1

Mechanizm transmisji polityki pieniężnej

2

Mechanizm transmisji polityki

pieniężnej

Sposób oddziaływania zmian stopy procentowej

na inwestycje i koniunkturę.

Bank centralny próbuje ustalić stopę procentową

na poziomie zapewniającym pożądany stan

aktywności gospodarczej (produkcji, inwestycji i

zatrudnienia)

3

Rynkowa stopa procentowa

●

Jest określana relacją podaży kredytu i
popytem na kredyt

●

Wielkość kredytu jest kształtowana przez
podaż pieniądza

●

Przy danym popycie na pieniądz zmiany
podaży pieniądza wpływają na zmiany stopy
procentowej

4

Tradycyjny mechanizm transmisji

impulsów pieniężnych

●

Wzrost podaży pieniądza skutkuje spadkiem
stopy procentowej

●

Spadek stopy procentowej oznacza wzrost
inwestycji

●

Wzrost inwestycji oznacza wzrost dochodu

M ↑ → i ↓ → I ↑ → Y ↑

5

Tradycyjny mechanizm transmisji

polityki pieniężnej cd.

●

Przedsiębiorstwa w niewielkim stopniu reagują
na zmiany stopy procentowej

●

Udostępnienie kredytu nie przekłada się na
ożywienie

6

Hipoteza dostępności kredytu

●

Zjawisko racjonowania kredytów polega na
tym, że banki komercyjne w sytuacji
restrykcyjnej polityki pieniężnej wolą raczej
ograniczać wolumen kredytów niż podwyższać
ich oprocentowanie w celu zmniejszanie
popytu na kredyt

7

Hipoteza dostępności kredytu cd.

●

Tym samym restrykcyjna polityka pieniężna
nie musi skutkować wzrostem stopy
procentowej, a ekspansywna spadkiem

M ↑ → V ↑ → I ↑ → Y ↑
M ↓ → V ↓ → I ↓ → Y ↓

V – wolumen kredytów

8

Teoria wskaźnika q Tobina

Polityka pieniężna wpływa na rozmiary inwestycji poprzez

oddziaływanie na ceny akcji przedsiębiorstw

Wskaźnik q to rynkowa wartość przedsiębiorstwa podzielona

przez koszt odnowy kapitału rzeczowego przedsiębiorstwa

q = P(s) / I

P(s) – rynkowa cena akcji, I – koszt odnowy kapitału (inwestycje)

9

Teoria wskaźnika q Tobina cd.

●

Jeżeli wskaźnik q jest wysoki, to ze względu
na atrakcyjną wycenę akcji przedsiębiorstwo
jest skłonne do emisji akcji oraz inwestowania
tak pozyskanych środków w kapitał rzeczowy

●

Koszt finansowania inwestycji w ten sposób
jest niski w stosunku do wyceny firmy

●

Odmiennie jest w sytuacji niskiego
wskaźnika q

10

Teoria wskaźnika q Tobina cd.

●

Wzrost podaży pieniądza skutkuje wzrostem

wydatków gospodarstw domowych. Kupowane

są także akcje, zatem ich cena rośnie. Wzrost

cen akcji wpływa dodatnio na wskaźnik q

M ↑ → P(s) ↑ → q ↑ → I ↑ → Y ↑

P(s) – rynkowe ceny akcji, q – stosunek rynkowej

ceny przedsiębiorstw do kosztu kapitału

rzeczowego

11

Efekt niepełnej informacji

●

Efekt niepełnej informacji dotyczy braku wyczerpujących

danych na temat potencjalnych klientów

●

Banki komercyjne oceniają poszczególnych

kredytobiorców nie na podstawie ich rzeczywistej sytuacji,

lecz na podstawie ogólnej sytuacji w gospodarce

●

Kiedy sytuacja gospodarcza jest dobra, banki są skłonne

do udzielania kredytów podmiotom bez szczegółowego

badania ich rzeczywistej kondycji

12

Efekt niepełnej informacji cd.

●

W czasie pogorszenia sytuacji gospodarczej,
banki nie są skłonne do udzielania kredytów,
mimo że niektóre przedsiębiorstwa spełniają
wymogi dotyczące wypłacalności

●

Banki obawiają się, że przedsiębiorstwo, które
otrzyma kredyt nie przeznaczy go na właściwy
cel, lecz na przykład na poprawę płynności

●

Jest to problem nieetycznej gry klienta banku

13

Efekt niepełnej informacji cd.

Wzrost wartości akcji zmniejsza niepożądane

efekty

P(s) – ceny akcji, K – kredyty, I - inwestycje

14

Wydatki konsumpcyjne

●

Bank centralny oddziałuje na globalny fundusz
nabywczy społeczeństwa

●

Niska stopa procentowa zachęca do
nabywania dóbr trwałego użytku, których
zakup jest finansowany kredytem

15

Zamiany wartości majątku

●

Spożycie nie jest wyznaczone przez bieżący
dochód, lecz przez skumulowaną wartość majątku

●

Składnikiem majątku jest kapitał finansowy

●

Bank centralny może wpływać na wartość kapitału
finansowego, co pobudza konsumpcję

W – wartość majątku

16

Efekt płynności

●

Jednostki preferują aktywa finansowe jako formę

przechowywania majątku ze względu na wyższą

płynność niż aktywa rzeczowe

●

Aktywa finansowe mają większy udział w ich majątku

●

Stąd wzrost wartości aktywów finansowych wpływa

dodatnio na konsumpcję

V(s) – wartość rynkowa aktywów finansowych,

D(p) – prawdopodobieństwo wystąpienia problemów

finansowych

17

Zmiany kursu walutowego

●

Obniżenie stóp procentowych przekłada się na
osłabienie kursu walutowego, co wpływa
dodatnio na eksport a ujemnie na import

Ex – kurs walutowy, B(h) – bilans handlowy