Mikroekonomia

Wprowadzenie

Informacje (Course info.)

• Wykładowca: (teacher) Petre Iltchev

– E-mail:

– pilczew@yahoo.com
– petre.iltchev@gmail.com
– petre.iltchev@umed.pl

– Materiały dostępne na stronie

www.iltchev.110mb.com

Harmonogram kursu

Data

Godzina

Nr zajęć

L. godz.

Lokalizacja

Sala

2010-10-09 17:15 -

19:30

Pl. Hallera

bud. 5 aula

2010-10-23 17:15 -

19:30

Pl. Hallera

bud. 5 aula

2010-11-13 17:15 -

19:30

Pl. Hallera

2010-12-04 17:15 -

19:30

Pl. Hallera

bud. 5 aula

2011-01-08 17:15 -

19:30

Pl. Hallera

Zaliczenie

• Zaliczenie

– Praca zaliczeniowa
– Test ?? Data ??

• Oceny na stronie w pliku PDF
• Indeksy

– Sekretariat katedry

Polityka Ochrony Zdrowia,
ul Lindleya 6, ostatnie piętro

Cele

•

przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu

ekonomii, mikroekonomii, systemów ochrony
zdrowia, finansowania systemów ochrony
zdrowia

•

zapoznanie studentów z metodami stosowanymi

do analizy systemów ekonomicznych,
systemów ochrony zdrowia – podejściem
systemowym do analizy systemów ochrony
zdrowia i zachodzących w nich interakcjach
między pacjentem – płatnikiem – zakładem
opieki zdrowotnej

Cele

•

Wiedza na temat ekonomicznych

problemów związanych z
funkcjonowaniem systemów ochrony
zdrowia,

•

Podejście i myślenie w zakresie

podejmowania decyzji ekonomicznych
dotyczących zakładów opieki zdrowotnej

Treści programowe

1. Pojęcie i zakres ekonomii; rozwój nauki ekonomicznej, podstawowe

problemy ekonomii, podstawowe pojęcia ekonomiczne. Teoria
wyborów ekonomicznych. Specjalizacja, alokacja zasobów.

2. Gospodarka rynkowa. Rynek, podaż, popyt, cena. Elastyczność

popytu i podaży. Dobra komplementarne, oraz dobra
substytucyjne. Decyzje ekonomiczne w firmie.

3. Ekonomia regulacji. Definicja regulacji. Rola regulacji w ochronie

zdrowia. Mechanizmy regulacji. Popyt i podaż usług medycznych.
Preferencja i obojętność pacjentów. Determinanty popytu.
Elastyczność popytu i promocja zdrowia. Rodzaje elastyczności
popytu

Treści programowe

4. Przychody i koszty. Sprawozdania finansowe: bilans, rachunek

wyników, zestawienie przepływów pieniężnych, podstawowe
wskaźniki finansowe.

5. Podejście systemowe do systemu ochrony zdrowia. System ochrony

zdrowia w Polsce – rozwój, podstawowe problemy, podmioty
uczestniczące w systemie ochrony zdrowia. Wpływ globalizacji na
system ochrony zdrowia.

6. Finansowanie ochrony zdrowia. Wydatki publiczne i prywatne na

ochronę zdrowia w odniesieniu do PKB. Organizacja systemu
ochrony zdrowia w Polsce: relacje pacjent- świadczeniodawca –

płatnik.

Treści programowe

7. Zarządzanie publicznymi i niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej.

Struktury organizacyjne, rozwój metod zarządzania. Różnice między
publicznym a niepublicznym ZOZ. Rola zysku. Wpływ celu na sposób
zarządzania. Zmiany w rolach personelu medycznego.

