Giełda i transakcje na giełdzie
Internet:
-
system rozliczeń warset
-
regulamin
-
statut
-
strona
Rozwój giełdy – pożądany i niezbędny dla prawidłowego rozwoju gospodarki
Istnienie giełdy – szereg czynników:
1. makroekonomiczne
a) konkurencyjny system finansowy
b)
lepsza alokacja zasobów
c) lepsza mobilizacja oszczędności
d) lepsze dopasowanie terminowe depozytów i kredytów
Jeżeli istnieją różne instrumenty finansowe – mamy większą możliwość wyboru
pośrednika finansowego, korzystne ustalanie cen przez co zdobywanie klientów.
2. mikroekonomiczne
a) silny sektor prywatny
b) dbałość o wyniki finansowe
c) udziały w firmach prywatnych (akcje)
3. efektywnościowe
a) lepszy dostęp do kapitału
b) sprawniejszy przepływ funduszy
c) lepsza informacja dla kadr zarządzających
Konkurencja – instytucje finansowe (giełda, banki, firmy leasingowe, finansowe,
factoringowe) przepływ pieniędzy jest sprawniejszy i lepsza alokacja oraz
mobilizacja, informacja – (giełda – równy dostęp wszystkich inwestorów,
równorzędne możliwości zawierania transakcji) niezbędne informacje
(przeprowadzanie transakcji, zmiany kursów, popytu, podaż oraz informacji o
emitentach
Sporządzanie prospektów emisyjnych – raportów rocznych
4. równowagi społecznej
a) szerszy udział w atrakcyjnych sposobach inwestowania (jest alternatywność),
mamy różne możliwości i dostęp do nich
b) dekoncentracja własności (dużo mniejszych przedsiębiorstw, likwidacja
monopoli – zwłaszcza państwowych)
Czynniki warunkujące rozwój rynku kapitałowego
1. stabilność polityczna
-
zmiany rządów, partii rządzących
-
zmiany na giełdzie (spada wartość papierów wartościowych)
2. gospodarka rynkowa
-
przedsiębiorstwa prywatne emitują akcje
-
jeśli nie ma przedsiębiorstw prywatnych nie będzie giełdy
3. jednakowe traktowanie podatkowe wszystkich sektorów
-
wszyscy emitenci i inwestorzy – równe prawa
-
giełda jest przejrzysta – a cena optymalna
-
przez 89 r. bardzo były obciążone przedsiębiorstwa prywatne
-
podatek dochodowy od osób fizycznych – podatek progresywny (płacili tylko
ludzie o bardzo wysokich dochodach)
-
dywidenda od funduszu założycielskiego
-
popiwek – od ponadnormatywnego wzrostu wynagrodzeń
4. preferencje podatkowe związane z ofertą publiczną
-
warunek nie konieczny ale sprzyjający
-
można wprowadzić podatki dochodu z giełdy
-
obligacje skarbowe – przejście do niższej grupy podatkowej
5. przestrzeganie standardów rachunkowości i auditingu
-
rachunkowość ocenianie firmy (czy ceny akcji będą rosły)
-
na rynku dojrzałym i stabilnym – wskaźniki płynności
-
ustawa + raport + prospekt emisyjny
-
prospekty obiły wszystkie firmy
-
informacje zawarte były w pewnej kolejności
6.
niska inflacja
7. rozdzielenie funkcji własności i zarządzania
-
małe spółki trzech właścicieli – nie wypuszczają akcji (tych 3 zarządza)
-
żeby istniała giełda musi być kilka tysięcy akcji
8. stworzenie instytucji rynku finansowego
a) system bankowy (dobrze rozbudowana sieć oddziałów operacyjnych banków
komercyjnych)
b) giełdy kapitałowe papierów wartościowych z siecią biur maklerskich
c) rynek pozagiełdowy O-T-C
d) instytucje zbiorowego inwestowania fundusze powiernicze, emerytalne
towarzystwa ubezpieczeniowe
System bankowy – żeby nie zdominował rynku musi istnieć giełda lub inne
alternatywne formy.
