EB

II PWr

1

JAK DZIAŁA KOMPUTER ?

EB

II PWr

2

Wyj cie

Wej cie

Program

Komputer jako czarna skrzynka

(Dane)

(Wyniki)

EB

II PWr

3

CPU

MEM

WE/WY

ROM

RAM

DB

AB

CB

CPU – centralna jednostka przetwarzaj ca (procesor) DB – magistrala danych
MEM – pami

(wewn trzna)

AB – magistrala adresowa

WE/WY – układy wej cia/wyj cia

CB – magistrala steruj ca

Schemat blokowy komputera

EB

II PWr

4

Schemat blokowy komputera

Procesor

– przetwarzanie danych i sterowanie prac pozostałych układów.

Procesor przetwarza dane wykonuj c na nich elementarne operacje
zwane rozkazami (instrukcjami).

Pami

– przechowywanie danych, programu i wyników..

RAM (ang. Random Access Memory) – pami

operacyjna, ulotna.

ROM (ang. Read Only Memory) – pami

nieulotna, pami tanie progra-

mów startowych (BIOS).

Układy wej cia/wyj cia

– po rednicz w wymianie informacji pomi dzy proceso-

rem i pami ci a urz dzeniami zewn trznymi (peryferyjnymi).

Wy ej wymienione bloki wymieniaj informacj i współpracuj ze sob za po -

rednictwem

magistrali.

EB

II PWr

5

Schemat blokowy komputera

Magistrala – zestaw linii oraz układów przeł czaj cych, ł cz cych dwa lub
wi cej układów mog cych by nadajnikami lub odbiornikami informacji.

Na

Od

Magistrala danych – przesyłanie danych, wyników i kodów instrukcji.

Magistrala adresowa – przesyłane s adresy komórek pami ci lub układów wej/wyj

Magistrala steruj ca – sterowanie prac układów współpracuj cych z procesorem.

Szeroko

magistrali

– liczba bitów danych przesyłanych równocze nie.

Typowe szeroko ci:

8, 16, 32, 64 bity. Tyle linii musi mie magistrala.

Szybko

magistrali:

od 5 MHz do kilkuset MHz .

EB

II PWr

6

Układy cyfrowe

Poszczególne bloki komputera s budowane z

układów cyfrowych

zwanych

tak e

układami logicznymi.

Układy cyfrowe s zbudowane z elementów elektronicznych:

tranzystory, diody.

S one wytworzone wewn trz lub na powierzchni wspólnego podło a i tworz
tzw.

układ scalony.

W zale no ci od liczby elementów w pojedynczej strukturze (stopie upakowania)
rozró nia si układy scalone:

• małej skali integracji (SSI) - do kilkudziesi ciu elementów

• redniej skali integracji (MSI) - kilkaset elementów

• wielkiej skali integracji (LSI) – kilkadziesi t tysi cy elementów

• bardzo wielkiej skali integracji (VLSI) – do miliona elementów

EB

II PWr

7

Układy cyfrowe

Układ cyfrowy mo na przedstawi jako blok z okre lon liczb wej

i wyj .

Sygnały wej ciowe i wyj ciowe s sygnałami binarnymi i tworz słowa:
wej ciowe i wyj ciowe.

1 0 1 1 0

WEJ

WYJ

EB

II PWr

8

Układy cyfrowe

Podstawowe układy cyfrowe:

• bramki – realizuj proste funkcje logiczne: sum , iloczyn, negacj

• przerzutniki - układ cyfrowy pozwalaj cy zapami ta 1 bit informacji.

Proste układy cyfrowe s

cegiełkami

, z których s budowane układy zło one:

•

rejestry

– mała bardzo szybka pami

•

liczniki

– do zliczania

•

sumatory

– do wykonywania operacji na danych

•

komparatory

– do porównywania

•

dekodery

– do dekodowania danych

•

konwertery

– do wykonywania konwersji

EB

II PWr

9

Elementy procesora

Jednostka arytmetyczno-logiczna

(ALU, ang. Arithmetic-Logic Unit) – uniwersalny

układ cyfrowy przeznaczony do wykonywania operacji arytmetycznych i logicznych.

ALU

Wynik

Argument A

Argument B

Sygnały steruj ce

Do zestawu operacji wykonywanych przez ALU nale :
- dodawanie i odejmowanie arytmetyczne
- przesuwanie bitów słowa w prawo i w lewo
- porównywanie warto ci dwóch słów
- operacje logiczne (suma, iloczyn, negacja)

EB

II PWr

10

Elementy procesora

Dekoder

– układ cyfrowy, który tłumaczy rozkazy na posta , jaka mo e by

przekazana do układu sterowania celem wykonania.

