Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

1

Przedmiot: Reorganizacja produkcji – Lean Manufacturing

Moduł: 1/2

Analiza i mapowanie

stanu obecnego

Moduł: 1/2

Opracował:
mgr inż. Paweł Wojakowski

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji
Zakład Projektowania Procesów Wytwarzania

P kój 414 b d 5

Pokój: 414, bud. 5
Tel.: [phone]

E-mail:

[e-mail]

Strona WWW zakładu M65:

http://m65.pk.edu.pl

Proces wdrożenia Lean Manufacturing rozpoczyna się od analizy

bieżącej sytuacji w systemie wytwórczym.

Bieżącą sytuację systemu wytwórczego przedstawia się graficznie na

Od czego zacząć ??

mapie stanu obecnego.
Informacje o stanie bieżącym zbiera się podążając faktyczną ścieżką

przepływu materiałów oraz informacji. W naszym przypadku informacje

są zebrane i zestawione w wydanych przez prowadzącego danych do

modułu nr1.
W rzeczywistości mapę stanu rysuje się odręcznie, używając jedynie

ołówka i gumki. Prace rozpoczyna się od szkicu wykonanego

bezpośrednio na hali produkcyjnej Najlepiej posłużyć się kartką

bezpośrednio na hali produkcyjnej. Najlepiej posłużyć się kartką

formatu A3.

Za przykład posłuży przedsiębiorstwo produkcyjne, w którym wytwarza

się narzędzia ogrodnicze.

2

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

2

Zakład zajmuje się produkcją prostych narzędzi ogrodniczych. W

mapowaniu strumienia wartości uwagę skupia się na jednej rodzinie

wyrobów – w tym przypadku na rodzinie łopat. Łopaty wytwarza się w

trzech odmianach, różniących się długością stylu, konstrukcją rękojeści oraz

rozmiarem ostrza jako łopaty typu A B lub C Łopaty wysyłane są do

Przykład zakładu produkującego

narzędzia ogrodnicze

rozmiarem ostrza jako łopaty typu A, B lub C. Łopaty wysyłane są do

klienta, którym jest sieć dystrybucyjna DHO.

Proces produkcyjny łopaty wymaga wytworzenia osobno stylu z drewna

jesionowego, osobno rękojeści stalowej z drewnianą wkładką oraz osobno

ostrza z blachy.

Aby wytworzyć styl łopaty przeprowadza się operacje toczenia na

odpowiednią średnicę, następnie obcinania na określoną długość z

ń ó

obrabianiem końców stylu, dalej szlifowania powierzchni walcowej a na

końcu lakierowania.

Rękojeść wykonuje się w operacjach toczenia wkładki z obrabianiem jej

końców, tłoczenia stalowych obejm wykrojonych wcześniej na prasie,

następnie zgrzewania dwóch obejm ze sobą oraz montażu obejm z wkładką.

3

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Ostrze łopaty najpierw zostaje wykrojone z blachy, następnie tłoczy się

je na gorąco z hartowaniem i odpuszczaniem, na końcu pokrywa się

warstwą antykorozyjną.

Te trzy składniki łopaty podlegają dalej montażowi w dwóch etapach.

N j i

t j

i k j ść d t l d

i j

ji

t j i

Przykład zakładu produkującego

narzędzia ogrodnicze

Zmiana produkcji z łopaty typu A na B, B na C lub A na C i na odwrót

wymaga 1-godzinnego przezbrojenia automatu obcinającego styl, 1-

godzinnego przezbrojenia automatu toczącego i obrabiającego końce

wkładki rękojeści, 30-minutowego przezbrojenia pras tłoczących blachę pod

ostrze i obejmy rękojeści oraz 45-minutowego przezbrojenia prasy

wykrawającej blachę na ostrze i obejmy.

Najpierw montuje się rękojeść do stylu, w drugiej operacji montuje się

ostrze narzędzia.

Zwoje blachy są dostarczane ciężarówką raz w tygodniu przez HiTS w

czwartki, natomiast jesionowe belki dostarcza Tartak Łącko Sp. z o. o.

dwa razy w tygodniu we wtorki i piątki.

4

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

3

Klient zamawia 25500 sztuk miesięcznie, w tym:

• łopaty typu A – 11200,
• łopaty typu B – 7900,
• łopaty typu C – 6400.

Zakład klienta pracuje na dwie zmiany.

Przykład zakładu produkującego

narzędzia ogrodnicze

Zakład klienta pracuje na dwie zmiany.

Łopaty są pakowane w pojemniki zwrotne, mieszczące po 10 sztuk,

pojemniki umieszczane są na paletach również po 10 sztuk. Zamówienia są

wielokrotnością pojemnika.

Wysyłka do klienta realizowana jest raz dziennie ciężarówką.

Zakład pracuje 20 dni w miesiącu.

Praca w systemie dwuzmianowym na wszystkich wydziałach.

Zmiana 8-godzinna z nadgodzinami, jeśli to konieczne.

Zmiana 8 godzinna z nadgodzinami, jeśli to konieczne.

W czasie każdej zmiany dwie 15-minutowe przerwy. Wszystkie prace są

zawieszane na czas przerw.

W czasie zmiany występuje 15-minutowy postój na wypełnienie raportów (5

minut) i posprzątanie stanowisk pracy (10 minut).

5

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Wprowadza otrzymywane z 60-dniowym wyprzedzeniem prognozy zapotrzebowania klienta do

systemu MRP.

Wysyła z 1-miesięcznym wyprzedzeniem prognozy o zapotrzebowaniu do dostawców blachy

(HiTS) oraz jesionowych belek (Tartak Łącko Sp. z o. o.) za pomocą systemu MRP.

Zabezpiecza dostawy blachy, wysyłając do HiTS 1-tygodniowe zamówienie faksem, zabezpiecza

dostawy belek komunikując się z Tartak Łącko Sp. z o. o. telefonicznie dzień przed wysyłką.

Ot

j d i

ó i

i

d t

bó

t

h

d

kli

t

Przykład zakładu produkującego

narzędzia ogrodnicze

Otrzymuje codzienne zamówienia na dostawę wyrobów gotowych od klienta.

Generuje 1-tygodniowe zlecenia produkcyjne dla poszczególnych komórek produkcyjnych.

Dostarcza dzienne harmonogramy do stanowisk roboczych.

Procesy wytwórcze (przykład):

Rękojeść

2. Wykrawanie obejmy

Prasa pracująca dla różnych wyrobów w zakładzie produkcyjnym, w tym produkująca

ostrza łopaty.

Czas cyklu: 1,5 sekundy.

Ilość sztuk wykrawanych w jednym cyklu: 4 sztuki

Ilość sztuk wykrawanych w jednym cyklu: 4 sztuki.

Czas przezbrojenia: 45 minut.

Zaobserwowane zapasy międzyoperacyjne:

7 dni w zwojach blachy.

2000 sztuk obejm typu A,

1700 sztuk obejm typu B,

1100 sztuk obejm typu C.

6

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

4

MS Visio 2007 – uruchomienie programu.

Rysowanie mapy

7

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

MS Visio 2007 – ustawienie obszaru roboczego na format A3.

Rysowanie mapy

8

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

5

Pierwszy krok tworzenia mapy stanu obecnego –

przedstawienie wymagań klienta w prawym górnym rogu mapy

stanu.

Rysowanie mapy

9

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

W drugim kroku dorysowuje się podstawowy proces wytwórczy (strumień

wartości) za pomocą ikon procesu. Jeden proces wytwórczy może być

reprezentowany przez wiele ikon procesu.

