ZARZ
Ą
DZANIE PRODUKCJ
Ą
ZARZ
Ą
DZANIE PRODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI
I USŁUGAMI -- projekt
projekt
Michał Rogalewicz
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
Katedra Zarz
ą
dzania i In
ż
ynierii Produkcji
pokój 305 budynek WBMiZ, tel. 665 27 98
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
michal.rogalewicz@put.poznan.pl
konsultacje:
• poniedziałek 11.45 – 13.15
• mo
ż
na przychodzi
ć
(dodatkowo!) na inne zaj
ę
cia
X
„Instalator programu ZPPro wersja 1.1.0.11”
Aby prawidłowo opracowa
ć
projekt, nale
ż
y:
zapozna
ć
si
ę
z niniejsz
ą
prezentacj
ą
zapozna
ć
si
ę
z plikami dodatkowymi
zapozna
ć
si
ę
z programem ZPPro
Pliki wraz z instalatorem
programu zostan
ą
dostarczone przeze mnie
poczt
ą
elektroniczn
ą
do
starostów grup
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
MATERIAŁY DO PROJEKTU
„Instalator programu ZPPro wersja 1.1.0.11”
– program do opracowania harmonogramu operacyjnego zlece
ń
– 2193 KB
Materiały pomocnicze do projektu
z Zarz
ą
dzania produkcj
ą
i usługami
- 917 KB
materiały!!!
materiały!!!
Zał
ą
czniki do projektu
z Zarz
ą
dzania produkcj
ą
i usługami (System wytwarzania A i B)
materiały!!!
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
1
2. Mazurczak Jerzy „Projektowanie struktur systemów produkcyjnych”.
3. Waters Donald „Zarz
ą
dzanie operacyjne. Towary i usługi”.
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
LITERATURA
1.
Ż
ywicki Krzysztof „Materiały pomocnicze do projektu z przedmiotu:
Zarz
ą
dzanie produkcja i usługami”.
!!!!!!!!!
3. Waters Donald „Zarz
ą
dzanie operacyjne. Towary i usługi”.
5. Durlik Ireneusz „In
ż
ynieria zarz
ą
dzania”.
4. Lis Stanisław „Organizacja i planowanie produkcji w przemy
ś
le
maszynowym”.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
2
OKRE
Ś
LENIE SYSTEMU WYTWARZANIA
DANE WEJ
Ś
CIOWE – PRZEGL
Ą
D DANYCH
Hala produkcyjna.
Zasoby produkcyjne (park maszynowy, charakterystyki maszyn,
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAPY PROJEKTU
ETAP 1
Zasoby produkcyjne (park maszynowy, charakterystyki maszyn,
koszt maszynogodziny).
Zdefiniowanie obrabiarek (stanowiskowy rachunek kosztów).
Ceny i koszty.
materiały!!!
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
3
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 1 –
hala produkcyjna
materiały!!!
ETAP 1 –
park maszynowy (10 obrabiarek)
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
Opis przykładowej obrabiarki
Stanowiskowy rachunek kosztów
Podstaw
ą
stanowiskowego rachunku kosztów jest ustalenie
kosztów maszynogodziny eksploatacji danego urz
ą
dzenia produkcyjnego.
Ujmuje on wszystkie rodzaje kosztów, dotycz
ą
cych
danego urz
ą
dzenia produkcyjnego (obrabiarki).
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 1 –
definiowanie obrabiarek
Do rodzajów kosztów, które mo
ż
na bezpo
ś
rednio przypisa
ć
do danego urz
ą
dzenia
zalicza si
ę
:
I. K
A
– koszt amortyzacji obrabiarki (koszt odpisów amortyzacyjnych
obrabiarki na rok)
j
ob
A
U
C
K
j
j
=
K
A
j
– koszt amortyzacji j-tej obrabiarki ,
C
ob
j
–cena j–tej obrabiarki ,
U
j
– okres u
ż
ytkowania j–tej obrabiarki.
rok
zł
[ ]
zł
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
6
II. K
UP
– koszty utrzymania powierzchni zajmowanej przez obrabiark
ę
D
P
C
K
j
j
j
o
p
UP
⋅
⋅
=
K
UP
j
– koszt utrzymania powierzchni zajmowanej przez j-t
ą
obrabiark
ę
,
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 1 –
definiowanie obrabiarek
rok
zł
C
p
j
– cena utrzymania powierzchni zajmowanej przez j–t
ą
obrabiark
ę
,
P
o
j
– powierzchnia zajmowana przez j–t
ą
obrabiark
ę
,
D – liczba dni w ci
ą
gu roku .
⋅
2
m
dzień
zł
rok
dni
[ ]
2
m
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
7
III. K
EN
– koszt energii
en
MN
s
s
EN
C
F
w
N
K
j
j
j
j
⋅
⋅
⋅
=
K
EN
j
– koszty energii elektrycznej j-tej obrabiarki ,
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 1 –
definiowanie obrabiarek
rok
zł
N
j
– moc zainstalowanych silników j–tej obrabiarki ,
w
s
j
– współczynnik wykorzystania mocy znamionowej
silników j–tej obrabiarki,
(w projekcie przyj
ąć
w
s
≈
30%)
,
F
MN
j
– fundusz maszynowy nominalny j–tej obrabiarki ,
C
en
– cena energii elektrycznej .
kWh
zł
rok
h
[ ]
kW
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
8
Patrz nast
ę
pny slajd.
