Eryk Łon
Dr nauk ekonomicznych
Specjalność naukowa: Bankowość i Rynek kapitałowy
Publikacje:
Książki:
„Makroekonomiczne uwarunkowania koniunktury na polskim rynku akcji w świetle doświadczeń międzynarodowych”, AE Poznań, Poznań 2006 r.
Artykuły:
1. Koniunktura na rynku akcji a przyszły poziom aktywności gospodarczej, Gospodarka Narodowa, 2005, nr 3, s. 11-33,
2. Rynek akcji jako barometr sytuacji makroekonomicznej, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa nr 5, 2006, s. 21-29
3. Międzynarodowe implikacje makroekonomicznego i giełdowego efektu prezydenckiego w USA, Nasz Rynek Kapitałowy nr 3-4, 2005, s. 29-32,
4. Polski Exim Bank, Bank, nr 11, 2004, s. 20-23,
5. FED a polska giełda, Gazeta Bankowa, nr 39 z dn. 25 września 2006 r., s. 15-17
6. System bankowy a koniunktura na rynku akcji, Biuletyn Bankowy, nr 11, 2006, s. 6-15.
Raport o euro dla NBP:
„Dlaczego Polska nie powinna wchodzić do strefy euro”
* Literatura do przedmiotu
„INWESTYCJE KAPITAŁOWE INSTYTUCJI”:
- literatura obowiązująca:
Frank K. Reilly, Keith C. Brown,
Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, warszawa 2001
- literatura uzupełniająca:
Eryk Łon,
„Makroekonomiczne uwarunkowania koniunktury na polskim rynku akcji”, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2006
* Podstawowe pojęcia:
* Inwestycja - to rezygnacja z bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych (niepewnych) potencjalnych korzyści
* Cechami charakterystycznymi inwestycji są: wybór między konsumpcją a przyszłymi korzyściami, odniesienie do upływu czasu, a także podejmowanie ryzyka
* Inwestycje można podzielić na:
- finansowe - inwestycje w instrumenty finansowe
- rzeczowe - inwestycje w aktywa niefinansowe (np. nieruchomości)
* Instrument finansowy - kontrakt zawarty między dwiema STRONAMI regulujący przepływ kapitału między nimi (wg K. Jajugi to zależność finansowa między stronami)
* Rynek finansowy - to mechanizm łączenia podaży i popytu na instrumenty finansowe.
* Na rynku finansowym spotykają się podmioty dysponujące nadmiarem kapitału i podmioty mające niedobór kapitału
* Funkcje podstawowe rynku finansowego
emisyjna - pozyskanie kapitału
wyceny rynkowej (rynek wtórny)
Funkcje rynków finansowych:
- umożliwiają przepływ oszczędności od gospodarstw domowych do przedsiębiorstw
- przewaga rynków finansowych nad bankami: inwestorzy podejmują chętniej ryzyko inwestowania kapitału w nowe dziedziny wytwórczości
- na szczeblu mikro stanowią „supermarket”, gdzie można kupić różnorodne instrumenty wykorzystywane w zarządzaniu finansami
* Rola rynków finansowych w przepływie kapitału polega na tym, że inwestorzy instytucjonalni (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne i fundusze inwestycyjne) wykorzystują lokowane w nich oszczędności gospodarstw domowych ( w postaci składek i udziałów kapitałowych) jako źródło finansowania zakupu akcji i obligacji emitowanych przez przedsiębiorstwa
* Inwestorzy na rynkach finansowych chętniej niż banki podejmują ryzyko inwestowania w nowe branże wytwórczości. Dzieje się tak ponieważ ryzyko na rynkach finansowych jest rozproszone pomiędzy wielu inwestorów. Ponadto inwestorzy mogą łatwo pozbyć się ryzyka sprzedając kupione wcześniej papiery lub wykorzystując instrumenty pochodne
* Rynki finansowe bardziej niż banki zorientowane są na przyszłość. Banki bardziej interesuje bieżąca sytuacja firm i ich bieżąca zdolność do spłaty zobowiązań. Inwestorów na rynku finansowym interesują bardziej perspektywy rozwoju spółek
* Rynek finansowy obejmuje takie rynki jak:
rynek pieniężny - to rynek kapitałów krótkoterminowych. Zawierane są na nim transakcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych o największym stopniu płynności i terminie wykupu do jednego roku,
rynek kapitałowy - to rynek kapitałów średnio i długoterminowych, przeznaczonych na finansowanie inwestycji, zapewniający zwrot kapitału w czasie przekraczającym 1 rok,
* Uczestnikami rynku finansowego są:
bank centralny, który realizuje politykę pieniężną państwa,
banki komercyjne, które realizują operacje pozwalające im na utrzymanie właściwej płynności finansowej,
inne instytucje finansowe np. fundusze inwestycyjne, specjalistyczne spółki inwestycyjne, fundusze emerytalne, firmy ubezpieczeniowe,
instytucje niefinansowe,
osoby fizyczne.