Jednostka steruj ca

– steruje prac poszczególnych komponentów procesora.

Na podstawie instrukcji pobieranych z dekodera mówi jednostce arytme-
tyczno-logicznej co i kiedy ma by wykonywane.

Tak e koordynuje prac innych prac wszystkich elementów

komputera.

Pami

wewn trzna cache

– bardzo szybka pami

podr czna. Słu y do przecho-

wywania najcz ciej wykorzystywanych rozkazów i danych.

EB

II PWr

11

Elementy procesora

Rejestry stanowi najszybszy rodzaj pami ci, b d cej cz ci procesora, z któr
kontakt odbywa si z pełn szybko ci okre lon przez zegar systemowy.

Rejestr

- układ cyfrowy przeznaczony do krótkoterminowego przechowywania

niewielkich ilo ci informacji.

Cz

rejestrów jest dost pnych dla u ytkownika (rejestry dost pne programowo),

inne s niedost pne.

EB

II PWr

12

Schemat blokowy procesora

Zewn. sygnały steruj ce

IR – rejestr rozkazów
Dek – dekoder
ALU – jednostka arytmetyczno-logiczna

Program

A F

B C

D E

H L

ALU

Układ

sterowania

IR

Dek

Wyniki

Dane

Rejestry

EB

II PWr

13

Rozkazy procesora

Kod operacji

Argumenty(adresy)

• rozkazy arytmetyczne

• rozkazy logiczne

• rozkazy operacji na bitach

• rozkazy sterowania

• rozkazy we/wy

Przykłady:

DODAJ A 25
POMNÓ

A B C

Poszczególne procesory charakteryzuj si zestawem rozkazów, jakie mog wyko-
nywa . Zestaw taki tworzy tzw.

list rozkazów

danego procesora.

Lista mo e zawiera od kilkudziesi ciu do paruset rozkazów.

Rozkaz

– polecenie wykonywane przez procesor komputera.

EB

II PWr

14

Zegar systemowy i cykl maszynowy

Instrukcja u ytkownika

Rozkazy maszynowe

Konwersja na
j zyk maszynowy

EB

II PWr

15

Zegar systemowy

Praca komputera jest synchronizowana (taktowana)

zegarem systemowym

(wbudowanym na płycie głównej).

cykl

Cz stotliwo

zegara - liczba cykli na sekund . Jest mierzona w hercach (Hz).

1 MHz = 10

6

Hz,

1GHz = 10

9

Hz

Pierwsze mikroprocesory: ok. 5 MHz
Aktualnie: > 3 GHz

W czasie ka dego cyklu wykonywana jest pewna liczba rozkazów elementarnych.

Im szybszy zegar, tym wi cej rozkazów

b dzie wykonanych w jednostce czasu.

Cykl rozkazowy procesora

Zegar systemowy wyznacza tzw. cykl maszynowy, w czasie którego procesor
wykonuje cz

lub cały rozkaz.

EB

II PWr

17

Przepływ informacji w cyklu rozkazowym

Licznik rozkazów

ALU

Wynik

Adres rozkazu

Argument 1

Rejestry

Rejestr rozkazów

Rozkaz

Adres argumentu

Pami

operacyjna

Kod
operacji

Argument 2

KOD

AR1

AR2

W

ALU

EB

II PWr

18

Poniewa ró ne komputery wykonuj ró n liczb rozkazów w cyklu zegarowym,
to bardziej uniwersaln miar szybko ci komputera (ani eli szybko

zegara) jest

liczba rozkazów wykonanych w jednostce czasu.

Stosuje si nast puj ce jednostki:

•

Mips

(mega-instruction per second) - miliony prostych rozkazów na sek

•

megaflops

(mega floating point instruction per second) - miliony operacji

zmiennoprzecinkowych na sek

•

gigaflops

– miliardy operacji zmiennoprzecinkowych na sek

•

teraflops

– tryliony operacji zmiennoprzecinkowych na sek

Porównanie szybko ci komputerów

Komputer ASCII White (IBM) pracuje z pr dko ci 12 teraflops

Supercomputer Columbia (NASA) – 42.7 teraflops (10 240 procesorów Intel
Itanium 2)

EB

II PWr

19

Superkomputer hybrydowy Roadrunner

Szybko : 1 petaflop (10

15

flopów)

RAM: 98 terabajtów (98 * 10

12

)

Mie ci si w 278 panelach

Zajmuje 5 200 stóp

2

Waga: 500 000 lbs (ok.. 200 ton)

Moc pobierana: 2.35 MW

System operacyjny : Linux Red Hat

Zainstalowany w Los Alamos (National Nuclear Security Administration)

Transportowany był w 21 tirach.

