Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

35

5.

KARTOWANIE HYDROGEOLOGICZNE

5.1

METODYKA

Podstawowe

informacje

wykorzystane

do

analizy

warunków

hydrogeologicznych osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego

pochodziły z opracowań archiwalnych oraz z Banku Hydro 2000, który jest obecnie

najważniejszym i najobszerniejszym zbiorem danych hydrogeologicznych w Polsce.

W bazie tej gromadzone i aktualizowane są dane o odwiertach, ujęciach i źródłach

zwykłych wód podziemnych oraz wód mineralnych i termalnych z obszaru Polski. Bank

Hydro zawiera informacje o lokalizacji obiektu hydrogeologicznego, pomiarowe

i

obliczeniowe

dane

hydrogeologiczne,

podstawowe

dane

wiertnicze

i litostratygraficzne oraz dane fizyko-chemiczne próbek wód podziemnych (Intergraph,

1999).

Informacje

te

stały

się

podstawą

przeprowadzenia

kartowania

hydrogeologicznego,

a

w

następstwie

określenia

regionalnych

warunków

hydrogeologicznych formacji trzeciorzędu oraz interakcji z piętrami podścielającymi

i wyżej ległymi.

Na podstawie analizy prac archiwalnych zgromadzono informacje na temat 787

wierconych obiektów hydrogeologicznych, które powinny znajdować się na terenie

objętym badaniami. Obiekty te wraz z uwzględnieniem wieku eksploatowanych

formacji zestawiono na podkładzie topograficznym (zał. 1). 48% z tej populacji

stanowiły obiekty ujmujące wody z piętra czwartorzędowego. Nieco mniej bo 44%

stanowiły obiekty ujmujące wody piętra trzeciorzędowego. Najmniej informacji

uzyskano na temat wód z kompleksu paleozoiczno-prekambryjskiego. Na obszarze

badań studnie ujmujące te wody stanowią 5% populacji i zlokalizowane są

nierównomiernie, głównie na SE obszaru badań w obrębie kry sowiogórskiej. Według

danych archiwalnych większość zestawionych wierceń stanowią otwory czynne (73%),

użytkowane jako studnie eksploatacyjne (zał. 1).

Po analizie materiałów i opracowań archiwalnych oraz lustracji banków danych

o otworach wybrano około 200 wierceń do dalszych studiów i badań terenowych.

Wytypowane otwory stanowiły w miarę regularną siatkę obserwacyjną pokrywającą

równomiernie całość obszaru badań. Grupę tych otworów poddano dalszej

inwentaryzacji w terenie.

Szczegółowe prace kartowania hydrogeologicznego przeprowadzono w terminie

10.2003 do 08.2004 i obejmowały one:

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

36

1. Wyznaczanie dokładnej lokalizacji położenia studni. Pomiary wykonywane

były przy użyciu globalnego systemu pozycjonowania GPS. W chwili obecnej jest to

najlepszy, najtańszy i najdokładniejszy system dostępny dla cywilnych użytkowników.

Deklarowana dokładność pomiaru pozycji, prostym odbiornikiem GPS wynosi 10

metrów. W praktyce przy wykorzystaniu europejskiego naziemnego różnicowego

układu wspomagającego EGNOS dokładność pomiaru wzrasta do 3-5 metrów

(Narkiewicz,

2003).

Wykorzystanie

nawigacyjnego

potencjału

odbiorników

umożliwiło:

a)

zlokalizowanie studni w ogólnoświatowym układzie odniesienia WGS 84

(który, przy pomocy odpowiednich programów (np. GeoCalc, MapInfo,

GeoMedia itp.) pozwala w prosty sposób przeliczać współrzędne

geograficzne do lokalnych układów (w tym obowiązującego obecnie

w Polsce układu 92 i wprowadzanego układu 2000),

b)

odnajdywanie studni przez osoby zainteresowane danym obiektem

hydrogeologicznym na podstawie współrzędnych geograficznych,

c)

wykonanie pomiarów w obowiązującym obecnie standardzie światowym,

kompatybilnym z tworzonym przez państwa Unii Europejskiej systemem

nawigacji Galileo, a także rosyjskim systemem GLONASS.

