Podstawowe funkcje administracji public/nej:
Trzy główne funkcje, które administracja wykonuje zawsze w różnym zakresie i stylu w zależności od warunków sytuacyjnych (koniunktura, dekoniunktura oraz profil polityczny rządu).
• Funkcja klasyczna lub porządkowa - reglamentacyjna — związana ona jest z szeroko rozumianą ochrona porządku publicznego oraz bezpieczeństwa zbiorowego. W obrębie tej fimkcji administracja posługuje się klasycznymi sankcjami, łącznie z możliwością zastosowania przymusu fizycznego (policyjnego). Zorientowana jest na ochronę interesu publicznego.
• Funkcja świadcząca - w obrębie tej ftmkcji administracja publiczna oferuje usługi typu społecznego związane z istotnymi zadaniami społecznymi. Z kolei zadania społeczne i publiczne to takie cele, których realizacja przyczynia się do szeroko rozumianego dobrobytu obywateli oraz reprodukcji i rozwoju społeczeństwa wspólnoty obywatelskiej. W obrębie funkcji świadczącej odnajdziemy również usługi związane zarówno z oświata, kulturą jak i bezpieczeństwem socjalnym i będą to typowe usługi społeczne, jak i usługi typu technicznego np. zaopatrzenie obywateli w wodę pitna, transport publiczny, gospodarowanie odpadami itp.
• Funkcja regulacyjna - związana z regulacją rozwoju ekonomicznego. Realizując te funkcje administracja publiczna może występować jako właściciel, koordynator lub zarządca. Określa skład majątku narodowego. Na majątek gospodarczy administracji centralnej składać się będą przede wszystkim spółki Skarbu Państwa. Do majątku administracji rządowej będą należeć również budynki i zaplecze techniczne, a także te zakłady, których działalność służy bezpośrednio obsłudze działania aparatu administracyjnego np. dróg, papierów wartościowych gwarantowanych przez państwo. Na majątek administracji publicznej składają się także zakłady kontrolowane przez odpowiednie struktury organizacyjne czyli takie, których organem założycielskim jest podmiot stanowiący część aparatu administracyjnego. W obrębie tej fimkcji odnajdziemy również finanse publiczne, które stanowią o możliwości regulacyjnej państwa. j
Struktura organizacyjna administracji publicznej wykład 7 20,11,2003 r.
Struktury zagadnieniowe administracji publicznej ogniskują się wokół kwestii dotyczących zasad wedle których
należy podporządkować jej działanie.
Jest tutaj do wyboru kilka podstawowych możliwości, które wiążą się z przyjęciem:
• Określeniem rozwiązań w obrębie zasady terytorialnej - rodzaj wykorzystania tej zasady decyduje o podstawowych parametrach i odrębnościach obserwowanych w rozmieszczeniu rożnych krajów.
Różnice w większości dotyczą zagadnień odnoszących się do centralizacji oraz koncontracji władzy. W
tym sensie istnieją dwa podstawowe wzorce wcielania w życie zasady terytorialnej:
- pierwszy wzorzec zakłada potrzebę centralizacji i koncentracji zarządzania sprawami publicznymi w kraju. Sposobem realizowania tego wzorca jest także powoływanie zakorzenionych w tradycji francuskiej urzędów prefekturalnych, które nadzorują bieg spraw publicznych w regionie. Prefekci to urzędnicy mianowani przez władze centralne (rząd), którzy są odpowiedzialni za realizacje polityki wykonawczej w społecznościach Idealnych. Prefekci oraz urzędy podobne do tych rozwiązań stoją w regionach na czele administracji zespolonej, które to rozwiązanie znajduje pewien wyraz w funkcjonowaniu polskich województw. Oprócz prefektur administracji zespolonej każde z ministerstw, które funkcjonuje w obrębie tradycji francuskiej może tworzyć w ramach prawa własne delegatury Idealne, które pozostają w ścisłym kontakcie z urzędem prefekta.
Systemy prefekturalne znalazły zastosowanie we Włoszech, Francji, Japonii i Polsce. Systemy te uległy w ciągu ostatnich lat znacznej decentralizacji, jednak delegatury administracji rządowej w terenie nadal zachowały znaczna kontrolę nad pozyskiwaniem oraz dysponowaniem środkami, które składają się na finanse publiczne.
- Drugi wzorzec zakłada przewagę samokontroli lokalnych wspólnot obywatelskich, a co za tym idzie potrzeba decentralizacji i dekoncentracji biegiem spraw publicznych w terenie. W praktyce administracyjnej ten punkt widzenia sprowadza się do federalizacji rozwiązań publicznych. Formuła ta jest wyraźnie widoczna w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i Szwajcarii. Stosowana jest także w Austrii, a w Belgii, Holandii oraz Hiszpanii decentralizacja (aż do federacyjnego ustroju w Belgii) postępuje w ślad za rozwojem świadomości kulturowej odrębnych regionów.
Inny wzór decentralizacyjnego systemu administracyjnego kształtowany jest w obrębie wspólnot europejskich, gdzie nie istnieje administracja rządowa w tradycyjnym znaczeniu. Ciałem, które z wielką ostrożnością można porównać do „rządu" UE jest Rada UE, która składa się z przedstawicieli gabinetów krajów członkowskich UE. Przedstawiciele d na forum Rady dysponują określonymi możliwościami głosowania. Na obszarze wspólnot europejskich odpowiednia administracją centralną będzie Komisja Europejska, która jest ..administracyjnym sercem^ UE. Komisja ta jest podzielona na 21 Dyrekcji Generalnych, nazywanych niekiedy Dyrektoriatami. Dysponuje także inicjatywą ustawodawczą, czyli możliwością kierowania aktów prawnych na forum Parlamentu Europejskiego tak aby zyskały one rangę prawomocnych dyrektyw, które są następnie wdrażane na poziomie ustawodawczym przez parlamenty narodowe. ł