ILU POWINNO BYĆ STARSZYCH\BISKUPÓW\PASTORÓW W ZBORZE?

Jeśli zgadzamy się z tym, że pastor, biskup, prezbiter, starszy to to samo, sprawdźmy teraz ilu powinno być
ich w zborze.

Wiemy, że w zborze w Filipi było wielu biskupów:
„Paweł i Tymoteusz, słudzy Chrystusa Jezusa, do wszystkich świętych w Chrystusie Jezusie, którzy są
w Filippi wraz z biskupami i z diakonami:...”
(Flp 1:1)

W Tesalonice było wielu starszych:
„A prosimy was, bracia, abyście darzyli uznaniem tych, którzy pracują wśród was, są przełożonymi
(proistamenoui -liczba mnoga) waszymi w Panu i napominają was...”
(1Tes 5:12)
Paweł nie pisze „A prosimy was, bracia, abyście darzyli uznaniem tego, który pracuje wśród was, jest
przełożonym waszym w Panu i napomina was...” przeciwnie, używa liczby mnogiej.

W Jerozolimie również było wielu starszych, gdzie wspólnie decydowali:
„Gdy zaś powstał zatarg i spór niemały między Pawłem i Barnabą a nimi, postanowiono, żeby Paweł i
Barnaba oraz kilku innych spośród nich udało się w sprawie tego sporu do apostołów i starszych do
Jerozolimy.(...) Zgromadzili się więc apostołowie i starsi, aby tę sprawę rozważyć.(...) Wówczas
postanowili apostołowie i starsi razem z całym zborem ...”
(Dz 15:2.6.22)

i reprezentowali:
„Wówczas uczniowie postanowili posłać, każdy według możliwości, doraźną pomoc braciom, którzy
mieszkali w Judei; co też uczynili, przesławszy ją starszym przez Barnabę i Saula.”
(Dz 11:29-30)

„A gdy przybyliśmy do Jerozolimy, bracia przyjęli nas radośnie. Nazajutrz zaś poszedł Paweł z nami do
Jakuba, a gdy przybyli wszyscy starsi, pozdrowiwszy ich, wyłożył im szczegółowo, czego Bóg dokonał
wśród pogan przez jego służbę.”
(Dz 21:17-19)

Paweł i Barnaba ustanawiali w każdym zborze starszych (l.m.):
”A gdy przez wkładanie rąk wyznaczyli im w każdym zborze starszych (presbuteroui), wśród modlitw i
postów poruczyli ich Panu, w którego uwierzyli.”
(Dz 14:23)
Zwróćmy uwagę, że Paweł i Barnaba nie ustanawiali w każdym zborze pastora, lecz starszych.
Podobnie było gdy Paweł pisał do Tytusa:
”Pozostawiłem cię na Krecie w tym celu, abyś uporządkował to, co pozostało do zrobienia, i ustanowił
po miastach starszych (presbuteroui), jak ci nakazałem...”
(Tyt 1:5)

Każdy zbór w Nowym Testamencie, z wyjątkiem chyba zboru Diotrefesa, ma grupę starszych. Pilnowali tego

1

ILU POWINNO BYĆ STARSZYCH\BISKUPÓW\PASTORÓW W ZBORZE?

apostołowie i ich wysłannicy. Nigdzie, ani apostołowie, ani ich pomocnicy, nie ustanawiali w zborze pastora,
jednej najważniejszej osoby.
Gdy będziemy czytać Biblię z otwartym umysłem, bez uprzedzeń z gorącym pragnieniem poznania prawdy,
Bóg da nam ją poznać. Jestem o tym przekonany.
Owszem w Biblii są przykłady gdy jedna osoba ma większą władzę i autorytet niż inni i zawiaduje życiem
zboru, a nawet wielu zborów. Jednak byli to apostołowie. Specjalnie przez Boga do tego wybrani,
przygotowani i potwierdzeni ludzie.
Dzisiaj wielu, którzy nie trudzili się w zakładaniu zborów, nie brali udziału w ich tworzeniu, nie płakało nad nimi,
nie drżało o ich los, chce być ich głównymi przywódcami na wzór apostołów. Nie mają owoców apostolskich,
przeszłości apostolskiej, potwierdzenia apostolskiego czy poświęcenia, ale uważają, że w tej sprawie mogą
mieć apostolską władzę. Przecież Pismo wskazuje, że życiem zboru ma zawiadować grupa starszych a nie
biskup czy pastor.

W to, że każdy zbór winien mieć kilku starszych nie wątpi chyba nikt. Bo i trudno byłoby to zakwestionować.
Tak też ambitne jednostki nie kwestionują urzędu starszych, ale spychają ich do roli doradców jednego,
najważniejszego pastora. Przy czym, to oczywiście ów pastor decyduje o co starszych spytać a o co nie.
Niczym w Rzymie wczesno cesarskim cesarz choć sprawujący władzę całkowitą, pozwalał by istniał senat, po
to właśnie by utrzymać iluzję republiki, i nie drażnić ludzi.

