materia³ pobrano ze strony:

www.sqlmedia.pl

multimedialna platforma edukacyjna

www.sqlmedia.pl

(Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy)

PESEL ZDAJ¥CEGO

Miejsce na

naklejkê

z kodem

(Wpisuje zdaj¹cy przed
rozpoczêciem pracy)

KOD ZDAJ¥CEGO

EGZAMIN MATURALNY

Z CHEMII

Instrukcja dla zdaj¹cego:

1. Proszê sprawdziæ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera wszystkie strony
Ewentualny brak nale¿y zg³osiæ przewodnicz¹cemu zespo³u
nadzoruj¹cego egzamin.

2.

Obok ka¿dego zadania podana jest maksymalna liczba

punktów, któr¹ mo¿na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie.

3.

Nale¿y pisaæ czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym.

4.

B³êdne zapisy nale¿y wyraŸnie przekreœliæ. Nie wolno u¿ywaæ

korektora.

5.

W karcie odpowiedzi zamaluj ca³kowicie kratkê z liter¹

oznaczaj¹c¹ odpowiedz, np. . Jeœli siê pomylisz b³êdne

zaznaczenie obwiedŸ kó³kiem i zamaluj inn¹ odpowiedŸ.

¯yczymy powodzenia!

materia³ pobrano ze strony:

www.sqlmedia.pl

multimedialna platforma edukacyjna

www.sqlmedia.pl

POZIOM ROZSZERZONY

dysleksja

ROZWI¥ZANIA I ODPOWIEDZI

Zadanie 1.

Dla atomu

34

selen

a) opisz połoĪenie pierwiastka w układzie okresowym (okres, grup, blok)
b) rozpisz pełną oraz skróconą konfiguracjĊ elektronową
c) wskaĪ elektrony walencyjne
d) rozpisz konfiguracjĊ elektronów walencyjnych za pomocą modelu klatkowego (kratkowego)
e) podaj dla nich wartoĞci liczb kwantowych: n i l.

Zadanie 2.

Podaj symbol. Liczbe masową i liczbĊ atomową izotopu, który powstanie z

ܴܽ

଼଼

ଶଶ଺

po emisji 3

cząsteczek Į.

Zadanie 3.

Oblicz Ğrednią masĊ atomową pierwiastka mającego, mającego izotopy o liczbach masowych 115
(95,7%) i 113. Jaki to pierwiastek?



Zadanie 4.

Przedstaw budowĊ cząsteczki tetra chlorometanu:

a) okreĞl

rodzaj

wiązania:

………………………………………………………………………………………..

b) ustal

kształt

cząsteczki

metodą

VSEPR:

…………………………………………………………………

c) okreĞl hybrydyzacjĊ atomu wĊgla, która posłuĪy do wyjaĞnienia kształtu cząsteczki: ….
d) naszkicuj molekularne obszary orbitalne z zaznaczonymi parami elektronów wiąĪących:



Zadanie 5.

Przeprowadzono doĞwiadczenie:

Mg Cu Fe Fe

Cu(NO

3

)

2(aq)

Mg(NO

3

)

2(aq)

Cu(NO

3

)

2(aq)

Mg(NO

3

)

2(aq)

Podaj obserwacje, sformułuj wniosek dotyczący porównania reaktywnoĞci uĪytych metali oraz ułóĪ
równania odpowiednich reakcji w formie jonowej.

Zadanie 6.

Oblicz entalpiĊ reakcji: CH

4(g)

+ 2 O

2(g)

ĺ CO

2(g)

+ 2 H

2

O

(C)

na podstawie entalpii reakcji:

2 CH

4(g)

+ 3 O

2(g)

ĺ

2 CO

(g)

+ 4 H

2

O

(c)

¨H

1

= -607,59 kJ/mol CH

4

2 CO

(g)

+ O

2(g)

ĺ

2 CO

2(g)

¨H

2

= -282,98 kJ/mol CO





Zadanie 7.

Sole moĪna otrzymaü w reakcjach:

a) metalu z niemetalem,
b) metalu z kwasem,
c) tlenku metalu z tlenkiem niemetalu,
d) tlenku metalu z kwasem,
e) zasada z kwasem,
f) zasady z tlenkiem niemetalu,
g) podwójnej wymiany miĊdzy solami,
h) kwasu z solą,
i) tlenku metalu z solą,
j) zasady z solą.

