Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku

KIERUJĄCY PRACOWNIKAMI

w

Instytucie Biochemii

i Biofizyki PAN

Warszawa, luty 2006 roku

2

Ocena ryzyka zawodowego

Zasady ogólne

Ryzyko zawodowe określa możliwość występowania zdarzeń niepożądanych

związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności

możliwość wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych

do utraty życia włącznie w wyniku zagrożeń zawodowych występujących

w środowisku pracy lub wynikających ze sposobu wykonywania pracy.

Przeprowadzając ocenę należy:

- Opisać analizowane stanowisko pracy.

- Zidentyfikować zagrożenia.

- Oszacować ryzyko związane z zagrożeniami.

- Ocenić dopuszczalność ryzyka zawodowego.

- Opracować plan działań wynikających z oceny ryzyka.

- Ocenić skuteczność zaplanowanych działań po ich realizacji.

Do przeprowadzenia niniejszej oceny wykorzystana zostanie uproszczona

metoda szacowania ryzyka zwana „standardową oceną ryzyka zawodowego”,

zgodna ze standardami postępowania określonymi w PN-N-18002 „Systemy

zarządzania bezpieczeństwem pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka

zawodowego”.

Graficzny przebieg oceny ryzyka zawodowego przedstawia rys. 1.

3

RYS. 1 Przebieg oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy

Opisać stanowisko

Zebrać potrzebne do analizy informacje

Zidentyfikować zagrożenia

Oszacować ryzyko związane

z zagrożeniami

Czy można przyjąć ryzyko ?

NIE !

Opracować plan

eliminacji lub

ograniczenia ryzyka

TAK

Przeprowadzać

okresowe oceny

ryzyka

Wprowadzić plan

w życie

Wielkość ryzyka (R) związanego z zagrożeniami oszacowana zostanie jako

iloczyn ciężkości szkodliwych następstw zagrożenia (C) i prawdopodobieństwa

ich wystąpienia (P).

R = C * P

Na jej podstawie wyznaczona zostanie dopuszczalność ryzyka zawodowego

w skali trójstopniowej zgodnie z wskazówkami ich określania przedstawionymi

w w/w Polskiej Normie.

4

Tablica 1. Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej

PRAWDOPODOBIEŃSTWO

CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

Mała

Średnia

Duża

Mało

prawdopodobne

Małe

1

Małe

1

Średnie

2

Prawdopodobne

Małe

1

Średnie

2

Duże

3

Wysoce

prawdopodobne

Średnie

2

Duże

3

Duże

3

Powyższe, określamy stosując niżej wymienione wskazówki:

– Do następstw o małej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które nie

powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe

pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia,

podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.

– Do następstw o średniej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które

powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo

dolegliwości i są związane z okresami absencji; są to np. zranienia,

oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne,

nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-

szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.

– Do następstw o dużej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które

powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np. oparzenia

III stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania,

choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych

i układu nerwowego, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu,

astma, zaćma itp.

– Do mało prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie

powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej

pracownika,

– Do prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą

wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności

zawodowej pracownika,

5

– Do wysoce prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które

mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej

pracownika.

Źródło: PN – N – 18002

Na podstawie powyższych wskazań opracowano tabelę oszacowania skutków

zagrożenia. Wartości literowe tabeli wykorzystano też w kolumnach

określonych jako „Prawdopodobieństwo”, „Ryzyko”, oraz „Ryzyko po

redukcji”, w sporządzonej KARCIE ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO dla

stanowiska kierującego pracownikami.

Możliwe skutki zagrożenia szacujemy jako:

D

Duże

S

Średnie

M

Małe

A

Akceptowany poziom ryzyka

W przypadku oszacowania ryzyka zawodowego na poziomie „duże”, czyli

jako niedopuszczalne – należy zaproponować działania natychmiastowe

w celu jego zmniejszenia do poziomu dopuszczalnego.

6

OPIS STANOWISKA

1. Praca wykonywana na stanowisku przez 8 godzin dziennie.

- W szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb pracodawcy

możliwa jest praca ponad ustaloną normę czasu pracy,

- Praca jednozmianowa,

- Stanowisko pracy stacjonarne,

- Zatrudnieni: mężczyźni i kobiety w wieku powyżej 18 lat.

2. Pracę w pomieszczeniu:

- Związane z przygotowaniem pracy, zleceniem zadań do wykonania,

- Prowadzenie

dokumentacji

(obsługa

komputera

z

monitorem

ekranowym),

- Przymowanie sprawozdań z wykonanych zadań,

- Odpowiedzialność za wykonaną pracę przez podwładnych,

- Odpowiedzialność za pracowników.

