Przebieg postępowania
Jak uzyskać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym?
Data: 14-11-2008 r.
Na czym polega postępowanie upominawcze?
Obok postępowania zwykłego w procesie cywilnym wyróżnia się
postępowania odrębne - każde służące
rozpoznawaniu tylko spraw określonego rodzaju. Toczą się one według przepisów o postępowaniu zwykłym z
odrębnościami przewidzianymi w przepisach ich dotyczących. Są one unormowane odmiennie ze względu na
szczególny charakter rozpatrywanych w nich spraw.
Jednym z postępowań odrębnych, wdrażanych obligatoryjnie (jeśli zachodzą ustawowo określone
okoliczności), mających na celu przyspieszenie załatwienia sprawy przed sądem, jest postępowanie
upominawcze.
Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych
. Sąd rozpoznaje w
jego ramach sprawy na posiedzeniu niejawnym. Zarządzenia może wydać także referendarz sądowy.
Kiedy uzyskasz nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, a kiedy nie?
Postępowanie upominawcze zostało ograniczone w zasadzie do wydania nakazu zapłaty. Nakaz zapłaty
wydaje się, jeżeli powód dochodzi
roszczenia pieniężnego, a w innych sprawach, jeżeli przepis szczególny
tak stanowi. W każdym więc przypadku dochodzenia roszczenia pieniężnego powinien zostać wydany przez
sąd lub referendarza sądowego nakaz zapłaty. Wniosek o wydanie nakazu zapłaty nie jest potrzebny.
Obowiązuje jednak zasada niepołączalności trybów postępowania
. W trybie postępowań odrębnych mogą
być rozpoznawane tylko te sprawy, które zostały do tych trybów przekazane. Nie można z powództwami
przekazanymi do trybu postępowania odrębnego łączyć powództw rozpoznawanych w zwykłym postępowaniu
procesowym. Warunkiem więc wydania nakazu w postępowaniu upominawczym jest jednorodność roszczeń
dochodzonych jednym pozwem, a zatem można wydać nakaz zapłaty, o ile przedmiotem procesu są jedynie
roszczenia pieniężne.
Postępowanie upominawcze może jednakże nakładać się na postępowanie odrębne w sprawach z zakresu
prawa pracy bądź postępowanie w sprawach gospodarczych czy na postępowanie nakazowe lub uproszczone.
Postępowanie upominawcze ustępuje jednak przed postępowaniem nakazowym, jeśli powód złożył wniosek o
wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Sprawa, w której złożono wniosek o wydanie nakazu
zapłaty w postępowaniu nakazowym, będzie mogła być rozpoznana w postępowaniu upominawczym tylko w
razie, gdyby nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym nie mógł być wydany.
Nakaz zapłaty niemoże być wydany, jeżeli według treści pozwu:
roszczenie jest oczywiście bezzasadne;
przytoczone okoliczności budzą wątpliwość;
zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego;
miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
W razie zaś braku podstaw do wydania nakazu zapłaty przewodniczący wyznacza rozprawę, chyba że sprawa
może być rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. Oznacza to, iż sprawa będzie rozpatrywana w
postępowaniu zwykłym lub innym postępowaniu odrębnym.
Jaki charakter ma nakaz zapłaty?
W nakazie zapłaty nakazuje się pozwanemu, żeby w ciągu 2 tygodni od doręczenia tego nakazu
zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł sprzeciw do sądu.
Pozwanemu doręcza się nakaz zapłaty wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz o
skutkach niezaskarżenia nakazu.
Nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono skutecznie sprzeciwu, ma skutki
prawomocnego wyroku.
W jakich przypadkach sąd uchyli nakaz zapłaty?
Jeżeli doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić z tej przyczyny, że miejsce pobytu pozwanego nie jest
znane albo doręczenie mu nakazu nie mogłoby nastąpić w kraju, wówczas sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a
przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności.
Jeśli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności
sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały
usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, sąd z urzędu
uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie postanowienie.
Jak można zaskarżyć nakaz zapłaty?
Pismo zawierające sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego
przez referendarza sądowego - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. W piśmie pozwany powinien
wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy
zgłosić przed wdaniem się w spór, a także pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz wszystkie
okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie.
Jeżeli pozew wniesiono na urzędowym formularzu, wniesienie sprzeciwu wymaga również zachowania tej
formy. Sąd odrzuca sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalny albo
którego braków pozwany nie usunął w terminie.
W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc, a przewodniczący wyznacza
rozprawę i zarządza doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę.
Nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Sprzeciw jednego tylko ze współpozwanych o to
samo roszczenie oraz co do jednego lub niektórych uwzględnionych roszczeń powoduje utratę mocy nakazu
jedynie co do nich.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. -
(Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296, ze
zmianami)