Wykonane przy użyciu systemu GPS pomiary lokalizacji nie muszą być w przyszłości

weryfikowane, o co postulowali Doktór i in. (1997) w przypadku istniejących baz

danych HYDRO czy MIDAS.

2. Wizualną ocenę stanu technicznego otworu oraz stanu sanitarnego wokół

otworu. Oceny te przeprowadzono zgodnie z propozycją zawartą w publikacji Kryza J.,

Kryza H. (2001).

3. Pomiar położenia zwierciadła wody w otworze (przy pomocy gwizdka

hydrogeologicznego).

4. Wykonywanie oznaczeń fizyko-chemicznych wód we wszystkich punktach

badawczych, podlegających weryfikacji lokalizacji w terenie. Wykonano terenowe

oznaczenia: temperatury, odczynu pH i przewodnictwa elektrycznego właściwego

(metodyka patrz rozdział 7).

5. Pobór próbek wody w celu wykonania laboratoryjnej analizy składu

chemicznego wód podziemnych. Metodykę poboru, opróbowane punkty i zakres

wykonanych analiz omówiono w rozdziale 7 niniejszej rozprawy.

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

37

5.2

WYNIKI KARTOWANIA

Jak wykazały prace kartowania hydrogeologicznego oraz wywiadów w urzędach

administracji terenowej i u właścicieli, bądź użytkowników obiektów, znaczna ilość

studni uległa redukcji. Studnie, które pozostały w większości są nieeksploatowane

i stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska wodnego. Stan techniczny

porzuconych studni oceniony na podstawie zewnętrznego oglądu jest dobry. Jednak

studnie te znajdują się często na środku pól uprawnych lub łąk i nie posiadają żadnej

naziemnej obudowy zabezpieczającej, ani stref ochrony bezpośredniej. Źle

oznakowane, nisko wystające ponad powierzchnię terenu rury okładzionowe stanowią

zagrożenie dla maszyn rolniczych i dlatego też są niszczone przez rolników.

Karygodnym jest fakt, że w wielu ośrodkach powiatowych jednostek

administracji rządowej nie ma działów odpowiedzialnych za nadzór nad drogimi

otworami wierconymi. W urzędach brak jest informacji na temat istniejących obiektów,

ich stanów technicznych, poboru wody czy też obecnych właścicieli. Urzędy te we

wszystkich sprawach dotyczących „gospodarki wodnej” odsyłają zainteresowanych do

gminnych zakładów gospodarki komunalnej, które owszem posiadają informacje, ale

tylko na temat studni eksploatowanych przez wodociągi.

Jednym z kluczowych elementów prac terenowych były pomiary zwierciadła

wody. Jednak często pomiar zalegania zwierciadła wody w otworach w praktyce był

niemożliwy. Elementem, który utrudniał, bądź wręcz uniemożliwiał prowadzenie

obserwacji terenowych było zamknięcie otworów hydrogeologicznych. Zarzucone

studnie podlegające korozji nie pozwalały na przeprowadzenie.

Pomiary zwierciadła wody wykonano w miarę możliwości w studniach

eksploatowanych przez wodociągi lub bazowano na aktualnych danych pomiarowych

wykonanych przez pracowników ujęć.

Wyniki prac kartowania hydrogeologicznego wierceń poddanych szczegółowej

weryfikacji zestawiono w załączniku 3. Symbole poszczególnych obiektów

odpowiadają numeracji na załączniku 1.

5.3

ZAGODPODAROWANIE STUDNI

Jednym z celów rozprawy doktorskiej było rozpoznanie gospodarki wodami

podziemnymi i opis zmian zapotrzebowania na wodę na komunalnych ujęciach

wiejskich i miejskich. Rozpoznanie to przeprowadzono na obszarze 18 gmin, z których

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

38

większość bazuje w 100% na ujęciach wód podziemnych, za wyjątkiem gmin

Dobromierz i Świebodzice bazujących na ujęciu wód powierzchniowych.