Ilość wrysowywanych ikon procesów jest uzależniona od ilości magazynów

międzyoperacyjnych występujących w przebiegu procesu

Rysowanie mapy

W przypadku gdy stanowiska robocze wymieniają między sobą wytwarzane

przedmioty przy użyciu jednego systemu transportowego (np. za pomącą

taśmy transportowej), to taki obszar produkcji zostanie zobrazowany za

pomocą jednej ikony.

międzyoperacyjnych występujących w przebiegu procesu.

Proces wytwórczy rozrysowuje się w dolnej połowie mapy stanu z lewej do

prawej strony, zgodnie z sekwencją wychwyconych etapów procesów (ilość

etapów musi się zgadzać z ilością ikon procesu.

p

ę g

ą

p

Strumień wartości może posiadać dopływy, które łączą się z głównym

strumieniem na pewnym etapie. Dla bardzo złożonych wyrobów nie należy

rysować wszystkich istniejących dopływów a raczej skoncentrować się na

kluczowych składowych.

10

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

6

Drugi krok tworzenia mapy stanu obecnego – przedstawienie

etapów podstawowego procesu wytwórczego.

Rysowanie mapy

11

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Trzeci krok – zaznaczenie miejsc gromadzenia

zapasów i ich ilości.

Rysowanie mapy

12

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

7

Czwarty krok – oznaczenie zaopatrzenia w lewym górnym rogu mapy.

Rysowanie mapy

13

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Piąty krok – sposób wysyłki do klienta i zaopatrzenia od dostawców.

Na mapie umieszcza się

informacje jedynie o zakupie

najważniejszych surowców!

Rysowanie mapy

14

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

8

W szóstym kroku dorysowuje się przepływ informacji.

Za wymianę informacji pomiędzy zakładem produkcyjnym a klientem oraz

dostawcami odpowiedzialny jest Dział Sterowania Produkcją.

Dział Sterowania Produkcją jest oznaczany ikoną procesu w centrum górnej części

Rysowanie mapy

mapy stanu. W ikonie tej zamieszcza się informację jaki system komputerowy

wspomaga prace planistyczne. W przykładzie występuje planowanie przy użyciu

systemu klasy MRP.
Wymianę informacji między zakładem a klientem i dostawcami zaznacza się za

pomocą wąskich strzałek skierowanych od strony prawej do lewej (tj. od klienta do

zakładu oraz od zakładu do dostawców).
Ilość strzałek pomiędzy dwoma podmiotami gospodarczymi zależy od ilości kanałów

komunikacji.
Planowanie produkcji za pomocą systemu MRP oznacza, że zestaw zadań dla każdego

Planowanie produkcji za pomocą systemu MRP oznacza, że zestaw zadań dla każdego

etapu procesu wytwórczego na określony czas (w przykładzie jest to dzień) ustalany

jest centralnie w MRP na zasadzie pchania(tłoczenia).
Pchanie pojawia się przy realizacji produkcji na podstawie harmonogramów,

uwzględniających jedynie szacunkowe zapotrzebowanie produkcji.
Poszczególne etapy procesu zachowują się wówczas jak odizolowane wyspy,

produkujące według własnego tempa produkcji.

15

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Szósty krok – dorysowanie Działu Sterowania Produkcją.

Rysowanie mapy

16

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

9

Siódmy krok – przepływ informacji między klientem a zakładem.

Rysowanie mapy

17

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Ósmy krok – przepływ informacji między zakładem a dostawcami.

Rysowanie mapy

18

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

10

Dziewiąty krok – harmonogramowanie produkcji.

Rysowanie mapy

19

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Dziesiąty krok – zaznaczenie przepływu materiałów na zasadzie pchania.

Rysowanie mapy

20

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

11

Jedenasty krok – dodanie ikon danych.

Rysowanie mapy

21

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Na mapie stanu obecnego:

• wykazano wymagania klienta,

• podzielono proces wytwórczy na etapy,

Co zostało osiągnięte do tej pory ??

• zaznaczono miejsca i ilości składowania zapasów

międzyoperacyjnych,

• przedstawiono sposób wysyłki wyrobów do klienta i

zaopatrywania się w surowce od dostawców,

• rozpoznano w jaki sposób informacje przepływają przez

zakład produkcyjny,

• zaprezentowano przepływ materiałów który uwidocznił

• zaprezentowano przepływ materiałów, który uwidocznił,

że mamy do czynienia z systemem pchającym.

22

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

12

Prowadzący wydaje materiały do realizacji dalszej części projektu.

W wydanych materiałach zawarte są niezbędne dane do obliczeń

wskaźników Lean Manufacturing.

Co dalej ??

Mapę stanu obecnego w aktualnej postaci należy uzupełnić o obliczone

wskaźniki w odpowiednich miejscach.

Uzupełnioną o wskaźniki mapę stanu obecnego rozbudowuje się o

ostatni składnik mapy - linię czasu, pozwalającą określić poziom

marnotrawstwa występującego w zakładzie produkcyjnym.

Tak ukształtowana mapa stanu obecnego pozwoli dostrzec strumień

wartości i zidentyfikować potencjalne miejsca wprowadzenia

wartości i zidentyfikować potencjalne miejsca wprowadzenia

usprawnień.

23

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

C/T

– czas cyklu – czas (wyrażony w sekundach, minutach lub godzinach)

jaki upływa między momentami, w których kolejne wytwarzane

przedmioty opuszczają etap procesu.

Wykaz wskaźników opisujących etapy

procesu wytwórczego

Etap procesu wytwórczego

Przykła

dowo:

C/T

Wyrób gotowy

Kierunek przepływu materiałów

Czas cyklu podano w materiałach wydanych w module nr1

dla każdej operacji.

24

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

13

L/T

– czas realizacji – czas (wyrażony w sekundach, minutach lub godzinach) jaki

upływa między chwilą, gdy przedmiot pojawia się na początku etapu procesu, a

chwilą, gdy ten sam przedmiot go opuszcza.

Etap procesu wytwórczego

Przykładowo:

Wykaz wskaźników opisujących etapy

procesu wytwórczego

L/T

Wyrób gotowy

Kierunek przepływu materiałów

Przykładowo:

Czas realizacji może być równy czasowi cyklu. Jeżeli nie (czas realizacji jest różny

j

y

y

y

(

j j

y

od czasu cyklu w przypadku linii z procesem ciągłym lub w przypadku

występowania podajników wielopozycyjnych na stanowiskach roboczych) – należy

go zmierzyć z filmu.

Np. dla etapu procesu: toczenie ostrza łopaty: L/T = 6,25 minuty (10

przedmiotów wygrzewanych w piecu x C/T, 1 tłoczony x C/T, 10 odpuszczanych w

piecu x C/T).

25

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Szt/C/T

– ilość sztuk w czasie cyklu – liczba sztuk przedmiotów przerabianych

jednocześnie w obrębie jednego cyklu (w czasie C/T).

Wykaz wskaźników opisujących etapy

procesu wytwórczego

Sz

t/

C

/T

Przykładowo:

Np. dla etapu procesu: wykrawanie obejmy: Szt/C/T = 4 (odczytane z materiałów

C/O

– czas przezbrojenia – czas potrzebny na przejście z produkcji przedmiotów

jednego typu do produkcji przedmiotów innego typu.

p

p p

y

j y

(

y

rozdanych w module nr1).

Czas przezbrojenia odczytuje się z materiałów wydanych w module nr1.

26

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

14

L

– liczba pracowników – ilość pracowników przewidzianych do obsługi

etapu procesu wytwórczego, niezależnie od ilości potrzebnych maszyn.