8. Farmakoekonomia. Wskaźniki oceny efektywności funkcjonowania

systemu ochrony zdrowia – poziom makro (gospodarka narodowa) i
mikro (zakład opieki zdrowotnej). Modele podejmowania decyzji. Rola
analizy koszt – zysk (ang. Cost-Benefit) w ochronie zdrowia. Ocena
ochrony zdrowia z zastosowaniem metody koszt – zysk. Korzyści,
możliwości i ograniczenia w stosowaniu metody. Definicja kosztu.
Minimalizacja kosztów, przykład, zastosowanie. Rodzaje kosztów i
sposoby ich mierzenia. Koszty i wydatki, koszty zewnętrzne, koszty w
czasie. Zasady analizy koszty – zyski (koszty – efekty). Zasady budowy
modelu. Gromadzenie danych, interpretacja analizy.

Treści programowe

9. Efektywne wykorzystanie zasobów w ochronie zdrowia. Koszty

dostarczenia świadczeń zdrowotnych. Jak mierzyć zdrowie –
wskaźniki. Wartość w ochronie zdrowia. Czynnik ludzki,
równość. Praca z danymi dotyczącymi zdrowia. Kalkulacja
QALYs, DALY. Priorytety w ochronie zdrowia.

10. Reformy w ochronie zdrowia. Restrukturyzacja zakładów opieki

zdrowotnej. Plan B Ministerstwa Zdrowia. Etapy procesu
restrukturyzacji. Przykład dokumentów wymaganych do
złożenia wniosku w BGK i NFZ. Zasady oceny projektów.

Główne tematy kursu

1. Podstawowe problemy ekonomii.
2. Alternatywy technologiczne dostępne dla

społeczeństwa.

3. Rynek a Państwo. (rynek, handel, pieniądz, kapitał).
4. Rola Państwa w gospodarce.
5. Rozkład popytu, podaży
6. Równowaga podaży i popytu
7. Elastyczność popytu, podaży – popyt, podaż, cena
8. Popyt i zachowanie konsumenta. Teoria wyboru

konsumenta

Główne tematy kursu

9. Systemy ochrony zdrowia.

Finansowanie systemu ochrony zdrowia
Reformy systemu ochrony zdrowia w UE
Wpływ globalizacji na systemu ochrony
zdrowia

10. Koszty. Analiza finansowa ZOZ
11. Restrukturyzacja ZOZ / Plan B/

Literatura (Textbooks)

1. P. Samuelson, W. Nordhaus: Ekonomia 1 i Ekonomia 2, PWN, Warszawa, 1998
2. D. Begg, S. Fisher, R. Dornbusch: Mikroekonomia, PWE, Warszawa, 2000
3. B. Klimczak: Mikroekonomia podręcznik, AE Wrocław
4. H. R. Milewski (red.): Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2002
5. M. Rekowski: Wprowadzenie do mikroekonomii, Wydawnictwo AE w
Poznaniu, Poznan 2002
6. Nowak E. (red.): Metody statystyczne w działalności przedsiębiorstwa, PWE,

Warszawa, 2001
7. Hal R. Varian: Mikroekonomia. Kurs średni – ujęcie nowoczesne,

Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2005
8. M. Parkin: Microeconomics with MyEconLab Student Access Kit,

"International Edition", Pearson

2005
9. Frank A. Cowell: Microeconomics. Principles and Analysis, London School of

Economcis 2004
10. Richard B. McKenzie, Dwight Lee: Microeconomics for MBAs. The Economic

Way of Thinking for Managers, Cambridge University Press, 2006

Literatura (Textbooks)

Free textbooks:

1. Timoty Van Zandt: Firms, Prices and Markets, INSEAD, 2006, 2009,
http://faculty.insead.edu/vanzandt/teaching/FPM-Aug2006b.pdf
2 . R. Preston McAfee: Introduction to Economic Analysis
http://www.mcafee.cc/Introecon/IEA.pdf

Additional texts, readings will be assigned during the course and be

available on the internet.

Slides for some of the lectures will be accessible on the internet as PDF

documents.

