Pr.Theara-teoriaPróchniczneOdżywiaRośl;jedynymPożywieRoślZwiększ
urodzajnGleMiałyByćNawOrg;otrzymałPrzyrostPlonuNaObornik;Pr.Liebie-
ga-wlkPlonuZależyOdSkładn,ktNajmniejWgl;dawka0-brak plonu;zwiększe
składn-plonRośnie;Pr.Mitscheerli-prawoPrzyrostuMniejNiżProporcjonal;w
miaręWzrostDawkiNawozSpadaPrzyrostPlonuNa1kgNawoz(efektywność);
wykorzystywDoUstaleDawekNawozWprogrKomputerow(y=a+bx+cx2);Pr.
Homesa-dot.ustaleniaSkładuPożywekDodawaDoWodyLubPiasku,naKt.to
podłożuPożywkaPowinnaWykazywać:maxStężeSumyJonów;posiadaćOk-
reśloStosKationIanion;jednakowIlośćKatioIanio;Pr.Vosina(cechyJakościo
rośl)-przezStosowNawozMamyEliminowaćWahaniaRównowagiMin.wGle,
abyUzyskOdpowiedniąJakośćIilośćPlonu;właściwBuforo-zdolnGleDoPrze-
ciwstawiaNagłymZmianomOdczyGle;zależOd:wlkKompleksSorpcyj,rdzKatio
wymien,ktJestWysyconyKS;ilośIjakośKoloidMineral;ilośPróchni,węgla-
nów,związkFosforanoWgle;kwasoHydrolit-obejmuJonyH+,Al3+wRoztwGle-
boIzwiązaneSilnieIsłaboPrzezFazęStałąGle;ObejmuWszystJonH+związaWy-
mienWgle(sumaKatioKwaś);UjawniaSięNaSkutDziałaSoliHydrolizującychZa-
sadowo(octanSodo);wyrażamyLiczbaMmoliH+/kg-1;sumaZasadWymie-ilość
katioZasadoWymien(Mg2+,Ca2+,Na+,K+bezH+);stopieńWysyceZasada-
-stosZawartKatioZasadoDoCałkowiPojemnSorpcWyrażo%;pojemSorpcT-
całkowitaIlKatioZasadoIkwaso;T=S+H;międzyFaząStałąApłynną,utrzymuSię
stanRównow;najbAktywCząstIlasGle;KompleksSorpc-najbRozdrobnioFaza
stałaGleOzłożoBudow;wszystMinerałWpołączeZpróchnic;WskładKSwchodzą
minIlasIpróchni;pHaDostępnMikroel-zZakwaszeRośniePobieraln(Mn2+,Zn2+,
Fe2+,Cu2+);zeWzr.pHkationoF-myUlegaUtlenie,npFe3+,Mn3+,aPrzyWysok
pH,pojawiaSięJonKomplekso,MnHCO3-,Cu(OH)3-,Zn(OH)3-;wF-mieAnion(CO33-
B4O72-,MoO42-;NajwięcBorPrzyswajalNaGleObojęt/lekkoKwaś;WgleZasadoI
silKwaśNiedoboryBoru;WgleKwaśBorWymywaWgłąbProfiGleboweWf-mieJo-
nówBorano;N-N-NO3(azotano/saletrza)saletraWapnio-CaNO3;saletSodo
NaNO3-15%N;N-NH4(amono)-siarczanAmonu(NH4)2SO4-20%N(silnieZakw);
salet-amono-saletAmono-NH4NO3-34%N;saletrzakZwyk+CaCO3-27,5%;sa-
letrzMagnezo-+CaCO3+MgCO3-27,5%;nawozAmido-mocznik-CO(NH2)2-
-46%; P-rozpWh2o(superfosfaty)-pojedynPylis-Ca(H2PO4)2-7,9%-zDodat
Gips,MaSiark;pojedGranul(prosty)-8,3%P;potrójGranul+H3PO4-20%P;potrój
GranulowBorowany-20%P+ok.0,5%B;Wkwas:mączaFosforyto-Ca3(PO4)2-
-13%P;K-chlorko(solPotasoKCl-nisko%-do35%;średnio-35-45%;wysoko-
powyż45%)zawartNaClMalejeZeWzrostKwNawozie;Kainit-KCl+MgSO4-15%;
K2SO4-50-52%;potas-magnez-K2SO4+MgSO4;Kalimagne20-25%;kamex34%
WpływBaktNaIlośćIprzemiaSkładnPokWgle-wiązaNatmPrzezAzotobact,
Clostridium-wzrIlośNwGle;Nitryfikac-biologiczUtleniaNamonoweDoAzotanowe,
bakterAutotroficzNitrosomonas,Nitrobact;NH4++3O2→2HNO2 nitroso;HNO2+
12O2→HNO3nitrobact;Denitryfik-beztlRedukcAzotanIazotynPrzezMikroorgGle-
Bo;NO3-(N5+)→NO2-(N3+)→NO(NO2+)→N2O(N+)→N2(N0);superfosfImączFos-