FAZY ROZWOJU RYNKU KAPITAŁOWEGO
1. Faza uśpienia
-
niska świadomość istnienia rynku kapitałowego
-
mała ilość firm notowanych na giełdzie
-
mała podaż walorów (papierów wartościowych)
-
niska płynność rynku
-
powolny handel
-
ceny bliskie wartości nominalnej
91 rok – niska świadomość i zainteresowanie giełdą, na pierwszej giełdzie było
notowanych 5 spółek w ciągu roku do 9 spółek, mała podaż walorów, handel
powolny, nikt nie chciał kupować i nie było co kupować. Jedna sesja w tygodniu i
stopniowo 2, 3 a potem codziennie i wydłużał się czas każdej sesji.
2. Stan manipulacji
-
zwiększenie atrakcyjności lokat w papiery wartościowe (odpowiednia polityka
państwa)
-
gra na zwyżkę (tzn. taniej kupić i sprzedać drożej – gra z pozycji BYKA) (byk –
hossa, niedźwiedź – bessa)
-
gorączka kupowania
-
osiąganie spekulacyjnych zysków ze sprzedaży
atrakcyjność:
państwo np. Polska – na giełdach europejskich – państwo może oddziaływać na
giełdę, państwo chcąc rozwinąć rynek może zastosowań preferencje podatkowe
np. popiwek.
Obligacje zamienne na akcje jednoosobowych spółek Skarbu Państwa
-
ludzie – podwyżka
-
państwo – zmniejszenie dziury budżetowej
spekulacja – zarobek na różnicy kursów
spekulanci – grupa ludzi na giełdzie
pojawienie się szerszej grupy spekulantów
zainteresowanie nowymi emisjami
-
wzrost podaży walorów
-
nadwartościowość walorów (wysokie ceny papierów)
-
szybki wzrost wolumenu handlu
-
gorączka sprzedawania
Jest łatwo zarobić na spekulacji. Zainteresowanie nowymi emisjami (inwestorzy
kupując akcje nowych emisji mogli kupić akcje taniej. Emitenci chcieli się dostać
na giełdę bo przedsiębiorstwa chciały się prywatyzować ze względu na lepszy
dostęp do kapitału. Każda firma notowana na giełdzie traktowana jest jako
rzetelna.
Ceny akcji – bardzo wysokie (nie wynikały z faktycznej oceny
ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa). Na ogół ceny są przewartościowane.
W pewnym momencie ceny były tak wysokie że inwestorzy zaczęli sprzedawać
akcje.
4.
Stan konsolidacji lub załamania
-
niewystarczający popyt
-
słaba sprzedaż nowych emisji
-
ceny nie powiązane z realną wartością
-
spadek cen
Ceny nadwartościowe – bardzo wysokie, zaczęły spadać. Gracze zdawali sobie
sprawę, że ceny więcej nie wzrosną bo nie będzie to już realne – zaczynali
sprzedawać. Mniejsi inwestorzy (owczy pęd) też zaczęli sprzedawać.
Akcje Banku Śląskiego – po paru dnia cena ich była 8x wyższa niż cena kupna ( ze
względu na czas do ich zalegalizowania i zarejestrowania ceny giełdowe spadały
dość sporo aczkolwiek każdy na tych akcjach zarobił).
Gracze na giełdzie – czasem kupowali w jednodniowych spadkach albo masowo
sprzedawali co było powodem gwałtownego spadku cen i całej giełdy.
Makler przez swoje instrumenty potrafi zminimalizować ten spadek i cenę jakoś
utrzymać – taki rynek nazwiemy rynkiem skonsolidowanym (zatrzymamy spadek
cen – i w dłuższym okresie się ustabilizuje). Jeżeli wzrost się nie uda ceny będą
dalej spadały nawet poniżej wartości nominalnej.
W okresie bardzo dużych wahań zakaz (do 10%) został zniesiony, ceny mogły się
znacznie różnić.
Jeśli są duże różnice – giełda się załamuje – krach na giełdzie i jest to efekt
słabego działania przedsiębiorstw i całej gospodarki.
5. Faza rynku dojrzałego
Jeżeli rynek przez jakiś czas jest stabilny spekulanci staja się inwestorami
długoterminowymi. Ceny rosną mniej gwałtownie – nie opłaca się lokować na 1
dzień bo albo nic się nie zarobi albo bardzo mało.
Opłaca się lokować w długich okresach czasu:
-
duża wielkość misji
-
wolumen handlu odpowiada procesom gospodarczym (koniunktura)
-
nowi inwestorzy bez złych doświadczeń
-
silny sektor inwestorów indywidualnych