Literatura

•

B. Klimczak, Mikroekonomia ćwiczenia, AE
Wrocław

•

R. Barczyk, Fl. Wisniewski, Mikroekonomia,
materiały do ćwiczeń, AE Poznań

Mikroekonomii nauczymy się poprzez

(Learning Microeconomics)

• Poznanie teorii i

koncepcji,
modeli
ekonomicznych

• Rozwiązując

problemy z
realnego życia
gospodarczego

• Studying theory

and concepts

• Solving “real”

problems

Ocena (Grading)

• Final Exam
• Problem sets
• Participation in class

Podstawowe problemy ekonomii

Wprowadzenie do ekonomii

1. Potrzeba wiedzy ekonomicznej
2. Historyczny rozwój nauki ekonomicznej
3. Ekonomia jako nauka. Systemowe podejście do

ekonomii

4. Rozwój myśli ekonomicznej
5. Mikro vs makro ekonomii
6. Racjonalny wybór

Potrzeba wiedzy ekonomicznej

• Dlaczego ludzie pogłębiają wiedzę ekonomiczną?

– Działania wyprzedzające zjawiska gospodarcze,

zamiast reakcji na wydarzenia wymagają wiedzy o

prawach ekonomicznych

– Teoria podejmowania decyzji. Ludzie chcą wiedzieć

jak inflacja, kredyt, recesja wpłynie na ich dochody,

przyszłość w celu maksymalizacji …… zmniejszenia

strat, ograniczenia ryzyka.

– Homo oeconomicus. Ludzie chcą mądrze inwestować.

• Obiekt badań ekonomicznych
• Wiedza ekonomiczna
• Prawa ekonomiczne

Historyczny rozwój nauki o gospodarce

(ekonomii)

• Korzenie terminu EKONOMIA

oikos - dom,

nomos - prawo, nauka,
oikonomia - dziedzina wiedzy zajmująca się prawami

prowadzenia gospodarstwa domowego

• Autorzy

Arystoteles (384 - 322 pne) oraz

• Ksenofonta (430 - 355 pne)
• Arystoteles dzielił wszystkie zajęcia na NATURALNE,

których celem jest produkcja i pomnażanie rzeczywistych

wartości użytkowych oraz nienaturalne, polegające na

gromadzeniu i pomnażaniu bogactwa w formie pieniężnej

Ewolucja nauki o ekonomii

• Pragmatyzm
• Morał (godziwa cena (płaca))
• Pierwsze teorie ekonomiczne
Adam Smith - „Badania nad naturą i przyczynami

bogactwa narodów” („Bogactwo narodów”) -

1776 r.

• Ekonomia, jako nauka o procesach

gospodarowania

• Microeconomics, Macroeconomics
• ………

Ekonomia jest nauką o ....

Ekonomia - nauką o tym, jak społeczeństwa wykorzystują ograniczone

zasoby, jak używają ich do produkcji dóbr i jak dzielą je pomiędzy różne

grupy ludzi.
Definitions of economics
“The study of how a person or society meets its unlimited needs and

wants through the effective allocation of resources”. /Paul
Samuelson, Nobel laureate in Economics in 1970 /

Economics is the social science that studies the production, distribution,

and consumption of goods and services.
/http://en.wikipedia.org/wiki/Economics /

"Economics is the social science that examines how people choose to use

limited or scarce resources in attempting to satisfy their unlimited
wants." /http://ingrimayne.com/econ/Introduction/Defintns.html/
Lionell Robbins, British economist in 1935/

Systemowe podejście do ekonomii

• Co decyduje o wyodrębnieniu, powstaniu

nowej gałęzi nauki?

• NAUKA - systematyczna reprezentacja

rzeczywistości, oparta na logicznie
uzasadnionych metodach.