A/T

dostępny czas czas w którym dane stanowisko robocze jest

r

– ilość maszyn tego samego typu – liczba maszyn, które realizują ten

sam etap procesu wytwórczego.

Pozostałe wskaźniki

A/T

– dostępny czas – czas, w którym dane stanowisko robocze jest

przeznaczone do wytwarzania analizowanej rodziny wyrobów.

LPA

– liczba wymaganych przezbrojeń – liczba przezbrojeń koniecznych

do wykonania, aby wystąpiła pełna rotacja rodziny wyrobów.

ZM

– liczba zmian – ilość zmian w ciągu doby występujących w danym

etapie procesu wytwórczego.

Przykładowo:

3 zmiana

WIP

WIP

Ilość sztuk produkowanych

Etap1 Etap2 Etap3 Etap4

1 zmiana

2 zmiana

WIP

WIP

na jednej zmianie:
• Etap 1: 1500 sztuk,
• Etap 2: 750 sztuk,
• Etap 3: 500 sztuk,
• Etap 4: 1500 sztuk.

27

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

OEE (overall equipment efficiency)

– wskaźnik efektywności stanowiska

roboczego – wskaźnik mierzący straty z tytułu wystąpienia

niezaplanowanych zdarzeń na stanowisku roboczym. Opiera się na trzech

rodzajach strat:

• stratach na dostępności spowodowanych nieplanowanymi przestojami

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

• stratach na dostępności spowodowanych nieplanowanymi przestojami,
• stratach na wykorzystaniu stanowiska w czasie jego eksploatacji

spowodowanych spadkiem wydajności pracy lub przekroczeniem

zadanego czasu pracy określonego wartością normatywną,
• stratach na jakości spowodowanych wybrakowanymi sztukami

(niespełniającymi wymagań jakościowych i z tego powodu odrzuconych).

Wskaźnik OEE informuje o poziomie strat w czasie eksploatacji

stanowiska roboczego.
Czas eksploatacji stanowiska roboczego jest obliczany jako czas

produkcyjny (np. zmiana robocza) pomniejszony o straty spowodowane

planowanymi przestojami, przy czym planowane przestoje nie wpływają na

wartość wskaźnika OEE pod warunkiem, że są wykonywane w tzw. „czasie

standardowym”.

28

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

15

Straty w dostępnym czasie pracy maszyny:

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Pierwszą grupę strat, niemożliwą do całkowitego wyeliminowania, stanowią

planowane przestoje. Do planowanych przestojów zalicza się:

Efektywna produkcja =

= Czas eksploatacji x OEE

p

p

j

p

y

p

j

ę

• przerwy wypoczynkowe i na potrzeby fizjologiczne,
• przekazywanie zmiany,
• wypełnianie raportów,
• przezbrojenia w zakresie czasu standardowego,
• sprzątanie i konserwacja,
• próby technologiczne, rozruch partii, itp.

29

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Straty na dostępności to grupa strat spowodowanych nieplanowanymi

przestojami, zaistniałymi z powodu:

• awarii wymagających interwencji służb utrzymania ruchu,
• usterek powodujących zatrzymanie pracy maszyny,
• oczekiwania na materiał

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

oczekiwania na materiał,

• nieobecności operatora na stanowisku roboczym,
• oczekiwania na…,
• przedłużających się planowanych przestojów, itp.

Straty na wykorzystaniu to grupa strat powodujących niedotrzymanie

tempa produkcji. Wolniejsza produkcja jest tak samo niekorzystna jak

produkcja przyspieszona. Bezpośredni pomiar czasu trwania strat na

wykorzystaniu jest trudny do osiągnięcia, gdyż do tej grupy strat zalicza

się:

się:

• zwolnioną pracę maszyny z powodu niewłaściwej jakości materiałów,
• niewiedzę lub brak doświadczenia operatora,
• niepełną obsadę,
• wykonywanie zbędnych czynności przez operatora,
• chwilowe usterki maszyny,
• przyspieszoną pracę przeciążającą maszynę lub urządzenie.

30

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

16

Straty na jakości informują o poziomie sztuk wybrakowanych w stosunku

do wszystkich wyprodukowanych sztuk w czasie eksploatacji stanowiska

roboczego. Do tej grupy strat zalicza się:

• wybrakowane przedmioty na danym etapie procesu wytwórczego

stanowiące odpad i wymagające złomowania

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

stanowiące odpad i wymagające złomowania,
• przedmioty wymagające powtórnego przejścia przez etap procesu,
• przedmioty naprawiane na innym stanowisku (tzw. „buble”).

Dla każdej grupy strat oblicza się osobno wskaźniki. Wskaźniki mierzone są

wyłącznie w czasie kiedy maszyna pracuje, czyli wyłącznie w czasie

eksploatacji. Czas eksploatacji otrzymuje się odejmując od dostępnego

czasu planowane przestoje:

D

P

T

A

T

O

/

/

/

−

=

gdzie:

O/T – czas eksploatacji,

P/D – planowane przestoje.

31

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Poszczególne wskaźniki oblicza się następująco:

T

O

D

N

T

O

A

v

/

/

/

−

=

gdzie:

O/T – czas eksploatacji,

N/D – nieplanowane przestoje.

Wskaźnik

dostępności A

v

:

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Opisane wskaźniki strat zawierają się we wskaźniku efektywności

(

)

D

N

T

O

T

C

C

U

P

t

/

/

/

−

⋅

=

gdzie:

C

P

– zdolność produkcyjna,

C/T – czas cyklu.

Wskaźnik

wykorzystania

U

t

:

P

H

P

t

C

S

C

Q

−

=

gdzie:

S

H

– liczba braków (sztuki złe

jakościowo).

Wskaźnik jakości

Q

t

:

stanowiska roboczego OEE (w literaturze również spotkać można określenie

OEE_T jako OEE Techniczne), które oblicza się ze wzoru:

t

t

v

Q

U

A

OEE

⋅

⋅

=

Wynik musi się zawierać w przedziale liczbowym < 0 ; 1 >, przy czym

pożądane jest aby wynosił minimum 0,6.

32

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

17

Zaprezentowany poniżej przykład dotyczy obliczenia wskaźnika OEE dla etapu

procesu – tłoczenie obejmy (proces wytwórczy rękojeści). Dane do obliczeń

zamieszczone są w materiałach do modułu nr2. Do obliczeń wskaźnika OEE przyjęto

1 zmianę. Do obliczeń najlepiej skorzystać z pomocy arkusza kalkulacyjnego, np. MS

Excel 2007.

Etap 1 obliczeń OEE kalkulacja czasu eksploatacji:

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Etap 1 obliczeń OEE – kalkulacja czasu eksploatacji:

Obliczenie czasu eksploatacji

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Dostępny czas

A/T

długość jednej zmiany = 8 [h]

480

[min/zm]

Obliczenie czasu eksploatacji

p

j

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Dostępny czas

A/T

długość jednej zmiany = 8 [h]

480

[min/zm]

Przerwy pracownicze

a

30

[min/zm]

Wypełnianie raportów

b

5

[min/zm]

Sprzątanie

c

10

[min/zm]

33

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie czasu eksploatacji

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Dostępny czas

A/T

długość jednej zmiany = 8 [h]

480

[min/zm]

Przerwy pracownicze

a

30

[min/zm]

Wypełnianie raportów

b

5

[min/zm]

Sprzątanie

c

10

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Sprzątanie

c

10

[min/zm]

Planowane przestoje

P/D

a + b + c

45

[min/zm]

Obliczenie czasu eksploatacji

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Dostępny czas

A/T

długość jednej zmiany = 8 [h]

480

[min/zm]

Przerwy pracownicze

a

30

[min/zm]

Wypełnianie raportów

b

5

[min/zm]

Sprzątanie

c

10

[min/zm]

Planowane przestoje

P/D

a + b + c

45

[min/zm]

C

O/

/

/

3

/

Czas eksploatacji

O/T

A/T - P/D

435

[min/zm]

Dla każdego etapu wartość czasu eksploatacji jest jednakowa. W

rzeczywistości wartość czasu eksploatacji może być różna dla różnych

stanowisk roboczych jeżeli wystąpi konieczność przezbrojenia tego

stanowiska.