Jak wykazało kartowanie hydrogeologiczne prowadzone na przełomie 2003

i 2004 roku studnie eksploatowane przez ujęcia wód podziemnych są jedynymi

studniami wierconymi eksploatującymi wody w sposób ciągły.

Poza ujęciami komunalnymi wody podziemne często są eksploatowane przez prywatne

osoby, płytkimi kopanymi studniami gospodarskimi, lub sporadycznie (sezonowo)

poprzez studnie przejęte przez prywatne zakłady po Państwowych Gospodarstwach

Rolnych. Niestety ilość pobieranej wody z prywatnych studni nie jest kontrolowana,

a podane (niewielkie) wartości są tylko szacunkowe i nie do końca wiarygodne.

Ujęcia

wód

podziemnych

wraz

z

podstawowymi

informacjami

charakteryzującymi ujęcie zostały zestawione na podkładzie topograficznym w zał. 1

niniejszego opracowania oraz w tab. 4.

W ostatnich latach obserwuje się istotne obniżenie poboru wód

powierzchniowych i podziemnych zarówno na terenie Dolnego Śląska jak i całego kraju

(Bażyński, 1996; Hotloś, Mielcarzewicz, 2000). Jak wynika z danych Głównego

Urzędu Statystycznego np. Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej (1998) pobór

wód podziemnych "nie przekraczał 30% z tendencją malejącą". Podobne tendencje

widoczne są w przypadku ilości eksploatowanej wody na obszarze badań (Buczyński,

Staśko, 2004).

Przyczyny tego stanu mają wiele uwarunkowań. Główne z nich to zmiany

makro-ekonomiczne, upadek lub redukcja aktywności wielu przedsiębiorstw, głównie

państwowych. Ważne jest również wprowadzenie rynkowych stawek cenowych za

rzeczywistą ilość pobieranych wód przez konsumentów. To z kolei spowodowało

znaczną oszczędność zużycia wód (Paczyński, Płochniewski, 1999; Hotloś,

Mielcarzewicz, 2000;). Niewątpliwie również oświata i edukacja ekologiczna oraz

postęp technologiczny w efekcie powodują znaczne redukcje kosztów i eksploatacji

wód, w tym podziemnych (Buczyński, Staśko, 2004).

W obszarze tym dla 63 ujęć wód podziemnych zatwierdzono (łącznie dla

wszystkich pięter) maksymalne zasoby eksploatacyjne dla 157 studni w ilości

106.606,85 m

3

/d, czyli średnio 4.441,9 m

3

/h. Jedna studnia dostarcza przeciętnie 28,3

m

3

/h. Najpowszechniej w zlewni Bystrzycy eksploatowane są utwory trzeciorzędu

i czwartorzędu. Najwyższe zatwierdzone zasoby charakteryzują studnie eksploatujące

wody piętra trzeciorzędowego. Ich zasoby wynoszą 71.835,95 m

3

/d co daje 67,4%

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

39

całkowitych zasobów wody. Dla piętra czwartorzędowego zatwierdzone zostały zasoby

w ilości 28.476,2 m

3

/d (26,7%).

Tab. 4. Ujęcia wód podziemnych na terenie badań wraz z ich krótką charakterystyką

(wg danych z roku 2002).

Symbol

uj

ę

cia

Miejscowo

ść

Wiek w-wy

uj

ę

tej

Liczba

studni na

uj

ę

ciu

Pozwolenie

na pobór wód

warto

ść

max.

[m

3

/d]

%

wykorzystania

pozwolenia

wodnoprawnego

Pobór

wody [m

3

/d]