IV. K
UO
– koszt utrzymania obrabiarki
j
j
A
UO
K
K
⋅
=
3
,
0
K
UO
j
– koszty utrzymania j-tej obrabiarki , reszta oznacze
ń
jak poprzednio.
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 1 –
definiowanie obrabiarek
rok
zł
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
9
V. F
MN
– fundusz maszynowy nominalny
z
h
D
F
MN
⋅
⋅
=
F
MN
– fundusz maszynowy nominalny ,
D – liczba dni roboczych w danym okresie czasu
(przyj
ąć
5 dni x 52 tygodnie)
, ,
h – liczba godzin roboczych w ci
ą
gu dnia na jednej zmianie roboczej
(przyj
ąć
8 [h])
,
z – liczba zmian roboczych
(przyj
ąć
prac
ę
jednozmianow
ą
)
.
rok
gr
K
MGO
- koszt maszynogodziny obrabiarki
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 1 –
definiowanie obrabiarek
j
j
j
j
j
j
mn
UO
EN
UP
A
MGO
F
K
K
K
K
K
+
+
+
=
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
10
j
mn
F
K
MGO
j
– koszt maszynogodziny j-tej obrabiarki , reszta oznacze
ń
jak
wcze
ś
niej.
h
zł
materiały!!!
ETAP 1 –
park maszynowy
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
Sporz
ą
dzi
ć
tak
ą
tabel
ę
dla ka
ż
dej obrabiarki wykorzystywanej w
projekcie (9 tabel).
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
11
materiały!!!
ETAP 1 –
system wytwarzania
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
Obrabiarki
dost
ę
pne w
systemie
wytwarzania.
ETAP 1 –
ceny i koszty
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
materiały!!!
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
13
Prosz
ę
kierowa
ć
si
ę
wył
ą
cznie materiałami, dotycz
ą
cymi swojego
Systemu Wytwarzania – A lub B!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)
OKRE
Ś
LENIE ZLECE
Ń
PRODUKCYJNYCH
Zapoznanie si
ę
ze zleceniami produkcyjnymi:
rodzaj wyrobu, ilo
ś
ci, powtarzalno
ść
wytwarzania, itd.
ETAPY PROJEKTU
ETAP 2
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
Obliczenie programu produkcji zlece
ń
produkcyjnych.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
14
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 2 –
dane wej
ś
ciowe
Ustali
ć
prawidłow
ą
kolejno
ść
operacji w procesach technologicznych.
N
i
- program produkcji cz
ęś
ci
(obliczany na podstawie danych zawartych w zleceniach stałych)
)
1
(
i
i
i
p
p
b
N
N
+
=
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 2 –
obliczenia produkcyjne
Obliczy
ć
dla
ka
ż
dego zlecenia.
N
i
– skorygowana liczno
ść
zlecenia produkcyjnego i-tego wyrobu, ,
N
p
i
– planowana (wymagana) liczba sztuk i-tego wyrobu w zleceniu
produkcyjnym
– np. 45, 50
,
b
p
i
– współczynnik okre
ś
laj
ą
cy planowany poziom braków i-tego wyrobu
(w projekcie nale
ż
y przyj
ąć
ten współczynnik na poziomie 4%)
.
Wynik zaokr
ą
gli
ć
w gór
ę
do najbli
ż
szej liczby podzielnej przez 2.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
16
[ ]
%
[ ]
szt
[ ]
szt
PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH
Proces technologiczny (marszruta technologiczna
przedmiotów) – opracowanie procesów technologicznych
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAPY PROJEKTU
ETAP 3
przedmiotów) – opracowanie procesów technologicznych
umo
ż
liwiaj
ą
cych realizacj
ę
zlece
ń
produkcyjnych.
Obrabiarki, na których mog
ą
by
ć
wykonane operacje.
Czasy operacji technologicznych: czas jednostkowy i czas
przygotowawczo – zako
ń
czeniowy oraz norma czasu pracy na
wykonanie operacji.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
17
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 3 –
ustalenie prawidłowej kolejno
ś
ci operacji tech.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
Tabela z prawidłowym przebiegiem procesu
technologicznego. Wykona
ć
tak
ą
dla
ka
ż
dego zlecenia.
18
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 3 –
wskazanie obrabiarek, na których mo
ż
liwe jest
wykonanie operacji technologicznych
Przykład okre
ś
lenia, na jakich
obrabiarkach mo
ż
na wykona
ć
dan
ą
operacj
ę
.
Wykona
ć
dla ka
ż
dej operacji
ka
ż
dego zlecenia.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
19
∑
⋅
=
g
j
j
t
k
t
t
j
– czas jednostkowy ,
k
j
– współczynnik czasu jednostkowego
(tabela w materiałach)
,
∑
t
– suma czasów głównych zabiegów w danej operacji technologicznej .
materiały!!!
