27. Rozmieszczenie oraz wielkość lądów i oceanów.

Półkula północna ma ponad 39% lądów; półkula południowa ma ich znacznie mniej; bo aż 81% jej powierzchni zajmują morza. W związku z tym można kulę ziemską podzielić na półkulę lądową i morską.

Wszystkie morza i oceany tworzą razem jeden wielki obszar wodny zwany wszechoceanem. Obszar wszechoceanu wynosi 361,2 mln km² co stanowi ponad 71% powierzchni kuli ziemskiej. Wszechocean podzielono na trzy oceany:

• Spokojny

• Atlantycki

• Indyjski

Największy z nich - Ocean Spokojny, zwany Oceanem Wielkim lub Pacyfikiem zajmuje 1/3 powierzchni Ziemi. Znajduje się tu największa głębia świata - Rów Mariański.

Najmniejszy ocean jest położony na półkuli wschodniej - Ocean Indyjski. Nad rozległą powierzchnią wody wyrastają pojedyńcze wyspy lub liczne wzniesienia, które tworzą łańcuchy wysp.

System Oceanu Atlantyckiego obejmuje 106 mln km² . Sam ocean zajmuje 82,2 mln km², pozostałą część stanowią mniejsze akweny: morza, zatoki.

Biorąc pod uwagę położenie i sposób połączenia z wszechoceanem dzielimy je na:

• morza śródziemne np. Morze Bałtyckie

• morza przybrzeżne np. Morze Norweskie

• morza otwarte np. Morze Arabskie

Największym kontynentem jest Azja. Złączona z Europa stanowi jeden ląd zwany Eurazją. Drugim pod względem wielkości kontynentem jest Afryka. Leży ona po obu stronach południka 0 i po obu stronach równika. Eurazję i Afrykę poznano najwcześniej, dlatego nazywa się je Starym Światem. Na półkuli zach. Centralne położenie zajmuje Ameryka Pół., która łączy się Przesmykiem Panamskim z Ameryką Płd.

Na półkuli płd. Między Oceanem Indyjskim a Oceanem Spokojnym położony jest najmniejszy kontynent - Australia.

Najpóźniej odkrytym kontynentem jest Antarktyda, która rozciąga się wokół bieguna południowego.

Lądy półkuli pół. są przesunięte na zachód w stosunku do półkuli południowej.

Kontynenty:

1. Azja - 44 389 tyś. km²

2. Afryka - 30 305 tyś. km²

3. Ameryka Północna - 24 241 tyś. km²

4. Ameryka Południowa - 17819 tyś. km²

5. Antarktyda - 13 180 tyś. km²

6. Europa - 10 529 tyś. km²

Australia i Oceania - 8 536 tyś. km²

---