Rozdział 7

Zintegrowana obsługa sieci

Nie tak dawno temu większość użytkowników komputerów
osobistych wymieniało informacje za pośrednictwem dyskietek lub
drukowanych sprawozdań. Nieco później kilku producentów zaczęło
łączyć swe komputery w sieci. Zaczęły się formować wspólnoty
komputerowe, wpierw ściśle badawcze, które wtedy skłaniały się ku
komputerom UNIX i VAX. Ponieważ musiały one przesyłać duże
pliki pomiędzy maszynami, opracowano odpowiednie programy
usługowe, które transmisję całej informacji realizowały za pomocą
kart sieciowych.

Gdy tylko programy te „okrzepły” i z laboratoriów wyszły do
produkcji, szersze już rzesze nowych użytkowników zakrzątnęły się
nad żywotną dla nich sprawą: połączeniem komputerów biurowych
siecią. Początkowo chodziło tylko o wspólne użytkowanie drukarek
i przekazywanie sobie nawzajem kilku plików. Co było dalej, wiemy
- zaczęto opracowywać sposoby przechowywania programów na
serwerach i reglamentowania licencji na ich stosowanie przez
poszczególnych użytkowników, a prócz tego powstało mnóstwo
innych użytecznych narzędzi. Pewne instytucje zaczęły nawet
przechowywać – w cyfrowej formie – swe kluczowe informacje
i udostępniały je poprzez sieć z

jednego, scentralizowanego

ośrodka.

Windows NT powstał zaraz po tym, gdy ów pęd ku sieciom nabrał
prawdziwego rozmachu. Zespół inżynierów Microsoft-u zrozumiał,
że trend ten utrzyma się na stałe i od tego czasu wbudowuje obsługę
sieci w system operacyjny jako jego centralny składnik (podobnie
jak wiele systemów unixowych, dostępnych na rynku).
W przeszłości większość systemów PC (takich jak Windows 3.1)
instalowano bez żadnych wbudowanych mechanizmów sieciowych,
a użytkownicy musieli sami dokupować pakiety rozszerzające (add-
on) u rozmaitych producentów. Każdy z nich miał odmienną wizję
tego, jak obsługa sieci winna być zaimplementowana i trzeba było
poświęcać mnóstwo czasu i wysiłku na uczenie się ich systemów.

264

Rozdział 7

Ponadto ciągle i na wiele sposobów pakiety te przypominały, że są
tylko rozszerzeniami, a nie integralnymi częściami samego systemu
operacyjnego (na przykład zarządzanie pamięcią, które staje się
koszmarem, gdy jest załadowanych kilka sterowników sieciowych).

Windows NT wbudował obsługę sieci do systemu operacyjnego, jako
jego integralną część. Nadal można wybierać sterowniki i usługi,
lecz pomiędzy systemem operacyjnym a siecią istnieje teraz
standardowy interfejs, do którego stosują się wszyscy inni
producenci. A także - ponieważ Windows NT jest systemem 32-
bitowym, który wspiera lepsze zarządzanie pamięcią
i wielozadaniowość - o wiele łatwiej jest implementować sterowniki
i usługi sieciowe. Odnosi się to zwłaszcza do tych usług sieciowych,
które (jak FT P ) muszą nieprzerwanie monitorować w tle stan sieci,
by na bieżąco obsługiwać żądania informacji wysyłane przez
pozostałe komputery.

I tutaj dochodzimy do sedna niniejszego rozdziału. Jak sam tytuł
wskazuje, główną uwagę poświęca on instalowaniu tych składników
sieciowych, które stanowią część systemu operacyjnego serwera NT
jako takiego. Istnieją jeszcze pewne ilości pakietów rozszerzających
(add-on), pochodzących od Microsoft-u lub innych wytwórców.
Objemują one na przykład serwery T elnetu lub World Wide Web.

Obsługa sieci w Windows NT

Rozpocznijmy od przypomnienia tego, co składa się na
zintegrowaną obsługę sieci w

Windows NT . W

poprzednich

rozdziałach omówiliśmy niektóre z technologii (takie jak usługi
NetWare i FT P) z realizacyjnego punktu widzenia. Zadaniem tego
podrozdziału jest zaprezentowanie globalnego obrazu składników
sieciowych i pokazanie, w jaki sposób składają się one w spójną
całość (schemat poglądowy ilustruje rysunek 7.1).

Zintegrowana obsługa sieci

265

Zanim przystąpi się do konfigurowania sieci, trzeba koniecznie
zapoznać się z

tymi składnikami i

zrozumieć, jak ze sobą

współpracują. Zasadniczym ich celem jest przeniesienie danych
z aplikacji użytkownika (takiej jak Eksplorator lub aplikacja bazy
danych klient/serwer) do kabla sieciowego, wychodzącego
z komputera użytkownika. Dla celów niniejszego omówienia, całą
tę hierarchię sieciową podzieliliśmy na trzy składniki:

!

Usługi i programy: Warstwę tę stanowi szereg usług, które

realizują funkcje wysokiego poziomu, czyli te, których żądają
użytkownicy i programy. Przykładem usługi może być File and
Print Sharing (Współużytkowanie plików i drukarek) dla sieci
Microsoft Networks. Windows NT Server ma również kilka
usług, które działają w tle i są dostępne po uruchomieniu (nawet
wtedy, gdy nikt nie jest zalogowany przy konsoli serwera).
Przykładami takich usług jest serwer FT P oraz serwer zdalnych
wywołań procedur (RPC). Poza tym jest szereg aplikacji,
pracujących w pierwszym planie, które dostarczają specjalnych
usług sieciowych, takich jak sprawdzanie, czy dostępne są inne
komputery T CP/IP (Ping), lub logowanie się do zdalnych
komputerów (T elnet).

!

Protokół: Jest to język i format sygnałów komunikacyjnych.

W istocie schodzimy tu do poziomu sieciowej „kuchni”, z jej
niezrozumiałymi parametrami komunikacyjnymi. Na szczęście,
z

punktu widzenia większości administratorów sieciowych

A plika cje

P rzy kłady

U sługi

S erw e r FTP

TCP /IP

Ethe rne t

P rotokoły

K arta

S ieć

Rys. 7.1. Schemat

mechanizmów

sieciowych

w W indows NT

266

Rozdział 7

wystarczy, by wszystkie maszyny, z

którymi będą się

komunikować, używały jednakowego protokołu. Windows NT ,
który pozwala na jednoczesne stosowanie kilku protokołów,
wymaga nieco większej staranności - trzeba bowiem mieć
odpowiednie protokoły dla wszystkich aplikacji i wszystkich
zdalnych maszyn, obsługiwanych przez serwer NT .

!

Karta: Jest to urządzenie, które wprowadza sygnały logiczne,

uformowane w protokołowej części hierarchii sieciowej, do
fizycznego kabla (lub przekształca je w

promieniowanie

elektromagnetyczne, ponieważ istnieją nawet sieci
bezprzewodowe), łączącego dany komputer z

pozostałymi.

Windows NT traktuje modem tak, jakby był kartą sieciową
(choć, by skonfigurować go całkowicie, w Panelu sterowania
udostępnia dodatkowe ikony), i dlatego trzeba dla niego także
instalować protokoły i usługi.