EB

II PWr

20

Parametry charakteryzuj ce procesor

• Rozmiar słowa

Jednostka danych (w bitach lub bajtach) jak procesor mo e przetwarza w tym
samym czasie (np.. 8, 16, 32, 64 bity).

• Zegar systemowy

Od kilku MHz do kilku GHz.

• Pami

podr czna (ang. cache memory)

- ile poziomów
- jak wielka pami

• Lista rozkazów

• Pr dko

przetwarzania

EB

II PWr

21

Przy pieszenie pracy komputerów

Zwi kszenie szybko ci

1. Nowe technologie

- wi kszy stopie integracji obwodów

Bli ej siebie obwody – krótszy czas przesyłania bitów,
Bli ej siebie obwody – wydzielanie wi cej ciepła

- zwi kszenie liczby rejestrów

- szybsze i szersze magistrale

- lepszej jako ci materiały

Zamiana elementów aluminiowych miedzianymi

EB

II PWr

22

2. Nowe rozwi zania w architekturze komputerów

-

ulepszenie listy rozkazów

, CISC (ang. Complex Instruction Set Computer)

Komputer ze zło on list rozkazów.

-

wprowadzenie modelu RISC

(ang. Reduced Instruction Set Computer

Komputer ze zredukowan list rozkazów.

-

zrównoleglenie operacji

-

potokowo

W starych PC wykonanie jednego rozkazu musiało by zako czone przed

rozpocz ciem nast pnego. W nowszych rozwi zaniach z ka dym nowym cyk-
lem maszynowym rozpoczyna si wykonywanie kolejnych rozkazów.

Przy pieszenie pracy komputerów

EB

II PWr

23

Przy pieszenie pracy komputerów

-

wieloprocesorowo

--

przetwarzanie równoległe

Wiele procesorów wspólnie wykonuj to samo zadanie

--

wieloprzetwarzanie

Ka dy procesor wykonuje ró ne zadanie

EB

II PWr

24

sterowanie

P1

R
A

M

P1

R
A

M

P1

R
A

M

sterowanie

WEJ

WYJ

EB

II PWr

25

Tendencje przyszło ciowe

•

Nowe materiały

Obecnie silikon jako naturalny półprzewodnik. Osi gni to limit upakowania

chipów silikonowych. Trendy:
- przetwarzanie optyczne ( wiatło zamiast elektronów)
- materiały nadprzewodz ce

•

Komputery optyczne

Ju obecnie wytwarzane s układy optyczne wykorzystuj ce wiatło do przesy-
łania danych. W komputerach optycznych planuje si wykorzystanie wiatła do
wykonywania oblicze . Poniewa promienie wietlne nie interferuj ze sob ,
komputery optyczne b d znacznie mniejsze i szybsze od elektronicznych.

EB

II PWr

26

Tendencje przyszło ciowe

•

Komputery kwantowe

Wykorzystuje si zasady fizyki i mechaniki kwantowej. Komputer kwantowy
pracuje na poziomie atomów wykorzystuj c bity kwantowe tzw. qubity.
Qubit, w odró nieniu od bitu, mo e reprezentowa nie dwa, a wiele stanów (i to
nawet w tym samym czasie). W zwi zku z tym komputery kwantowe mog by
wykładniczo szybsze od konwencjonalnych.

• Komputery organiczne

Biotechnologia umo liwi utworzenie organicznych komputerów – zbudowanych

z materii organicznej.

