www.instalator.pl

44

O centralnym ogrzewaniu (i nie tylko)

mniej powa˝nie... Pozornie! (85)

Grawitacja i c.o.

miesi´cznik informacyjno - techniczny

nr 6 (106), czerwiec 2007

- Pan Majster pozwoli, ˝e przejm´

inicjatyw´ i zaproponuj´ temat na-
szej dzisiejszej rozmowy?

- Widz´ Magister, ˝e jesteÊ lekko

podniecony. Czy mo˝esz zdradziç
mi, dlaczego?

- A˝ mi g∏upio mówiç dlaczego, ale

skoro zaczà∏em, powinien Pan Maj-
ster to wiedzieç. By∏em na spotkaniu
z instalatorami, g∏ównie m∏odymi.
To w∏aÊnie w czasie rozmowy z nimi,
po szkoleniu, postanowi∏em, ˝e po-
prosz´ Pana Majstra o pozwolenie
powrotu do tematu, który, chyba
obaj, uwa˝aliÊmy za wyczerpany.
Okazuje si´, ˝e, niestety, nie.

- Magister, przestaƒ byç taki ta-

jemniczy i zaczynaj. Bez wzgl´du na
to, o czym chcesz mówiç, na pewno
temat podejm´. Wal wi´c Êmia∏o.

- Niech Pan Majster sobie wyobra-

zi, ˝e niektórzy instalatorzy, wykonu-
jàcy instalacje centralnego ogrzewa-
nia, nie majà poj´cia, jak to dzia∏a.
Tematem szkolenia by∏y problemy
zwiàzane z ogrzewaniem pod∏ogo-
wym, ale tak˝e kot∏y na paliwo sta∏e,
gdy˝ coraz cz´Êciej instalatorzy mu-
szà zmierzyç si´ z tym tematem.

- Ale powiedz mi, na jakiej podsta-

wie twierdzisz, ˝e m∏odzi instalato-
rzy nie wiedzà, na jakiej zasadzie
dzia∏a wodne centralne ogrzewanie,
bo chyba o wodnym ogrzewaniu roz-
mawialiÊcie?

- Tak, o wodnym. Bardzo ciekawa

dyskusja zacz´∏a si´ od chwili, gdy
jeden z uczestników szkolenia po-
prosi∏ mnie, abym wyt∏umaczy∏ mu,
dlaczego przez naczynie rozszerzal-
ne, otwarte, przelewa si´ wody, gdy
tylko w∏àczy kocio∏. Nigdy wczeÊniej
to si´ nie zdarza∏o, chocia˝ wykona∏
par´ innych instalacji tego typu. Gdy

go zapyta∏em, gdzie pod∏àczy∏ to na-
czynie, a gdzie by∏a pompa, widzia-
∏em, ˝e okreÊlenie „zbarania∏” w tym
momencie mia∏o swój obraz.

- Czy˝by nie wiedzia∏, dlaczego

go o to pytasz?

- Tak rzeczywiÊcie by∏o. On na-

prawd´ nie wiedzia∏, jak dzia∏a
pompa w instalacji centralnego
ogrzewania.

- Chyba troch´ przesadzasz?
- Nic, a nic! Mo˝e ch∏opak si´

speszy∏ i przesta∏ myÊleç. Tylko,
gdy poprosi∏em kogoÊ z obecnych,
aby odpowiedzieli na jego pytanie,
nie zg∏osi∏ si´ ˝aden ch´tny.

- To mog´ zrozumieç. Nie ka˝dy

dobrze czuje si´ przed wi´kszym
audytorium. Ale powiedz, co by∏o
dalej. Mo˝e rzeczywiÊcie warto wró-
ciç do niektórych podstawowych
zasad, aby Czytelnicy mogli upo-
rzàdkowaç sobie swojà wiedz´ teo-
retycznà i porównaç jà z tym, co na
co dzieƒ robià?