Standardy zaimplementowane w NT 4

Z tego, co powiedziano w poprzednim rozdziale, nasuwa się
nieodparcie, iż kluczem, który przed odizolowanymi od siebie
stacjami roboczymi otwiera świat komunikacji sieciowej, jest
ST ANDARD. Oczywiście, jest wiele firm, którym wydaje się, że są
z definicji „standardami” (nie chodzi tu o Microsoft). Dlatego
możliwość podłączania się do innych stacji roboczych ograniczona
jest do tych standardów, które nasz komputer wspiera. Na szczęście
Windows NT komunikuje się z szeroką gamą najprzeróżniejszych
komputerów, dzięki wbudowanym protokołom i

usługom

sieciowym. Ponieważ dziś prawie wszyscy producenci budują
systemy operacyjne, które obsługują Internet, T CP/IP jest obecnie
najpowszechniej wykorzystywanym protokołem komunikacyjnym
i nic dziwnego, że Windows NT wspiera go standardowo (bez
potrzeby dokupowania dodatkowych produktów ).

Dlatego, nim zagłębimy się w szczegóły procedur konfigurujących
obsługę sieci w Windows NT , nie zaszkodzi przejrzeć listę tych
możliwości, które odnoszą się do standardów sieciowych. Obejmują
one nie tylko protokoły, których użyjemy do konfigurowania sieci,
lecz również kilka standardowych interfejsów, pozwalających
zakupionym oddzielnie aplikacjom współpracować z

usługami

Zintegrowana obsługa sieci

267

sieciowymi NT i w ten sposób komunikować się ze zdalnymi
systemami:

!

Protokół T CP/IP - do komunikowania się ze światem Internetu

i UNIX-a.

!

Protokół NetBEUI - do komunikowania się z tradycyjnymi

sieciami Microsoft-u, takimi jak Windows for Workgroups.

!

Protokoły IPX i SPX, które umożliwiają komunikację z sieciami

Novell NetWare, z wykorzystaniem ich własnego języka (a nie
bramy lub interpretatora).

!

Remote Access Service – usługi zdalnego dostępu (standard

Microsoft-u) pozwalają telefonować do naszego serwera ze
zdalnych, kompatybilnych komputerów Microsoft-u i z naszego
serwera do innych takich komputerów (bazujących na Windows
NT lub Windows 95).

!

Program T elnet pozwala podłączać się do zdalnych serwerów

(takich jak komputery unixowe), na których działa serwer
T elnetu, przez co stajemy się w praktyce terminalem takiego
komputera.

!

Usługi File T ransfer Protocol (FT P) pozwalają innym stacjom

roboczym, które mają FT P, podłączać się do naszej stacji
roboczej, a naszemu komputerowi do innych serwerów FT P.

!

Zdalne wywoływanie procedur (RPC) pozwala wykonywać

programy na innych komputerach, wspierających RPC.

!

Named pipes (Nazwane potoki) pozwalają połączyć ze sobą dwie

aplikacje Windows i ustanowić komunikację miedzy nimi.

!

Open Database Connectivity (ODBC) pozwala aplikacjom

klient/ serwer przysyłać do baz danych zapytania (query)
i odbierać ich rezultaty.

!

Object Linking and Embedding (OLE) pozwala aplikacjom

komunikować się ze sobą i używać siebie nawzajem w swego
rodzaju kooperacji. OLE może być wykorzystywane zarówno
w

operacjach prostych, takich jak osadzenie arkusza

kalkulacyjnego w środku dokumentu, jak i złożonych, takich jak
komunikacja pomiędzy aplikacją-klientem a serwerem bazy
danych.

268

Rozdział 7

Z wyliczonymi powyżej standardami współdziałają dziesiątki innych
składników niższego poziomu, takie jak standardy transmisyjne
Ethernet lub T oken Ring, związane z konkretną kartą sieciową.
Jednak dla naszych celów powyższą listę można uważać – w stopniu
podstawowym – za wystarczającą w

podsystemie sieciowym

Windows NT . Dzięki wszystkim tym standardom integrowanie
serwerów i stacji roboczych NT z istniejącymi sieciami staje się
zupełnie łatwe. Odnosi się to szczególnie do tych składników, które
zapewniają przyłączeniowość (connectivity) NetWare i T CP/IP
(czyli Unix-a). Być może trzeba będzie jeszcze dopracować
szczegóły połączenia, lecz dobrze jest wiedzieć na początek, że
w środowisku NT komunikacja taka jest możliwa, a nawet względnie
prosta.

Popularne protokoły sieciowe

Często wyobrażamy sobie protokół, jako uzgodniony standard,
zapewniający, że będziemy mogli wymieniać swoje informacje
z innymi. W rozdziale tym skupimy się na pewnym szczególnym
zestawie protokołów, określających, kto w sieci może odbierać
nasze sygnały. Ustanawiają one standardy, pozwalające innym
komputerom w sieci zdecydować wpierw, czy pakiety informacji
przeznaczone są dla nich, a potem, co należy uczynić z odebraną
informacją.

Sams Publishing wydał wiele książek poświęconych szczegółom
takich protokołów; także Windows NT Networking Guide (z
Resource Kit) rozwija tę kwestię. W

rozdziale poddaliśmy

charakterystyce te protokoły, bez znajomości których trudno sobie
wyobrazić pracę administratora sieci. Obejmuje ona:

!

Historyczny zarys protokołu

!

Podstawowe wiadomości transferze sygnałów

!

Analiza wad i zalet protokołu

TCP/IP

Naszą „podróż” po protokołach rozpoczynamy od T CP/IP. Cóż
takiego sprawiło, że dla dzisiejszych administratorów systemów jest

Zintegrowana obsługa sieci

269

on tak ważny? Otóż przede wszystkim „napędza” on Internet. Jest
to również protokół, który można rutować (sygnały wysyłane
tylko do tych segmentów sieci, które ich potrzebują), co pozwala
utrzymać całkowite obciążenie sieci na niskim poziomie. Jest to
w końcu solidny protokół, który implementuje funkcje
niezawodności transmisji i możliwość przyłączania aplikacji do
„gniazdek” (sockets), czyli łączy sieciowych realizujących
wyspecjalizowane formy komunikacji (takie jak FT P lub
współpraca z bazą danych typu klient/serwer).

T CP/IP został początkowo opracowany dla armii Stanów
Zjednoczonych. Wkrótce jednak stał się standardem na
uniwersytetach i w różnych agencjach rządowych USA. Wielkie
przyspieszenie nastąpiło wtedy, gdy świat berkeley’owskiego Unix-
a zaadoptował T CP/IP jako swój standard. W ciągu następnych lat
Internet i komplet jego protokołów zaczęły żyć własnym życiem.
Istnieją grupy robocze, złożone z

ekspertów z

przemysłu

i zainteresowanych użytkowników, które pracują nad takim
rozwinięciem standardów, by spełniały nowe, rodzące się właśnie
wymagania. Przykładem niech będzie praca poświęcona zagadnieniu
gwałtownego rozwoju Internetu, udostępnieniu dodatkowych
adresów i poprawie rutingu ruchu sieciowego.

Akronim T CP/IP można podzielić na T CP (Transmission Control
Protocol) i IP (Internet Protocol). T CP zajmuje się detalami
przesyłania, a

IP dostarcza każdemu komputerowi, łatwego

w obsłudze i rutowaniu adresu. Istnieje jeszcze pewna ilość innych
(również opartych na standardach) protokołów, w codziennej
praktyce grupowanych wokół rodziny T CP/IP. Obejmują one na
przykład Ping - sprawdzający, czy odległy komputer odpowiada, lub
FT P - do przesyłania plików między komputerami.

Jak wszystko, protokół ten posiada (z punktu widzenia
administratora) następujące wady i zalety:

!