34

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

18

Etap 2 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika dostępności:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

35

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Etap 2 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika dostępności:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

36

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

19

Etap 2 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika dostępności:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

37

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Etap 2 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika dostępności:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

Dostępność

A

v

( O/T - N/D) / (O/T)

0,78

38

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

20

Etap 3 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika wykorzystania:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

Dostępność

A

v

( O/T - N/D) / (O/T)

0,78

Zdolność produkcyjna

C

P

1750

[szt/zm]

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

39

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Etap 3 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika wykorzystania:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

Dostępność

A

v

( O/T - N/D) / (O/T)

0,78

Zdolność produkcyjna

C

P

1750

[szt/zm]

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Wykorzystanie

U

t

( C

P

* C/T) / [ 60 * ( O/T - N/D ) ]

0,86

40

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

21

Etap 4 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika jakości:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

Dostępność

A

v

( O/T - N/D) / (O/T)

0,78

Zdolność produkcyjna

C

P

1750

[szt/zm]

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Wykorzystanie

U

t

( C

P

* C/T) / [ 60 * ( O/T - N/D ) ]

0,86

Sztuki złe jakościowo

S

H

200

[szt/zm]

41

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Etap 4 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika jakości:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

Dostępność

A

v

(O/T - N/D) / (O/T)

0,78

Zdolność produkcyjna

C

P

1750

[szt/zm]

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Wykorzystanie

U

t

(C

P

* C/T) / [ 60 * (O/T - N/D) ]

0,86

Sztuki złe jakościowo

S

H

200

[szt/zm]

Jakość

Q

t

( S

P

- S

H

) / (C

P

)

0,89

42

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

22

Etap 5 obliczeń OEE – kalkulacja wskaźnika efektywności:

Obliczenie wskaźnika OEE

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Awarie

d

65

[min/zm]

Usterki

e

20

[min/zm]

Nieobecność operatora

f

10

[min/zm]

Oczekiwanie na…

g

0

[min/zm]

Przekroczenie czasu przezbrojenia

h

0

[min/zm]

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

95

[min/zm]

Dostępność

A

v

(O/T - N/D) / (O/T)

0,78

Zdolność produkcyjna

C

P

1750

[szt/zm]

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Wykorzystanie

U

t

(C

P

* C/T) / [ 60 * (O/T - N/D) ]

0,86

Sztuki złe jakościowo

S

H

200

[szt/zm]

Jakość

Q

t

( S

P

- S

H

) / (C

P

)

0,89

Efektywność

OEE

A

v

* U

t

* Q

t

0,59

43

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

OEE jest obliczany dla każdego etapu procesu wytwórczego. Przykładowo, poniżej

przedstawiono komplet obliczeń OEE dla procesu wytwórczego rękojeści:

OEE dla etapów procesu wytwórczego rękojeści

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Toczenie

Wykrawanie Tłoczenie Zgrzewanie Montaż Malowanie

Czas eksploatacji

O/T

435

435

435

435

435

435

Awarie

d

120

80

65

20

0

0

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

Awarie

d

120

80

65

20

0

0

Usterki

e

40

20

20

0

25

15

Nieobecność operatora

f

0

0

10

10

10

15

Oczekiwanie na…

g

0

15

0

10

15

15

Przekr. czasu przezbr.

h

0

0

0

0

0

0

Nieplanowane przestoje

N/D

d + e + f + g + h

160

115

95

40

50

45

Dostępność

A

v

( O/T - N/D ) / (O/T)

0,63

0,74

0,78

0,91

0,89

0,90

Zdolność produkcyjna

C

P

760

50000

1750

1600

1000

500

Czas cyklu

C/T

20

0,375

10

12

20

45

Wykorzystanie

U

t

( C

P

* C/T) / [ 60 * ( O/T - N/D ) ]

0,92

0,98

0,86

0,81

0,87

0,96

Sztuki złe jakościowo

S

H

25

1250

200

350

20

30

Jakość

Q

t

( S

P

- S

H

) / (C

P

)

0,97

0,98

0,89

0,78

0,98

0,94

Efektywność

OEE

A

v

* U

t

* Q

t

0,56

0,70

0,59

0,57

0,75

0,81

Należy zwrócić uwagę na wartość w polu zaznaczonym na czerwono. Jest ona równa

wartości czasu cyklu podzielonego przez ilość sztuk wykonywanych w jednym cyklu

w danym etapie procesu wytwórczego:

T

C

Szt

T

C

Wartosc

/

/

/

=

44

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

23

OPC (overall production capacity)

– wskaźnik przepustowości stanowiska

roboczego – wskaźnik informujący o możliwej do wyprodukowania ilości

przedmiotów w określonym przedziale czasu.

Wskaźnik OPC jest liczony dla każdego etapu procesu wytwórczego, w celu

znalezienia wąskiego gardła procesu.

⎤

⎡

Obliczenia wskaźników stanowiskowych

ą

g g

p

Obliczany jest ze wzoru:

⎥⎦

⎤

⎢⎣

⎡

⋅

⋅

=

zm

szt

r

OEE

T

C

T

O

OPC

/

/

Przykładowo, poniżej przedstawiono komplet obliczeń OPC dla procesu wytwórczego

rękojeści.

OPC dla etapów procesu wytwórczego rękojeści

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Toczenie Wykrawanie Tłoczenie Zgrzewanie Montaż Malowanie

Czas eksploatacji

O/T

435

435

435

435

435

435

Czas cyklu

C/T

20

0,375

10

12

20

45

Il ść

Ilość maszyn
(stanowisk)

r

1

1

1

1

1

2

Efektywność

OEE

0,56

0,70

0,59

0,57

0,75

0,81

Przepustowość

OPC

( 60*(O/T) / (C/T) ) *

OEE * r

735

48750

1550

1250

980

940

Wartość zaznaczona na czerwono – taki sam przypadek jak podczas obliczania

wskaźnika OEE.

45

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

C/Tp

– cykl produktu – tempo rzeczywistego zejścia przedmiotu dla

jednego wyrobu gotowego z etapu procesu wytwórczego.
Przykładowo:

Obliczenia wskaźników procesowych

Sz

t/

C/

T

Obliczany jest jako:

n

O

C

T

C

Szt

i

OEE

T

C

Tp

C

/

/

/

/

/

+

⋅

=

gdzie n jest wielkością partii, wykonywaną przy jednym przezbrojeniu.

46

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

24

Należy odczytać z mapy częstotliwość wypuszczania zleceń na zakład

produkcyjny. Zlecenie utożsamia się z partią produkcyjną.
W analizowanym przykładzie zlecenia są wypuszczane 1 raz w tygodniu.

Jak wyznaczyć wielkość partii produkcyjnej?

Obliczenia wskaźników procesowych

Znane jest miesięczne zapotrzebowanie klienta – wynosi odpowiednio:

• łopaty typu A – 11200,
• łopaty typu B – 7900,
• łopaty typu C – 6400.

