Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI CHEMICZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

BROMEK POTASU

Data wydania: 01.09.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 1/6

1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Nazwa produktu:

Bromek potasu

Wzór chemiczny:

KBr

Inne nazwy:

Producent:

Dystrybutor:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr WE

Symbol

ostrzegawczy

Zwroty zagrożenia

(R)*

bromek potasu

100

7758-02-3

231-830-3

-

-

3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ

Substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem..
Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i

dymy.

Zagrożenie
toksykologiczne:

Bromek potasu uwodniony działa słabo drażniąco na organizm człowieka.

Zagrożenie
ekotoksykologiczne:

Bromek potasu uwodniony działa słabo szkodliwie na organizmy wodne i
glebowe.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego bromkiem
potasu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Następstwa wdychania:
1.

Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.

2.

W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską.

Następstwa połknięcia:
1.

Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na płukaniu żołądka wodą z dodatkiem dużej ilości
węgla aktywnego i tlenku magnezu a następnie przez podanie środka przeczyszczającego.

2.

Skontaktować się z lekarzem.

Kontakt z oczami:
1.

Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach.

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Kontakt ze skórą:
1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody,
następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.

2.

W razie potrzeby skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU

Szczególne zagrożenia: Substancja niepalna. W ogniu wydzielają się niebezpieczne gazy i dymy.

Środki gaśnicze:

Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów.

Zalecenia szczegółowe: Pełna ochrona strażaków.

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI CHEMICZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

BROMEK POTASU

Data wydania: 01.09.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 2/6

6.

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA
DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się bromku potasu do środowiska skażony teren
należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby
postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska.
Chronić źródła wody oraz kanalizację.

Środki ochrony
osobistej:

Standardowe. W razie potrzeby chronić drogi oddechowe przed pyłem -
filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P 2.

Zalecenia szczegółowe:

Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone
opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym).

Zabezpieczenie
środowiska:

Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających
unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić
odpowiednie władze.

Metody utylizacji:

Unieszkodliwianie na drodze chemicznej zgodnie obowiązującymi
przepisami.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania bromku potasu nie jeść, nie pić, unikać wdychania

pyłów i dymów przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i
sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu.

Zapobieganie pożarom
/ wybuchom:

Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym
zakresie.

Magazynowanie:

Bromek potasu przechowuje się w suchych pomieszczeniach zamkniętych,
w temperaturze do 20˚C i wilgotności 5-70%, w beczkach drewnianych
wyłożonych papierem parafinowym lub w wielowarstwowych workach
papierowych z wkładką parafinową. Nie przechowywać w pobliżu środków
spożywczych i w pomieszczeniach przeznaczonych do przebywania ludzi.
Chronić przed światłem, wilgocią i wpływami atmosferycznymi. Układać z
dala od źródeł ciepła. Personel wyposażyć w ochrony osobiste. Zasady
magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

Metody postępowania z
odpadami:

Za odpad można uznać bromek potasu, który w żadnej postaci nie nadaje
się do zagospodarowania. Odpadowy bromek potasu odstawiany jest do
wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne:

Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania bromku potasu. Sprawna
wentylacja.

Osobiste wyposażenie ochronne:

Ręce:

Rękawice robocze.

Oczy:

Nie ma szczególnych wymagań.

Drogi oddechowe:

Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami
bromku potasu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i
symbolem P2).

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Ogólne środki ochrony:

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI CHEMICZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

BROMEK POTASU

Data wydania: 01.09.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 3/6

Ochrony zbiorowe:

Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w
pobliżu stanowisk pracy.

Higiena pracy:

Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone
ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić
ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas
pracy.
Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia
się niebezpiecznych stężeń pyłów pochodzących z bromku potasu
uwodnionego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Obowiązujące w Polsce najwyższe dopuszczalne stężenie (mg/m

3

) w środowisku pracy:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z
dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz. 1769)

NDS dla nietrujących pyłów przemysłowych - 10 mg/m

3

W odniesieniu do krwi, wartość fizjologiczna dla bromu wynosi 0,5 - 1,0 mg/100 cm

3

. Przekroczenie

wartości 20 mg/100 cm

3

może świadczyć o zatruciu.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

Masa cząsteczkowa: 119,01 g/mol
Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych bromek potasu jest białą, krystaliczną
substancją bez zapach, o szczypiącym smaku, higroskopijny.
Temperatura topnienia: 730

o

C.

Temperatura wrzenia: 1380

o

C.

Gęstość: 3,20 g/cm

3

(20oC).

Gęstość usypowa: 900 – 1000 kg/m

3

Rozpuszczalność w wodzie: Bromek potasu bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie - w temperaturze
pokojowej 650 g/l.
pH roztworu wodnego (50 g/l, 20

o

C): 5,5 – 8,5.

Inne: Bromek potasu otrzymywany jest w reakcji węglanu potasu z bromkiem żelaza(III) albo bromu z
zasadą potasową w obecności węgla drzewnego celem redukcji powstającego bromianu do bromku.
Bromek potasu stosowany jest do wyrobu emulsji fotograficznych, w lecznictwie jako środek
uspakajający (w leczeniu bezsenności, padaczki i dychawicy oskrzelowej - dobrze znoszony przez
osoby starsze i dzieci), w litografii i rytownictwie. Monokryształy wykorzystywane są w spektroskopii
w podczerwieni.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

W warunkach normalnych, prawidłowo przechowywany bromek potasu
jest chemicznie słabą substancją.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, połknięcie, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: Zatrucia ostre i przewlekłe bromkiem potasu występują w przemyśle. Wielu autorów
wskazuje jednak, że większym źródłem zatruć przewlekłych są leki uspakajające. Około 5% wszystkich
pacjentów zakładów psychiatrycznych znalazło się tam w związku z przewlekłymi zatruciami związkami
bromu. Bromek potasu dobrze wchłaniany jest przez przewód pokarmowy. W organizmie człowieka
gromadzi się w płynach międzykomórkowych. Wydalany jest bardzo powoli, głównie poprzez nerki.