Systemowe podejście do ekonomii

• Elementy nauki

– Przedmiot badań (Obiekt nauki),
– Cel badawczy (teoria, praktyka)
– Terminologia (słownictwo,

kategorie - zestaw pojęć ),

– Metody badawcze (sposób badania zjawisk,

obiektów, sposób zastosowania teorii)

– Narzędzia badawcze

Systemowe podejście do ekonomii

• Przedmiot badań (rzeczywistość gospodarczą),
• Cel badawczy (odkrycie prawidłowości)
• Terminologia (ekonomiczna),
• Metody badawcze (Obserwacja, Analiza,

Eksperyment)

• Narzędzia badawcze (matematyczne,

statystycznie)

Systemowe podejście do ekonomii

• Prawa ekonomiczne – obiektywne, wielokrotnie

powtarzające się w danych warunkach gospodarczych

(czas, ustrój, historyczność) związki i zależności między

poszczególnymi elementami systemów, procesów

gospodarczych. Prawa o zasięgu powszechnym i

specyficznym

• Teoria ekonomiczna – system logicznie

uporządkowanych twierdzeń, wyjaśniających (??)

funkcjonowanie gospodarki lub jej podsystemów,

elementów.

Rozwój myśli ekonomicznej

• Pierwsze całościowe teorie ekonomiczne powstają dopiero w drugiej

połowie XVII wieku

• Franciszek Quesnay – francuski fizjokrata, który w latach

pięćdziesiątych XVIII wieku opracował teorię funkcjonowania

ówczesnej gospodarki nazwaną fizjokratyzmem. Swoje poglądy

przedstawił w kilku pracach z których najważniejszą była “Tablica

ekonomiczna”

• Adam Smith – swoją teorię zawarł w dziele “Badania nad naturą i

przyczynami bogactwa narodów” wydanym w 1776 roku.

• William Petty (1623 – 1687)
• Dudley North (1641 – 1691)
• David Hume (twórca agnostycyzmu).
• Nie było, nie ma i zapewne nigdy nie będzie jednej teorii opisującej

rzeczywistość gospodarczą (ustrój polityczny) w sposób

satysfakcjonujący wszystkich i nie budzący wątpliwości.

Rozwój myśli ekonomicznej

• Podstawowe prawa i teorie ekonomiczne.
• Zarys rozwoju i stan współczesnej myśli

ekonomicznej.

• Kontrowersje wokół teorii współczesnej

ekonomii.

• Teoria ekonomii i modelowanie

ekonomiczne

• Mikroekonomia a Makroekonomia

Mikro vs makro ekonomia

Różnice między mikro i makro ekonomią (The difference
between microeconomics and macroeconomics)

Mikro – decyzje indywidualne, decyzje firm

The study of the economic behavior in particular markets.

Makro – problemy na poziomie państwa – inflacja, kurs walutowy,

…
The study of the economic behavior of an entire (national)
economy.

Mikro vs makro ekonomia

(scope, object of mirco and macro economics)

Microeconomics

• Scarsity (ograniczoność

zasobów)

• Supply and demand

(podaż i popyt)

• Efficiency

(efektywność)

• Technology

(technologia)

• Ressources (zasoby)

Macroeconomics

• Growth and business

cycles (wzrost i cykle
gospodarcze)

• Unemployment

(bezrobocie)

• Inflation
• Exchange rates (kurs

walutowy)

Teorie (modele) ekonomiczne

(Economic models)

•

Modele ekonomiczne –

uproszczona analityczna
reprezentacja rzeczywistości
gospodarczej

- Uproszczona reprezentacja

rzeczywistości w celu
skoncentrowania się na istotnych
elementach

- Analityczna – podział całości na

pod-systemy

•

Celem modeli jest:

- Analiza co jest istotne dla

funkcjonowania systemu

- Umożliwić symulację działania

systemu

•

Models are simplified ana
analytical representation of
economic reality

– Simplified complex realities

by focusing on what is
important

– Analytical - breaking down a

whole into subsystems.

•

The focus of the model is to:

– Analysis what is important for

system functioning

– Give us possibility to simulate

system functioning.