Jest to najpowszechniej w świecie przyjęty protokół. Wspierają

go prawie wszystkie z

najważniejszych komputerowych

systemów operacyjnych. Na jego bazie stworzono ogromny
rynek oprogramowania (od przeglądarek Internetu do narzędzi
klient/serwer do obsługi baz danych).

270

Rozdział 7

!

Jest wystarczająco solidny, by obsługiwać komunikację

o

specjalnych wymaganiach. Na przykład, w

systemie

zarzadzania bazą danych Oracle bardzo trudno osiągnąć -
poprzez NetBEUI - odpowiednią niezawodność i wydajność
komunikacji między klientem a

serwerem bazy danych,

natomiast w T CP nie ma z tym większych kłopotów.

!

T CP/IP można rutować, co z kolei pozwala dzielić sieć na

segmenty, obsługujące jedynie ruch, generowany w nich przez
użytkowników. Ponadto, dzięki dobrze zdefiniowanemu
zestawowi interfejsów, przeznaczonych dla ściśle określonych
zastosowań, można kontrolować, jaki rodzaj ruchu dozwolony
jest w segmencie sieci. Jest to jeden z kluczy do mechanizmów
zabezpieczających, takich jak firewall.

!

Jest to protokół transmisyjny ogólnego przeznaczenia. Dlatego

nie jest zoptymalizowany dla prostych usług - w rodzaju
współużytkowania plików i drukarek (choć może robić i to).

!

Wymaga sporego nakładu pracy konfiguracyjnej, by każdy

z każdym mógł się porozumieć. Do zaimplementowania sieci
T CP/IP bezwzględnie potrzebny jest plan i

mechanizmy

kontrolne.

NetBEUI

NetBEUI lokuje się na przeciwnym krańcu spektrum protokołów,
jeśli chodzi o standaryzację i niezawodność. Windows NT korzysta
z protokołu NetBEUI Frame (NBF), który jest rozszerzeniem
starego NetBIOS Extended User Interface (NetBEUI). T en ostatni
wprowadził IBM w roku 1985 - jako sposób na realizację
komunikacji w

swych sieciach PC. Miał być w

zamierzeniu

nieskomplikowany i zoptymalizowany do wykonywania prostych
funkcji sieciowych (takich jak drukowanie i współużytkowanie
plików), które w

sieciach PC występują powszechnie.

Najważniejszym ulepszeniem, wprowadzonym w NBF (w stosunku
do NetBEUI), jest zniesienie ograniczenia do 254 sesji.

W czasach, gdy opracowano NetBEUI, wydawało się to bardzo
rozsądną granicą dla sieci lokalnych. Bardziej dokuczliwym
ograniczeniem jest fakt, że nie został on zaprojektowany z myślą
o

niezawodnej komunikacji z

ustanawianiem stałych połączeń

Zintegrowana obsługa sieci

271

logicznych. Windows NT Networking Guide zawiera interesujące
omówienie tego tematu, lecz w istocie chodzi tu o to, że nie
zapewnia on potwierdzenia, iż wiadomość dotarła do adresata. Nie
jest to wielkim problemem dla zadań drukowania, bo jeśli nie
otrzymamy wydruku, to możemy wysłać go ponownie, lecz dla
transmitowanych siecią dużych transakcji w finansowych bazach
danych może już być poważnym problemem.

Podsumowując wady i zalety NetBEUI możemy powiedzieć, iż:

!

Nie może on być rutowany. Dlatego nie można podzielić sieci na

segmenty, nie tracąc jednocześnie możliwości komunikowania
się z pewnym komputerami lub używania innych protokołów,
takich jak T CP/IP.

!

Jest zwarty i

skuteczny w

zadaniach, dla których został

zaprojektowany. Do tej kategorii należy większość
podstawowych zadań przetwarzania w

grupach roboczych

i małych domenach.

!

Wspierany jest przez szeroki wachlarz systemów operacyjnych

Microsoft-u i IBM PC.

!

Nie jest wystarczająco solidny, aby zaspokajać bardziej

wyszukane potrzeby komunikacyjne, takie jak transakcje
klient/serwer w bazach danych.

!

Jest prosty w konfiguracji i stanowi dobre rozwiązanie dla

małych i prostych sieci lokalnych.

IPX/SPX

IPX/SPX jest kompletem protokołów, tworzących podstawę
większości instalacji Novell NetWare. Wspomnieć trzeba jednak, że
Novell zapewnił sobie ostatnio możliwość używania we własnych
sieciach protokołu T CP/IP. IPX oznacza Internetwork Packet
Exchange (miêdzysieciowa wymiana pakietów). Został tak
zaprojektowany, by generował małe obciążenie nieinformacyjne.
Jest zoptymalizowany dla sieci lokalnych. SPX oznacza Sequenced
Packet Exchange (sekwencyjna wymiana pakietów) i

działa

podobnie jak NetBIOS dla sieci IPX/SPX - jest zorientowany na
ustanawianie połączeń logicznych (obie strony rozmawiają ze sobą
o transmisji, którą realizują).

272

Rozdział 7

O IPX/SPX należy przede wszystkim wiedzieć, że:

!

jest on najpowszechniejszą metodą współpracy z sieciami Novell

NetWare. Rozdział 22 omawia ten interfejs bardziej
szczegółowo, lecz i bez tego nie można nie docenić, jak płynnie
przebiega integracja NT w

środowisku novellowym i

jak

realizowane jest współużytkowanie zasobów.

!

Jest protokołem rutowalnym.

!

Jest dość solidny i może obsługiwać nawet sieci o zwiększonych

wymaganiach.

!

Jest zwarty i skuteczny dla tych rodzajów komunikacji, dla

których został zaprojektowany (współużytkowanie plików
i drukarek).

!

Jest łatwy w konfiguracji.

Konfigurowanie mechanizmów sieciowych w NT

Podobnie jak większość innych składników Windows NT ,
wbudowanych w system operacyjny, obsługę sieci konfiguruje się
w Panelu sterowania. Jak widać na rysunku 7.2, w Panelu sterowania
jest kilka ikon, mających związek z siecią: FT P Server (Serwer
FT P),

Modems

(Modemy),

ODBC

,

Serv ices

(Usługi) oraz ta,

którą w tym rozdziale będziemy najbardziej zainteresowani -

Netw ork

( Sieć). Ikona ta stanowi klucz do „sieciowości” serwera,

bez niej nie da się zainstalować ani uruchomić żadnych
z pozostałych funkcji.

Zintegrowana obsługa sieci

273

Gdy dwukrotnie klikniemy ikonę

Netw ork

, ujrzymy nowe okno

konfiguracyjne NT 4 (rysunek 7.3). Przy okazji pracy z NT 4
i Windows 95 nasuwa się nieodparcie wniosek, że jako interfejs
konfiguracyjny Microsoft upodobał sobie okna dialogowe z kartami
zaopatrzonymi w etykietki, zatem nie od rzeczy będzie zaznajomić
się z nim bliżej. Obsługuje się je stosunkowo prosto: wzdłuż górnej
części okna rozmieszczonych jest kilka etykietek, z których każda
odpowiada jakiejś informacji lub wyświetla kartę, w której wykonuje
się jakąś pracę. Konfigurowane pozycje wyliczone są w oknie
podobnym do tego, które na rysunku 7.3 pokazuje karty sieciowe.
Znak plus sygnalizuje, że jeśli go klikniemy (lub dwukrotnie jego
ikonę), otrzymamy rozwiniętą listę pozycji, związanych z wybraną
ikoną (rozwijanie listy). Jest tutaj poza tym szereg przycisków,
takich jak

Add

(Dodaj),

Remov e

(Usuń),

Configure

(Właściwości), które pozwalają wykonać na liście dozwolone
operacje.

