1
PODSTAWY PRAWA
Kolokwium na ostatnim wykładzie
Ocena koocowa = 0,6 kolokwium + 0,4 dwiczenia
Konsultacje 213/9 obok dziekanatu piątek 14:00-15:30
Literatura:
Wstęp do nauk prawnych lub Podstawy prawa – podręcznik NIE DLA PRAWNIKÓW (może byd
dla ekonomistów)
- Jolanta Jabłooska-Booca Wstęp do nauk prawnych Poznao 1994
21.10.2013r
Prawo:
Znaczenie przedmiotowe : to zbiór norm generalnych i abstrakcyjnych (generalne
odnosi się do nieograniczonej liczby adresatów; abstrakcyjne to zachowanie
powtarza się wielokrotnie) ustanowionych albo uznanych (uznane istniało wcześniej
np. zasady obyczajowe) w odpowiedniej formie przez kompetentne ograny
paostwowe (każdy organ musi mied podstawę w prawie), których przestrzeganie i
realizowanie zabezpieczone jest zorganizowanym przymusem paostwowym
Prawo wewnętrzne (krajowe)
Prawo międzynarodowe
(międzypaostwowe)
Podmiot (ma prawa i obowiązki)
1) osoba fizyczna (od urodzenia do śmierci;
może byd poczęty, ale pod warunkiem, że
urodzi się żywy)
2) osoby prawne (forma zorganizowanej
działalności człowieka dysponująca
wyodrębnionym majątkiem, działająca aby
osiągnąd cel gospodarczego np. spółka
akcyjna, spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, spółdzielnia,
stowarzyszenie, gmina, parafia, szkoła
wyższa; osoba prawna może byd podmiotem
tych samych praw co osoba fizyczna
*różnice: sposób zawierania umów; osoby
prawne nie mogą byd podmiotem praw
opiekuoczych i rodzinnych; powstanie osoby
prawnej w momencie wpisu do rejestru, a
koniec w momencie wykreślenia z rejestru+)
Podmiot
1) paostwa (ludnośd, terytorium, władza
efektywna, zdolnośd do utrzymywania
stosunków międzynarodowych)
2) organizacje międzynarodowe,
międzyrządowe (powstają na podstawie
umowy między paostwami, podmiot wtórny;
dużo więcej niż paostw; ONZ, UE)
* organizacja międzynarodowa pozarządowa
NIE JEST PODMIOTEM (Międzynarodowy
Komitet Czerwonego Krzyża, Intertanko)
2
Źródła
1) ustawa (akt prawa powszechnie
obowiązującego ustanowiony przez
parlament w określonym trybie;
rozporządzenia wydawane przez władzę
wykonawczą)
Źródła
1) umowy międzynarodowe (zgodne
oświadczenie woli co najmniej dwóch
podmiotów prawa zmierzające do
osiągnięcia jakichś skutków prawnych
*powstanie, wygaśnięcie bądź zmiana treści
zobowiązania+; np. odstąpienie terytorium
przez jedno paostwo i przyjęcie go przez
inne)
2) zwyczaje międzynarodowe (jednolita
praktyka powszechnie uznana za prawo; Ci,
którzy je tworzą muszą go przestrzegad; Rada
Bezpieczeostwa może zająd się sporem
międzynarodowym, podejmuje decyzje aby
nie dopuścid do konfliktu zbrojnego, nie
rozstrzyga)
Prawa obowiązujące w prawie krajowym i międzynarodowym
a) prawo bezwzględnie obowiązujące (ius cogens) – obejmuje przepisy prawne, które
każdy podmiot musi bezwzględnie respektowad, nie mając możliwości uchylenie
zastosowania przez własne oświadczenie woli *całe prawo karne+
b) prawo względnie obowiązujące (ius dispositivum) – zastosowanie może byd w
konkretnym przypadku wyłączone przez oświadczenie woli zainteresowanego
podmiotu
*prawo cywilne stosuje się do stosunków majątkowych równorzędnych podmiotów, częśd
przepisów jest bezwzględnie obowiązująca+
Norma – zasada postępowania