Instrumenty rynku pieniężnego
Do instrumentów rynku pieniężnego zalicza się:
bony i weksle skarbowe,
bony pieniężne,
lokaty miedzybankowe
papiery komercyjne,
certyfikaty depozytowe, akcepty bankierskie, depozyty międzybankowe.
* Instrumenty rynku kapitałowego
Do instrumentów rynku kapitałowego zalicza się:
Akcje,
Obligacje,
Świadectwa udziałowe i depozytowe,
ADR,
GDR,
Prawa poboru,
Listy zastawne.
* Ważny podział rynków finansowych: rynki dojrzałe i wschodzące (akcji i obligacji)
* Klasyfikacja banku inwestycyjnego Morgan Stanley
23 rynki dojrzałe
27 rynków wschodzących
----------------------------------------------
* Rynki wschodzące według ,,The Economist” (HongKong i Singapur jako rynki wschodzące ?)
* Kraje ,,wysoko uprzemysłowione” i ,,inne” według MFW
------------------------------------------------
* Kryterium Banku Światowego (10.000 USD)
* Różnice między nimi
średnia roczna stopa zwrotu w ostatnich latach
FINLANDIA |
31,1 |
TURCJA |
113,3 |
SZWECJA |
19,2 |
WENEZUELA |
56,2 |
HISZPANIA |
19,0 |
ROSJA |
56,1 |
GRECJA |
16,2 |
WĘGRY |
33,8 |
KANADA |
14,2 |
BRAZYLIA |
24,9 |
FRANCJA |
13,8 |
EGIPT |
21,7 |
USA |
12,9 |
MEKSYK |
19,3 |
SZWAJCARIA |
12,7 |
PERU |
17,2 |
NIEMCY |
12,7 |
KOLUMBIA |
16,4 |
DANIA |
12,2 |
ARGENTYNA |
15,5 |
WŁOCHY |
11,8 |
IZRAEL |
14,6 |
HOLANDIA |
11,0 |
KOREA POŁUDNIOWA |
12,4 |
BELGIA |
10,0 |
POLSKA |
12,0 |
PORTUGALIA |
9,2 |
PAKISTAN |
11,5 |
IRLANDIA |
7,7 |
INDIE |
11,3 |
NORWEGIA |
7,0 |
MAROKO |
8,8 |
WIELKA BRYTANIA |
6,9 |
RPA |
7,6 |
AUSTRIA |
5,9 |
CZECHY |
6,7 |
AUSTRALIA |
5,7 |
SRI LANKA |
5,9 |
HONG KONG |
4,7 |
CHILE |
5,1 |
SINGAPUR |
2,8 |
JORDAN |
4,8 |
NOWA ZELANDIA |
1,9 |
INDONEZJA |
4,7 |
JAPONIA |
-2,1 |
TAJLANDIA |
3,7 |
|
|
TAJWAN |
3,5 |
|
|
MALEZJA |
2,6 |
|
|
CHINY |
-4,6 |
|
|
FILIPINY |
-5,4 |
Średnia |
10,7 |
Średnia |
17,8 |
Najlepsze 20 rocznych stóp zwrotu na rynkach wschodzących w latach 1995 - 2004
TURCJA |
1999 rok |
492,2 |
TURCJA |
1997 rok |
301,3 |
ROSJA |
1999 rok |
246,2 |
WENEZUELA |
1996 rok |
219,5 |
WENEZUELA |
2003 rok |
174,8 |
ROSJA |
1996 rok |
151,1 |
WĘGRY |
1997 rok |
144,4 |
WĘGRY |
1996 rok |
141,6 |
BRAZYLIA |
1999 rok |
141,4 |
EGIPT |
2003 rok |
140,8 |
TURCJA |
1996 rok |
136,2 |
PAKISTAN |
2002 rok |
116,6 |
TAJLANDIA |
2003 rok |
115,4 |
ROSJA |
1997 rok |
111,6 |
INDONEZJA |
1999 rok |
92,0 |
INDIE |
1999 rok |
89,1 |
TURCJA |
2003 rok |
88,2 |
PERU |
2003 rok |
86,4 |
POLSKA |
