FARMAKOGNOZJA 2012 grupa 2

1. Jakie surowce zawierają preparaty stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Posegreguj na podstawie grupy związków, uzasadnij obecnościa związków czynnych, podaj mechanizm działania

Surowce:

a) zawierające śluzy

- Althaeae folium (liść prawoślazu) - śluz, pektyny, skrobia

- Althaeae radix (korzeń prawoślazu) - śluz

- Lini semen (nasienie lnu) - śluz

- Aloe gel (żel aloesowy) - śluz

Mechanizm: Działają powlekająco na błonę śluzową żołądka i jelit, osłaniają je od czynników drażniących

b) zawierające polimery glukozy - skrobia

- Maydis amylum (skrobia kukurydziana)

- Solani amylum (skrobia ziemniaczana)

- Tritici amylum (skrobia pszeniczna)

Mechanizm: skrobia wykazuje właściwości adsorbujące i osłaniające; nie rozpuszcza się w wodzie, w gorącej pęcznieje tworząc kleik, który działa powlekająco na błony śluzowe przewodu pokarmowego

c) zawierające galaktomannany - śluzy obojętne

- Foenugraeci semen (nasienie kozieradki) -

Mechanizm: galaktomannany mają zdolność pęcznienia i tworzenia w wodzie lepkich roztworów, przez co wykazują działanie powlekające na błony śluzowe

d) zawierające saponozydy

- Glycyrrhizae radix (korzeń lukrecji) - sole glicyryzyny

Mechanizm: hamowanie aktywności fosfolipazy A, w wyniku czego kwas arachidonowy nie przekształca się w komórki zapalne

e) zawierające olejki eteryczne - azuleny

- Chamomillae anthodium (koszyczek rumianku) - olejek eteryczny - chamazulen, śluzy

- Millefolii herba (ziele krwawnika) - olejek eteryczny - chamazulen

Mechanizm: azuleny hamują uwalnianie histaminy

2. Objawy niewydolności żylnej, co zastosujesz, jakie surowce, związki i forma zastosowania

Objawami niewydolności żylnej są bóle łydek, uczucie ciężkość nóg, widoczne przez skórę niebieskosine żyły, mrowienie i drętwienie, świąd skóry, obrzęki. , żylaki kończyn dolnych,stany zapalne hemoroidów,nocne kurcze mięśni łydek

Surowcami stosowanymi są:

1. Ginko bilobae folium - liśc miłorzębu - flawonoidy (ginkgetyna, izoginkgetyna, bilobetyna); proantocyjanidyny

2. Hippocastani cortex, flos, fructus, semen - kora, kwiat, owoc, nasienie kasztanowca -

kora (kumaryny-eskulina; garbniki), kwiat (flawonoidy), nasiona (związki saponinowe-escyna)

3. Myrtilli fructus - owoc borówki czrnicy - antocyjany, flawonoidy (hiperozyd, kwercytryna)

4. Rutae folium - liść ruty - flawonoidy( rutozyd), kumaryny (bergapten, psolaren)

5. Rusci aculeati rhizoma - kłacze ruszczyka - saponiny steroidowe (ruscyna, ruskozyd)

6. Violae tricoloris herba - ziele fiołka trójbarwnego - flawonoidy (rutozyd, witeksyna)

7. Vitis viniferae folium - liście winorośli właściwej - antocyjany

Preparaty zawierające wyżej wymienione surowce stosowane są w formie żeli, kapsułek, tabletek, czopków, płynów, a wiec stosowane zewnętrznie bądź wewnętrznie.

Garbniki-proantocyjanidyny wykazują działanie ściągające i uszczelniające ściany naczyń włosowatych

Hamomelidis fol/cort- Liść oczaru // w postaci żeli i maści

Flawonoidy-hamują działanie hialuronidazy depolimeryzującej kwas hialuronowy i elastazy hydrolizującej elastynę;wpływa to na wzmocnienie tkanki łącznej, powoduje uszczelnienie śródbłonka naczyń krwionośnych, powoduje to zmniejszenie przesięków,odczynów zapalnych i obrzęków

Ginkgo fol kemferol//tabletki

Violae tricoloris hb rutozyd//mieszanki

Rutae fol zawiera rutozyd

Hippocastani flos,cortex zawierają flawonoidy, które uszczelniają naczynia krwionośne //maści ,żele, tabletki, płyny