Rys. 7.2. Control

Panel w W indows

NT i ikona

Network .

274

Rozdział 7

Karty odpowiadają składnikom hierarchii, omówionej we
wcześniejszej części tego rozdziału. W tym konkretnym przypadku
sieć budujemy od dołu ku górze, zaczynając od adapterów. Po nich
wybieramy protokoły, potem usługi i - aby wszystko to połączyć
razem - korzystamy z karty

Bindings

(Powiązania). W końcu

zaglądamy do karty

Identification

, pozwalającej określić, jak dany

komputer widziany będzie w sieci Microsoft Network. Każda z tych
kart tworzy coraz bardziej kompletny obraz sieci. By więc
skonfigurować sieć, trzeba będzie zająć się wszystkimi poziomami.

Konfigurując obsługę sieci będziemy najprawdopodobniej musieli –
po wpisaniu nowych ustawień – zresetować komputer. Wynika to
z faktu, że obsługa sieci jest ściśle zintegrowana z samym systemem
operacyjnym. Po zakończonej konfiguracji pojawi się komunikat
z

pytaniem, czy chcielibyśmy teraz uruchomić komputer

ponownie. Uważamy, że lepiej to zrobić bezpośrednio po
zakończeniu pracy, by bez obaw sprawdzić, czy wszystko poszło jak
trzeba (na przykład drobna pomyłka może przerwać połączenie
klient/serwer do bazy danych). Gdyby jednak zdarzyło nam się
kliknąć niewłaściwy przycisk –

Yes,

w oknie proponującym restart

- system zostanie zatrzymany i ponownie uruchomiony. Dlatego
takich prac lepiej w ogóle nie wykonywać na serwerze w godzinach
pracy.

Powróćmy do konfigurowania. Jedną z tych rzeczy, których tak
oczekiwano w Windows NT 4, był mechanizm Plug and Play.
Niestety, w tym wydaniu systemu nie będzie jeszcze gotowy.

Rys. 7.3. Okno

konfiguracyjne
Network ( Sieć).

Zintegrowana obsługa sieci

275

Natomiast w Windows 95 system ma sporą szansę samodzielnie
rozpoznać obecność i

rodzaj dużej ilości kart i

urządzeń

peryferyjnych - spośród tych, które mogą być do niego
podłączone. By więc zestawić wszystko – miejmy nadzieję –
poprawnie, nie pozostaje nic innego, jak skorzystać z pomocy
Kreatorów (Wizards).

Konfigurowanie karty sieciowej

W czwartej wersji NT nadal wykonujemy wszystko samodzielnie od
początku do końca, „ręcznie” wskazując systemowi operacyjnemu,
jakie składniki zostały zainstalowane. Ponieważ początek to karty
sieciowe, więc zaczynamy od nich. Można by odnieść wrażenie, że
Windows NT 4 bardzo przypomina Windows 95. Jednak byłoby to
wrażenie złudne - nawet jeśli modemy stanowią (w NT ) składnik
obsługi sieci, to nie są tam widziane jako karta sieciowa (tak jak to
jest w Windows 95). Jednak w dalszych etapach konfigurowania
sieci napotkamy powiązania do „wrapperów” (wrappers) RAS,
który więc nie jest systemem zupełnie odizolowanym.

Skupmy się teraz na opcjach karty

Adapters

, w

oknie

konfiguracyjnym

Netw ork

(rysunek 7.3). Widać w nim kartę

sieciową; okno równie dobrze mogłoby wyświetlić kilka różnych
kart sieciowych i

umożliwić skonfigurowanie każdej z

nich

oddzielnie. Zobaczmy teraz, na czym konfigurowanie polega.
Gdybyśmy do systemu dodali nowy adapter, musielibyśmy w oknie
konfiguracyjnym sieci kliknąć przycisk

Add

(Dodaj) z karty

Adapters

. NT przedstawiłby wówczas listę kart sieciowych, które

wspiera (i których sterowniki rozprowadzane są wraz z całym
systemem operacyjnym na CD-ROM-ie NT ) i poprosił o wybranie
jednej z nich, tak jak to pokazano na rysunku 7.4. W porównaniu
z Windows 95 lista nie jest zbyt długa, dlatego ważne jest, by przed
zakupem karty sieciowej sprawdzić, czy jest ona obsługiwana przez
NT . Jeśli nie jest to żadna z kart, dla których Microsoft dostarcza
sterowników na dysku CD systemu NT , można skorzystać
z przycisku

Hav e Disk

(Z dysku) i pozwolić systemowi przeszukać

dyskietkę lub napęd CD, zawierający sterowniki oferowane przez
innego producenta.

276

Rozdział 7

Gdy karta jest już wybrana, trzeba ją skonfigurować. Lecz tu właśnie
dochodzimy do momentu, w którym związane z tym manipulacje
sprzętowe mogą stać się barierą nie do przebycia. Różni producenci
kart sieciowych stosują różne sposoby konfigurowania. U
niektórych są to zworki umieszczone wprost na karcie, inni
używają specjalnego oprogramowania. Jaka by to nie była metoda,
prawie zawsze stajemy wobec niezłej łamigłówki, jak dla danej karty
sieciowej wybrać takie ustawienia, by nie stały one w konflikcie
z innym zainstalowanymi składnikami hardware’u, takimi jak porty
szeregowe, napędy lub karty dźwiękowe.

Istnieją dwa podstawowe adresy, o

które należy się przede

wszystkim zatroszczyć przy konfigurowaniu komputerów
intelowskich - bez wątpienia najbardziej popularnych platform dla
NT . Pierwszy z nich znany jest jako poziom IRQ (Interrupt
Request), lub też numer przerwania. Jest to jeden z 16 adresów do
przywoływania uwagi systemu operacyjnego na poziomie
sprzętowym. Drugi adres określany jest zwykle jako adres portu
I/O, czyli wejścia/wyjścia (Input/Output). Jest to część pamięci
komputera, używana do przesyłania danych z

różnych

zainstalowanych kart i innych składników.

Kiedy kupujemy stacje robocze, oparte na architekturze MIPS lub
Alpha, mają one zwykle adresy przydzielone swym komponentom
na stałe i nasze zadanie polega jedynie na ustaleniu, jakie one są.
Niefortunnym aspektem technologii intelowskiej jest to, że system
operacyjny zajmuje kilka adresów dla takich elementów, jak zegar
systemowy, a reszta pozostaje właściwie niewykorzystana. Niektóre
urządzenia peryferyjne dopuszczają jedynie kilka spośród mnóstwa

Rys. 7.4. Okno do

wybierania kart

sieciowych.

Zintegrowana obsługa sieci

277

możliwych kombinacji adresów IRQ i portów I/O. T rzeba to
wszystko dokładnie rozpracować jeszcze przed rozpoczęciem pracy
na serwerze, w przeciwnym razie czekają nas długotrwale przestoje,
gdy zechcemy wypróbować wszystkie możliwe kombinacje.
W niektórych maszynach – niezależnie od użytych zestawień – nie
udaje się nigdy uruchomić pewnych elementów i trzeba zastąpić je
innymi, kompatybilnymi z pozostałymi składnikami systemu.

Od tej dygresji powróćmy do samej czynności konfigurowania:
zostaniemy poproszeni o podanie adresów i być może pewnych
dodatkowych parametrów konfiguracyjnych (dla karty, którą
wybraliśmy). Możemy dokonać nietrafnego wyboru i

zostać

poinformowani, że nasze usługi sieciowe nie wystartowały z powodu
konfliktu adresów. T rzeba wtedy poprawić ustawienia na karcie
sieciowej (zmieniając pozycje zworek, albo uruchamiając program
konfiguracyjny, wracając do okna konfiguracyjnego

Netw ork)

.