3. Prace w terenie:

- Kierowanie pojazdem samochodowym-służbowym (załatwianie różnych

spraw w terenie).

4. Warunki wykonywania pracy:

- Przebywanie w zmiennych warunkach klimatycznych (temperatura,

opady, wiatr)

- Prace

w

wymuszonej

pozycji

ciała

(kierowanie

pojazdem

samochodowym, obsługa komputera)

- W stanie koncentracji i obciążenia psychicznego (np. obciążenie

psychiczne wynikające z konieczności podejmowania decyzji, ciągłe

skupienie na prowadzeniu pojazdu).

7

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Na podstawie analizy stanowiska pracy, podczas wykonywania czynności

związanych z wypełnianiem obowiązków kierującego pracownikami, mogą

wystąpić niżej wymienione czynniki stanowiące dla niego źródło zagrożenia:

A. Czynniki niebezpieczne

1. Czynniki fizyczne

- Ruch drogowy,

- Prąd elektryczny,

- Ruchome części maszyn i urządzeń,

- Ostre elementyi/lub krawędzie,

- Śliskie, nierówne powierzchnie.

B. Czynniki szkodliwe

1. Czynniki fizyczne

- Zmienne warunki pogodowe,

- Pole elektromagnetyczne,

- Pole elektrostatyczne,

- Oświetlenie.

2. Czynniki psychofizyczne

- Obciążenie psychiczne,

- Obciążenie umysłu,

- Obciążenie emocjonalne.

8

C. Czynniki uciążliwe

- Wymuszona

pozycja

ciała

na

stanowisku

z

komputerem

i monitorem ekranowym,

- Niewłaściwe oświetlenie na stanowisku obsługi komputera,

- Obciążenie wzroku,

- Wymuszona

pozycja

ciała

podczas

kierowania

pojazdem

samochodowym.

Na omawianym stanowisku nie stwierdza się możliwości wystąpienia
prac o charakterze szczególnie niebezpiecznym.

Zagrożenia wypadkowe, które mogą powstać na stanowisku kierującego

pracownikami z powodu pojawiania się zdarzeń niepożądanych wywołanych

niebezpiecznymi czynnikami fizycznymi:

- Urazy doznane w wyniku kolizji i wypadków w ruchu drogowym do

śmierci włącznie,

- Urazy doznane w wyniku porażenia prądem elektrycznym do śmierci

włącznie,

- Urazy doznane w wyniku upadku (od stłuczeń do złamań kończyn

włącznie).

Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników

szkodliwych:

- Fizycznych:

- Możliwość

krótkotrwałych

zachorowań

(Np.

przeziębień)

/angina, zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, grypa/.

- Psychofizycznych:

- Obciążenie psychiczne /niedyspozycja w wyniku przeciążenia

psychiki/.

9

Zagrożenia, które mogą występować w wyniku oddziaływania czynników

uciążliwych:

- Choroby

zwyrodnieniowe

kręgosłupa

(dyskopatia,

skrzywienie

kręgosłupa, przykurcze mięśni i nóg),

- Zaburzenia widzenia (osłabienie ostrości wzroku, widzenie podwójne,

uczucie pieczenia, kłucia, piasku w oczach, łzawienie oczu,

zaczerwienienie spojówek),

- Syndrom Sicca (zauważalne zmniejszenie częstotliwości mrugania

oczami powodujące wysychanie i wykrzywienie rogówki oraz stopniowa

utrata wzroku),

- Syndrom RSI (Repetitive Stain Injury) zespół urazów wywołanych

jednostronnym przeciążeniem kończyn górnych na odcinku dłoń –

bark (dotkliwy, piekący ból przedramienia, ramienia, szyi, łopatki;

obrzęk, usztywnienie, bezwład),

- Zakłócenia krążenia krwi,

- Bóle i zawroty głowy,

- Zespół cieśni nadgarstka – następstwo nieprawidłowego ułożenia rąk

(przeguby ułożone ku górze) podczas korzystania z klawiatury

(nadwrażliwość, drętwienie, mrowienie, oraz ból kciuka i trzech

kolejnych palców, oraz dłoni i nadgarstków),

- Nerwowość, rozdrażnienie.

Plan działań korygujących i zapobiegawczych

Ze względu na niski poziom ryzyka zawodowego na stanowisku dla

kadry kierowniczej, zaleca się jedynie kontrole stanu bezpieczeństwa na

opisanym stanowisku. Akceptowalne ryzyko zawodowe nie wymaga

usprawnienia działań w celu jego poprawy.

Opracował:

St. Inspektor ds. bhp inż. Piotr Borowczyk.