe dzieli się na lokalne LAN (wewnątrz budynku firmy) oraz rozlegle, tzw. WAN, na przykład sieć łącząca oddziały firm w różnych miastach czy Internet.
Inny stosowana klasyfikacja sieci komputerowych to:
intranety - sieci wewnątrz korporacyjne
ekstranety - sieci łączące firmy z sobą współpracujące (powiązane procesami biznesowymi, np. producent - dostawcy - sprzedawcy),
wreszcie Internet - globalna sieć o publicznym dostępie.
Najważniejsze zagadnienia związane z sieciami komputerowymi to:
konieczność zapewnienia niezawodności i odporności na awarie i uszkodzenia
konieczność zapewnienia równocześnie ochrony informacji i jej dostępności (zagadnienia ochrony informacji obejmują zarówno bezpieczne jej przechowywanie i ochronę przed zniszczeniem, jak i możliwość szybkiego odtworzenia informacji straconej, czy zapewnienie dostępu wyłącznie dla osób upoważnionych)
skalowalność - łatwość rozbudowy w miarę zwiększania wymagań
zgodność z przyjętymi na świecie standardami - co zapewnia uniwersalność i niezależność od konkretnych producentów sprzętu czy programów.
Standardy
Zestawy obowiązujących norm, narzuconych prawem lub przyjętych zwyczajowo. Standardy mogą dotyczyć równie dobrze metod, jak parametrów fizycznych. Przestrzeganie standardów oszczędza mnóstwa kłopotów.
System informatyczny
Zestaw logicznie i funkcjonalnie powiązanych programów komputerowych oraz sprzętu. Pojęcie system informatyczny kładzie nacisk na narzędzia (komputery i programy), zamiast na funkcjonalność i użyteczność. Z punktu widzenia użytkowników lepszym określeniem jest system informacyjny, czyli zestaw środków umożliwiających odpowiednie zarządzanie informacją w firmie, sterowanie jej przepływem, dostępem do niej, bezpiecznym przechowywaniem; a w końcu - komunikacją między pracownikami, między firmą a otoczeniem.
System informatyczny można budować samodzielnie - dokupując stopniowo potrzebne programy oraz sprzęt. Zalety takiego rozwiązania to stosunkowo niewielki koszt poszczególnych elementów, możliwość wyboru każdego elementu funkcjonalnego osobno - pod konkretne potrzeby konkretnej firmy. Wady to z kolei problemy z dopasowaniem elementów i łącznością między modułami. Producenci często nie przestrzegają ogólnie przyjętych standardów. Trzeba często tworzyć specjalne "łączniki" między programami, co generuje dodatkowe koszty oraz opóźnia wdrożenie pełnej funkcjonalności systemu; a czasem wręcz wyraźnie pogarsza jakość całego systemu.
Dlatego popularne są w praktyce tzw. zintegrowane systemy informatyczne, składające się z powiązanych, funkcjonalnych modułów. Mamy wtedy na ogół pewność, że części systemu właściwie "dogadują się" ze sobą. Natomiast wadą systemów zintegrowanych może być niedopasowanie do potrzeb konkretnej firmy, np. brak pewnych niezbędnych funkcji, nadmiar funkcji nieużytecznych. Ważną cechą zintegrowanego systemu jest więc jego "otwarcie" oraz spełnianie przez jego moduły odpowiednich standardów. Wtedy brakujące moduły stosunkowo łatwo można uzupełnić z oferty innych firm - producentów programów komputerowych.
System informatyczny jest na ogół ściśle związany z firmową siecią komputerową.
WWW
World Wide Web (światowa pajęczyna). Zbiór wzajemnie powiązanych multimedialnych dokumentów hipertekstowych zwanych stronami WWW. Oglądanie dokumentów WWW, wyszukiwanie oraz interpretacja jest możliwe poprzez przeglądarki internetowe uruchomione na komputerze podłączonym do Internetu przez modem lub sieć komputerową.
Zobacz także:
Internet w małej firmie - korzyści i zagrożenia
Sieć komputerowa w małej firmie - kiedy i dlaczego?
Kryteria doboru i weryfikacji
Informatyzujemy firmę... Kiedy i jak?
Po co informatyzować firmę?