Partie poszczególnych wyrobów otrzymuje się dzieląc miesięczne

zapotrzebowanie przez 4 (w rezultacie otrzymując tygodniowe

zapotrzebowanie).

p

)

Pełna rotacja rodziny wyrobów występuje co tydzień:

• Partia produkcyjna łopaty typu A: n

A

= 2800 szt/partię.

• Partia produkcyjna łopaty typu B: n

B

= 1975 szt/partię.

• Partia produkcyjna łopaty typu C: n

C

= 1600 szt/partię.

• Rot = 1 tydz.

47

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Przykład obliczania wskaźnika C/Tp zostanie pokazany dla etapu procesu

wytwórczego: tłoczenie obejmy (proces wytwórczy rękojeści).

Obliczenie cyklu produktu

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Obliczenia wskaźników procesowych

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Efektywność

OEE

0,59

Ilość sztuk na wyrób

i

2

Ilość sztuk w czasie cyklu

Sz/C/T

1

Obliczenie cyklu produktu

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

y

y

y

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Efektywność

OEE

0,59

Ilość sztuk na wyrób

i

2

Ilość sztuk w czasie cyklu

Sz/C/T

1

Czas przezbrojenia

C/O

C/O

A

+ C/O

B

+ C/O

C

90

[min/partia]

48

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

25

Przykład obliczania wskaźnika C/Tp zostanie pokazany dla etapu procesu

wytwórczego: tłoczenie obejmy (proces wytwórczy rękojeści).

Obliczenie cyklu produktu

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Obliczenia wskaźników procesowych

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

Efektywność

OEE

0,59

Ilość sztuk na wyrób

i

2

Ilość sztuk w czasie cyklu

Sz/C/T

1

Czas przezbrojenia

C/O

C/O

A

+ C/O

B

+ C/O

C

90

[min/partia]

Wielkość partii

n

n

A

+ n

B

+ n

C

6375

[szt/partia]

Obliczenie cyklu produktu

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas cyklu

C/T

10

[sek/szt]

y

[

]

Efektywność

OEE

0,59

Ilość sztuk na wyrób

i

2

Ilość sztuk w czasie cyklu

Sz/C/T

1

Czas przezbrojenia

C/O

C/O

A

+ C/O

B

+ C/O

C

90

[min/partia]

Wielkość partii

n

n

A

+ n

B

+ n

C

6375

[szt/partia]

Cykl produktu

C/Tp

((C/T)/OEE)*(i/(Szt/C/T)+((60*C/O)/n)

34,75

[sek/szt]

49

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Wskaźnik cyklu produktu jest obliczony dla jednego stanowiska roboczego. Jeżeli

dany etap procesu wytwórczego jest obsługiwany przez wiele stanowisk,

otrzymany wynik należy podzielić przez ich ilość.

Obliczenie cyklu produktu na r stanowiskach roboczych

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Cykl produktu

C/Tp

34 75

[sek/szt]

Obliczenia wskaźników procesowych

Cykl produktu

C/Tp

34,75

[sek/szt]

Ilość maszyn (stanowisk)

r

1

Cykl produktu na ilość maszyn

C/Tr

(C/Tp)/r

34,75

[sek/szt]

C/Tp i C/Tr są obliczane dla każdego etapu procesu wytwórczego. Przykładowo,

poniżej przedstawiono komplet obliczeń dla procesu wytwórczego rękojeści:

C/Tp i C/Tr dla etapów procesu wytwórczego rękojeści

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Toczenie Wykrawanie Tłoczenie Zgrzewanie Montaż Malowanie

Czas cyklu

C/T

20

1,5

10

12

20

45

Efektywność

OEE

0,56

0,70

0,59

0,57

0,75

0,81

Ilość sztuk na wyrób

i

1

2

2

1

1

1

Ilość sztuk na wyrób

i

1

2

2

1

1

1

Ilość sztuk w czasie cyklu Sz/C/T

1

4

1

1

1

1

Czas przezbrojenia

C/O

C/O

A

+ C/O

B

+ C/O

C

180

135

90

0

0

0

Wielkość partii

n

n

A

+ n

B

+ n

C

6375

6375

6375

6375

6375

6375

Cykl produktu

C/Tp

((C/T)/OEE)*(i/(Szt/C/T)+((60*

C/O)/n)

37,20

2,34

34,52

20,88

26,63

55,53

Ilość maszyn (stanowisk)

r

1

1

1

1

1

2

Cykl produktu na ilość
maszyn

C/Tr

(C/Tp)/r

37,20

2,34

34,52

20,88

26,63

27,77

50

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

26

Wartość wskaźnika cyklu produktu C/Tr porównuje się z taktem klienta T

K

.

Porównanie taktu klienta z cyklem produktu pozwala określić ilość zastosowanych

stanowisk roboczych oraz ilość pracowników do obsługi tych stanowisk.

Porównania dokonuje się w sposób graficzny na wykresie obciążenia pracą (tzw.

wykres Yamazumi).

Obliczenia wskaźników procesowych

Co to jest takt klienta?

Takt klienta

T

K

określa z jaką częstotliwością należy produkować na danym etapie

procesu wytwórczego aby zaspokoić zapotrzebowanie składane przez klientów.

Takt klienta otrzymuje się dzieląc dostępny czas pracy dla danego etapu procesu

wytwórczego przez poziom zamówień klienta w określonym przedziale czasu.

Czynnikiem warunkującym dobór przedziału czasu może być częstotliwość pełnej

rotacji rodziny wyrobów lub dostępny czas pracy poszczególnych maszyn. W

analizowanym przykładzie przedziałem czasu jest tydzień, stąd zapotrzebowanie

na tydzień wynosi:

• łopaty typu A – 2800,
• łopaty typu B – 1975,
• łopaty typu C – 1600.

Do obliczeń bierze się łączną wartość

zapotrzebowania D:

⎥

⎦

⎤

⎢

⎣

⎡

=

tydz

szt

D

6375

51

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Jak obliczyć takt klienta?

Przykład obliczania taktu klienta T

K

zostanie pokazany dla etapu procesu

wytwórczego: wykrawanie obejmy (proces wytwórczy rękojeści).

Etap 1: Obliczenie dostępnego czasu pracy.

Obliczenie taktu klienta

Obliczenia wskaźników procesowych

Obliczenie taktu klienta

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dostępny czas

A/T

1

[dz/tydz]

Obliczenie taktu klienta

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dostępny czas

A/T

1

[dz/tydz]

Dostępny czas pracy

W/T

2* (O/T) * (A/T)

870

[min/tydz]

52

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

27

Etap 2: Obliczenie poziomu zapotrzebowania w etapie procesu wytwórczego.

Obliczenie taktu klienta

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dostępny czas

A/T

1

[dz/tydz]

Dostępny czas pracy

W/T

2* (O/T) * (A/T)

870

[min/tydz]

Obliczenia wskaźników procesowych

Dostępny czas pracy

W/T

2 (O/T) (A/T)

870

[min/tydz]

Zapotrzebowanie

D

6375

[szt/tydz]

Zapotrzebowanie na półwyroby

D

D

0

[szt/tydz]

Obliczenie taktu klienta

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Zapotrzebowanie na półwyroby pojawia się w przypadku, gdy w zakładzie oprócz

wyrobów gotowych sprzedawane są także materiały, których produkcja kończy się

w pewnym etapie procesu wytwórczego.

y

y

y

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dostępny czas

A/T

1

[dz/tydz]

Dostępny czas pracy

W/T

2* (O/T) * (A/T)

870

[min/tydz]

Zapotrzebowanie

D

6375

[szt/tydz]

Zapotrzebowanie na półwyroby

D

D

0

[szt/tydz]

Zapotrzebowanie na etap procesu

D

S

D + D

D

6375

[szt/tydz]

53

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie taktu klienta

Parametr

Symbol

Wzór obliczeniowy

Wynik

Jednostka

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dostępny czas

A/T

1

[dz/tydz]

Dostępny czas pracy

W/T

2* (O/T) * (A/T)

870

[min/tydz]

Etap 3: Obliczenie taktu klienta w etapie procesu wytwórczego.