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI CHEMICZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

BROMEK POTASU

Data wydania: 01.09.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 4/6

Podstawowym objawem zatrucia bromkiem potasu jest zamroczenie, zaś najcięższymi następstwami są
zapalenie i obrzęk płuc. W zatruciach ostrych pojawiają się nudności, wymioty, bóle brzucha, śpiączka i
porażenia. W zatruciach przewlekłych, wskutek przedawkowania pojawia się otępienie umysłowe,
apatia, niewyraźna i utrudniona mowa, utrata pamięci, brak łaknienia, wyniszczenie, ból głowy, senność,
omamy, objawy psychiczne, ataksja, stupor i śpiączka. Często występuje zmniejszenie czucia na dotyk i
ból, cuchnący zapach z ust. Czasami ma miejsce odoskrzelowe zapalenie płuc, rozwijające się wskutek
niedostatecznego wykrztuszania śluzu, co jest związane ze zmniejszeniem odruchów błony śluzowej
gardła. U pewnej grupy ludzi zażywających bromek potasu stwierdza się trądzikowatą i grudkowata
wysypkę na twarzy i na rękach.

Wdychanie pyłów: Pył bromku potasu powoduje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu.
Może pojawić się bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc), ostry nieżyt oskrzeli, zapalenie płuc.

Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie i wysypka uczuleniowa.

Kontakt z oczami: Wystąpi podrażnienie, zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie.

Połknięcie: Wystąpią nudności i wymioty. Bywają trudności w oddychaniu. Mogą wystąpić problemy z
krążeniem. Jako późne powikłanie występuje niedomoga wątroby i nerek.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Stopień zagrożenia wód: mały

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206)
Zawartość opakowania wg:
rodzaju

09 01 99

inne nie wymienione odpady

Opakowania wg:
rodzaju

15 01 02

opakowania z tworzyw sztucznych

rodzaju

15 01 04

opakowania z metalu

rodzaju

15 01 07

opakowania ze szkła

Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach
zlokalizowanych na lądzie.
Zużyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw.
Opakowania opróżnić całkowicie.

14.

INFORMACJE O TRANSPORCIE

A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID)

Nr UN: -

Klasa:

-

Grupa pakowania:

-

Kod klasyfikacyjny:

-

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

-

Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID):

-

B. Transport morski (IMDG)
Nr UN: -
Klasa:

-

Grupa pakowania:

-

EmS – numer:

-

Zanieczyszczenie środowiska morskiego:

nie

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI CHEMICZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

BROMEK POTASU

Data wydania: 01.09.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 5/6

Nalepka ostrzegawcza wg IMDG:

-

C. Transport lotniczy (IATA-DGR)
Nr UN: -
Klasa:

-

Grupa pakowania:

-

Nalepka ostrzegawcza wg IATA:

-

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Numery bezpiecznego stosowania (S):

2-8-13

Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania

S 2

Chronić przed dziećmi.

S 8

Przechowywać pojemnik w suchym pomieszczeniu.

S 13

Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt.

Kartę wykonano zgodnie z:

•

Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001 r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi
zmianami)

•

Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia
14.12.2004 r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2)

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z
ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP).

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji
niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami).

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i
preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami).

•

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w
sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz.1769)

•

Ustawą z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia
27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).

•

Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638)

•

Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu
drogowego towarów niebezpiecznych (ADR).

•

Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199
poz. 1671) z późniejszymi zmianami.

•

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).

•

Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków
ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).

•

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami

•

Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).

•

Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków
ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).

16.

INNE INFORMACJE

Przedsiębiorstwo EKOS

KARTA CHARAKTERYSTYKI CHEMICZNEJ SUBSTANCJI

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 14 grudnia 2004 r.

BROMEK POTASU

Data wydania: 01.09.2006

Data aktualizacji:

Strona/stron 6/6

Chemiczne określenie produktu:

Bromek potasu

Normy na sprzęt ochronny:

PN-EN 141:2002

Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania,
badanie, znakowanie.

PN-EN 344:1996

Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do
użytku w pracy. Zmiana A1.

PN-EN 166:2002 (U)

Ochrona indywidualna oczu. Wymagania.

PN-EN 374-3:2004 (U)

Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie
odporności na przenikanie chemikaliów.

PN-EN 466:1998

Odzież ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące
odzieży chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy
(typ 3).

Powietrze na stanowiskach pracy

PN-EN 1540:2004

Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia

PN-EN 689:2002

Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na
czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia
pomiarowa.

Uwaga:

Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów
prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa
użytkowania preparatu. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu
do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy
użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu.

Produkt nie może być używany bez pisemnej zgody w żadnym innym celu aniżeli podanym w p.1 karty-
charakterystyki.

Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji
co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: [phone]-
46,

www.ekos.gda.pl

e-mail:

[e-mail]

na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od

Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych.

Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i
spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej.

Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy
przydatności do określonych zastosowań.

* * * * *