Teorie (modele) ekonomiczne

• Teoria jest użyteczna, jeżeli jest w stanie przewidzieć

realne wydarzenia

• Teorie można podzielić na takie, które:
• Próbują opisać, wyjaśnić gospodarkę, taką, jaką jest

(pozytywna)

• Próbują określić jaka powinna być gospodarka

(normatywna)

• Milton Friedman – wszystkie teorie wymagają

nierealistycznych założeń (ang. all theories require
unrealistic assumptions)

Teorie (modele) ekonomiczne:

weryfikacja

Weryfikacja poprzez:
• Sprawdzanie w jakim stopniu przewiduje

gospodarkę

• Weryfikacja warunków, tez, podstaw teorii
• Eksperymenty ekonomiczne
• Analiza ekonomiczna – podstawą budowy

modeli ekonomicznych

Typowe błędy ekonomicznego

myślenia

• Błąd złożenia (kompozycji): (całość nie

zawsze jest sumą części). Efekt synergii

• Zasada ceteris paribus: (pozostałe czynniki

bez zmian, oceniając wpływ jednego
czynnika na dany proces zakładamy, że
pozostałe czynniki są niezmienne).

Systemowe podejście do ekonomii

• Kategorie ekonomiczne - pojęcia opisujące zjawiska i

relacje gospodarcze.

• Typowe kategorie ekonomiczne

– Towar,
– Rynek
– Popyt
– Podaż
– Pieniądz
– Zasoby – rzeczy używane do produkcji innych rzeczy.

(energia, finanse, ziemia, siła robocza …) (land, labour)

Podstawowe czynniki produkcji i ich cena (Adam

Smith „Bogatctwo narodów)

(Economic resources)

• Ziemia, naturalne

surowce

• Praca
• Kapitał (budynki,

maszyny...)

• Kapitał ludzki -

technologia, wiedza
(know how)

• Entrepreneurship

(innovator)

• Renta gruntowa

• Płaca
• Odsetki

• Opłata licencyjna,

patentowa

• Zysk przedsiębiorcy

Factors of production

Goods and services are produced by using resources that

economists call Goods and services are produced by using
resources that economists call factors of production.

Mains factors of production are:
Land
Labor
Capital
Entrepreneurship

Podstawowe problemy ekonomii

Podstawowe problemy ekonomii:
• Produkcja, jej czynniki i ich ograniczoność.
• Zasoby, ich podział, rzadkość zasobów.
• Potrzeby a działalność gospodarcza.
• Pojęcie i rodzaje potrzeb materialnych.

Klasyfikacja potrzeb ludzkich wg Masłowa

• Nieograniczoność potrzeb a ograniczoność

zasobów. Dokonywanie wyborów przy braku

zasobów.

• Pojęcie i rodzaje działalności gospodarczej.

Podstawowy problem ekonomii

Rzadkość zasobów i nieograniczoność potrzeb

Podstawowe pytania:

Co produkować?
Jaką technologię stosować?
Gdzie produkować (koszt energii)?
Dla jakiego klienta (rynku)?

Użyteczność mikroekonomii

• Podejmowanie indywidualnych decyzji ekonomicznych
• Podejmowanie decyzji biznesowych dotyczących kosztów, cen

produktów, usług

• Jak poprzez zastosowanie segmentacji można zwiększyć zysk firmy?
• Jak można powstrzymać innych przed wejściem na rynek danej firmy?
• Jakie produkty wytwarzać?
• Jakie są elementy racjonalne we franczyzie (ang. franchising)?
• Czy efektywnie wykorzystujemy nasze czynniki produkcji?
• Czy produkujemy odpowiednie produkty w odpowiednich ilościach,

kosztach, czasie, …?

• Interesy biznesu a interes społeczny, społeczna odpowiedzialność

biznesu

Will you learn something useful?

Usefulness of microeconomics theory?

Examples of typical questions we will be able to answer after finishing

the course.

• How can profit be increased by segmenting a market?
• How can a firm prevent other firms from entering its market in a

credible way?

• What to produce?
• What is the rationale in franchising?
• Do we use our factors of production in the best way?
• Do we produce the right goods in the right quantities, costs, time, ...?
• Self-interest of business and social interest, business social

responsibility