Saponozydy- escyna hamuje działanie enzymów lizosomalnych-hialuronidazy

Hippocastani semen - bogate w β-escynę// sporządza się z nich wyciągi,które mają działanie p/zapalne,p/obrzękowe,p/agregacyjne, ↑elastyczność naczyń krwionośnych,usprawniają krążenie limfatyczno-żylne

Rusci aculeati rhizoma -surowiec zwiększa napięcie żylne,działa p/zapalnie i uszczelniająco na naczynia włosowate (hamuje elastazę, ale w odróżnieniu od escyny nie hamuje hialuronidazy) zwiększa przepływ żylny i ciśnienie krwi żylnej //kapsułki,maści,czopki

3. Środek przeciw tasiemcom do użytku wewnętrznego (surowiec związek czynny)

Środkiem przeciw tasiemcom jest kukurbitacyna, zaliczana do tetracyklicznych triterpenów. Zawarta w nasionach dyni zwyczajnej (Cucurbitae pepo semen), mechanizm jej działania polega na porażaniu układu nerwowego tasiemca, w wyniku czego łatwiej jest on później wydalany z organizmu.

Aminokwas-3-amino-3-karboksypirolidyna=kukurbityna o właściwościach p/robaczych

Cucurbitae peponis semen- Nasiona z dyni

Jako środek p/robaczy (tasiemcom) stosuje się świeże nasiona dyni (wysuszone brak działania) 200g dla dorosłych, 30-100g dzieci, utarte na papkę, zażywać rano, w dwóch porcjach, co 30 min a po 2-3 godz przyjmuje się olej rycynowy

4. Najbardziej aktywny związek zielonej herbaty to TEANINA. Należy do AMINOKWASÓW.

Parząc szybko herbatę 2-3 min otrzymuje się działanie pobudzające (dobra rozpuszczalność alkaloidów) Parzenie herbaty ok. 10 min powoduje, że garbniki łączą się z teaniną wywołując relaks i uspokojenie

5. Aktywność preparatu z zielonej herbaty polega na DZIAŁANIU USPOKAJAJĄCYM, RELAKSUJĄCYM,

ZMIEJSZAJĄCYM STRES I NIEPOKÓJ, A TAKŻE

STABILIZUJĄCYM NASTRÓJ.

TEANINA ZAWARTA W SUROWCU Z ŁATWOŚCIĄ POKONUJE BARIERE KREW-MOZG, ZWIĘKSZAC POZIOM NEUROPRZEKAZNIKA HAMUJĄCEGO KWASU GABA, WPŁYWA TEZ NA POZIOM SEROTONINY I DOPAMINY.

6. Podofilotoksyna należy do LIGNANÓW. Wykorzystywana wewnętrznie czy zewnętrznie ZEWNĘTRZNIE W __kłykcinach kończystych____________. Półsyntetyczne pochodne to TENIPOZYD I ETOPOZYD wykorzystywane w CHEMIOTERAPII NOWOTWORÓW

7. Rodzaje leków zawierających tkanki roślinne

Leki (ziołowe) zawierające tkanki roślinne

1. ZIOŁA

- zioła jednoskładnikowe

        -  mieszanki ziołowe

W FORMIE dozowanej lub niedozowanej

 STOSOWANE:  * wewnętrznie: doustnie jako napary, odwary, maceracje                     

* zewnętrznie: kąpiele, płukania, nasiadówki,irygacje, okłady zmiękczające (kataplazmy), rozgrzewające

2. PREPARATY ZIOŁOWE

tabletki, kapsułki, granulaty - zawierające sproszkowane tkanki roślinne

8. Badanie tożsamości surowców: na czym polega i co ma na celu

Badanie tożsamości polega na badaniach makroskopowych i mikroskopowych, czyli sprawdzeniu, czy seria surowca odpowiada opisowi gatunku umieszczonego w FP pod względem wyglądu zewnętrznego, budowy anatomicznej i zapachu. Wykorzystuje się także chromatografie cienkowarstwową w celu identyfikacji związków czynnych i potwierdzeniu tożsamości surowca, a także oznaczanie zawartości związków poprzez pomiar wskaźnika goryczy, bądź wskaźnika pęcznienia.

9. W schorzeniach reumatoidalnych surowce roślinne stosowane wewnętrznie, mechanizm działania i znaczenie

1. Fraxini folium- liść jesionu wyniosłego flawo

2. Salicis cortex- kora wierzby

3. Sojae Oleum - olej sojowy

4. Perseae oleum - olej z owoców awokado

5. Ulmariae flos - kwiat wiązówki

6. Hapragophyti radix - korzeń hakorośli

7. Populi folium - liść topoli

♣ Olej sojowy i z owoców awokado - występuje w kapsułkach stosowanych w zwyrodnieniowych uszkodzeniach chrząstki stawowej. (?)

