PLAN - KONSPEKT
1. PRZEDMIOT: Przepisy Ruchu Drogowego.
2. TEMAT: Omijanie, wymijanie, wyprzedzanie.
3. CELE:
a) poznawczy - zapoznanie się z przepisami i sposobami wykonania manewrów omijanie, wymijanie, wyprzedzanie;
b) kształcący - wykształcenie właściwych reakcji i zachowań podczas wykonywania tych manewrów;
c) wychowawczy - uwrażliwienie na prawidłowe i bezpieczne przeprowadzenie manewrów w odniesieniu do innych uczestników ruchu;
4. METODA: wykład ilustrowany
5. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: prezentacja, szkice sytuacji, kreda, tablica, podręczniki, Kodeks Drogowy.
6. MIEJSCE: sala wykładowa
7. CZAS: 45'
8. PROWADZĄCY: Wojciech BAKALARZ
Lp. |
OGNIWO |
TREŚĆ (czynności wykładowcy lub słuchaczy) |
CZAS |
UWAGI |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Część |
Na poprzednich zajęciach omawialiśmy zmianę kierunku jazdy lub pasa ruchu. Nakazałem dokładne przeczytanie rozdziału poświęconego temu zagadnieniu w „podręczniku kierowcy B” oraz przeanalizować następujące pytania z „ćwiczeń egzaminacyjnych B” zestaw/ pytanie 5/8, 6/7, 7/7, 9/7, 11/7, 12/7, 15/7, 16/7, 21/7 proszę o wskazanie prawidłowych odpowiedzi oraz ich uzasadnienie. |
3' |
|
2 |
Wprowadzenie |
Tematem dzisiejszych zajęć jest Omijanie, wymijanie, wyprzedzanie
Celem zajęć jest zapoznanie Was z przepisami i sposobami wykonania manewrów omijanie, wymijanie, wyprzedzanie
Sprawdzenie pracy własnej. Na poprzednich zajęciach nakazałem przypomnieć sobie definicje: Omijanie, Przejeżdżanie (przechodzenie) obok nie poruszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody. Wymijanie, Przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku. Wyprzedzanie Przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. Szczególna ostrożność - Ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. W dniu dzisiejszym będziemy omawiać manewry wykonywane samochodem w czasie, których w większym niż dotychczas zakresie będziemy brali pod uwagę zachowanie innych uczestników ruchu drogowego. Przepisy określające tą tematykę ujęte są w art. 23 i 24 Ustawy Prawo o ruchu drogowym. |
5' |
|
3 |
Część |
WYMIJANIE Wymijanie jest to przejeżdżanie (przechodzenie) obok uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku. Wymijanie, gdy odbywa się w dobrych warunkach, nie jest manewrem trudnym. Jeżeli wykonuje się je w warunkach uciążliwych: droga jest wąska, miękkie pobocze i z przeciwka nadjeżdża samochód ciężarowy, a ponadto jest ograniczona widoczność - staje się manewrem trudnym i niebezpiecznym. Najważniejszą rzeczą jest zachowanie bezpiecznego odstępu od wymijanego pojazdu. Przepisy nie precyzują, ile ma wynosić bezpieczny odstęp. Należy przyjąć, że nie powinien on być mniejszy niż 1 metr, a przy dużych prędkościach odpowiednio większy. Warunek ten można spełnić, jeżeli kierujący będzie starał się jechać jak najbliżej prawej krawędzi jezdni. Natomiast na drogach wąskich, na których nie można zapewnić bezpiecznego odstępu od wymijanego pojazdu, kierujący powinien zmniejszyć prędkość, a nawet zatrzymać się. Na zwężonym odcinku drogi, na którym wymijanie się dwóch pojazdów jest bardzo trudne, bądź w ogóle niemożliwe ustawia się znaki drogowe ustalające dla jednego z kierunków pierwszeństwo przejazdu. Kierujący pojazdem powinien szczególnie uważać podczas wymijania w miejscach o złej widoczności, jak np. na zakrętach, u wierzchołka wzniesienia, przy zmniejszonej przejrzystości powietrza spowodowanej mgłą, śnieżycą, deszczem itp. oraz w czasie jazdy nocą. Szczególnie trudne i niebezpieczne jest wymijanie wykonywane w porze nocnej, w warunkach, gdy używane są światła drogowe. Należy zawczasu zmienić światła drogowe na światła mijania, aby nie oślepiać jadących z przeciwka. Zmiana świateł przez jednego z kierujących jest nakazem do takiej samej zmiany dla drugiego kierowcy. Mimo to widoczność drogi maleje do kilkunastu, a nawet kilku metrów. Powinno się, zatem zmniejszyć prędkość, aby w razie pojawienia się przeszkody kierujący miał możliwość zahamowania, bądź ominięcia przeszkody. OMIJANIE Omijanie jest to przejeżdżanie (przechodzenie) obok nie poruszającego się uczestnika ruchu lub przeszkody. Omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony. Jest