foryto-gleKwaśIb.kwaś(pH<5.5)wytrącaNrozpWwodzieFosforanówŻelaIglin;
Ca(H2PO4)2+2Al(OH)3->2Al(OH)2*H2PO4; H3PO4+AL(OH)3->Al(OH)2*H2PO4;
H3PO4+Fe(OH)3->Fe(OH)2*H2PO4;gleZasadoIobojęt(pH>6.5); Ca3PO4+HNO3
->H2PO4-; Ca3PO4+H2CO3->H2PO4- RozpuszczWwodzieFosforan1wapnioWy-
trącaSięDoNrozpFosfora2lub3wapniowe; Ca(H2PO4)2+Ca(HCO3)2=CaHPO4
+2H2CO3; 2CaHPO4+Ca(HCO3)2=Ca3(PO4)2+2H2CO3;objaNiedob-K-na
StarszLś,chloroza,nekrozaOdWierzchołIbrzegBlasz,zniekształceBlaszek, za-
hamowWzrost;Kukurydza-zahamowWytwarzaWierzchołkKolb;strataTurgor,
więdnięcie;Mg-starszLi;marmurkowat(żółtePlamyMiędzyŻyłka);Bor-zamiera
wierzchołkWzrosPędIkorze(zgorzelLiściaSercowegoBurak),zamieraIopada
kwiatostan;Cu-zboża-bielenieMłodychLiś,zahamowWypełnieZiarniak,zaburze
formowaOrgGeneratyw;N-początkoStarszeLiśOdbarwiaSięNaJasnozielo,aNa-
stępOdWierzchołkŻółkną;ZahamowWzrost;Ca-młodeLiś,zamieraWierzchołPę-
dów,pączkKwiato,skręcanieLiśMło,suchaZgnilizOwocPomidor;Mo-JasnoZielo
młodeLiś;biczowatośćLiści;Zn-jasnozieloPrzebarwieStarychLiś;skręcaMiędzy-
węźIredukcPowierzchBlaszekLiścioUdrzew;Mn-zahamowWzrostKorze,smugo-
watePlamyInerkozyNaLiś;Fe-chloroza,zahamowWzrostIrozwoju;w roślinN,PK
-Azot:białka;aminokwBiałko,niebiałko;peptydy;amidy;kwNukleino,nukleotydy;
substPorfirynoWchodząceWskładChlorofil;wit;koenzymy;alkaloidy;fosfor-estry;
zw.wysokoenerget;kw.fitynoIjegoSole,fosfolipidy;DNAiRNA;koenzym;potas-nie
tworzyWiązKowalencZeZw.org;NajwięcejWwakuoliIchloroplast;zasadyMiesza
nawoz;nieMieszaćZawierającNwF-mieAmonowZtymiOodczynZasadow,boSt-
ratyAzot: (NH4)2SO4 + CaO + H2O CaSO4*H2O + 2NH3↑; nieMieszNawNw
f-mieSaletrzanZsuperfosfatZeWzglNaStratN; 2H3PO4+2NH4NO32NH4H2PO4
+HNO3; 2HNO3H2O+↑NO2+↑NO+O2 ;nieMieszFosforoRozpWwodzieZnawo
zawierającyCa-uwsteczniaFosforan; Ca(H2PO4)2 + CaO 2CaHPO4 + H2O;
2CaHPO4 + CaO Ca3(PO4)2 + H2O; nieMieszMocznikZsiarczanMg,nawoza
potasowNisko%,superfosfatPylisIsaletrAmonow-papka; nawozyHigroskopijZ
niehigroskopMożnaMieszaćBezpośredPrzedSiew; unikaćMieszaNawozZawier
wodofosforanDwuamonuZnawozaZawierDwuwodorofosforanWapnia-zmniej-
szeRozpuszczalnP;PrzyczyZakwasze-natural-małaZasobnGle.wMg,Ca;wy-
mywaJonZasadoMgCa;dysocjacH20związaZglin [AL(H2O)3]3+Al(OH)3+3H+;
mineralizacMat.org.wGle-powstałeTlenMetTworząZwodąKw:CO2+H2O2H++
+CO32-; NH3+2O2H++NO3-+H2O; H2S+2O22H++SO42-; wietrzeMinerałGle-
boIuwalniaJonHiAl;pobieraKatioZasadoPrzezRośl;działalnMikroorg(nitryfikac
2NH4++3O22NO2-+2H2O+4H+);antropogenicz-kwaśDeszcz SO2+H2O
H2SO3; 2SO2 + O2 2SO3; SO3 + H2O H2SO4; 2NO2 + 2 H2O 2HNO3+H2
NO + O3 NO2 + O2; 2NO2 + O3 + H2O 2 HNO3 + O2 ;suchaDepozycZw.S
In;stosowaNawozMineralOodczynKwaśIfizjologiczKwaś;
21.Wymienić w punktach najważniejsze funkcje fizjologiczne
Potas: regulacja gospodarki wodnej; synteza i transport asymilatów; aktywacja ok. 50 enzymów; transportuje NO3 w ksylenie do liści; synteza białka.