♣ Kora wierzby i liść topoli - salicyna hydrolizowana do alkoholu salicylowego, który następnie się utlenia do kwasu salicylowego, wykazującego działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe

♣ Kwiat wiązówki - zawiera pochodne kwasu salicylowego, które wykazują działanie p/bólowe i p/zapalne.

♣ Liść jesionu - zawiera flawonoidy, które hamują syntezę histaminy przez co działają p/zapalnie i p/obrzękowo

♣ Korzeń hakorośli - zawiera terpeny i flawonoidy - hamowanie uwalniania histaminy - działanie p/zapalne i p/bólowe

ZNACZENIE - zniesienie bólu, złagodzenie stanów zapalnych

Zingiberis rhizoma Za główny mechanizm działania wyciągu z kłącza imbiru uznaje się hamowanie COX-2 bez wpływu na COX-1 oraz inhibicję wytwarzania prozapalnych cytokin TNF- oraz IL-1ß.

10. Który z olei jest źródłem kwasu γ-linolenowego (GLA): wszystkie wymienione

- Oenotherae oleum virginum - olej wiesiołkowy

- Boraginis oleum - olej ogórecznikowi

- Ribes nigri oleum - olej z czarnej porzeczki

- spirulina - rodzaj sinic

11. Inulina obecna jest w rodzaju: Umbelliferae, Asteraceae, Malvaceae, Plantaginaceae

ASTERACEAE - złożone

12. kwas OH-cytrynowy HCA obecny w: Sambucus nigra, Copernicia prumfera, Garcynia camboga, Arcticum lappa

GARCINIA CAMBOGIA

13. Związki czynne w muchomorze do jakiej grupy należą, objawy zatrucia. Związki roślinne podawane w uszkodzeniu wątroby spowodowane zatruciem muchomorem, sposób podania, roślina z której pochodzą?

Związki czynne występujące w muchomorze to amatoksyny, czyli amanityna, oraz fallotoksyny - falloidyna. Zalicza się je do toksyn peptydowych. Objawami zatrucia są dolegliwości żołądkowo-jelitowe, objawiające się zawrotami i bólami głowy, nudnościami, wymiotami, bólem brzucha, biegunkami, przyspieszeniem tętna, trudnościami w oddychaniu.

Związki roślinne podawane w uszkodzeniu wątroby to sylibina, izosylibina, sylikrystyna, które są składnikami sylimaryny, zaliczanej do flawonoidów. Sylimaryna zawarta jest w owocach ostropestu plamistego (Sybili mariani fructus). Sposób podania - dożylny wlew.

1. Związki czynne w muchomorze do jakiej grupy należą, objawy zatrucia. Związki roślinne podawane w uszkodzeniu wątroby spowodowane zatruciem muchomorem, sposób podania, roślina z której pochodzą?

Amanita phalloides-Muchomor sromotnikowy

Peptydy grzybowe: Faloidyna 40mg/100g (trzonek)

αβγ-amanityny 17mg/100g (kapelusze)

Objawy

do 24h bez objawów

1-2 dzień- zaburzenia żoł-jelitowe (faloidyna) wymioty kolki,krwawe wypróżnienia

2-8 dzień-faza wątrobowo-nerkowa (amanityny)

Zmiany syntezy białka: „szpary” w bł komórkowej,ucieczka Ca i K, żółtaczka,zatrzymanie moczu,śpiączka,śmierć

Ostropest plamisty-Silybi mariani fructus stosowany na zatrucia

Flawonoglikany (głównie sylibina) działają ochronnie i regenerująco na komórki miąższu wątroby.Mechanizm działania polega na uszczelnianiu błon hepatocytów (co utrudnia przenikanie toksyn do ich wnętrza) i pobudzeniu regeneracji komórek wątroby poprzez aktywowanie rybosomowej syntetazy białkowej tRNA,co wzmaga wytwarzanie białek w organizmie.

Z owoców ostropestu otrzymuje wyciąg lub zespół flawonolignanów (=sylimaryna),które wchodzą w skład preparatów,stosowanych w profilaktyce i leczeniu uszkodzeń wątroby,spowodowanych czynnikami toksycznymi np.lekami,etanolem,toksynami muchomora sromotnikowego,CCl4.

