Wstęp teoretyczny

Ceramika budowlana obejmuje wyroby otrzymywane przez formowanie, a następnie

wypalenie lub spiekanie glin lub mas ceramicznych. Masa ceramiczna powstaje przez dodanie do
surowców plastycznych surowców schudzających i ewentualnie topików. Przez wypalenie glina
traci zdolność do odkształceń plastycznych, a wyroby uzyskują odporność na działanie wysokich
temperatur i czynników chemicznych.

Klasyfikacja:

Ceramiczne materiały budowlane można podzielić na dwie grupy: wypalane i niewypalane. Do
materiałów ceramicznych wypalanych należą materiały o czerpie porowatym i spieczonym.
Natomiast w grupie materiałów ceramicznych niewypalanych znajdują się wyroby
wapiennopiaskowe (silikaty). Wymagane właściwości użytkowe ceramiczne materiały budowlane
uzyskują w wyniku obróbki cieplnej kształtek uformowanych z odpowiednio przygotowanych mas
podczas wypalania (w zakresie temperatur od 900°C do 1300°C), lub autoklawizacji (prowadzonej
w temperaturze od 150 do 200°C w atmosferze nasyconej pary wodnej).

Technologia i wytwarzanie:

•

Wydobycie i transport surowców

•

przeróbka surowców i przygotowanie masy plastycznej

•

formowanie półprefabrykatów

•

suszenie

•

wypalanie

•

kontrola jakości

•

pakietyzowanie

•

składowanie wyrobów

Właściwości użytkowe ceramiki budowlanej:

Właściwości użytkowe ceramicznych materiałów budowlanych zależą od radzaju wytwarzanych
wyrobów. Do zalet wypalanych wyrobów ceramicznych należą:

-wytrzymałość (w zależności od rodzaju wyrobu w zakresie od 2,5 do 30 MPa)

-trwałość (odporność na działanie czynników atmosferycznych i chemicznych)

-mrozoodporność

-niepalność

paroprzepuszczalność

Zalety wyrobów wykonanych z ceramiki poryzowanej:

-wysoka izolacyjność termiczna (można z nich wykonywać zewnętrzne ściany jednowarstwowe bez

docieplenia

-wysoka izolacyjność akustyczna

-trwałość

-niepalność i odporność na ogień

-niewielki ciężar

-paroprzepuszczalność

Do zalet autoklawizowanych wyrobów silikatowych należy dyża dokładność wymiarowa
umożliwiająca stosowanie spoin pocienionych, a w wypadku wyrobów typu pióro-wpust możliwość
wykonania ścian z pominięciem spoin pionowych. Kolejną zaletą jest dobra przyczepność zapraw
budowlanych. Natomiast wadą jest dość spory ciężar wyrobu.

Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest umiejętność badań makroskopowych w celu określenia cech ćwiczenia oraz
zewnętrznych wad badanych wyrobów ceramicznych takich jak kształt, wymiary, równoległość
płaszczyzn , wady strukturalne ( spękania ) ,barwa i dźwięk. Celem ćwiczenia jest porównanie
uzyskanych wyrobów z wymaganiami norm i ich klasyfikacji.

Materiały do badań



wyroby ceramiczne ( np. cegły, pustaki stropowe, dachówki)



Suwmiarka



Waga



Linijka

Metody badań

Przez cechy zewnętrzne rozumie się wygląd materiału lub wyrobu oraz jego wymiary:

a) Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego- polega na wizualnym porównaniu cech zewnętrznych
materiału lub wyrobu z wymaganiami w odpowiednich normach przedmiotowych,

b) Sprawdzenie wymiarów : długości (l), szerokości (s) i wysokości (h)- należy określić poprzez
dwa pomiary wykonane blisko krawędzi każdej próbki w położeniu pokazanym rysunkach
normowych lub wykonując jeden pomiar w przybliżeniu , w środku każdej próbki jak na rysunku
normowym, jeśli to wynika z wymagań normy EN 771 , tzn. gdy co najmniej dwa wymiary
normalne elementu nie są większe niż 250 mm oraz 100 mm odpowiednio dla długości , szerokości
i wysokości.

Próbki o nieregularnych powierzchniach ( wpusty, wypusty, otwory itp. ) sprawdza się bez
uwzględnienia tych występów jak to pokazuje rysunek zawarty w normie.

Przebieg ćwiczenia:

Oznaczenie cech zewnętrznych wyrobów ceramicznych ( wykonać zgodnie z wytycznymi norm
PN-EN 77-1 oraz PN-EN 771-16)



Wyrób ceramiczny poddać sprawdzeniu kształtu i wymiarów



Sprawdzenie cech zewnętrznych wyrobów ceramicznych obejmuje następujące badania:

1. Sprawdzenie kształtu i wymiarów wyrobów grubości obrzeży, żeber itp., należy wykonać przez
oględziny i pomiar z dokładnością do 1 mm za pomocą suwmiarki lub linijką z podziałką

2.Sprawdzenie grubości ścianek zewnętrznych i wewnętrznych wykonać z dokładnością do 0,2 mm
natomiast głębokość otworów z dokładnością do 0,5 mm ( zgodnie z wymaganiami normowymi )
3.Sprawdzenie wielkości skrzywień powierzchni i krawędzi przeprowadza się przez położenie
wyrobu na płaskiej powierzchni i zmierzenie linijką z podziałką odchylenia powierzchni wyrobu od
płaszczyzny .Pomiar należy wykonać w miejscu największego odchylenia krawędzi z dokładnością
do 1 mm.