EB

II PWr

27

Rok

Nazwa

Firma

Zegar

(MHz)

Rozmiar

słowa (bit)

Magistrala

(bit)

Szyb mag

(MHz)

1978

8086/8088

Intel

4.77 - 10

16

8 - 16

5 - 10

1982

80286

6 – 12.5

16

16

6 - 12

1985

80386

16 - 33

32

16 - 32

16 - 33

1989

80486

16 - 100

32

32

16 - 50

1993

Pentium

60 – 233

32

32 – 64

50 - 60

1997

Pentium II

200 – 450

32

64

66 - 100

1997

Power PC 750

Motorola

200 – 400

32

64

100

1998

Celeron

Intel

266 – 900

32

64

66 - 100

1999

Pentium III

450 – 1.1

32

64

100 - 133

1999

Athlon

AMD

850 – 1.2

32

64

200 - 266

1999

Duron

AMD

750 – 850

32

64

200

2000

Pentium 4

Intel

1.3 GHz

32

64

400

2006

Pentium 4

Intel

3.4 GHz

64

64

533 MHz

Charakterystyki procesorów

EB

II PWr

28

Pami

komputera

EB

II PWr

29

Pami

komputera

Parametry charakteryzuj ce pami :

• pojemno

Okre la ilo

danych jak mo na w niej przechowywa (liczona w MB)

Jednostki: bity, bajty, słowa (8, 16, 32, 64 bity)

• szybko /czas dost pu

Czas od momentu za dania do momentu ukazania si danych na wyj ciu pami ci

• pobór mocy

• koszt

Pami ci

– układy przeznaczone do przechowywania danych, wyników

i programów.

EB

II PWr

30

Hierarchia pami ci komputera

1)

pami

rejestrowa

2)

pami

buforowa (cache)

3)

pami

operacyjna (główna)

4)

pami

zewn trzna

Bajty

KBajty

MBajty

GBajty

Cache

Rejestry

Pami
główna

(operacyjna)

Pami

zewn trzna

sz

y

b

k

o

d

o

st

p

u

p

o

je

m

n

o

EB

II PWr

31

Sposoby dost pu do pami ci

1) Pami ci z dost pem bezpo rednim (losowym)

Bezpo redni dost p do ka dego miejsca za pomoc adresu
S to: pami ci dyskowe, CD, DVD, pami

operacyjna

2) Pami ci z dost pem sekwencyjnym

- dost p w kolejno ci w jakiej dane s fizycznie zapisane na no niku

(np. pami ci ta mowe)

3) Pami ci asocjacyjne (skojarzeniowe)

S to pami ci adresowane zawarto ci

EB

II PWr

32

Pami ci ulotne/nieulotne

Pami

nieulotna

to pami , w której dane s pami tane tak e po odł czeniu

zasilania. S to pami ci dyskowe, CD, DVD, ta mowe.

Pami

ulotna

to pami , w której dane ulegaj zniszczeniu po wył czeniu

zasilania. S to pami ci operacyjne.

ROM

– Read Only Memory (tylko do odczytu)

RAM

– Random Access Memory (pami ci o dost pie losowym, do zapisu i

odczytu)

Pami ci tylko do odczytu/do odczytu i zapisu

EB

II PWr

33

Pami

operacyjna

n-1

n-2

n-3

0
1
2

Słu y do przechowywania programów i danych w trakcie pracy systemu.

Jest pami ci

ulotn

, o dost pie

bezpo rednim

, typu

RAM

.

EB

II PWr

34

Pami

operacyjna

Podział ze wzgl du na technologi wykonania:

• pami ci dynamiczne DRAM (dynamic RAM)

S wolniejsze, ale ta sze,
Wymagaj od wie ania, łatwiej podlegaj scalaniu

Pami ci DRAM s umieszczane na tzw. modułach:

- SIMM (Single In-line Memory Module) o szeroko ci magistrali danych

równej 32 bity

- DIMM (Dual In-line Memory Module) o szeroko ci magistrali 64 bity

• pami ci statyczne SRAM (static RAM)

S to szybkie pami ci o stosunkowo niewielkiej pojemno ci i du ym poborze
mocy. Zbudowane na przerzutnikach. S stosowane tam, gdzie nie jest wyma-
gana du a pojemno , a jedynie du a szybko , np.. pami ci Cache.

EB

II PWr

35

DIMM DDR

EB

II PWr

36

Pami ci zewn trzne

System pami ci składa si z dwóch elementów:

•

urz dzenie pami ci (drive)

- urz dzenia wewn trzne (instalowane i konfigurowane z jednostk centraln )
- urz dzenia zewn trzne (podł czone do portów dodatkowych)

•

no nik (dyskietka, CD, DVD, dysk)

Pami ci zewn trzne s nieulotne !

Pami ci zewn trzne mog by :

• wymienne (dyskietki, płyty CD/DVD, ta my magnetyczne)

• niewymienne (dysk twardy)

EB

II PWr

37

Pami ci dyskowe

sektor

cie ka

talerze

głowice

Dane s zapisywane poprzez porz dkowanie cz stek magnetycznych na dysku,
którego powierzchnie s pokryte materiałem o odpowiednich własno ciach
magnetycznych.