7

Kokorzyce

Q

2

576

19,26

110,96

8

Brzezina

Q

2

480

37,10

178,08

9

Wrocław -

Le

ś

nica

Tr

b.d

b.d

b.d

ok. 7000

10

K

ę

błowice

Tr

2

144

45,34

65,29

13

Lutomia Dolna

Tr

1

240

51,48

123,56

14

Komorów

Tr

2

150

51,69

77,53

15

Makowice

Q

1

240

44,63

107,12

16

Miłochów

Tr

2

400

67,95

271,78

17

Pszenno

Tr

6

15144

37,60

5694

18

Ś

widnica

Tr

6

16800

41,73

7011

19

Stró

ż

a

Tr

1

144

65,13

93,78

20

Mietków

Q

1

214

64,67

138,39

21

Proszkowice

Q

2

369

19,15

70,67

22

Borzygniew

Q

1

720

12,35

88,95

23

Strzelce

Tr

4

2400

36,64

879,45

24

Mi

ę

kinia

Tr

3

1644

29,03

477,26

25

Lutynia

Q

2

1440

17,54

252,60

26

Ź

ródła

Q

2

240

48,86

117,26

27

Mrozów

Tr

4

301

36,50

109,86

28

Wilków

Ś

redzki

Tr

2

2496

3,60

89,8

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

40

Symbol

uj

ę

cia

Miejscowo

ść

Wiek w-wy

uj

ę

tej

Liczba

studni na

uj

ę

ciu

Pozwolenie

na pobór wód

warto

ść

max.

[m

3

/d]

%

wykorzystania

pozwolenia

wodnoprawnego

Pobór

wody [m

3

/d]

29

Bogdanów

Tr

2

1512

8,84

133,58

30

Ramułtowice

Tr

2

864

10,33

89,27

31

Pa

ź

dziorno

Tr

2

720

4,00

28,79

32

Budziszów

Tr

1

878,4

2,75

24,19

33

Mieczków

Q

3

264

23,25

61,37

34

Piotrowice

Q

2

1377,6

9,60

132,22

35

Kostomloty

Q

3

b.d

b.d

b.d

38

Bogdaszowice

Q

1

158

67,62

106,83

39

Smolec

Q

2

520

67,33

350,12

40

Mokronos

Tr

2

221

45,23

99,95

41

G

ą

dów

Tr

2

324

33,65

109,03

42

Sadków

Tr

2

263

59,74

157,13

43

Gniechowice

Tr

2

504

42,20

212,67

44

Kilianów

Q

1

66,8

34,50

23,04

45

K

ą

ty

Wrocławskie

Tr

5

2850

34,58

985,60

46

Jaworzyna

Ś

l

ą

ska

Tr

3

2880

57,12

1644,93

47

Sulistrowiczki

Pl-Pr

7

420,7

26,05

109,59

48

Ś

wi

ą

tniki

Q-Tr

3

5200

29,50

1534,24

49

Tyniec Mały

Tr

3

1166

123,50

1440

50

Biskupice
Podgórne

Tr

5

3200

90,00

2880

51

Kobierzyce

Tr

3

1452

99,17

1440

52

Cieszyce

Tr

2

1100

109,09

1200

53

Tyniec

N/

Ś

l

ężą

Tr

2

624

134,62

840

54

Ksi

ę

gnice

Tr

3

1483

85,77

1272

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

41

Symbol

uj

ę

cia

Miejscowo

ść

Wiek w-wy

uj

ę

tej

Liczba

studni na

uj

ę

ciu

Pozwolenie

na pobór wód

warto

ść

max.

[m

3

/d]

%

wykorzystania

pozwolenia

wodnoprawnego

Pobór

wody [m

3

/d]