Zresztą jest to powszechnie uznawana prawda, że hierarchia kościoła wczesno katolickiego opierała się na
wzorach cesarskiego Rzymu. Zbory ewangelikalne często nie chcą tego zauważyć i robią podobnie.
"A nie upodabniajcie się do tego świata, ale się przemieńcie przez odnowienie umysłu swego, abyście
umieli rozróżnić, co jest wolą Bożą, co jest dobre, miłe i doskonałe."
(Rz 12:2)

Nie organizujmy naszych zborów na wzór tego świata, wzorem naszym niech będzie nauka Biblii.

Co na ten temat mówią historycy i komentatorzy

Czy w zborach był jeden starszy (biskup, pastor), czy wielu?

-

W przypisie do Dz 20,28 w przekładzie Biblii Tysiąclecia wyd. IV pisze iż:

„monarchiczny episkopat noszący tę nazwę już jako termin techniczny, choć pochodzi od Chrystusa
zjawia się dopiero pod koniec I w. po Chrystusie”.

-

Daniel Rops w "Kościół pierwszych wieków", na stronie 267

(wyd. Pax 1969) pisze, że w kościele pierwotnym:
"...każda gmina jest przypuszczalnie kierowana przez kolegium biskupów lub prezbiterów"

-

Przytoczę też i w tym temacie protestanckich biblistów (Leksykon Biblijny, Fritz Rienecker i

Gerhard Maier wyd. Vocatio str. 832):
"Kierowanie Kościołami spoczywało w rękach kolegium starszych lub biskupów"

-

(Leksykon Biblijny, Fritz Rienecker i Gerhard Maier wyd. Vocatio str. 90)

"W Nowym Testamencie biskup nie występuje jeszcze jako zwierzchnik nad gminami na większym
obszarze. Gminą kierowało kolegium starszych lub biskupów (gr. episkopi; określeń 'starsi', 'biskupi'

2

ILU POWINNO BYĆ STARSZYCH\BISKUPÓW\PASTORÓW W ZBORZE?

używa się wymiennie, zob. Dz 20, 17.28). Biskupów wymienia się w Nowym Testamencie zawsze w
liczbie mnogiej, z wyjątkiem opisu przymiotów duchownych w 1 Tm 3,2. Episkopat monarchiczny, tzn.
jeden biskup na czele jednej gminy lub obszaru, rozwinął się dopiero począwszy od II w., a więc w
Nowym Testamencie nie ma jeszcze o nim mowy

. "

-

("Komentarz historyczno – kulturowy do Nowego Testamentu" Craig S. Keener, Vocatio str.491)

"Według Starego Testamentu", władzę administracyjną i sądowniczą sprawowali w miastach "starsi"
("prezbiterzy"), którzy posiadali największą mądrość i doświadczenie w całej społeczności. W okresie
Nowego Testamentu wpływowi, dojrzali mężczyźni w synagogach byli nazywani "starszymi"
("prezbiterami"). Paweł wykorzystał tradycyjne formy przywództwa w synagodze, właściwe jego
czasom, zamiast wprowadzać całkowicie obcy model hierarchii."

-

Znowu na koniec, sięgnę do popularnego wydania NT z zielonoświątkowym komentarzem ("Biblia

z komentarzem. Nowy Testament" wyd. Life Publishers International 1996. str 450):
"Wzorzec Nowego Testamentu pokazuje nam kilku pasterzy dbających o duchowe życie zboru"

Zakończenie

Pewien brat zażartował kiedyś, że na co sobotnim spotkaniu młodzieży była wyjątkowa jednomyślność, a to
dlatego, że był sam.. Powiedzenie "gdzie dwóch się zbierze tam trzy zdania", jest próbą wyrażenia niestety
gorzkiej prawdy, tej mianowicie, że człowiek najlepiej dogaduje się z samym sobą. Swoje zdanie ma za lepsze
od innych, siebie szanuje bardziej, najbardziej też jest łaskawy i wyrozumiały dla siebie właśnie. Często chyba
słyszy się świadectwa o chrześcijanach, których duchowość największa jest gdy są sami, z dala od zboru. Nikt
ich nie denerwuje, nie prowokuje, nie obraża.. Będąc w zborze natomiast zawsze ktoś ich zmusi do grzechu.

Gdy w jakimś państwie panuje chaos, zagraża niebezpieczeństwo, a skłóceni przywódcy bywają bezsilni,
odzywa się wtedy tęsknota za silnym przywódcą, który zrobi porządek. Tak narodził się Rzym cesarski, tak
zrodziła się Trzecia Rzesza.
Starsi w zborze często nie działają zbyt sprawnie, tak jak byśmy chcieli. Debatują zbyt długo, a gdy do czegoś
dojdą jest to kompromis. Spierają sie i urażają. Boża droga wydaje się nie najlepsza na nasze warunki, więc
stosujemy własne rozwiązanie. Jak Abraham, który nie mógł się doczekać na obiecanego syna z Sary spłodził
Ismaela z Hagar.
Pamiętajmy jednak o tym, że zawsze ludzkie metody okazują się gorsze od Bożych a z tych ludzkich rodzą się
poważne problemy.

Michał Staska

3

ILU POWINNO BYĆ STARSZYCH\BISKUPÓW\PASTORÓW W ZBORZE?