Obliczenia wskaźników procesowych

Dostępny czas pracy

W/T

2 (O/T) (A/T)

870

[min/tydz]

Zapotrzebowanie

D

6357

[szt/tydz]

Zapotrzebowanie na półwyroby

D

D

0

[szt/tydz]

Zapotrzebowanie na etap procesu

D

S

D + D

D

6375

[szt/tydz]

Takt klienta

T

K

60*(W/T) / D

S

8,19

[sek/szt]

Poniżej przedstawiono komplet obliczeń taktu klienta dla procesu wytwórczego

rękojeści:

T

K

dla etapów procesu wytwórczego rękojeści

Parametr

Symbol

Wzór

Toczenie Wykrawanie Tłoczenie Zgrzewanie Montaż Malowanie

Czas eksploatacji

O/T

435

435

435

435

435

435

Dostępny czas

A/T

5

1

5

5

5

5

Dostępny czas pracy

W/T

2* (O/T) * (A/T)

4350

870

4350

4350

4350

4350

Zapotrzebowanie

D

6375

6375

6375

6375

6375

6375

Zapotrzebowanie na
półwyroby

D

D

0

0

0

0

0

0

Zapotrzebowanie na
etap procesu

D

S

D + D

D

6375

6375

6375

6375

6375

6375

Takt klienta

T

K

60*(W/T) / D

S

40,94

8,19

40,94

40,94

40,94

40,94

54

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

28

Przykład porównania taktu klienta z cyklem produktu na wykresie

Yamazumi dla procesu wytwórczego rękojeści oraz ostrza łopaty:

35,00

40,00

45,00

Proces wytwórczy rękojeści

Obliczenia wskaźników procesowych

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

1

2

3

4

5

6

C/Tr
TK

25,00

30,00

35,00

40,00

45,00

50,00

Proces wytwórczy ostrza łopaty

C/Tr

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

1

2

3

TK

55

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

EPE (every part every…)

– (czytaj: każda część raz na…) wskaźnik

elastyczności etapu procesu wytwórczego – wskaźnik informujący o

najniższej możliwej częstotliwości powtórzenia się produkcji rotującej

rodziny wyrobów. Służy on do ustalenia minimalnej partii produkcyjnej.

Wskaźnik EPE oblicza się ze wzoru:

⎤

⎡ dz

O

C /

Obliczenia wskaźników procesowych

Wskaźnik EPE oblicza się ze wzoru:

⎥

⎦

⎤

⎢

⎣

⎡

⋅

−

⋅

⋅

=

partia

dz

T

C

ADD

r

OEE

T

O

O

C

EPE

D

/

/

/

gdzie:

C/O – czas potrzebny na przezbrojenia przy pełnej rotacji rodziny wyrobów,

O/T

D

– dzienny czas eksploatacji,

OEE – wskaźnik efektywności,

r- ilość maszyn obsługujących etap procesu,

ADD – dzienne zapotrzebowanie w etapie procesu,

C/T – czas cyklu.

Wskaźnik EPE oblicza się dla każdego etapu procesu wytwórczego Etap procesu z

Wskaźnik EPE oblicza się dla każdego etapu procesu wytwórczego. Etap procesu z

najwyższą wartością wskaźnika EPE (tzw. „pacemaker”) stanowi jednocześnie

wartość wskaźnika EPE

P

dla całego procesu wytwórczego:

(

)

EPE

EPE

P

max

=

Przykład obliczania wskaźnika EPE zostanie pokazany dla etapu procesu

wytwórczego: tłoczenie obejmy (proces wytwórczy rękojeści).

56

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

29

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Etap 1: Obliczenie dziennego zapotrzebowania.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

[szt/tydz] [szt/tydz]

A

2

2800

0

B

2

1975

0

C

2

1600

0

Razem

6375

0

57

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

AWD

Etap 1: Obliczenie dziennego zapotrzebowania.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

A

2

2800

0

5600

B

2

1975

0

3950

C

2

1600

0

3200

Razem

6375

0

12750

58

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

30

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

AWD

ADD

Etap 1: Obliczenie dziennego zapotrzebowania.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

A

2

2800

0

5600

1120

B

2

1975

0

3950

790

C

2

1600

0

3200

640

Razem

6375

0

12750

2550

59

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

AWD

ADD

Etap 1: Obliczenie dziennego zapotrzebowania.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

B

2

1975

0

3950

790

31%

C

2

1600

0

3200

640

25%

Razem

6375

0

12750

2550

100%

60

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

31

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

Czas cyklu

Czas cyklu

Czas

przezbroje

nia

AWD

ADD

C/T

Etap 2: Podanie wartości czasu cyklu oraz czasu przezbrojenia.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

(C/T) /

(Sz/C/T)

C/T

C/O

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

[sek/szt]

[min/szt] [min/partia]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

10

0,17

30

B

2

1975

0

3950

790

31%

10

0,17

30

C

2

1600

0

3200

640

25%

10

0,17

30

Razem

6375

0

12750

2550

100%

Razem

90

61

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

Czas cyklu

Czas cyklu

Czas

przezbroje

nia

AWD

ADD

C/T

Etap 3: Obliczenie dziennego czasu eksploatacji.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

(C/T) /

(Sz/C/T)

C/T

C/O

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

[sek/szt]

[min/szt] [min/partia]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

10

0,17

30

B

2

1975

0

3950

790

31%

10

0,17

30

C

2

1600

0

3200

640

25%

10

0,17

30

Razem

6375

0

12750

2550

100%

Razem

90

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

62

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

32

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

Czas cyklu

Czas cyklu

Czas

przezbroje

nia

AWD

ADD

C/T

Etap 3: Obliczenie dziennego czasu eksploatacji.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

(C/T) /

(Sz/C/T)

C/T

C/O

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

[sek/szt]

[min/szt] [min/partia]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

10

0,17

30

B

2

1975

0

3950

790

31%

10

0,17

30

C

2

1600

0

3200

640

25%

10

0,17

30

Razem

6375

0

12750

2550

100%

Razem

90

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dzienny czas eksploatacji

O/T

D

2 * O/T

870

[min/dz]

63

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

Czas cyklu

Czas cyklu

Czas

przezbroje

nia

AWD

ADD

C/T

Etap 4: Podanie wartości wskaźnika OEE oraz ilości stanowisk.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

(C/T) /

(Sz/C/T)

C/T

C/O

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

[sek/szt]

[min/szt] [min/partia]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

10

0,17

30

B

2

1975

0

3950

790

31%

10

0,17

30

C

2

1600

0

3200

640

25%

10

0,17

30

Razem

6375

0

12750

2550

100%

Razem

90

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dzienny czas eksploatacji

O/T

D

2 * O/T

870

[min/dz]

Efektywność

OEE

0,59

Ilość stanowisk

r

1

64

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

33

Obliczenie wskaźnika EPE

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

Czas cyklu

Czas cyklu

Czas

przezbroje

Etap 5: Obliczenie czasu potrzebnego do wykonania dziennego

zapotrzebowania.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

na wyrów

owanie

półwyroby

nia

AWD

ADD

C/T

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

(C/T) /

(Sz/C/T)

C/T

C/O

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

[sek/szt]

[min/szt] [min/partia]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

10

0,17

30

B

2

1975

0

3950

790

31%

10

0,17

30

C

2

1600

0

3200

640

25%

10

0,17

30

Razem

6375

0

12750

2550

100%

Razem

90

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dzienny czas eksploatacji

O/T

D

2 * O/T

870

[min/dz]

Ef kt

ść

OEE

0 59

Efektywność

OEE

0,59

Ilość stanowisk

r

1

Czas wykonania

Pe/T

ΣADD *

C/T

425

[min/dz]

65

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Obliczenie wskaźnika EPE

Przedmiot

Ilość sztuk

na wyrów

Zapotrzeb

owanie

Zap. na

półwyroby

Tyg.

zapotrz.