55

Krzy

ż

owice

Tr

2

1007,55

188,18

1896

56

Olszany

Tr

7

6000

59,79

3587,53

57

Ź

elazów

Q

2

390

79,75

311,03

58

Rusko

Tr

2

700

55,47

388,32

59

Tomkowice

Tr

2

144

28,83

41,51

61

Pieszyce

ul. Zamkowa

Pl-Pr

1

432

0,06

0,27

62

Kamionki

Pl-Pr

1

870

24,81

215,89

63

Bielawa

Kamieniczki

Q

6

1200

24,25

290,95

64

Dzier

ż

oniów

ul,Kili

ń

skiego

Pl-Pr

1

125

23,89

29,86

65

Wierzbna

Tr

4

4080

35,69

1456,16

66

Dzier

ż

oniów

ul. Cicha

Q

3

3384

1,15

38,90

67

Uciechów

Nowy

Q

3

2686,8

29,66

796,98

68

Tuszyn

Q

2

1187

30,40

360,82

69

Uciechów

Stary

Q

4

1800

14,55

261,92

70

Kiełczyn

Q

3

3793

16,74

635,07

71

Borowica

Q

3

1685

19,28

324,93

72

Bielawa,

Jodłownik

Pl-Pr

2

1884

28,14

530,14

73

Piława Górna
ul. Chrobrego

Pl-Pr

1

1608

66,35

1066,85

74

Piława Górna

ul, Okrzei

Pl-Pr

1

1080

3,98

43,01

75

Dzier

ż

oniów

ul. Staszica

Q

1

360

0,08

0,27

W najmniejszej części wykorzystywane są zbiorniki wód podziemnych

w skałach paleozoicznych i prekambryjskich na które przypada tylko 6294,7 m

3

/d czyli,

5,9% zatwierdzonych zasobów (tab. 5). W całej zlewni w roku 2002 eksploatowano

niecałe 40% zatwierdzonych zasobów wodnych (41574,15 m

3

/d).

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

42

Tab. 5. Wielkość zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych w zlewni Bystrzycy i ich pobór

(wg danych z roku 2002).

(* - brak danych z SUW Kostomłoty i SUW Leśnica).

Wiek uj

ę

tej

warstwy

Liczba studni

na uj

ę

ciu

Zasoby zatwierdzone w

pozwoleniu wodno-prawnym

Qmax [m

3

/d]

Aktualny pobór wody [m

3

/d]

Q*

53

28476,2 (26,7%)

4535,79 (15,9%)

Tr*

91

71835,95 (67,4%)

35072,61 (48,8%)

Pl-Pr

13

6294,7 (5,9%)

1965,75 (31,2%)

Suma

157

106606,85 (100%)

41574,15 (39,9%)

Relacje te, są podobne do proporcji zestawionych dla całego obszaru bloku

przedsudeckiego, gdzie na utwory trzeciorzędowe przypada 51,98% zasobów wód

podziemnych, w formacji czwartorzędu - 45,75% a na skały paleozoiczno-

prekambryjskie przypada 2,27% (Kryza, 1995). Średnia wydajność otworu

studziennego ujmującego osady trzeciorzędu wynosi 32,9 m

3

/h i jest o 10 m

3

/h wyższa

od średniej wydajności studni zlokalizowanych w osadach czwartorzędowych

(Q

ś

r

= 22,38 m

3

/h) i o 12 m

3

/h większa od średniej wydajności studni w seriach

paleozoiczno-prekambryjskich (Q

ś

r

= 20,17 m

3

/h). Najwyższe wydajności studni

stwierdza się w obrębie rowu tektonicznego Roztoki–Mokrzeszowa. Studnie ujmujące

trzeciorzędową formację pozwalają na eksploatację wód z wydajnością nierzadko

przekraczającą 100 m

3

/h. W obrębie tej jednostki zbudowane są najbardziej zasobne

ujęcia wód. Maksymalne zasoby eksploatacyjne wód na ujęciu w Świdnicy wynoszą

ponad 7000 m

3

/d, w miejscowości Pszenno - 5694 m

3

/d i w Olszanach 3587 m

3

/d przy

ś

rednich wartościach na ujęcie wynoszących 695 m

3

/d (ryc. 9).

Analiza zmian czasowych dokonana na podstawie obserwacji prowadzonych na

wybranych stacjach uzdatniania wody, wskazuje że pomimo prac wodociągowych

i wzrostu liczby odbiorców, obserwuje się od roku 1992, a w szczególności od 1998

spadek zapotrzebowania na pobór wód podziemnych (ryc. 10).

Szczególnie wyraźna tendencja widoczna jest na przykładzie ujęcia Wierzbna,

gdzie obserwuje się prawie 50 % redukcje poboru w ostatniej dekadzie. Wynika to

głównie z wprowadzonych mechanizmów oszczędnościowych.