to manewr znacznie prostszy niż wymijanie, choćby, dlatego, że tylko jeden pojazd jest w ruchu. Tym niemniej on wymaga zachowania bezpiecznego odstępu od omijanego pojazdu lub uczestnika ruchu, albo przeszkody, a w razie potrzeby - podobnie jak przy wymijaniu - zmniejszenia prędkości, Zmniejszenie prędkości może być konieczne zwłaszcza przy omijaniu wysepek na jezdni, na których znajdują się piesi oraz takich pojazdów, jak autobus i tramwaj, z których piesi często nieostrożnie wchodzą na jezdnię. Dotyczy to także miejsc, gdzie prowadzone są roboty drogowe. Chodzi o to, aby nie zagrozić osobom pracującym na jezdni lub obok jezdni. Kategorycznie zabrania się omijania pojazdów, które poruszały się w tym samym kierunku, lecz zostały zatrzymane przed przejściem dla pieszych celem ich przepuszczenia. Nieprzestrzeganie tej zasady bardzo często prowadzi do wypadków. WYPRZEDZANIE Wyprzedzanie jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej niebezpiecznych manewrów w ruchu drogowym i dlatego powinno być wykonywane z zachowaniem szczególnej ostrożności i przestrzeganiem ustalonych zasad. Wyprzedzanie oznacza przejeżdżanie obok uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. Przy wyprzedzaniu kierujący pojazdem jest obowiązany przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego uczestnika ruchu. Istnieją trzy wyjątki, kiedy można wyprzedzać z prawej strony. Dotyczy to: A. Pojazdu szynowego chyba, że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej. B. Uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcania w lewo. C. Uczestnika ruchu na drodze z wyznaczonymi pasami, jeżeli porusza się:
Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m. Pojazd szynowy może być wyprzedzany tylko z prawej strony, chyba że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może odbywać się tylko z jego prawej strony. Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak najbardziej na prawo i - w razie potrzeby - zatrzymać się w celu ułatwienia wyprzedzania.
Zabrania się wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:
Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscach, o których mowa w ust. 7 pkt 1 i 2, na jezdni:
Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscu, o którym mowa w ust. 7 pkt 3, pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia, pod warunkiem, że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym. Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 i 7: Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym. Wyprzedzanie składa się z trzech faz:
W pierwszej fazie - kierujący pojazdem obowiązany jest upewnić się, czy istnieją warunki do bezpiecznego wyprzedzania:
Po upewnieniu się, że droga jest dostatecznie widoczna oraz że nikt nie zbliża się z przeciwka i jest dość miejsca, kierujący powinien:
W drugiej fazie - wyprzedzający, jadąc obok wyprzedzanego, powinien uważać, aby odstęp między nimi był bezpieczny. Przy wyprzedzaniu pojazdów jednośladowych lub kolumn pieszych odstęp nie może być mniejszy niż jeden metr. Należy liczyć się z niebezpieczeństwem niedokładnego utrzymania prostego kierunku jazdy przez kierującego pojazdem jednośladowym, a przy wyprzedzaniu kolumny pieszych - z nieoczekiwanym wysunięciem się pieszego z szeregu. W tej fazie wyprzedzający powinien mieć już wyłączony lewy kierunkowskaz. W trzeciej fazie - wyprzedzający po oddaleniu się od pojazdu wyprzedzanego na taką odległość, aby nie zajechać mu drogi, powinien włączyć prawy kierunkowskaz i następnie zjechać na prawą stronę jezdni bliżej jej krawędzi. Nie wolno wyprzedzać pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:
Możliwe jest wyprzedzanie pojazdu przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia oraz na zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi na jezdniach jednokierunkowych. Także na jezdniach dwukierunkowych z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem, że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym - w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni. Na skrzyżowaniu o ruchu niekierowanym wolno wyprzedzać pojazd sygnalizujący zamiar skręcenia w prawo lub w lewo, ale pod warunkiem, że kierujący nie wjedzie na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym. Nie dotyczy to skrzyżowania o ruchu okrężnym. Na obszarze zabudowanym nie wolno wyprzedzać pojazdu uprzywilejowanego. Podczas wyprzedzania w nocy wyprzedzający obowiązany jest zmienić światła drogowe na światła mijania, aby nie oślepić kierowcy pojazdu wyprzedzanego. O zmianie świateł powinien pamiętać także kierowca pojazdu wyprzedzanego, by nie oślepić kierowcy pojazdu, który go wyprzedził. Aby ułatwić bezpieczne wyprzedzanie, wyprzedzanemu nie wolno zwiększać prędkości w trakcie wyprzedzania i bezpośrednio po nim, a kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany usunąć się jak najbardziej w prawo i w razie potrzeby zatrzymać się. Wyprzedzanie jest najniebezpieczniejszym manewrem. Źle wykonane może grozić zderzeniem czołowym. Jeżeli masz wątpliwości, nie wyprzedzaj - poczekaj na dogodniejszą sytuację. |
30' |
Szkic 1
Szkic 2
Szkic 3
Szkic 4
Szkic 5
Szkic 6
Szkic 7 |
4 |
Podsumowanie |
Wymijanie na szerokiej, dzielonej pasami ruchu jezdni, przy dobrej widoczności nie jest manewrem trudnym. Inaczej jest na wąskich i krętych jezdniach, gdy wymijamy np. samochód o dużych gabarytach. Pamiętać należy wówczas o:
Jeśli ktoś lub coś utrudnia utrzymanie bezpiecznego odstępu, to ten kierowca, który zmuszony jest w czasie wymijania zjechać do środka jezdni, powinien zaczekać do czasu, aż wyminie go jadący z przeciwnej strony. Podczas wymijania z dużą prędkością samochodów ciężarowych lub autobusów, wokół płaszczyzn bocznych pojazdów zmienia się ciśnienie powietrza. Należy wówczas zachować ostrożność i skoncentrować większą uwagę na pracy kierownicy. Omijanie przeszkody, zwłaszcza z jej lewej strony, może być także niebezpieczne, jeżeli z przeciwka zbliża się do niej inny pojazd. Ponieważ pojazd ten ma pierwszeństwo przejazdu, należy go przepuścić, zatrzymując się, jeśli trzeba. Sytuacje takie należy przewidzieć zawczasu. Wyprzedzanie należy do trudniejszych i niebezpiecznych manewrów z tego względu powinno być przeprowadzone ze szczególnym zachowaniem wymogów bezpieczeństwa obowiązujących przepisów. Kierujący pojazdem przed rozpoczęciem manewru wyprzedzania powinien upewnić się, czy nikt jadący za nim nie wyprzedza, czy jadący przed nim nie zamierza nikogo wyprzedzać oraz czy warunki ruchowo-drogowe umożliwiają bezpieczne wykonanie zamierzonego manewru. Ocena ta musi być jednoznaczna. Jeśli nie ma ryzyka przy wykonywaniu tego zamiaru - można zacząć wyprzedzać, jeśli jest - należy z tego manewru zrezygnować. Droga potrzebna do wyprzedzania przy podanych prędkościach wynosi od 40 do 330 m. Jeżeli zatem różnica prędkości jazdy obu pojazdów jest niewielka, droga wyprzedzania, jak i czas trwania manewru, wydłuża się niebezpiecznie. W mieście, gdzie prędkość jest ograniczona, nie należy wyprzedzać, jeżeli nie jest to konieczne, a na ulicy o dużym ruchu, zwłaszcza w czasie szczytowego natężenia, należy w ogóle unikać wyprzedzania. Względnie bezpiecznie można wyprzedzać tylko na takich ulicach, na których nie wymaga to zjechania na lewą połowę jezdni, a więc na ulicach posiadających, co najmniej dwa pasy ruchu w jednym kierunku lub na jezdniach jednokierunkowych o odpowiedniej szerokości.
Co oznacza dokonanie zmiany świateł przez jednego z kierujących? Zmiana świateł przez jednego z kierujących jest nakazem do takiej samej zmiany dla drugiego kierowcy. Z której strony należy ominąć pojazd sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo? Omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony. Z której strony wyprzedzamy innych uczestników ruchu? Przy wyprzedzaniu kierujący pojazdem jest obowiązany przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego uczestnika ruchu. |
5` |
|
5 |
Część |
W ramach pracy własnej proszę o dokładne przeczytanie rozdziału poświęconego temu zagadnieniu w „podręczniku kierowcy B” str. 40-47 oraz przeanalizować następujące pytania z „ćwiczeń egzaminacyjnych B” zestaw/ pytanie 9/8, 10/8, 11/8, 12/8, 13/8 proszę o przygotowanie się do wskazania prawidłowych odpowiedzi oraz ich uzasadnienia.
Na następnych zajęciach, które odbędą się we wtorek omawiać będziemy: Przecinanie się kierunków ruchu, pierwszeństwo przejazdu. |
2` |
|
6