EB

II PWr

38

Pami ci dyskowe

Czas dost pu – suma poni szych czasów:

• czas szukania, czas na przesuniecie głowic do okre lonego cylindra

• opó nienie obrotowe, czas potrzebny na obrót dysku do po danej pozycji

• czas transferu danych

Cechy fizyczne:

• rednica dysków

- 3.5” (komputery osobiste)
- 2.5” (komputery przeno ne)

• pr dko

obrotowa

Od 5 400 do 15 000 obr/min.

• pojemno : od 40 GB do kilkuset GB

Typowy czas dost pu jest rz du kilku ms.

EB

II PWr

39

Dysk twardy

EB

II PWr

40

Pami ci dyskowe

Standardy dysków okre laj :

- g sto

zapisu,

- czas dost pu,,
- wielko

dysku,

- sposób współpracy z innymi urz dzeniami

•

ATA/IDE

– Attachment/Integrated Drive Electronics

Kontroler wbudowany w urz dzenie dyskowe

•

SCSI

(Small Computer System Interface)

Kontrolery wbudowane albo na kartach rozszerzenia. Jest dro szy i szybszy.
Umo liwia podł czenie kilku urz dze do jednego kontrolera.

EB

II PWr

41

Pami ci dyskowe

Partycjonowanie

Jest to podział dysku na logiczne jednostki zwane partycjami, które mog by
u ywane jako niezale ne dyski.

Dlaczego dzieli si dysk na partycje ?

• mo liwo

instalowania kilku systemów operacyjnych na jednym dysku fizycznym

• efektywniejsze wykorzystanie pojemno ci

Partycja składa si z klastrów

Klaster to najmniejsza adresowalna jednostka.
Wielko

klastrów zale y od wielko ci partycji i wynosi od 4 KB do 512 KB

EB

II PWr

42

Dyski optyczne

Dane s zapisywane (wypalane) przy pomocy promienia laserowego na dysku o

rednicy 4 ½ cala (najcz ciej).

Dane s we w postaci wgł bie (tzw. pit) oraz pól (tzw. land), czyli przerw
pomi dzy wgł bieniami. Gdy promie lasera natrafi na obszar bez zagł bie ,
wówczas aluminiowa powierzchnia spowoduje jego odbicie w kierunku
fototranzystora. Je li jednak wiat

ł

o trafi we wgł bienie - promie zostanie tak

odchylony, e nie powróci ju do odbiornika sygna

ł

u.

Podobnie jak dyski magnetyczne, dyski optyczne s tak e dzielone na cie ki i
sektory. Jednak e w tym przypadku cie ka jest spiral biegn c od rodka na
zewn trz. Dlatego cz sto dyski optyczne maj ró ne kształty zewn trzne.

Lasery mog zapisywa dane z o wiele wi ksz g sto ci ni głowice magnetyczne,
dlatego dyski optyczne o podobnych gabarytach s du o bardziej pojemne od
dysków magnetycznych. Dwa popularne standardy:

• CD – Compact Disc, pojemno : 700 MB

• DVD – Digital Versatile Disc, pojemno : 4.7 GB do 17 GB

EB

II PWr

43

• CD-ROM (Compact Disc, Read Only Memory)

Zapisywane fabrycznie za pomoc lasera (podczerwony promie )

• CD-R (Recordable)

Zapisywane jednorazowo

• CD-RW (Rewritable)

Zapisywane wielokrotnie

Urz dzenie do czytania CD – czytnik CD.

Urz dzenie do zapisu CD – nagrywarka (wypalarka) CD + specjalny program

Dyski optyczne - CD

EB

II PWr

44

• DVD-ROM

Tylko do odczytu, nagrywane fabrycznie (laser czerwony)

• DVD-R, DVD+R (ró ne formaty zapisu)

Jednorazowy zapis

• DVD-RW, DVD+RW

Zapisywane wielokrotnie (ró ne formaty zapisu)

• DVD-RAM

Zapisywane wielokrotnie, dysk w kasecie, poj. 9.4 GB

• Nowa technologia zapisu (

niebieski laser)

- 25 GB (Blu-ray Disc - Sony)
- 36 GB (HD-DVD - Toshiba)

Niezale nie od ró nych formatów zapisu, odczytywanie mo liwe na wszystkich
standardowych czytnikach DVD.