SpoĞród podanych wyĪej metod wybierz dwie, które moĪna zastosowaü do otrzymania siarczku niklu.
Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji ilustrujące wybrane metody.

Równanie

1:

……………………………………………………………………………………………………………
…

Równanie

2:

……………………………………………………………………………………………………………
…

Zadanie 8.

W jaki sposób moĪna dokonaü nastĊpujących przemian:

Cr

2

O

3

K

2

Cr

2

O

7

ĺ

Cr

2

(SO

4

)

3

ĺ

Cr(OH)

3

ĺ

CrCl

3

K[Cr(OH)

4

]

Zapisz cząsteczkowe i jonowe równania odpowiednich reakcji.







Zadanie 9.

UłoĪyü równania reakcji Ğwiadczące o tym, Īe według teorii Brönsteda jon ܪܥܱ

ଷ

ି

jest substancją

amfiprotyczną.



Zadanie 10.

Przeprowadzono elektrolizĊ wodnych roztworów trzech róĪnych soli, uzyskując za kaĪdym razem jako
jedyne produkty wodór i tlen. Roztwory jakich soli mogły zostaü poddane elektrolizie?





Zadanie 11.

W temperaturze 25ºC zmierzono pH wodnego roztworu słabego jednoprotonowego kwasu o stĊĪeniu
0,1 mol/dm

3

. Wynosiło ono 4.Oblicz stałą dysocjacji tego kwasu w temperaturze 25ºC.

Zadanie 12.

Równowaga reakcji wyraĪa siĊ równaniem:

2 NO

(g)

+ O

2(g)

ļ

2 NO

2(g)

¨

H < 0

Jak przesunie siĊ równowaga reakcji (w prawo czy w lewo), jeĪeli do układu wprowadzimy
nastĊpujące zmiany?

Zmiany w układzie:

PrzesuniĊcie równowagi:

a) podwyĪszenie temperatury

b) usuniĊcie NO

2

c) zwiĊkszenie ciĞnienia

d) dodanie O

2

Zadanie 13.

Narysuj wzory półstrukturalne i podaj nazwy izomerów o wzorze C

4

H

8

.

Zadanie 14.

MieszaninĊ chloroetanu i 2 chloropropanu poddano syntezie Würtza. Podaj wzory półstrukturalne i
nazwy alkanów jakie mogły powstaü w wyniku tej reakcji.



Zadanie 15.

Napisz równania poszczególnych reakcji:



Zadanie 16.

Uszereguj wodne roztwory poniĪszych związków według wzrastającej wartoĞci pH.

I.

OH

II.

CH

3

OH

III.

CH

3

NH

2

IV.

CH

3

COOH

etyn

+ H

2

katalizator

A

B

C

D

E

F

+ HBr

swiatlo

+ Br

2

+ Zn

+ H

2

O

temp

.

Al

2

O

3



Zadanie 17.

DokoĔcz równania reakcji i wskaĪ reakcje substytucji. Wstaw równieĪ odpowiednie katalizatory.

a)

+ Cl

2

ĺ

b) CH

2

Br−CH

2

−CH

2

−CH

2

Br + Zn ĺ

c)

+ HNO

3

ĺ

d) CH

3

−CH = CH

2

+ Br

2

ĺ

e) C

4

H

10

+ O

2

ĺ

f) CH

3

−C Ł CH + 2HCl ĺ

Zadanie 18.

Oblicz rzeczywisty wzór wĊglowodoru, który w warunkach normalnych jest gazem o gĊstoĞci 2,59
g/dm

3

i zawiera 82,8% wĊgla.





Zadanie 19.

Do trzech probówek, w których znajdowały siĊ nastĊpujące związki:

I.

etanol

II.

etano-1,2-diol

III.

etanal

dodano zawiesiny Cu(OH)

2

. ZawartoĞü probówki nr 3 dodatkowo ogrzano. Podaj, co zaobserwowano

w trakcje doĞwiadczenia.

Probówka I:
……………………………………………………………………………………………………………
…….

Probówka II:
……………………………………………………………………………………………………………
……

Probówka III:
……………………………………………………………………………………………………………
…

Zadanie 20.

Zaproponuj doĞwiadczenie pozwalające na potwierdzenie charakteru amfoterycznego glicyny. W tym
celu podaj schematyczny rysunek, obserwacje i wnioski – pisząc odpowiednie równania reakcji. Podaj
nazwy produktów organicznych.