Dzienne

zapotrz.

Udział

Czas cyklu

Czas
cyklu

Czas

przezbroje

nia

AWD

ADD

C/T

Etap 6: Obliczenie elastyczności etapu procesu wytwórczego.

Obliczenia wskaźników procesowych

Przedmiot

i

D

D

D

D * i + D

D

AWD / 5

[%]

(C/T) / (Sz/C/T)

C/T

C/O

[szt/tydz] [szt/tydz] [szt/tydz]

[szt/dz]

[sek/szt]

[min/szt] [min/partia]

A

2

2800

0

5600

1120

44%

10

0,17

30

B

2

1975

0

3950

790

31%

10

0,17

30

C

2

1600

0

3200

640

25%

10

0,17

30

Razem

6375

0

12750

2550

100%

Razem

90

Czas eksploatacji

O/T

435

[min/zm]

Dzienny czas eksploatacji

O/T

D

2 * O/T

870

[min/dz]

Efektywność

OEE

0,59

ść

1

Ilość stanowisk

r

1

Czas wykonania

Pe/T

ΣADD * C/T

425

[min/dz]

Elastyczność

EPE

(C/O) /

[(O/T

D

*OEE*r -

(Pe/T)]

1,02

[dz/partia]

66

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

34

Poniżej przedstawiono komplet obliczeń wskaźnika EPE dla procesu

wytwórczego rękojeści:

EPE dla etapów procesu wytwórczego rękojeści

Parametr

Symbol

Toczenie

Wykrawanie

Tłoczenie Zgrzewanie

Montaż

Malowanie

Obliczenia wskaźników procesowych

y

y

g

Czas przezbrojenia

C/O

180

135

90

0

0

0

Dzienny czas eksploatacji

O/T

D

870

870

870

870

870

870

Efektywność

OEE

0,56

0,70

0,59

0,57

0,75

0,81

Ilość maszyn (stanowisk)

r

1

1

1

1

1

2

Dzienne zapotrzebowanie

ADD

1275

2550

2550

1275

1275

1275

Czas cyklu

C/T

0,33

0,01

0,17

0,20

0,33

0,75

Elastyczność

EPE

2,89

0,23

1,02

0,00

0,00

0,00

Należy zwrócić uwagę na wartości w polach zaznaczonym na niebiesko.

Dzienne zapotrzebowanie jest w tym przypadku dwukrotnie wyższe niż dla

rodziny wyrobów ze względu na ilość sztuk przypadających na jeden

wyrób:

i = 2

67

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Wartość wskaźnika EPE

P

dla całego procesu wytwórczego można

wyznaczyć dopiero po przeprowadzeniu obliczeń wskaźników EPE dla

każdego etapu procesu wytwórczego.

Obliczenia wskaźników procesowych

Wartość wskaźnika dla całego procesu wytwórczego wynosi:

EPE

P

= 2,89 [dz/partia], co oznacza, że pełna rotacja wyrobów w

obecnych warunkach jest możliwa co 2,89 dnia.

68

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

35

Wyznaczenie wskaźnika EPE

P

dla całego procesu wytwórczego pozwala

ustalić minimalną wielkość partii produkcyjnej dla każdego przedmiotu z

rodziny wyrobów.

Minimalną partię produkcyjną dla rodziny wyrobów oblicza się z

zależności (przy czym ADD bierze się dla rodziny wyrobów, czyli

Obliczenia wskaźników procesowych

(p y

y

ę

y y

,

y

ADD = 1275 szt/dz):

⎥

⎦

⎤

⎢

⎣

⎡

⋅

=

partia

szt

ADD

EPE

n

P

EPE

Po wykonaniu obliczeń otrzymuje się: n

EPE

= 3684,75 [szt/partia].

Znając procentowy udział produkcji poszczególnych przedmiotów z rodziny

wyrobów można ustalić wielkości partii dla każdego przedmiotu:

• dla typu A: Udział = 44%, stąd n

EPEA

= 1621,29 [szt/partia]

• dla typu B: Udział = 31%, stąd n

EPEB

= 1142,27 [szt/partia]

• dla typu C: Udział = 25%, stąd n

EPEC

= 921,19 [szt/partia]

Otrzymane wyniki zaokrągla się w górę do pełnych pojemności pojemników

zwrotnych (wynoszących 10 sztuk):

• dla typu A: Udział = 44%, stąd n

EPEA

= 1630 [szt/partia]

• dla typu B: Udział = 31%, stąd n

EPEB

= 1150 [szt/partia]

• dla typu C: Udział = 25%, stąd n

EPEC

= 930 [szt/partia]

69

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

I (inventory)

– wskaźnik poziomu zapasów – wskaźnik pozwalający

ustalić ilość zapasu materiałów na każdym etapie procesu wytwórczego, a

co za tym idzie, czas zamrożenia gotówki z powodu zapasów.
Zapas wyznacza się dla każdego kluczowego przedmiotu osobno!!
Do celów zajęć projektowych, poziom zapasów został podany w

Obliczenia wskaźników procesowych

Ogólnie, wskaźnik poziomu zapasu oblicza się ze wzoru:

]

[szt

I

I

I

I

B

S

R

+

+

=

gdzie:

• I

R

– zapas rotujący pokrywający ilość produkowanych sztuk pomiędzy

dwoma kolejnymi powtórzeniami rotującej rodziny wyrobów:

]

[szt

Rot

ADD

I

R

⋅

=

ję p j

y , p

p

p

y

materiałach do modułu nr1.

• I

S

– zapas bezpieczeństwa zapewniający dostępność przedmiotów na

wypadek niestabilności etapu procesu zasilającego:

• I

B

– zapas buforowy – pochłaniający odchylenia od średniego

zapotrzebowania:

(

)

]

[

1

szt

OEE

ADD

I

S

−

⋅

=

]

[szt

ADD

I

ADD

B

σ

⋅

=

70

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

36

Zapas dzieli się na:

Zapas wyrobów gotowych IFP, który w przykładzie wynosi odpowiednio:

• łopaty typu A – IFP

A

= 4500 szt,

• łopaty typu B – IFP

B

= 3000 szt,

ł

C

IFP

2500

Obliczenia wskaźników procesowych

• łopaty typu C – IFP

C

= 2500 szt.

Co należy obliczyć?:

Zapas rotujący:

• I

RA

= ADD

A

*Rot = 560*5 = 2800 szt,

• I

RB

= ADD

B

*Rot = 395*5 = 1975 szt,

• I

RC

= ADD

C

*Rot = 320*5 = 1600 szt.

Zapas bezpieczeństwa i zapas buforowy:

• I

S+BA

= IFP

A

- I

RA

= 4500-2800 = 1700 szt,

S+BA

A

RA

,

• I

S+BB

= IFP

B

- I

RB

= 3000-1975 = 1025 szt,

• I

S+BC

= IFP

C

- I

RC

= 2500-1600 = 900 szt.