W tym ostatnim wybieramy kartę

Adapters

, a na niej przycisk

Configure

(Właściwości) (rysunek 7.5).

A

oto kilka wskazówek, które mogą ułatwić instalowanie

i konfigurowanie hardware’u:

!

Czytać i przechowywać wszystkie instrukcje sprzętu.

!

Zanotować ustawienia zworek (jeśli są).

!

Wykonać schemat, zawierający adresy wszystkich składników

systemu - dla zorientowania się, co jest jeszcze wolne.

Rys. 7.5.

Ustawienia

konfiguracyjne

karty sieciowej.

278

Rozdział 7

!

Jeśli lubimy i

dobrze znamy Windows 95, spróbujmy

zainstalować go wpierw i zobaczyć, czy jego Kreator instalacji
potrafi znaleźć działającą kombinację ustawień dla sprzętu
w naszej maszynie.

Konfigurowanie protokołu sieciowego

Kolejnym krokiem w konfigurowaniu sieci jest decyzja, które
protokoły będą potrzebne. Zwykle jest to narzucone z góry przez
politykę firmy, miejsca, do których trzeba się będzie podłączać
i tak dalej. A oto kilka ogólnych zaleceń, które dobrze jest wziąć
pod uwagę przy podejmowaniu ostatecznej decyzji:

!

Gdy w rachubę wchodzi używanie Internetu, trzeba załadować

T CP/IP.

!

Jeśli zamierzamy pracować intensywnie z

bazami danych

w układzie klient/serwer, należy poważnie rozważyć użycie
T CP/IP lub IPX, lecz nie NetBEUI.

!

Jeśli potrzebujemy jedynie prostej sieci Microsoft Network,

NetBEUI będzie chyba rozwiązaniem najlepszym.

!

Jeśli będziemy współpracować z systemami Novell NetWare,

potrzebny będzie protokół IPX/SPX.

Do zainstalowania protokołów użyjemy karty

Protocols

, w oknie

konfiguracyjnym

Netw ork

(Sieć) ( rysunek 7.6). Z pewnością od

razu spostrzeżemy jej pierwszą miłą właściwość - jej wygląd, bardzo
podobny do poprzedniej karty

Adapters

. Jest to niezaprzeczalna

korzyść, jaką zapewnia jednolity interfejs do konfigurowania
właściwości. W zasadzie wszystko, co należy zrobić, to dodać
protokoły z listy dostępnych protokołów (można też wprowadzić
protokoły producentów trzecich, z

dyskietki). Komplikacje

pojawiają się wtedy, gdy przychodzi do konfigurowania protokołów.
NetBEUI jest pod tym względem stosunkowo prosty, zaś IPX/SPX
wystarczą zwykle minimalne ustawienia domyślne. Z kolei T CP/IP
wymaga większego nakładu pracy.

Zintegrowana obsługa sieci

279

Przyczyny skomplikowanej konfiguracji T CP/IP wywodzą się
z niektórych jego ambitnych założeń projektowych. Łączy on
miliony komputerów na całym świecie poprzez sieć logiczną,
utworzoną z wielu tysięcy innych sieci. By wszystko to mogło ze
sobą współpracować, producenci sprzętu i

oprogramowania

stworzyli schemat (zapoczątkowany niegdyś przez ministerstwo
obrony Stanów Zjednoczonych), który pozwala odwzorowywać
adresy hardware’owe (na przykład adres ethernetowy, będący grupą
liczb heksadecymalnych, przydzielonych przez producenta karty
sieciowej) na grupę liczb odpowiadających organizacji użytkownika
(adres internetowy lub adres IP). T ak więc pierwszą prawdą do
zapamiętania jest to, że adres IP jest kluczem otwierającym
Internet i dlatego całe oprogramowanie T CP/IP przeznaczone jest
do współpracy właśnie z nim (nawet jeśli nie planujemy surfowania
po Internecie).

Rysunek 7.7 pokazuje okno dialogowe, pojawiające się wtedy, gdy
przechodzimy do konfigurowania T CP/IP. Jest ono znacznie
bardziej skomplikowane, niż okno konfiguracyjne protokołów,
i

wymaga ponadto pewnego zrozumienia podstaw systemów

T CP/IP, gdyż inaczej nie da się odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Istnieje wiele okoliczności, które należy tutaj uwzględnić, dlatego
wyliczymy tylko kilka z najczęściej spotykanych:

Rys. 7.6.
Konfigurowanie
protokołów.

280

Rozdział 7

!

Adresy IP składają się z

kilku czwórek liczb (bajtów),

o wartościach od 0 do 255, oddzielonych przecinkami (jak
123,123,123,123

).

!

Jeśli znajdujemy się w odizolowanej sieci, której nie zamierzamy

podłączać do Internetu, wówczas możemy swój adres ułożyć
sobie dowolnie (według przyjętych konwencji, należy użyć adresu
w zakresie 10.x.x.x). Pierwsza liczba we wszystkich adresach,
które będą się ze sobą komunikować, powinna być taka sama.

!

Jeśli jesteśmy w sieci podłączonej do Internetu, musimy mieć

kogoś (zwykle w

grupie sieciowej), kto „rozparcelowuje”

oficjalne adresy. Lub też są one koordynowane przez kogoś
odpowiedzialnego za naszą sieć lokalną.

!

Parametr określany jako maska podsieci umożliwia ignorowanie

adresów, które nas nie dotyczą (spoza grupy i

dlatego

interesujące tylko bramę, jeśli takową mamy). Maska podsieci
stanowi wzorzec do porównywania bitowego (255 w jednej z cyfr
oznacza, że w

tym miejscu nadchodzący adres musi się

całkowicie zgadzać, podczas gdy 0 akceptuje wszystko, co by się
w tej cyfrze nie znalazło). Na przykład, 255.0.0.0 w masce
podsieci znaczy tyle, co „przepuść wszystko, co ma taką samą
pierwszą liczbę jak mój adres i odrzuć wszystko inne”.

!

Gateway (bramy) są komputerami lub innymi urządzeniami

sieciowymi, które pozwalają komunikować się z

wielkim

światem poza naszą siecią lokalną. Gdy definiujemy bramę (lub
kilka bram), ruch T CP/IP spoza naszej maski podsieci jest
kierowany do takiej bramy, a ta sprawdza, czy potrafi rozwiązać
(resolve) adres i przesłać informacje do docelowego komputera.
W rzeczywistości transmisje do odległych komputerów odbywają
się zwykle przez cały szereg bram.

!

Domain Name Servers (DNS) – serwery nazw domeny to

komputery, dzięki którym w nazwach komputerów zdalnych
używać można nazw tekstowych zamiast adresów IP. Są to
oficjalnie przyznawane nazwy, koordynowane przez rozmaite
agencje Internetu i odzwierciedlające charakter komputera i kraj,
w którym się znajduje (na przykład, aol.com oznacza America
Online; com oznacza organizację komercyjną, zaś brak
przyrostka kraju wskazuje, że są to Stany Zjednoczone).

Zintegrowana obsługa sieci

281

Windows NT może sam działać jako serwer nazw domeny lub do
tłumaczenia nazw IP używać innego. Dozwolone jest posiadanie
podstawowego i zapasowego serwera nazw - na wypadek, gdyby
któryś z tych komputerów był niedostępny.

!