- MyÊl´, ˝e tak. Ja wyszed∏em z te-

go spotkania troch´ pod∏amany. Tyle
lat rozmawiamy o ogrzewaniu i wy-
dawa∏o mi si´, ˝e wyczerpaliÊmy ju˝
temat, a tu takie kwiatki.

- Zapominasz Magister, ˝e przyby-

∏o nam Czytelników. Niektórzy z
nich chodzili jeszcze do szko∏y, gdy
my prowadziliÊmy nasze „màdre”
rozmowy. Oprócz tego nie zapomi-
naj, ˝e w∏adze oÊwiatowe zlikwido-
wa∏y wi´kszoÊç szkó∏ zawodowych i
spora liczba osób, które zajmujà si´
wykonawstwem instalacji, zna swój
zawód od strony praktycznej, bo ni-
gdy nikt im nie wyt∏umaczy∏, dlacze-
go robià to tak, a nie inaczej.

- Czy mog´ z tego wnioskowaç, ˝e

zgadza si´ Pan ze mnà, ˝e warto wró-

ciç do niektórych z tematów, o któ-
rych ju˝ kiedyÊ mówiliÊmy?

- I tak, i nie. Nie ma sensu, aby-

Êmy powtarzali to, co kiedyÊ mówili-
Êmy. Spróbujmy ujàç to wszystko w
stylu, powiedzmy, encyklopedii
praktycznej. Teoria tak, ale bez prze-
sady. Dobrze?

- Sam Pan Majster zobaczy, ˝e nie

b´d´ przesadza∏. Chyba ˝e Czytelni-
cy sami dadzà nam znaç, czego im w
ich wiedzy brakuje, a wtedy, to co in-
nego. Naszym obowiàzkiem jest wy-
jaÊniç im wszystkie wàtpliwoÊci.

- Czy mog´ wi´c zaczynaç?
- OczywiÊcie, ˝e mo˝esz. Ja nie za-

mierzam staç z boku i tylko s∏uchaç.
Od czasu do czasu na pewno si´
wtràc´. Od czego zaczniesz?

- Od porównania, jak dzia∏a∏a in-

stalacja wodna centralnego ogrzewa-
nia grawitacyjna, a jak pompowa.
Obie, oczywiÊcie, w systemie otwar-
tym. Potem dopiero zajmiemy si´
systemami zamkni´tymi. Pozornie
jest to samo, ale niezupe∏nie.

- Zdaj´ si´ na Twoje doÊwiadcze-

nie w szkoleniach. Gdyby coÊ, za-
wsze jestem do dyspozycji.

- Zacznijmy wi´c od przypomnie-

nia, jak by∏a zbudowana instalacja gra-
witacyjna centralnego ogrzewania i
dlaczego raz dzia∏a, a czasami nie.

Czynnikiem rozprowadzajàcym

ciep∏o do wszystkich grzejników
jest woda. W instalacji grawitacyjnej
si∏à, która „nap´dza” ogrzewanie,
jest ró˝nica g´stoÊci wody o ró˝nych
temperaturach. Im cieplejsza, tym
l˝ejsza. Podgrzana w kotle woda
unosi si´ do góry, wypychajàc z rur
wod´ zimnà, która wp∏ywa do kot∏a
i... historia zaczyna si´ od poczàtku,
pod warunkiem, ˝e opory przep∏y-
wu wody w rurach sà mniejsze ni˝
si∏y, które wynikajà z ró˝nicy g´sto-
Êci. W uk∏adzie nie by∏o pompy i
koniecznoÊci zasilania kot∏a energià
elektrycznà. Mia∏o to swoje zalety
(prawie w ca∏ej Polsce wyst´powa∏y

Jak dzia∏a instalacja centralnego ogrzewania? Pytanie na pozór
banalne, ale wielu osobom odpowiedê na nie przysparza nadal
trudnoÊci. Dlatego Majster z Magistrem postanowili dziÊ wróciç
do tego tematu.