US1.......................................PIC12C508
US2.......................................NE5534
US3.......................................CD4051
US4.......................................LM358
US6.......................................CNY17
US7.......................................ICL7660
US8.......................................78L05
US9.......................................NE555
T1..........................................BD912
T2..........................................BC547
T3..........................................BC557
D1,D2...................................1N4148
LED......................................3mm czerwona
C1.........................................270pF
C2,C3,C4,C6,C9,
C11,C13................................100nF/MKSE
C5.........................................10nF/MKSE
C7.........................................47µF
C8,C10..................................100µF
C12.......................................4700µF
C14.......................................220µF

R2.........................................1k /0,5W
R3,R9,R16,R17,R24.............1k
R4,R5....................................470
R6,R7,R18,R19....................10k
R8,R14,R15,R20..................1M
R10,R22,R23........................22k
R11.......................................270
R12,R13................................3,3k
R21.......................................2,2k
R25.......................................33
R26.......................................330
R27.......................................200
P1..........................pot. z oœk¹ 10k
VR1......................................100k
G³oœnik..................................0,25W/8
Podstawka DIL8...................4szt
Podstawka DIL16.................1szt
Obudowa..............................Z-58
Œruba M3 10mm z ³bem sto¿kowym 3szt.
Nakrêtka M3 3szt.
P³ytka drukowana

R

R1.........................................4,7 /0,5W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W
W

W

W

W

Ga³ka na potencjometr
Folia czo³owa
Gniazdo cinch.......................1szt
Tulejki dystansowe 5mm......3 szt

WYKAZ ELEMENTÓW UK£ADU:

J - 267

JABEL

®

IMPULSOWY WYKRYWACZ

METALI

Opisywany wykrywacz jest wykrywaczem typu PI (Pulse Induction). Do jego
g³ównych zalet nale¿y brak wra¿liwoœci na mineralizacjê gleby. Do wad- stosunkowo
du¿y pobór pr¹du.

Dzia³a on w sposób nastêpuj¹cy: Za³¹czenie tranzystora T1 powoduje przep³yw

pr¹du przez cewkê wykrywacza. Po jego wy³¹czeniu pole magnetyczne wytworzone
przez cewkê zanika. Prêdkoœæ zanikania pola magnetycznego zale¿y od obecnoœci
w nim metali. Napiêcie z cewki wzmacniane jest przez uk³ad US2 a nastêpnie trafia
do wejœcia multipleksera analogowego. Z wyjœæ multipleksera pobierane s¹ 2 próbki
napiêcia w okreœlonym przedziale czasowym. Próbki te zapamiêtywane s¹ i
porównywane przez integrator ró¿nicowy zbudowany na uk³adzie US4A. W
momencie pojawienia siê w polu wykrywacza przedmiotu metalowego, zostaje
wysterowana dioda transoptora US6 i rozpoczêcie generowania sygna³u
dŸwiêkowego przez uk³ad US9.Czêstotliwoœæ sygna³u wzrasta wraz ze zbli¿aniem
siê sondy wykrywacza do metalu.Uk³ad scalony US7 s³u¿y do wytworzenia
ujemnego napiêcia potrzebnego do zasilania wzmacniaczy operacyjnych. Prac¹
wykrywacza steruje mikroprocesor PIC. Wytwarza on sygna³y potrzebne do
za³¹czania cewki oraz prze³¹czania multipleksera. Dioda LED D2 krótkimi b³yskami
sygnalizuje obecnoœæ napiêcia zasilania, oraz prawid³ow¹ pracê procesora.

PRZECI¥Æ

PO£¥CZYÆ

PRZECI¥Æ

PO£¥CZYÆ

UWAGA! Na p³ytce drukowanej
wyst¹pi³ b³¹d, zamienione zosta³y
nó¿ki 4 i 5 uk³adu US6 - CNY17.
W zwi¹zku z tym œcie¿ki biegn¹ce
do nó¿ek 4 i 5 nale¿y przeci¹æ i
po³¹czyæ wed³ug podanego
schematu.

