Inne nazwy

braunsztyn, tlenek manganu, tlenek manganu(IV), piroluzyt, czarny tlenek manganu

Klasyfikacja i oznakowanie

Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu

Znak transportowy

Xn

substancja

szkodliwa

Symbole R
R 20/22

Dzia∏a szkodliwie w przypadku nara˝enia drogà oddechowà i po spo˝yciu

Symbole S
(S 2

Przechowywaç poza zasiegiem dzieci)

S 25

Unikaç zanieczyszczenia oczu

Oznakowanie preparatów

—

Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów

W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: 900
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- post´powaç jak z pylistymi substancjami nieorganicznymi klasy III;
- maks. dopuszczalna emisja: 5 mg/m

3

(strumieƒ masy

≥

25 g/h)

Klasa zagro˝enia wg VbF: —
Klasyfikacja wg GGVS: nie stanowi zagro˝enia
Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: —
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1 229

Ditlenek manganu (dwutlenek manganu)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1271 Strona 1

P

aêdziernik 1999

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Nr wg CAS: 1313-13-9

Nr indeksu: 025-001-00-3

Nr wg ONZ: —

Nr wg EINECS: 215-202-61

1271

Ditlenek manganu
(dwutlenek manganu)

Wzór chemiczny: MnO

2

Nakaz stosowania

ochrony oczu

Nakaz stosowania

ochrony ràk

Ostrze˝enie przed

materia∏ami

szkodliwymi dla zdrowia

KZW, klasyfikacja w∏asna przemys∏u chemicznego: tak
Uwagi do TRGS 900 i TRGS 905:
frakcja wch∏aniana podczas wdychania, wdychalna (patrz p. 1 odst´p 6); nie nale˝y
obawiaç si´ ryzyka uszkodzenia p∏odu, gdy przestrzegane sà wartoÊci MAK i BAT;
wartoÊç graniczna zosta∏a odniesiona do zawartoÊci metalu jako analitycznej bazy
obliczeniowej

Ârodki bezpieczeƒstwa

Odsysaç w miejscach dozowania lub tworzenia si´ produktu. Przewietrzaç pomiesz-
czenia. Unikaç tworzenia si´ py∏u. Unikaç bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà
i ubraniem. Dla ochrony oddychania u˝ywaç filtru typu P 2.

Pierwsza pomoc

Po wdychaniu poszkodowanemu zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze i pomoc lekarskà
oraz transport w pozycji le˝àcej do lekarza, w razie potrzeby w stabilnej pozycji bocznej.

Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru

Sama substancja jest niepalna. Po˝ary w otoczeniu gasiç w∏aÊciwymi Êrodkami gaszà-
cymi.

Usuwanie ma∏ych iloÊci

Usuwaç jak odpady specjalne. Ma∏e iloÊci mo˝na wymieszaç z wodà i oddaç z odpad-
kami domowymi (komunalnymi).

Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem

Powietrze:

py∏y produktu a tak˝e produkty rozk∏adu zbiç strumieniem drobno rozpry-
skiwanej wody.

Woda:

ostrzec odbiorców wody pitnej.

Gleba:

ma∏e iloÊci zebraç mechanicznie i umieÊciç w zamykanych pojemnikach.

Wskazówki dla stra˝y po˝arnej

Po˝ary w otoczeniu gasiç w∏aÊciwymi Êrodkami gaszàcymi. Dru˝yny po˝arnicze nale˝y
wyposa˝yç w aparaty oddechowe.

Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji

Dwutlenek manganu jest substancja sta∏à o postaci proszku, bry∏ek lub kryszta∏ów tetra-
gonalnych barwy bràzowoczarnej bez zapachu.

Masa molowa:

86,936 g/mol

Próg zapachowy:

bez zapachu

Temperatura topnienia:

536 °C

RozpuszczalnoÊç w wodzie:

ulega rozk∏adowi

w 20 °C

nierozpuszczalny

Ditlenek manganu (dwutlenek manganu)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1271 Strona 2

WEKA Sp. z o.o.

G´stoÊç:

RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):

w 20 °C

5,026 g/cm

3

nierozpuszczalny

Wzgl´dna g´stoÊç par

Pr´˝noÊç par:

(powietrze = 1):

3,00

w 20 °C

0 mbar

LotnoÊç (eter = 1):

0,0

Wspó∏czynniki przeliczeniowe:

1 mg/m

3

= 0,28 cm

3

/m

3

1 cm

3

/m

3

= 3,61 mg/m

3

Reakcje z innymi substancjami

Dwutlenek manganu jest silnym utleniaczem. Reaguje gwa∏townie z substancjami redu-
kujàcymi, proszkiem aluminiowym podczas ogrzewania (reakcja termiczna). Z kwasem
solnym gwa∏townie wydzielajàc toksyczny chlor gazowy. Mo˝e eksplodowaç z nadtlen-
kiem wodoru, kwasem nadtlenosiarkowym, nadchloranem aniliny i innymi chloranami
w wysokiej temperaturze. Reaguje gwa∏townie z azydkiem sodu, tetrafluorkiem diboro-
wym i inn.

Zagro˝enia dla zdrowia

Dwutlenek manganu dzia∏a dra˝niàco na b∏ony Êluzowe oczu i dróg oddechowych.
Mo˝e spowodowaç wysypk´, zaczerwienienie, kaszel, uczucie pieczenia w gardle.

St´˝enie dopuszczalne w powietrzu (MAK) w mg/m

3

: 0,5

WartoÊç MAK/TRK: MAK
Wyjàtki: wartoÊç MAK dla nieorganicznych zwiàzków manganu
Kategoria ograniczenia maksymalnego wg DFG: III
Kategoria ograniczenia maksymalnego: 4
Grupa uszkodzeƒ p∏odu wg DFG: C

Zagro˝enia dla Êrodowiska

Klasa zagro˝enia wody:

1

Numer kodu odpadów:

51304

Kontrola nara˝enia

WartoÊç NDS:

0,3

Choroby zawodowe:

BK 1105

WartoÊç NDSCh:

—

WartoÊç NDSP:

5,0

Instrukcje bran˝owe:

G 23, 24

Badania profilaktyczne: nie wymagane

Ditlenek manganu (dwutlenek manganu)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1271 Strona 3

P

aêdziernik 1999

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Instrukcja post´powania

Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikalii, punkt: —
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikalii: nie
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: —
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: nie

Informacje dodatkowe

Dane toksykologiczne

TC

LO

(inhal., mysz)

49 mg/m

3

(7 h)

LD

50

(sc., mysz)

422 mg/kg

LD

LO

(iv., królik)

45 mg/kg

Wskazówki dla lekarzy

Dzia∏a dra˝niàco na b∏ony Êluzowe oczu i dróg oddechowych. Stosowaç odtrutki, post´-
powanie zale˝ne od objawów.

Zastosowanie

Jako depolaryzator w suchych bateriach, w przemyÊle szklarskim i w produkcji wyrobów
garncarskich jako pigment, jako czynnik utleniajàcy w procesie otrzymywania uranu,
jako dodatek do topników w produkcji drutu spawalniczego, w syntezie hydrochinonu,
jako surowiec w produkcji nadmanganianu potasowego, tlenku manganu(II) i siarczanu
manganowego, do oczyszczania cynkowego ∏ugu elektrolitycznego.

Ditlenek manganu (dwutlenek manganu)

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1271 Strona 4

WEKA Sp. z o.o.