WINS oznacza Windows Internet Naming Service, czyli usługę

nazw internetowych dla sieci Windows. Pozwala ona w jednym
miejscu określić adresy IP dla wszystkich komputerów lokalnych
i przykazuje innym komputerom korzystać z takich właśnie
scentralizowanych tablic przeglądowych przy tłumaczeniu nazw
na adresy. Produkt ten współpracuje obecnie z DNS i rozwiązuje
nazwy w sieciach o zasięgu zarówno lokalnym, jak i szerszym.
Również i w tym przypadku NT może działać jako serwer WINS
lub korzystać z jego usług.

!

Karta

Routing

określa, czy dana stacja robocza będzie przesyłała

dalej odebrane przez siebie pakiety, przeznaczone dla tych
z pozostałych komputerów T CP/IP, z którymi ma łączność (na
przykład działała jako ruter). Może to być użyteczne wtedy, gdy
mamy kilka sieci i chcielibyśmy wykorzystać jeden z serwerów
do połączenia ze sobą dwóch z nich i transmitowania ruchu dalej
- ale tylko tych pakietów, które powinny przekroczyć granicę
między sieciami.

Załóżmy, że nie chcemy niczego niepotrzebnie komplikować
i wystarczy nam uruchomienie podstawowej sieci T CP/IP. Nie
zamierzamy również „wchodzić” do Internetu. Zwykle

Rys. 7.7.

Konfigurowanie

protokołu

TCP/IP.

282

Rozdział 7

rozpoczynamy od wyspecyfikowania zestawu kompletnych adresów
IP, podobnych do pokazanych na rysunku 7.7 (rodzina 10.x.x.x
zarezerwowana jest dla adresów przypisywanych wewnętrznie).
Zadajemy prostą maskę podsieci 255.0.0.0 i

tworzymy

specjalny plik, używany przez większość konfiguracji T CP/IP
i znany pod nazwą hosts (który jest plikiem lokalnym, mapującym
nazwy na adresy, podobnie jak to robią serwery WINS i DNS).
Rysunek 7.8 przedstawia przykładowy plik hosts. Jest to proste
odwzorowanie pomiędzy adresami IP a nazwami tekstowymi –
które nam, istotom ludzkim – łatwiej jest wpisywać. Oczywiście,
niemożliwe byłoby utrzymywanie takiej tablicy dla milionów ludzi
w Internecie, lecz sprawdza się ona dobrze w małych grupach
roboczych. Plik ten trzeba umieścić w katalogu Windows NT ,
w podkatalogu system32\drivers\etc (u autora jest to
d:\winnt35\system32\drivers\etc

, ponieważ przeszedł

on z 3.51 na 4). Należy go rozprowadzić wśród tych wszystkich
klientów, którzy mają korzystać z naszych „łatwych” nazw.
Bardziej dokładne omówienie translacji adresów IP znajduje się
w rozdziale 12, „DHCP, WINS i DNS”.

Rozdział 11, „Instalowanie i konfigurowanie Microsoft T CP/IP”,
przedstawia proces konfigurowania znacznie bardziej szczegółowo.
Kluczowym punktem do zapamiętania jest to, że każdy komputer
działający w danej chwili w sieci T CP/IP musi mieć niepowtarzalny

Rys. 7.8. Prosty
plik hosts.

Zintegrowana obsługa sieci

283

adres IP. Gdy ten rodzaj sieci zostanie dobrze skonfigurowany,
pracuje później poprawnie, zapewniając

przyłączeniowość

(connectivity) i zakres usług, którym trudno dorównać.

Konfigurowanie usług sieciowych

Jak na razie położyliśmy fundament pod obsługę sieci, lecz nie
mamy wiele z tego, co jest potrzebne użytkownikowi końcowemu.
Przystępujemy więc do instalowania usług, które pozwolą mu
„zaprząc” sieć do pożytecznej pracy. Będziemy korzystać z karty

Serv ices

(Usługi) w oknie konfiguracyjnym

Netw ork

(Sieć). Gdy

tylko uda się szczęśliwie uporać z niższymi poziomami obsługi sieci,
instalowanie i konfigurowanie usług będzie stosunkowo proste.

Aby do zainstalowanych usług dodać nową, należy wybrać przycisk

Add

(Dodaj). Pojawi się lista usług dostępnych w

systemie

z propozycją dodania innych z

oddzielnych dysków CD lub

dyskietek (ów magiczny przycisk

Hav e disk

). Najtrudniejszym

zadaniem jest właściwe zrozumienie proponowanych usług (a jest
jeszcze spora lista usług dostępnych z systemowego CD):

!

Computer Browser (Przeglądarka komputerów): usługa ta

pozwala wyświetlić listę komputerów, dostępnych w sieci.

Rys. 7.9.

Konfigurowanie

Services ( Usług

sieciowych).

284

Rozdział 7

!

NetBIOS Interface (Interfejs NetBIOS): jest to interfejs do

podstawowego sieciowego systemu wejścia/wyjścia (Network
Basic Input/Output System).

!

Server (Serwer): pozwala naszej maszynie działać jako serwer

sieciowy.

!

Workstation (Stacja robocza): zapewnia usługi, które będą

potrzebne, gdy serwera użyjemy jako stacji roboczej.

!

(BOOTP Relay Agent) (Agent przekazujący BOOT P): jest to

poprzednik DHCP; używamy go wtedy, gdy już mamy taką
właśnie sieć - w przeciwnym razie lepiej trzymać się nowszej
usługi DHCP (nigdy nie wiadomo, kiedy zaprzestaną wspierać
starsze produkty).

!

FTP Server (Serwer FT P): usługa ta pozwala komputerowi

udostępniać swoje pliki innym maszynom z użyciem protokołu
transmisji plików, powszechnego w

komputerach UNIX

i innych.

!

Gateway/Client Service for NetWare (Usługa bram (i klienta) dla

systemu NetWare): jest to nasza brama do świata Novell
NetWare, zapewniająca współużytkowanie plików, drukarek
i innych popularnych usług Novella.

!

Microsoft DHCP Server (Serwer Microsoft DHCP): usługa ta -

Dynamic Host Configuration Protocol (protokół dynamicznej
konfiguracji hosta) - umożliwia komputerowi pracę
w charakterze głównego rejestru adresów IP, dzięki czemu nie
trzeba ich przydzielać ręcznie każdemu komputerowi.

!

Microsoft DNS Server (Serwer Microsoft DNS): pozwala

komputerowi pracować jako serwer nazw domeny T CP/IP.

!

Microsoft TCP/IP Printing (Drukowanie Microsoft T CP/IP):

pozwala komputerowi korzystać z unixowych usług T CP/IP do
przesyłania zadań drukowania (LPR/LPD).

!

Network Monitor Agent (Agent monitora sieci): pozwala

komputerowi wykonywać proste monitorowanie sieci.

!

Network Monitor Tools and Agent (Narzędzia i agent monitora

sieci): dostarcza narzędzi, pozwalających komputerowi

Zintegrowana obsługa sieci

285

monitorować sieć poprzez SNMP, czyli (Simple Network
Monitoring Protocol (prosty protokół monitorowania sieci).

!

Remote Access Service (Usługa zdalny dostęp): jest to

modemowy interfejs dla Windows NT , pozwalający telefonować
do serwera.

!

Remoteboot Service (Usługa zdalnego rozruchu): pozwala

serwerowi służyć jako napęd uruchamiający zdalne komputery,
które mają kompatybilne oprogramowanie do zdalnego
uruchamiania.

!

