Biodro szpotawe.
1.Wyróżnić możemy biodro szpotawe :
-wrodzone
-dziecięce
-dorastających.
Biodro wrodzone szpotawe(Coxa vara congenita) często towarzyszy wrodzonemu niedorozwojowi kości udowej. Po chorej stronie szyjka jest wyrażnie zmniejszona, niekiedy ledwie zauważalna, a szpara chrząstki nasadowej ustawia się pionowo. Gdy dziecko zaczyna chodzić objawy nasilają się znacznie i rozpoznanie rentgenowskie jest bezsporne. Choroba trwa do 2-4 roku życia i ulega samoistnej poprawie lub pod wpływem leczenia zachowawczego. Niekiedy pozostaje zniekształcenie szpotawe, a w najcięższych przypadkach nie następuje skostnienie głowy z szyjka i powstaje staw rzekomy.
Biodro szpotawe dziecięce(Coxa vara infantum) choroba rozpoczyna się skrycie u dzieci w wieku przedszkolnym, występuje jedno lub obustronnie , jednakowo często u obu płci. Szpotawość dziecięcego biodra łączy się często z wrodzoną hipoplazją uda, z zaburzeniami w ukształtowaniu się górnej części kości udowej .Chód dziecka jest kolebiący , może wystąpić skrócenie kończyny w jednostronnej wadzie , objaw Trendenburga, wysokie ustawienie krętarza , ograniczenie odwodzenia z zachowaniem swobody innych ruchów, nadmierne ruchy obrotowe nie są możliwe .O rozpoznaniu decyduje obraz radiologiczny. Jest u dziecka bardzo charakterystyczny.
Biodro szpotawe dorastających(Coxa vara adolescentium) nazywane najczęściej złuszczeniem kości biodrowej, występuje najczęściej krótko przed pokwitaniem, często u dzieci nadmiernie otyłych, z zaburzeniami dokrewnymi ,sportowców, rzadko występuje obustronnie. Etiologia tego schorzenia do końca jest nie znana.
Szpotawe ustawienie biodra może również wystąpić po urazach(złamanie szyjki), w bardzo licznych chorobach kośćca przebiegających z osteoporoza, w zapaleniach, w zaburzeniach kostnienia sródchrzęstnego, zaburzeniach hormonalnych(niedoczynność tarczycy) i wielu innych.
2.Sprzet ortopedyczny.
Możemy po leczeniu operacyjnym zastosować kule aby odciążyć staw biodrowy.
3.Leczenie.
W przypadku wrodzonego biodra szpotawego nie należy zwlekać z leczem już wcześnie trzeba zapobiegać dalszemu zniekształceniu. Należy u dziecka opóżniać stawanie, nie powinno raczkować, natomiast powinno jeździć na samochodziku na odpychanie, siadać na wysokim krześle. Powinno się wykonywać wyciągi za but dwa razy dziennie po pół godziny z małym obciążeniem. Operacje wykonuje się dopiero w wieku przedszkolnym.
Jedyną formą leczenia, która ma realne szanse poprawy jest osteotomia korekcyjna. Celem jej jest rozchylenie kata miedzy szyjką a trzonem (120-140 stopni) i nadanie linii chrząstki nasadowej ustawienia poziomego zamiast pionowego. Po operacji przebudowa szyjki postępuje zadziwiająco szybko, tak że cechy wady ustępują i biodro staje się funkcjonalnie wartościowe. Za najlepszy wiek dla leczenia operacyjnego uchodzi okres między 5 a 8 rokiem życia.
Rehabilitacja po operacji. Kinezyterapia-wykonujemy z pacjentem ćwiczenia bierne, czynne bez obciążenia, gimnastykę następnie pionizujemy pacjenta i uczymy go chodu, pacjent posiada kule aby nie przeciążać stawu. Fizjoterapia z prądem jest nie wskazana gdyż po operacji w stawie jest metalowa blaszka.
Bibliografia:
Gruca A.: Chirurgia ortopedyczna. PZWL, Warszawa 1972.
Maria Borejko, Artur Dziak.: Badanie radiologiczne w ortopedii. PZWL, Warszawa 1973.
Wiktor Dega.: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1983.