W przypadku zatrucia muchomorem zaleca się wlew z soli sodowej bursztynianu sylibiny w ilości 20mg/kg m.c. podanej 4 krotnie w ciągu 24h przy czym czas trwania jednego wlewu powinien wynosić 2 godziny.

14. Źródłem głównym witaminy F jest olej: sojowy, z wątroby rekina, lniany, rzepakowy, z wątroby ryb typu dorszowatych, rycynowy

?

15. Alkaloidowe związki/ surowce stosowane w: impotencji, niewydolności wątroby, jastrze, bólu kolkowym

1. IMPOTENCJA

• Yohimbe cortex - kora johimbe

Związek czynny alkaloidy indolowe typu johimbanu - johimbina

1. NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY

• Boldo folium - liść boldo

Alkaloidy izochonolinowe - boldyna

1. JASKRA

• Jaborandi folium - liść potoślinu

Alkaloidy imidazolowe - pilokarpina

• Physostigmae semen - nasiona bobu kalabryjskiego

Alkaloidy pirolidynoindolinowe - fizostygmina ( ester kwasu karbaminowego i eseroliny)

1. BÓL KOLKOWY

• Belladonnae folium - liść pokrzyku

Alkaloidy tropanowe - hioscyjamina

• Chellidonii herba - ziele glistnika

Alkaloidy izochinolinowe - sangwiryna, chelidonina

• Fumariae herba - ziele dymnicy

Alkaloidy izochinolinowe - fumarycyna

Opium papaweryna

2. Różnice chemiczne i w aktywności między galotanoidami a elagotanoidami

Garbniki hydrolizujące:

• Galotanoidy- (galoilowe estry cukrowe) głównie połączenia estrowe glukozy z kwasem galusowym lub jego formami depsydowymi (połączenia kwasu benzoesowego)

Należą do nich również galoilowe estry bezcukrowe, galoilowe estry złożone (zestryfikowane kw. fenolowym). Produktami hydrolizy są: k. galusowy, glukoza lub inny cukier, kwas fenolowy. Galotanoidy o niskiej masie cząsteczkowej nie powodują strącenia białek (mono-,digaloiloglukoza)

glukoza połączona z 5-7 kwasami galusowymi pochodzi z galasów tureckich a gdy z 7-20 pochodzi wówczas z galasów chińskich

Zewnętrznie

tanina/kw taninowy (mieszanka galotanoidów) stosowane jako maści , czopki dopochwowe działające: antiphlogisticum,dermaticum,antisepticum

nalewki z taniną: właściwości ściągające, p/zapalne, przy nadmiernej potliwości, żylakach podudzi, w stanach zapalnych jamy ustnej

Wewnętrznie

Białczan taniny-połączenie taniny z białkiem kurzym lub kazeiną) nierozp w wodzie i soku żołądkowym. Stosowany do leczenia biegunek,zatruć pokarmowych

• Elagotanoidy- połączenia estrowe glukozy z kwasami: heksahydroksydifenowym, galusowym. Hydroliza prowadzi do powstania k. elagowego. Występują w owocach nasionach i liściach malin, jeżyn i truskawek. Kwas elejowy działa antykarcynogennie, antymutagennie,zapobiega łączeniu karcynogenów do DNA, normalizuje apoptozę komórek rakowych

Właściwości biologiczne garbników zależą od ich zdolności do wiązania białek (enzymów, białek bakterii i grzybów)

1. surowiec grupa substancja i mechanizm

• moczopędne

• infekcja dróg moczowych

• wykrztuśne

• przeciwkaszlowe

• usprawniające krążenie

2. SurowCE, związek i mechanizm w regeneracji wątroby

3. oddziaływania między substancjami czynnymi

4. jakie zanieczyszczenia występują w surowcach i jakich być nie może

5. flawonoidy naturalne i półsyntetyczne przykład surowiec działanie(wewnętrzne zewnętrzne)

6. podział leków roślinnych i metody ich otrzymywania

1. lek roślinny a suplement diety

7. antocyjany w borówce - zastosowanie

8. escyna gdzie jak działa i zastosowanie

9. kumaryna j.w.

10. półsyntetyczne fitoestrogeny podział przykład surowiec mechanizm zastosowanie etynyloestradiol i mestranol

11. olejki eteryczne definicja otrzymywanie i otrzymywanie bardzo lotnych

12. surowce wykazujące działanie pobudzające i gdzie wykorzystywane

13. Antrachinony - związki, zastosowanie w lecznictwie/ kosmetyce

6

---