Do celów projektowych (założenie upraszczające) nie analizujemy

zapasów bezpieczeństwa oraz zapasu buforowego – przyjmujemy jako

różnicę pomiędzy poziomem zapasów a zapasem rotującym.

71

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Dalej zapas dzieli się na:

Zapas produkcji w toku IWIP, jako przykład, obliczenia wykonano dla

etapu procesu wytwórczego: tłoczenie obejmy (proces wytwórczy

rękojeści)

• łopaty typu A – IWIP

A

= 1750 szt,

Obliczenia wskaźników procesowych

• łopaty typu B – IWIP

B

= 1400 szt,

• łopaty typu C – IWIP

C

= 950 szt.

Zapas rotujący:

• I

RA

= ADD

A

*Rot = 1120*1 = 1120 szt,

• I

RB

= ADD

B

*Rot = 790*1 = 790 szt,

• I

RC

= ADD

C

*Rot = 640*1 = 640 szt.

Zapas bezpieczeństwa i zapas buforowy:

Wartość ADD jest podwojona ze względu na konieczność

wyprodukowania dwóch sztuk na jeden wyrób.

Zapas bezpieczeństwa i zapas buforowy:

• I

S+BA

= IWIP

A

- I

RA

= 1750-1120 = 630 szt,

• I

S+BB

= IWIP

B

- I

RB

= 1400-790 = 610 szt,

• I

S+BC

= IWIP

C

- I

RC

= 950-640 = 310 szt.

72

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

37

Poniżej pokazano zestaw obliczeń zapasów produkcji w toku dla procesu

wytwórczego stylu łopaty (dla toczenia zapas przemnożono przez udział):

Zapasy dla etapów procesu wytwórczego stylu łopaty

Parametr

Symbol

Obliczenia

Toczenie

Obcinanie

Szlifowanie Lakierowanie

Dla typu A

Obliczenia wskaźników procesowych

Wskaźnik zapasu

IWIP

1100

800

920

880

Rotacja rodziny wyrobów

Rot

1

1

1

1

Zapotrzebowanie

ADD

560

560

560

560

Ilość sztuk na wyrób

i

1

1

1

1

Zapas rotujący

I

R

ADD*Rot*i

560

560

560

560

Zapas bezp. + buforowy

I

S

+ I

B

IWIP-I

R

540

240

360

320

Dla typu B

Wskaźnik zapasu

IWIP

775

600

540

650

Rotacja rodziny wyrobów

Rot

1

1

1

1

Zapotrzebowanie

ADD

395

395

395

395

Ilość sztuk na wyrób

i

1

1

1

1

Zapas rotujący

I

R

ADD*Rot*i

395

395

395

395

Zapas bezp. + buforowy

I

S

+ I

B

IWIP-I

R

380

205

145

255

Dla typu C

Wskaźnik zapasu

IWIP

625

400

380

410

Rotacja rodziny wyrobów

Rot

1

1

1

1

Zapotrzebowanie

ADD

320

320

320

320

Ilość sztuk na wyrób

i

1

1

1

1

Zapas rotujący

I

R

ADD*Rot*i

320

320

320

320

Zapas bezp. + buforowy

I

S

+ I

B

IWIP-I

R

305

80

60

90

73

Opracował: mgr inż. Paweł

Wojakowski

Dalej zapas dzieli się na:

Zapas surowców IRM:

Zapasy dla surowców

Parametr

Symbol

Obliczenia

Wynik

Jednostka

Style łopaty

Obliczenia wskaźników procesowych

Style łopaty

Wskaźnik zapasu

IRM

5000

[szt]

Rotacja rodziny wyrobów

Rot

2,5

[dz]

Zapotrzebowanie

ADD

1275

[szt/dz]

Ilość sztuk na wyrób

i

1

Zapas rotujący

I

R

ADD*Rot*i

3188

[szt]

Zapas bezpieczeństwa + buforowy

I

S

+ I

B

IRM-I

R

1813

[szt]

Zwoje blachy

Rezerwa zapasu

DOH

7

[dz]

Rotacja rodziny wyrobów

Rot

5

[dz]

Zapotrzebowanie na rękojeść

ADD

2550

[szt/dz]

Zapotrzebowanie na rękojeść

ADD

rek

2550

[szt/dz]

Zapotrzebowanie na ostrze łopaty

ADD

ost

1275

[szt/dz]

Całkowite zapotrzebowanie

ADD

ADD

rek

+ADD

ost

3825

[szt/dz]

Wskaźnik zapasu

IRM

DOH*ADD

26775

[szt]

Zapas rotujący

I

R

ADD*Rot

19125

[szt]

Zapas bezpieczeństwa + buforowy

I

S

+ I

B

IRM-I

R

7650

[szt]

74

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

38

Wskaźniki, które należy umieścić

bezwzględnie na mapie stanu obecnego

OEE

– wskaźnik efektywności.

OPC

– wskaźnik przepustowości.

C/Tp

– wskaźnik cyklu produktu.

EPE

– wskaźnik elastyczności.

I

– wskaźnik poziomu zapasów.

75

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Dwunasty krok – uzupełnienie ikon danych wartościami wskaźników.

Rysowanie mapy - kontynuacja

76

Opracował: mgr inż. Paweł

Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

39

Trzynasty krok – linia czasu.

Rysowanie mapy - kontynuacja

77

Opracował: mgr inż. Paweł

Wojakowski

Do obliczenia wartości na górnej części linii czasu służy parametr DOH,

obliczany jako:

]

[

1

dz

I

I

I

Rot

DOH

R

B

S

⎟⎟

⎠

⎞

⎜⎜

⎝

⎛

+

+

⋅

=

Rysowanie mapy - kontynuacja

R

⎠

⎝

przy czym wartości (I

S

+I

B

) oraz I

R

sumuje się po wszystkich przedmiotach z

rodziny wyrobów, np. dla zapasu po etapie toczenia stylu łopaty:

]

[

96

,

1

1275

1225

1

1

dz

DOH

=

⎟

⎠

⎞

⎜

⎝

⎛ +

⋅

=

Dolna część linii czasu jest uzupełniana wartością wskaźnika L/T.

Mapa stanu obecnego została skompletowana. Staje się ona podstawowym

narzędziem pokazującym miejsca dokonywania usprawnień. Zostanie

wykorzystana do opracowania mapy stanu przyszłego.

78

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski

Lean Manufacturing: autoryzowane 
materiały do zajęć projektowych

40

Na zaliczenie części projektowej modułu 1 sprawozdanie zawierające:

• stronę tytułową,
• zestaw obliczeń wskaźnika OEE w postaci tabel dla

wszystkich etapów procesów wytwórczych,
• zestaw obliczeń wskaźnika OPC w postaci tabel dla

Podsumowanie

• wyznaczony wskaźnik EPEP oraz ustalone zaokrąglone

ielkości pa tii p od kc jn ch

• zestaw obliczeń wskaźnika OPC w postaci tabel dla

wszystkich etapów procesów wytwórczych,

• zestaw obliczeń wskaźników C/Tp, C/Tr oraz taktów klienta w

postaci tabeli dla wszystkich etapów procesów wytwórczych,

• wykresy Yamazumi dla każdego procesu wytwórczego,

• zestaw obliczeń wskaźnika EPE w postaci tabel dla etapów

procesów wytwórczych, w których występuje przezbrojenie,

wielkości partii produkcyjnych,

• obliczone wszystkie zapasy,
• skompletowaną mapę stanu obecnego.

79

Opracował: mgr inż. Paweł Wojakowski