ETAP 3 –
czas jednostkowy i przygotowawczo – zako
ń
czeniowy,
norma czasu pracy wykonania operacji technologicznych
Podana dla ka
ż
dej operacji.
[ ]
min
[ ]
min
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
∑
t
g
– suma czasów głównych zabiegów w danej operacji technologicznej .
t
pz
– czas przygotowawczo – zako
ń
czeniowy
(jego warto
ść
podana
jest w materiałach w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju obrabiarki)
.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
20
j
pz
t
n
t
N
⋅
+
=
[ ]
min
N – norma czasu pracy wykonania operacji technologicznej ,
n – program produkcji cz
ęś
ci odpowiednio zaokr
ą
glony , reszta oznacze
ń
jak
wcze
ś
niej.
[
]
min
,
h
Obliczy
ć
t
j
, t
pz
i N dla ka
ż
dej mo
ż
liwo
ś
ci wykonania
operacji na obrabiarce (patrz poprzedni punkt).
[ ]
szt
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 3 –
czas jednostkowy i przygotowawczo - zako
ń
czeniowy
Tabela, z której
Tabela, z której
dobiera si
ę
współczynnik
k
j
i czas t
pz
.
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
UWA
Ż
A
Ć
NA JEDNOSTKI
(szczególnie w przypadku
czasu).
1 h = 60 min
1,42 h
1 h 42 min
tu jeszcze by wygl
ą
dało całkiem dobrze, ale w
przypadku 1, 82 h?
☺
1,42 h = 1 h
≈
1 h 25 min
≠
60
100
42
⋅
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
22
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
HARMONOGRAM OPERACYJNY
Harmonogram operacyjny wykonania zlece
ń
.
Schemat struktury procesu wytwarzania.
ETAPY PROJEKTU
ETAP 4
Schemat struktury procesu wytwarzania.
Opracowanie kart instrukcyjnych.
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
23
Harmonogram przebiegu produkcji jest wzorcem zawieraj
ą
cym
normatywne rozło
ż
enie w czasie wszystkich operacji wykonywanych na
asortymencie przedmiotów zwi
ą
zanych z danymi jednostkami
produkcyjnymi.
Wzorzec ten obejmuje okres powtarzalno
ś
ci pracy ka
ż
dego stanowiska
w jednostkach, zwany rytmem produkcji.
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
harmonogram produkcji
w jednostkach, zwany rytmem produkcji.
Harmonogram opracowany dla potrzeb projektowych powinien by
ć
wykonany zgodnie z zało
ż
eniami przebiegu cyklu szeregowo –
równoległego.
materiały!!!
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
24
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
harmonogram produkcji – program ZPPro
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
25
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
harmonogram produkcji – program ZPPro
Prezentacja, dotycz
ą
ca programu ZPPro
razem z samym programem
zostanie wysłana do starosty.
zostanie wysłana do starosty.
τ
m-o
– przerwa mi
ę
dzyoperacyjna
(w projekcie przyj
ąć
0 [min])
,
s
i
- strumieniowo
ść
(w projekcie przyj
ąć
s = 1)
, pozostałe jak wcze
ś
nie.j
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
Bez pierwszego t .
ETAP 4 –
cykl szeregowo-równoległy
[ ]
min
materiały!!!
Bez pierwszego t
pz
.
27
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
harmonogram produkcji – program ZPPro
materiały!!!
Struktur
ę
procesu wytwarzania
mo
ż
na przedstawi
ć
,
wykorzystuj
ą
c symbole
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
schemat struktury procesu wytwarzania
wykorzystuj
ą
c symbole
reprezentuj
ą
ce poszczególne
fazy tego
ż
procesu
(operacje)
.
materiały!!!
Symbole (patrz poprzedni slajd) s
ą
wykorzystywane do analizowania
i projektowania struktury procesu wytwórczego w skali mikroorganizacyjnej.
Polega to na sporz
ą
dzeniu schematu strukturalnego lub tabeli strukturalnej.
W projekcie nale
ż
y opracowa
ć
tabele strukturalne dla realizowanych
procesów, korzystaj
ą
c z symboli w uj
ę
ciu ogólnym (przykład poni
ż
ej).
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
schemat struktury procesu wytwarzania
Schemat struktury
procesu wytwarzania
wykona
ć
dla ka
ż
dej
partii transportowej.
materiały!!!
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
ETAP 4 –
analiza obci
ąż
e
ń
stanowisk roboczych
Wykona
ć
analiz
ę
obci
ąż
e
ń
stanowisk produkcyjnych za okres analizy
przyjmuj
ą
c okres mi
ę
dzy rozpocz
ę
ciem pierwszego i zako
ń
czeniem
ostatniego zlecenia.
lub
Przykład:
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
31
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
Wnioski!
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
33
Z
ARZ
Ą
DZANIE
P
RODUKCJ
Ą
I USŁUGAMI- projekt
DZI
Ę
KUJ
Ę
ZA UWAG
Ę
mgr in
ż
. Michał Rogalewicz
33