RIP for Internet Protocol (Protokół RIP dla Internetu): pozwala

komputerowi pośredniczyć w

ruchu T CP/IP pomiędzy

segmentami miejscowej sieci (tzn. działać jako ruter).

!

RIP for NWLink IPX/SPX Compatible Transport (Protokół RIP

dla kompatybilnego transportu NWLink IPX/SPX): pozwala
komputerowi wybierać trasy dla ruchu IPX/SPX (Novell)
w lokalnej sieci.

!

RPC Configuration (Konfiguracja RPC): umożliwia

wykonywanie Remote Procedure Call (zdalnych wywołań
procedur) - w świecie UNIX-a standardowego sposobu realizacji
zadań na innych komputerach.

!

RCP Support for Banyan (RPC dla Banyan): pozwala

wykonywać zadania na komputerach korzystających z sieci
Banyan.

!

SAP Agent (Agent SAP): ten protokół rozgłaszania usług

(Service Advertising Protocol) pozwala zdalnym komputerom
znajdować sieciowe punkty dostępu w naszym komputerze.

!

Services for Macintosh (Usługi dla Macintosha): stanowią bramę

do świata sieci AppleT alk Macintosha (dalsze szczegóły -
rozdział 10, „Praca z klientami Macintosha”).

!

Simple TCP/IP Services (Proste usługi T CP/IP): dostarczają

podstawowych usług, jakich potrzeba, by uczestniczyć w sieci
T CP/IP (wiele innych usług potrzebuje ich, by móc
wystartować).

!

SNMP Services (Usługa SNMP): pozwala danemu serwerowi

dostarczać podstawowych informacji eksploatacyjnych

286

Rozdział 7

o obciążeniu, dostępności i tak dalej, gromadzonych za pomocą
protokołu Simple Network Monitoring Protocol,
odczytywanego przez wiele pakietów monitorujących.

!

Windows Internet Name Service (WINS): pozwala serwerowi

rozwiązywać adresy IP dla klientów w jego sieci.

Dla tych usług, które wymagają pewnej formy konfiguracji,
wyświetlone zostanie stosowne dla nich okno, podobne do
pokazanego na rysunku 7.10. Szczegóły dotyczące znaczenia
różnych opcji każdego takiego okna przedstawiliśmy w innych
rozdziałach tej książki i

oczywiście w

systemie pomocy

i dokumentacji Microsoft-u.

Widzimy więc, że w Windows NT dostępny jest szeroki zakres
najróżniejszych usług. Najistotniejsza ich cecha wynika z faktu, iż
skoro tylko zostaną uruchomione (co ma zwykle miejsce przy
starcie systemu), stanowią nieprzerwanie działający proces
drugoplanowy. Dlatego też dostępne są nawet wtedy, gdy nie ma
zalogowanych użytkowników przy konsoli ani żadnych
działających procesów aplikacyjnych.

Konfigurowanie identyfikacji w sieci

Po dość skomplikowanej konfiguracji obsługi sieci T CP/IP karta
w oknie konfiguracyjnym

Netw ork

(Sieć) wydawać się będzie nam

prosta.

Karta

Identification

(Identyfikacji) określa (w

uproszczeniu) co komputery w sieci widzą, gdy szukają innych
komputerów. Jej pierwszym i

podstawowym elementem jest

Computer Name

, będąca w istocie dla komputera identyfikatorem

(niepowtarzalnym), który powinien być zrozumiały dla każdego

Rys. 7.10. Okno

konfiguracyjne

usługi Remote

Access Service.

Zintegrowana obsługa sieci

287

członka grupy roboczej lub domeny. Następnym elementem jest -
w przypadku grupy roboczej -

Workgroup

(Grupa robocza) (jeśli

przy instalowaniu sieci Microsoft podaliśmy opcję

Domain

,

zostaniemy poproszenie o podanie domeny). Nazwa grupy roboczej
lub domeny to stworzone przez administratora określenie, służące
do odwoływania się do poszczególnych grup komputerów.
W środowisku domenowym ma ona specjalne znaczenie w tym
sensie, że można „nauczyć” domeny „ufać” (trust) sobie nawzajem
i nadawać uprawnienia członkom innych domen (temat
szczegółowo omówiony w

Windows NT Networking Guide,

w Resource Kit).

Konfigurowanie powiązań sieciowych

Dotychczas zajmowaliśmy się wszystkimi opcjami, które pojawiają
się przy konfigurowaniu różnych typów sieci. T eraz rozważymy
sytuację, która wymaga zainstalowania kilku kart sieciowych i usług
zdalnego dostępu, korzystających z

rozmaitych kombinacji

protokołów i usług, a

może nawet z

odmiennych parametrów

konfiguracyjnych dla każdej usługi lub protokołu. Układ taki może
się wydać dość niezwykły; są jednak sytuacje, w których jest
niezbędny. Klasycznym przykładem jest serwer, działający jako
gateway (brama) między dwoma segmentami sieci. Po jednej
stronie moglibyśmy mieć maszyny novellowskie i T CP/IP, którym

Rys. 7.11.
Identyfikacja
w sieci.

288

Rozdział 7

administrator sieci przypisał zakres adresów IP
123.123.1.xxx

. Drugi segment mógłby mieć klientów

sieciowych Microsoft (NetBEUI) i T CP/IP, lecz ci używaliby
zakresu adresów IP 123.123.2.xxx. Można w ten sposób
odizolować od siebie i równomiernie rozłożyć ruch sieciowy
pomiędzy różnymi segmentami sieci. Do ustawienia adresów IP
w obu kartach sieciowych użyjemy karty konfiguracyjnej

Adapters

,

a później trzeba będzie skorzystać jeszcze z

karty

Bindings

(Powiązania) (rysunek 7.12) - aby określić, gdzie jaki protokół
zostanie użyty.

Istnieją trzy sposoby sortowania listy powiązań. T o, który z nich
powinien być wybrany, zależy od sposobu widzenia rzeczy
i problemu, nad którym pracujemy. Jak widać na rysunku 7.12,
protokół T CP/IP został powiązany z kartą sieciową i serwerem
usług zdalnego dostępu (RAS). Gdybyśmy chcieli usunąć tę
przyłączeniowość (connectivity) lub dodać nową, skorzystalibyśmy
z przycisków

Enable

(Włącz) lub

Disable

(Wyłącz). Przy

blokowaniu powiązań należy zachować ostrożność i przewidzieć
konsekwencje. Kluczowe znaczenie ma świadomość tego, które
protokoły, usługi i karty sieciowe zależą od siebie nawzajem - aby
przy wyłączaniu jednej rzeczy nie wyłączyć też tych, których
potrzebujemy.

Rys. 7.12.
Powiązania
sieciowe.

Zintegrowana obsługa sieci

289

Usługa zdalnego dostępu (RAS)

W Windows 95, Dial-up Networking (modem) uważany jest za
integralną część obsługi sieci i konfigurowany jest niemal tak samo,
jak każdy inny adapter. Ma on oczywiście swoje własne karty
z właściwościami, które uwzględniają specyficzne parametry
modemu (wszystkie ustawienia dla bitów oraz to, czy ekran
terminala należy wyświetlić przed, czy po wybraniu numeru).
Windows NT nie przejął jeszcze całkiem tej technologii. Chociaż
wiążemy już „skojarzenia” sieciowe (wrappers) (połączenia
komputerów podłączonych do sieci modemami z komputerami
podłączonymi poprzez karty sieciowe), korzystając z

okna

konfiguracyjnego

Netw ork

, to większość pozostałej pracy

związanej z konfigurowaniem takich połączeń wykonuje się za
pomocą opcji

Modems

w

Panelu sterowania. Rzeczywiste

połączenia modemowe i uprawnienia (np. kto z zewnątrz może
telefonować) ustawia się w

programie narzędziowym Remote

Access Administration (Administrator usługi zdalnego dostępu),
osiągalnym z menu

Start

poprzez

Programs

i

Remote Access

Serv ice

(Usługę zdalnego dostępu) (łatwiej to pokazać, niż opisać -

rysunek 7.13).