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

43

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

0

50

100

150

200

Wykorzystanie [%]

p

o

b

ó

r

w

o

d

y

[

m

3

/d

]

uj

ę

cia Q

uj

ę

cia Tr

uj

ę

cia Pl-Pr

Krzy

ż

owice

Cieszyce

Tyniec Mały

Tyniec n/

Ś

l

ężą

Kobierzyce

Ś

widnica

Pszenno

Olszany

Biskupice Podgórne

Ryc. 9. Pobór wód podziemnych i procent ich wykorzystania w zlewni Bystrzycy (na rok 2002).

0

500 000

1 000 000

1 500 000

2 000 000

2 500 000

3 000 000

1

9

9

2

1

9

9

3

1

9

9

4

1

9

9

5

1

9

9

6

1

9

9

7

1

9

9

8

1

9

9

9

2

0

0

0

2

0

0

1

2

0

0

2

2

0

0

3

Po

b

ó

r

w

o

d

y

[

m

3

]

Wierzbna

Olszany

Bokserska

Pszenno

Ryc. 10. Pobór wody na wybranych ujęciach w m

3

/rok.

Jedynie na ujęciach wód położonych w pobliżu dużych miast (Wrocław,

Ś

widnica), można zaobserwować w ostatnich latach niewielki (ok. 10%) wzrost

zapotrzebowania na ten surowiec. Wynika to głownie z lokalizacji tam nowych

zakładów i centrów usługowych, oraz rozbudowy podmiejskich osiedli.

Ponadto zapotrzebowanie na wodę na podmiejskich ujęciach wykazuje wahania

sezonowe. Największe pobory wody stwierdza się w okresie wiosenno-letnim od maja

do września (ryc. 11). Tendencje ta ma ścisły związek ze wzrostem temperatury

powietrza i wzrostem potrzeb oraz aktywnością niektórych sektorów gospodarki jak

rolnictwo, budownictwo itp. Niewątpliwie również może na to wpływać migracją

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

44

ludności z dużych miast na ich peryferia i z wykorzystaniem np. przydomowych

ogrodów, basenów itp. W okresie tym następuje jednocześnie wolne obniżanie

zwierciadła wód podziemnych.

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

10 000

11 000

12 000

s

ty

c

z

e

ń

lu

ty

m

a

rz

e

c

k

w

ie

c

ie

ń

m

a

j

c

z

e

rw

ie

c

lip

ie

c

s

ie

rp

ie

ń

w

rz

e

s

ie

ń

p

a

ź

d

z

ie

rn

ik

lis

to

p

a

d

g

ru

d

z

ie

ń

P

o

b

ó

r

w

o

d

y

[

m

3

]

2001

2002

2003

Ryc. 11. Typowy roczny pobór wody na przykładzie ujęcia Miłochów

(lata 2001-2003) w m

3

/miesiąc (studnie 16 – zał. 1).

Nieco inaczej wygląda sytuacja na ujęciach zaopatrujących w wodę średnie

i duże miasta (Świdnica ul. Bokserska – ryc. 12, Pszenno – ryc. 13, Olszany – ryc. 14).

Na wykresach obrazujących ilość eksploatowanej wody nie widać wyraźnych trendów

związanych ze zróżnicowaniem sezonowym poboru wód. Widoczne są jednak wahania

w ilości sprzedawanych wód w poszczególnych latach, wynoszące od 20 do 30%.

W roku 2003 obserwuje się spadek produkcji wody na ujęciu Bokserska i średnie

wielkości produkcji na ujęciu Pszenno.

Dostarczana ilość wody zaspokaja w chwili obecnej potrzeby mieszkańców

i przemysłu. Ograniczone zasoby wodne na badanym obszarze występują jedynie

w prężnie rozwijającej się gminie Kobierzyce (ryc. 9). Najprawdopodobniej obliczone

zasoby wodne dla poszczególnych ujęć w tej gminie są wyższe, gdyż zwiększona

eksploatacja nie powoduje zmian jakości ani nie wywołuje drastycznych spadków

zwierciadła wody. Gwałtowny rozwój przemysłu, przy braku inwestycji na gospodarkę

wodną może spowodować, że rozdział zasobów wodnych i wydawanie pozwoleń

wodno–prawnych w tym rejonie będzie wymagało szczególnej staranności.