Nap dy DVD mog odtwarza CD, ale nie odwrotnie!

Dyski optyczne - DVD

EB

II PWr

45

Podczas gdy czytniki DVD korzystaj z czerwonego lasera, w nap dach HD DVD
i Blu-ray Disc laser ma kolor niebieski.
Podstawow ró nic pomi dzy tymi laserami jest długo

fali – czerwony ma 650

nanometrów, podczas gdy niebieski tylko 405 nm. Pozwala to na zmniejszenie
rozmiaru pitów, a co za tym idzie daje to mo liwo

g stszego zapisywania

danych na no niku.

EB

II PWr

46

Blu-ray Disc (BD) – konkurencyjny dla HD DVD format zapisu optycznego,
opracowany przez Blu-ray Disc Association (BDA). Nast pca formatu DVD.
Wyró nia si wi ksz pojemno ci od płyt DV, co jest mo liwe dzi ki
zastosowaniu niebieskiego lasera.
Ten nowy typ no nika pozwala na zapisanie 25 GB danych na płytach
jednowarstwowych. W u ytku s równie płyty dwuwarstwowe o pojemno ci 50
GB. Istniej płyty czterowarstwowe mieszcz ce do 100 G oraz o miowarstwowe,
na których mo na zapisa 200 G informacji. Pioneer jednak opatentował płyt
szesnastowarstwow , która mie ci do 400 G danych. Do zapisywania na tym
no niku jest u ywany niebieski laser (w nagrywarkach DVD u ywany jest

Istniej wersje BD-ROM (Read Only Memory), BD-R (Recordable) i BD-RE
(REwritable, do 1000 zapisów).

EB

II PWr

47

Inne pami ci zewn trzne

• Pami ci flash

Jest to rodzaj pami ci z mo liwo ci ponownego zapisu.

Postacie pami ci flash:
-

pen drives

(do kilku GB)

- Multimedia Card (MMC)
- Secure Digital (SD)
- Memory Stick (MS) (od 4 do 64 MB)
- Compact Flash (CF)
- Smart Media (SM)
- xD Picture Card (xD)

EB

II PWr

48

Karta elektroniczna (ang. smart card) — uniwersalny no nik danych w postaci
karty wykonanej z plastiku z umieszczonym na niej (lub wewn trz niej) jednym
lub kilkoma układami scalonymi, które pozwalaj na ochron procesu logowania
u ytkownika, kontrol dost pu i zawartych na niej danych. Mo e by
odczytywana za pomoc urz dze automatycznych, np. przy zawieraniu i
rozliczaniu transakcji finansowych oraz w kasach cyfrowych. Karty elektroniczne
maj rozmiar i wygl d zbli ony do tradycyjnych kart kredytowych z paskiem
magnetycznym.

S dwa standardowe wymiary kart:

• 85 × 54 mm - wi kszy, stosowany w np. kartach kredytowych
• 25 × 15 mm - mniejszy, wielko ci paznokcia, stosowany w np. kartach SIM

EB

II PWr

49

Pendrive

EB

II PWr

50

Pami ci ta mowe

1.

Klasyczna ta ma magnetyczna

Szeroko

½”, długo

2 400 stóp (12.7 mm, 750 m)

Zapisu dokonuje si w 9 rz dkach z g sto ci standardow np.. 640 b/mm

Przy szybko ci przewijania 6 m/s daje to szybko

transmisji 384 kB/s

Dane s zapisywane i odczytywane blokami tzw. rekordami.

Dost p do danego rekordu odbywa si przez podanie jego numeru
licz c od pocz tku ta my.

Pojemno

ta my zale y od g sto ci zapisu i długo ci ta my.

Np. poj. ta my standardowej (750 m) wynosi 40 MB.

Obecnie nie u ywane !

EB

II PWr

51

2. Kasety magnetyczne (cartridge), poj. od kilkuset MB do setek GB

Jest kilka standardów takich kaset:

- VCR (Video Casette Recorde)

- DAT (Digital Audio Tape)

Cz sto wykorzystywane do archiwizowania danych.

Wyst puj urz dzenia wyposa one w wiele jednostek ta mowych.

Pami ci ta mowe

EB

II PWr

52

Nap d ta mowy DDS, na nim od prawej: dyskietka 3,5", ta ma DC
(250 MB, 6 mm, 310,9 mb), ta ma DL (20 GB, 8 mm, 112 mb),
ta ma DDS (4 mm, 150 mb)

EB

II PWr

53