BRAK: początkowo ciemnozielone zabarwienie; chlorotyczne i nekrotyczne plamy na wierzchołkach starszych roślin; wyleganie łanu; zahamowanie wzrostu kolb kukurydzy; zahamowanie wzrostu.
Magnez: składnik chlorofilu (wpływ na asymilację); udział w syntezie RNA i białek; aktywacja enzymów (ATP-azy); stężenie w suchej masie 0,2-0,4%
BRAK: marmurkowatość starszych liści; większość w wakuoli; transport w ksylenie i floemie; wpływa na jakość produktów.
wpływ próchnicy na cechy żyzności gleb.
-zwiększa przewiewność na glebach zwięzłych oraz przepuszczalność i porowatość
-na glebach lekkich zwiększa pojemność wodna i sorpcyjną
-dają ciemną barwę gleby- szybsze nagrzewanie
-mineralizacja próchnicy- uwalnia N,P,S i inne, powstanie kwasów (np.: H2CO3) powoduje rozkład związków mineralnych
a).funkcja fizyczna - poprawa struktury gleby, więc wpływ na aeracje, retencję wodną, ułatwia uprawę gleby. Dodatni wpływa na tworzenie struktury agregatowej i poprawa stosunków wodno-powietrznych przez sklejanie cząstek masy glebowej w agregaty, wpływa na barwę gleby (ciemna barwa pochłania promieniowanie świeltlne przez co poprawia właściwości termiczne gleby)
b).funkcja chemiczna i fizykochemiczna - jest źródłem składników pokarmowych (gł. N i P) dla roślin oraz wpływa na właściwości fizykochemiczne gleby. Związki próchnicze wpływają na zdolności sorpcyjne i dzięki nim wpływają na właściwości buforowe gleby, przez co regulują i stabilizuja odczyn gleby.
c).funkcja biologiczna - wpływa na aktywność mikroflory i mikrofauny oraz na wzrost i rozwój roślin. Związki próchnicze są gł. źródłem N i P, makro i mikroorganizmy biorą energię z materii organicznej, dlatego gleby w nią zasobne mają dużą aktywność biologiczną. Wpływają na procesy fizjologiczne roślin (zawierają sub takie jak auksyny, witaminy kwasy org)
d).wiązanie środków ochrony roślin przez substancje próchnicze - chronią srodowisko glebowe przed skutkami skażenia odpadami przemysłowymi, tworzą odpowiednie połączenia z pestycydami, gł. z herbicydami
36.Omówić czynniki zmniejszające straty azotu w czasie przechowywania obornika.
-przechowywanie obornika na gnojowni ze szczelnym podłożem,
-utrzymanie wilgotności, ubijanie masy organicznej, aby utrzymać warunki beztlenowe - ograniczenie nitryfikacji, strat azotanów (w formie amoniaku),
-stosujemy dodatek superfosfatu 0,5-1% P2O5 w stosunku do suchej masy obornika
(NH4)2CO3 + Ca(H2PO4)2 2NH4H2PO4 + CaCO3
Nawozów w których może uruchamiać się w glebie K Mg
+Magnesie K2SO4 i MgSO4
+Kamex K2SO4 i MgSO4 NaCl MgCl2
+Patentkali K2SO4 i MgSO4
PrzemiaCiNwCzasiePrzechowObornikWwarunkTlenIbeztl-
CO(NH2)2 + 2H2O (NH4)2CO3 - mało stabilny
(NH4)2CO3 + 2H2O ⇔ 2NH4OH + H2CO3 2NH3 ↑ + CO2 ↑ + 3H2O
CO(NH2)2 + 2H2O (ureaza) (NH4)2CO3
podczas przechowywania w war. tlenowych:
(C6H12O6)n + nO2 + nH2O nH2O + nCO2 ↑
białka hydroliza aminokwasy amonifikacja hydroliza/utlenianie/
redukcja NH3
2NH4+ + 4O2 2NO3- + 4H+ + 2H2O
NO3- 2NO2- NO N2O N2
podczas przechowywania w war. beztlenowych:
(C6H12O6)n + nH2O nCO2 ↑ + nCH4 ↑