1996 rok |
82,3 |
EGIPT |
1999 rok |
80,7 |
Najgorsze 20 rocznych stóp zwrotu na rynkach wschodzących w latach 1995 - 2004
ROSJA |
1998 rok |
-83,2 |
INDONEZJA |
1997 rok |
-74,5 |
INDONEZJA |
2000 rok |
-63,0 |
PAKISTAN |
1998 rok |
-56,1 |
TAJLANDIA |
1997 rok |
-51,8 |
MALEZJA |
1997 rok |
-51,6 |
TAJLANDIA |
2000 rok |
-50,0 |
WENEZUELA |
1998 rok |
-47,0 |
KOREA POŁUDNIOWA |
2000 rok |
-44,6 |
CHINY |
1998 rok |
-43,8 |
FILIPINY |
1997 rok |
-43,8 |
TAJWAN |
2000 rok |
-42,3 |
BRAZYLIA |
1998 rok |
-39,5 |
EGIPT |
2000 rok |
-38,4 |
TAJLANDIA |
1996 rok |
-36,8 |
SRI LANKA |
2000 rok |
-34,8 |
KOLUMBIA |
1998 rok |
-34,5 |
PERU |
1998 rok |
-34,4 |
KOREA POŁUDNIOWA |
1997 rok |
-34,3 |
EGIPT |
2001 rok |
-34,2 |
* Ważny podział krajów na dojrzałe i wschodzące:
Klasyfikacja banku inwestycyjnego Morgan Stanley
23 Kraje (rynki) dojrzałe
27 Kraje (rynki) wschodzące
------------------------------------------------
Rynki wschodzące według ,,The Economist” (HongKong i Singapur jako rynki wschodzące ?)
-----------------------------------------------
Kraje ,,wysoko uprzemysłowione” i ,,inne” według MFW
* Kryterium Banku Światowego (10.000 USD)
(Al.-Kaber, )
-----------------------------------------------
* Ameryka Południowa epizody hiperinflacji, np. Argentyna, Brazylia, polityka antyimportowa i proeksportowa, Chile - reforma emerytalna, mała aktywność funduszy venture capital)
------------------------------------------------
* Azja Południowo-Wschodnia (TYGRYSY)
- polityka proeksportowa
- sektor bankowy w rękach rodzimego kapitału
znacząca rola państwa
zróżnicowanie pod względem wskaźnika wolności gospodarczej oraz indeksu globalizacji
------------------------------------------------
* Europa Środkowo-Wschodnia
- sektor bankowy sprzedany zagranicznym inwestorom strategicznym
recesja po gospodarczym upadku ZSRR
* Źródła danych makroekonomicznych
krajowe
zagraniczne
-------------------------------------------------------------
* Potrzeba badań
Giełda a gospodarka
Jakie są faktyczne zależności ?
-------------------------------------------------------------
* Andre Kostolany:
,,Nigdy nie płyń z prądem”
,,Giełda w 90 % składa się z psychologii”
,,Przez lata odczułem na grzbiecie 70 krachów”
* Rynek akcji
giełdowy
pozagiełdowy
-------------------------------------------------------------
* Funkcje rynku akcji
emisyjna - pozyskanie kapitału (rynek pierwotny)
wyceny rynkowej (rynek wtórny)