Pierwszą rzeczą, niezbędną do zainstalowania RAS, jest właściwe
skonfigurowanie modemu. Może się z tym wiązać nieco pracy,
równie kłopotliwej, jak w

opisanym wyżej przypadku kart

sieciowych (ładowanie sterowników dla modemu lub dobieranie
adresów pamięci/IRQ). Rysunek 7.14 pokazuje podstawowe okno
do konfigurowania modemów. T rzeba w

nim dodać modem

obsługiwany przez NT 4 (znów zaglądamy do listy zgodności
sprzętowej HCL, chyba że mamy sterownik dla NT 4 od producenta
modemu). Następnie podajemy port, do którego modem jest
podłączony (jeszcze jeden adres, tym razem związany
z szeregowymi urządzeniami komunikacyjnymi intelowskiego PC).

290

Rozdział 7

Ukończywszy konfigurowanie modemu w oknie podstawowym,
trzeba będzie (prawdopodobnie) przejść jeszcze do dwóch okien
dodatkowych. Przycisk

Properties

(Właściwości) prowadzi do

szczegółów (rysunek 7.15), związanych z komunikacją poprzez
modem i

jego połączeniami (szybkość, siła głosu głośnika

i wszystkie te, powszechnie w modemach występujące ustawienia
dla bitów, powinny, jeśli to tylko możliwe, pozostać przy

Rys. 7.13. Jak

dojść do

programów

Remote Access

Service.

Rys. 7.14. Okno

do

konfigurowania

modemów.

Zintegrowana obsługa sieci

291

ustawieniach domyślnych). Opcja

Dialing properties

(Właściwości

wybierania) pozwala ustawić szczegóły wybierania numerów (np.
czy trzeba „wykręcić” 9, aby „wyjść na miasto”).

Po skonfigurowaniu modemu system jest gotów do uruchomienia
Administratora usługi zdalnego dostępu (Remote Access
Administrator) - programu narzędziowego umieszczonego w grupie
programów

Remote Access Serv ice

, pokazanej na rysunku 7.13.

Program ten bazuje na systemie menu rozwijanych, które pozwalają
na wykonanie następujących operacji:

!

Start\Stop (Uruchamianie\zatrzymywanie) usługi zdalnego

dostępu (na przykład wstrzymanie odbierania nadchodzących
wywołań telefonicznych). Warto zwrócić uwagę, że niekiedy
trzeba tak właśnie postąpić, by umożliwić innym aplikacjom
dostęp do modemu; RAS ma bowiem skłonność do
monopolizowania modemu nawet wtedy, gdy nie obsługuje
aktywnie połączenia.

!

Udzielanie użytkownikom pozwoleń na telefonowanie do

serwera z odległych miejsc.

!

Wyświetlanie listy użytkowników podłączonych aktualnie do

RAS.

Wobec rosnącej liczby pracowników, którzy łączą się z sieciami
z odległych miejsc (innych współpracujących grup lub
przedstawicieli firmy nieustannie w delegacji), przyłączeniowość

Rys. 7.15. Okno
Properties
( W łaściwości)
modemu.

292

Rozdział 7

RAS i „pula” modemów stają się ważną częścią architektury
sieciowej Windows NT . W

porównaniu z

konfigurowaniem

podobnych funkcji pod UNIX-em i we wcześniejszych wersjach
Novella, konfiguracja RAS jest stosunkowo prosta i niezawodna.
Jeśli mamy modem, warto poświęcić chwilę i nauczyć się, jak
używać go do zdalnego administrowania. Może to uchronić przed
jazdą do pracy w środku nocy (rozdział 20

omawia ten temat

o wiele dokładniej).

Instalowanie klientów sieciowych

Istnieje mnóstwo klientów sieciowych (Windows NT Workstation,
Windows 95, Windows for Workgroups, Macintosh itd.). T aka
różnorodność może stać się poważnym wyzwaniem dla
administratora, jeśli musi im wszystkim zapewnić dostęp do serwera
NT . Zasadniczo do rozpoczęcia komunikacji i po obu stronach sieci
potrzebne są kompatybilne i działające konfiguracje. Najwygodniej
jest opracować standardowe procedury instalacyjne dla każdego
typu wspieranego klienta, zawierające pewne parametry
szczegółowe - jak adres internetowy lokalnego serwera.

Użyteczne techniki sieciowe

Jedną z ujemnych stron pracy i realizacji usług w

środowisku

sieciowym jest fakt, że większość użytkowników widzi tylko efekt
końcowy. Dla przykładu: ktoś instaluje na swym komputerze nową
aplikację klient/serwer i skarży się, że nie może uzyskać dostępu do
bazy danych, znajdującej się na naszym serwerze. Gdzie tkwi błąd?
Odwołując się do naszych wcześniejszych rozważań: aby
komunikacja zaistniała, wszystkie te rozliczne warstwy
i powiązania, jakie w niej uczestniczą, muszą być prawidłowo
skonfigurowane po obu stronach. T rzeba również zatroszczyć się
o to, by hasła i identyfikatory logowania, zapewniające dostęp do
zasobów chronionych, były właściwie ustanowione i używane.

Gdy któryś z użytkowników zgłasza kłopoty z

dostępem do

serwera, trzeba spróbować dostać się do niego z innej stacji
roboczej, korzystając z ikony

My Computer

. (Należy zwrócić

uwagę, że Menedżer plików i Eksplorator pozwalają bezpośrednio
zadawać ścieżki sieciowe, które - o dziwo - mogą okazać się

Zintegrowana obsługa sieci

293

dostępne, choć funkcja przeglądania sieci nie wykryła ich w trakcie
skanowania dostępnych węzłów). Można również użyć rozkazu
NET VIEW

w

wierszu poleceń (na przykład, NET VIEW

\\joe

), weryfikując w ten sposób, czy serwer działa i akceptuje

przynajmniej komunikację NetBEUI.

Przy naprawianiu połączenia T CP/IP ze stacji roboczej
użytkownika, przechodzimy zwykle do zachęty DOS-u i piszemy
„ping”, po którym podajemy adres IP serwera. Jeśli serwer
odpowie, można spróbować tego samego z nazwą tekstową serwera
- by sprawdzić, czy problem nie tkwi w procesie rozróżniania nazw.
W sumie oba te sposoby upewnią nas, że na serwerze działa
przynajmniej elementarny T CP/IP.

Narzędzia, jakie bywają dostępne, w dużej mierze zależą do
konkretnego

środowiska. Mając jednak przed oczami

fundamentalną strukturę sieci, można na ogół - zaczynając
testowanie rozmaitych rodzajów komunikacji od poziomów
niższych (takich jak ping i Menedżer plików) i posuwając się
stopniowo w górę łańcucha - na przykład przez połączenia ODBC
lub próbując dostać się do współużytkowanego katalogu, korzystając
z hasła i identyfikatora logowania użytkownika - znaleźć problem.
Jeśli i to zawiedzie, można spróbować zrobić to, co nie wychodzi na
jednej stacji roboczej, z

innej - w

tym samym obszarze,

zalogowawszy się jako ten sam użytkownik.