Pozwy przez internet (elektroniczne postępowanie upominawcze)
Możliwość składania pozwów przez internet (tzw. elektroniczne postępowanie upominawcze) zostało wprowadzone od 1 stycznia 2010 r. jako nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Dotyczy jedynie spraw rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym. Wszystkie pozwy, bez względu na właściwość miejscową (najczęściej właściwy miejscowo jest sąd właściwy dla siedziby/ miejsca zamieszkania pozwanego) jak również właściwość rzeczową (zależącą m.in. od wartości przedmiotu sporu), należy kierować do Sądu Rejonowego w Lublinie, do XVI Wydziału Elektronicznego Postępowania Upominawczego.
Adres e-sądu: https;//www.e-sad.gov.pl, ewentualne pytania należy kierować pod adres pomoctechniczna@e-sad.gov.pl.
Opłaty
Wpis od pozwu (wnosi powód) jest niższy niż w tradycyjnym postępowaniu i wynosi 1/4 opłaty stosunkowej czyli 1,25% wartości sporu. Dla dodatkowego zabezpieczenia, opłata musi być również wniesiona drogą elektroniczną. Natomiast pozwany, w przypadku wniesienia sprzeciwu, zarówno tradycyjnego, jak i elektronicznego, nie płaci nic.
Strony
Elektroniczny pozew może składać każdy - zarówno przedsiębiorca, jak i osoba fizyczna, która działalności gospodarczej nie prowadzi. Takie osoby, co więcej, nie będą musiały dysponować kwalifikowanym podpisem elektronicznym, wystarczy, że z domowego komputera zalogują się na stronie sądu, otrzymają login i hasło, którym będą się posługiwać w dalszej korespondencji z sądem. Muszą także - i to również drogą elektroniczną - złożyć opłatę. Pozwany, zapewne w ciągu kilku dni, otrzyma nakaz zapłaty, mając przy tym możliwość wyboru czy sprzeciw - jeżeli w ogóle chce go składać - złoży drogą tradycyjną czy elektroniczną.
Treść pozwu
Jednym z najczęstszych niedociągnięć e-pozwów jest niewskazanie źródła żądania lub tak zdawkowe jego opisanie, że sąd nie wie, jaka jest podstawa roszczenia, i musi odmówić wydania nakazu. A oto podstawowe rady, które przygotował Dariusz Segita, referendarz sądowy e-sądu.Podstawa faktyczna. Należy wskazać, czy jest to umowa np. sprzedaży, najmu lokalu, pożyczki, dzierżawy, zlecenia, o roboty budowlane, o dzieło czy też czyn niedozwolony (a więc podstawa wynika np. z przestępstwa popełnionego przez pozwanego na szkodę powoda), czy ewentualnie bezpodstawne wzbogacenie pozwanego albo też jakaś inna podstawa.Umowa. Jeśli źródłem roszczenia jest umowa, należy wskazać datę jej zawarcia, formę (ustnie, na piśmie, akt notarialny), rodzaj umowy z podaniem jej nazwy, np. umowa sprzedaży, umowa najmu m.in. lokalu, umowa pożyczki, umowa zlecenie, o dzieło, o roboty budowlane.Jeżeli nie ma jednoznacznej nazwy umowy albo powód jej nie zna, powinien zwięźle określić jej treść bądź podać okoliczności jej zawarcia, np. zlecenie naprawy samochodu przyjęte przez serwis. Należy też wskazać termin, w którym strony miały spełnić swoje świadczenia.Odsetki. W razie żądania odsetek należy uzasadnić termin początkowy ich żądania oraz wskazać ich wysokość (czy są to odsetki ustawowe, czy umowne – w tym drugim wypadku również ich wysokość). Jeśli termin ten wynika z faktury VAT/rachunku, to należy wskazać, kiedy ta faktura/rachunek zostały wystawione (wskazanie daty dziennej) i jaki był ich termin płatności. Ograniczenia odsetek. Jeśli powód ma wątpliwości, od jakiego terminu może żądać odsetek, bezpiecznym rozwiązaniem jest żądanie zasądzenia odsetek od dnia wniesienia pozwu.Z kolei odsetki umowne, których się żąda, nie mogą przekraczać wysokości odsetek maksymalnych (w tej chwili wynoszą one 20 proc.).
Czyny niedozwolone. Jeżeli źródłem żądania jest czyn zabroniony (delikt), to należy zwięźle go opisać ze wskazaniem czasu i miejsca zdarzenia. Jeśli toczyło się w tej sprawie postępowanie karne czy postępowanie w sprawach o wykroczenia, to należy wskazać ten fakt, podać sposób jego zakończenia oraz sygnaturę akt sprawy sądowej lub akt postępowania przygotowawczego.
Do pozwu nie dołącza się dokumentów - dowodów, a jedynie je opisuje. Analogicznie, nie dołącza się dokumentu pełnomocnictwa, jedynie wskazuje jego datę, zakres i inne okoliczności.
Sprzeciw
W postępowaniu upominawczym, także elektronicznym, środkiem odwoławczym jest sprzeciw. Pozwany ma na niego dwa tygodnie. Może go złożyć także na piśmie (inaczej niż e-pozew). Napisanie sprzeciwu ma ułatwione, bo dostaje sądowy nakaz z pouczeniem o sposobie wnoszenia sprzeciwu i o skutkach niezaskarżenia nakazu (wtedy nakaz się uprawomocnia i ma moc wyroku).Składając sprzeciw, można skorzystać także z formy elektronicznej, w tym celu jednak trzeba założyć e-konto (na takich zasadach jak powód). Sprzeciw nie wymaga uzasadnienia ani przedstawienia dowodów, ale pozwany powinien je wskazać. Prawidłowe wniesienie sprzeciwu skutkuje tym, że nakaz zapłaty traci moc w całości, a e-sąd przekazuje sprawę do zwykłego sądu.
Sprzeciw w postępowaniu upominawczym, w tym także w e-sądzie, nie wymaga opłaty.
Jedną z najważniejszych decyzji pozwanego w postępowaniu upominawczym jest odpowiedź na pytanie, czy warto się odwoływać. Wprawdzie sprzeciw od nakazu nie wymaga opłaty sądowej, ale wydając na skutek odwołania wyrok, sąd obciąża przegrywającego kosztami sądowymi. Gdyby więc pozwany przegrał, dostanie po kieszeni. Jeżeli więc nie mamy argumentów na obronę, nie warto się odwoływać dla samego odwołania. Nic dziwnego, że w ponad 90 proc. spraw pozwani tego nie robią. W każdym razie przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeczytać pouczenie, także po to, by mieć czas na ewentualny sprzeciw.