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

45

120 000

140 000

160 000

180 000

200 000

220 000

240 000

s

ty

c

z

e

ń

lu

ty

m

a

rz

e

c

k

w

ie

c

ie

ń

m

a

j

c

z

e

rw

ie

c

lip

ie

c

s

ie

rp

ie

ń

w

rz

e

s

ie

ń

p

a

ź

d

z

ie

rn

ik

lis

to

p

a

d

g

ru

d

z

ie

ń

P

o

b

ó

r

w

o

d

y

[

m

3

]

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Ryc. 12. Pobór wody dla miasta Świdnica (ujęcie Bokserska , lata 1998-2003) w m

3

/miesiąc

(studnie 18 – zał. 1).

140 000

160 000

180 000

200 000

220 000

240 000

260 000

s

ty

c

z

e

ń

lu

ty

m

a

rz

e

c

k

w

ie

c

ie

ń

m

a

j

c

z

e

rw

ie

c

lip

ie

c

s

ie

rp

ie

ń

w

rz

e

s

ie

ń

p

a

ź

d

z

ie

rn

ik

lis

to

p

a

d

g

ru

d

z

ie

ń

P

o

b

ó

r

w

o

d

y

[

m

3

]

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Ryc. 13. Pobór wody dla miasta Świdnica (ujęcie Pszenno, lata 1998-2003) w m

3

/miesiąc

(studnie 17 – zał. 1).

Dokonana inwentaryzacja 63 ujęć wód (157 studni, 52 stacje uzdatniania wody)

wykazała duże zróżnicowanie w stanie i zaawansowaniu technicznym poszczególnych

stacji. Obok nowoczesnych, dużych i dobrze zabezpieczonych stacji uzdatniania wody

spotyka się wiejskie stacje uzdatniania bazujące na 1 lub 2 studniach położonych na po

PGR-owskich terenach, w obrębie których prowadzona jest intensywna hodowla bydła.

Warunki hydrogeologiczne osadowych formacji trzeciorzędu bloku przedsudeckiego...

46

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

s

ty

c

z

e

ń

lu

ty

m

a

rz

e

c

k

w

ie

c

ie

ń

m

a

j

c

z

e

rw

ie

c

lip

ie

c

s

ie

rp

ie

ń

w

rz

e

s

ie

ń

p

a

ź

d

z

ie

rn

ik

lis

to

p

a

d

g

ru

d

z

ie

ń

P

o

b

ó

r

w

o

d

y

[

m

3

]

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Ryc. 14. Pobór wody dla miasta Strzegom (ujęcie Olszany, lata 1998-2003) w m

3

/miesiąc

(studnie 56 – zał. 1).

Podobnie jak w całym kraju można zaobserwować na terenie badań stopniową

modernizację i zamykanie małych, starych stacji na rzecz rozbudowy dużych stacji

w najbardziej perspektywicznych terenach. Centralizacja ta doprowadza do

zmniejszenia kosztów utrzymania stacji na terenie gminy. Ponadto duże stacje są lepiej

zabezpieczone przed uszkodzeniem i innymi niekorzystnymi wpływami. Łączenie

sąsiadujących ze sobą ujęć w jedną sieć wodociągową pozwala w sposób bardziej

racjonalny zarządzać i gospodarować zasobami wodnymi. Sytuacja taka miała miejsce

w Świdnicy gdzie, w 2002 po połączeniu sieci postanowiono zwiększyć udział

w poborze wody zmodernizowanej stacji w Pszennie kosztem starego ujęcia na ulicy

Bokserskiej. Ponadto połączenie różnych stacji jedną zmodernizowaną siecią

wodociągową zmniejsza ryzyko awaryjności, przerw w dostawach wody i powoduje, że

straty na drodze transportu spadają do kilkunastu procent. Sytuacja taka może jednak

mieć niekorzystny wpływ na stan i jakość zasobów. Skoncentrowana i wysoka

eksploatacja w obszarach o niskiej odnawialności może doprowadzić do niekorzystnych

zmian jakości.