Monta¿ i uruchomienie wykrywacza jest bardzo proste. Do jego uruchomienia wystarczy zwyk³y multimetr.
Przed przyst¹pieniem do monta¿u nale¿y dok³adnie przejrzeæ p³ytkê drukowan¹ czy nie wystêpuj¹ na niej przerwy lub
zwarcia. Nastêpnie przyk³adamy p³ytkê do p³ytszej czêœci obudowy i nawiercamy otwory, które pos³u¿¹ póŸniej do jej
mocowania. Nawiercamy równie¿ otwór pod oœkê potencjometru i diodê LED.
Ze wzglêdu na mo¿liwoœæ uszkodzenia mikroprocesora wykonanego w technologii SMD w czasie monta¿u, element ten
jest ju¿ wlutowany w p³ytkê.
Monta¿ rozpoczynamy od wlutowania 3 zworek (oznaczonych J) a nastêpnie elementów najni¿szych: rezystorów,
kondensatorów, elementów pó³przewodnikowych. Kondensator C12 montujemy w pozycji „le¿¹cej” i przyklejamy do
p³ytki kropl¹ kleju silikonowego. Potencjometr P1 przykrêcamy do p³ytki tak aby jego oœka wychodzi³a od strony œcie¿ek i
³¹czymy go z p³ytk¹ za pomoc¹ odciêtych koñcówek rezystorów. Diodê LED równie¿ lutujemy od strony œcie¿ek, na takiej
wysokoœci aby lekko wystawa³a za obudowê. Na razie nie wk³adamy uk³adów scalonych w podstawki.
Po sprawdzeniu poprawnoœci monta¿u w podstawkê wk³adamy uk³ad US7 (ICL7660). Pod³¹czamy zasilanie 9V.
Sprawdzamy napiêcie zasilania wzmacniaczy operacyjnych, które powinno wynosiæ +5 i 5V, mierzone wzglêdem masy.
W nastêpnej kolejnoœci wk³adamy w podstawki pozosta³e uk³ady scalone, pod³¹czamy cewkê i g³oœnik. Ponownie
pod³¹czamy zasilanie, kontroluj¹c pobór pr¹du. W zale¿noœci od wykonanej cewki nie powinien on przekroczyæ 70mA.
Prawid³owa praca procesora sygnalizowana jest krótkimi b³yskami diody LED. Regulacja uk³adu polega na takim
ustawieniu potencjometru monta¿owego VR1 aby na wyjœciu uk³adu US2 uzyskaæ 0V.W czasie regulacji w pobli¿u cewki
nie mog¹ znajdowaæ siê przedmioty metalowe, w³¹czone monitory lub telewizor. Nastêpnie powoli obracamy oœk¹
potencjometru P1 do momentu pojawienia siê w g³oœniku pojedynczych „stukniêæ”. Oznacza to maksymaln¹ czu³oœæ
wykrywacza. Zbli¿aj¹c do cewki przedmiot metalowy czêstotliwoœæ stuków powinna wzrastaæ, a¿ do przejœcia w ton
ci¹g³y.
Do zasilania wykrywacza nale¿y stosowaæ 6 akumulatorków 1,5V, które mieszcz¹ siê w dolnej czêœci obudowy. We
w³asnym zakresie nale¿y zamontowaæ dowolny wy³¹cznik zasilania. Mo¿na równie¿ zamontowaæ gniazdko s³u¿¹ce do
³adowania akumulatorków. G³oœnik mocujemy w obudowie po wywierceniu kilku otworów.Parametry cewki nie s¹
krytyczne. Wszystkie próby przeprowadzane by³y z cewk¹ o œrednicy 25cm, posiadaj¹cej 20 zwojów drutu 0,7mm.
Cewka powinna byæ zalana np. ¿ywic¹ epoksydow¹, co uniemo¿liwia przemieszczanie siê zwojów podczas poszukiwañ
i chroni cewkê przed wilgoci¹. Przewód ³¹cz¹cy cewkê z wykrywaczem powinien byæ ekranowany o d³ugoœci ok.1,5m.
Nale¿y zabezpieczyæ go przed wyrwaniem.
Z cewk¹ o takiej œrednicy urz¹dzenie wykrywa³o puszkê metalow¹ z odleg³oœci 1,6metra, a monetê 5gr. Z odleg³oœci
10cm. Stosuj¹c cewki o mniejszych œrednicach ogranicza siê zasiêg wykrywacza a zwiêksza jego czu³oœæ na ma³e
przedmioty. Najlepszym rozwi¹zaniem jest zastosowanie wymiennych cewek o ró¿nych œrednicach.
Przy budowie cewki i mocowaniu do niej wspornika nie nale¿y stosowaæ elementów metalowych.

8

4

R

4

CV

olt

5

VCC

8

GND

1

1

8

7

4

GND

3

Rysunek p³ytki

Schemat ideowy