4. Sprawdzenie wklęsłości powierzchni wyrobu określa się przez przyłożenie linii nad miejscem
największej wklęsłości i zmierzeniu suwmiarką z dokładnością do 0,5mm największego odchylenia
powierzchni wyrobu od linii

5. Sprawdzenie wielkości oraz liczby szczerb, uszkodzeń i pęknięć krawędzi , naroży , stopek i
żeber należy przeprowadzić przez oględziny wyrobu, policzenie liczby uszkodzeń i ich zmierzenie.

6. Sprawdzenie wielkości oraz liczby pęknięć ścianek zewnętrznych i wewnętrznych wykonywać
j.w.

7. Sprawdzenie wad powierzchniowych należy wykonać przez oględziny wyrobu , policzenie liczby
wad oraz ich pomiar z dokładnością do 1 mm.

8. Sprawdzenie odchylenia powierzchni bocznych i czołowych od pionu wykonuje się przez
położenie wyrobu na płaskiej powierzchni , przystawienie do niego kątownika i zmierzenie z
dokładnością do 1 mm za pomocą linijki z podziałką wielkości odchylenia od powierzchni wyrobu
do linii pionowej wyznaczonej przez kątownik . Pomiar należy wykonywać w miejscu
największego odchylenia.

9. Sprawdzenie wzajemnych prostopadłości powierzchni i krawędzi. Kąt prosty , który powinny
tworzyć między sobą odpowiednie krawędzie i powierzchnie , należy sprawdzić przy pomocy
kątownika z dokładnością do 1 mm.

10. Sprawdzenie barwy należy przeprowadzić przez wzrokowe porównanie poszczególnych sztuk
wyrobów w próbce z przedstawionym wzorem.

11. Sprawdzenie jednolitości barwy należy przeprowadzić wzrokowo tak jak powyżej.

12. Sprawdzenie deformacji ścianek wewnętrznych otworu rurki.

13. Sprawdzenie dźwięku ( czysty, metaliczny)

14. Sprawdzenie przełomu

15. Badanie masy.

16. Badanie gęstości

Interpretacja wyników

Badanie pustaka ceramicznego MEGA- MAX 250/ 238 P+W- podczas badania cech zewnętrznych
nie zauważono odchyłek dobiegających od podanej specyfikacji producenta. Drobne uszczerbki ,
rysy, pęknięcia oraz przebarwienia nie powstały podczas procesu produkcji lecz podczas
wykonywania badań na danym materiale. Błędy jakie mogły wystąpić podczas badania pustaka
ceramicznego MEGA-MAX nie wpłynęły znacząco na końcowy wynik badania, gdyż mogły to być
jedynie niedokładne pomiary ilości rys na badanej próbce.

Badanie cegły klinkierowej- podczas badania cech zewnętrznych nie zauważono odchyłek
odbiegających od posiadanej specyfikacji wydanej przez producenta. Błędy jakie uwzględniono w
sprawozdaniu nie miały znacznego wpływu na wynik końcowy badania. Można zaliczyć do nich
nieprawidłowy odczyt z linijki- błąd odczytu mógł wynosić do 0,5mm.

Wnioski

Sprawdzenie wymiarów dla wyrobu o regularnych powierzchniach ( cegła pełna typu HD):

Wymiary cegły klinkierowej są zgodne z deklaracją techniczną wyrobu producenta oraz nie
posiadają żadnych odchyłek. Wzajemna prostopadłość powierzchni również jest prawidłowa.
Badana cegła nie posiadała wielu rys , pęknięć i szczerb. Barwa badanej cegły jest zgodna z
przedstawioną w specyfikacji a dźwięk jest metaliczny. Nie zauważono deformacji ścianek
wewnętrznych. Masa suchej próbki, objętość brutto oraz gęstość brutto w stanie suchym również
odpowiada wartościom podanym w specyfikacji.
Po wykonaniu badań można stwierdzić, że wyrób jest zgodny z wymaganiami technicznymi oraz
nadaje się do użytku.

Sprawdzenie wymiarów dla wyrobu o nieregularnych powierzchniach ( pustak ceramiczny typu
EM 250/238 ):

Wymiary badanego pustaka są zgodne z zawartymi w specyfikacji producenta. Grubość ścianek
zewnętrznych, wewnętrznych oraz głębokość otworów również nie odbiega od normy. Badany

pustak spełnia wymagania normowe oraz może być dopuszczony do procesu budowlanego mimo
niewielkich wad wyrobu jakimi są skrzywienie krawędzi wynoszące 1 mm, odchylenie od postawy
1 mm, odchylenia te mieszczą się w normowych. Ilość rys szczerb i pęknięć również nie przekracza
normowych a waha się w granicy od 3-15 ( zgodne z normą ). Ścianki wewnętrzne również są w
dobrym stanie technicznym. Podczas badania zauważono jedynie jedną wadę powierzchniową jaką
było zgrubienie 2 mm. Podczas sprawdzania prostopadłości powierzchni i krawędzi wykazano że są
one prostopadłe. Na licu pustaka występowały liczne przebarwienia, które mogą być spowodowane
złym doborem składników do produkcji. Przełom oraz dźwięk nie odbiegają od normowych.
Podczas badania nie zauważono również deformacji ścianek zewnętrznych, wewnętrznych czy
otworów. Masa suchej próbki , objętość brutto oraz gęstość objętościowa są zgodne ze specyfikacją
techniczna wyrobu.