Upadek Francji i Holandii na wiosnę 1940 r. odwróciły uwagę Japonii od Chin ku
bogatym a bezbronnym francuskim Indochinom i holenderskim Indiom Wschodnim,
które przedstawiały teraz łatwy łup. Pod naciskiem Hitlera i Japonii francuski rząd
Vichy otworzył Indochiny dla agentów japońskich (20 czerwiec 1940 r.), a na mocy
podpisanego w Hanoi paktu, odstąpił trzy lotniska i wpuścił garnizon japoński w sile
67000 żołnierzy (22 września 7.940 r.). W ten sposób Japonia uzyskała kontrolę
nad odległym zaledwie o 975 km na północ od Singapuru Sajgonem, zamieniając
go w bazę morską. Syjam dostał się pod panowanie japońskie na początku 1941 r.,
gdy Tokio podyktowalo rozstrzygnięcie sporu pomiędzy Indochinami i Syjamem na
korzyść tego ostatnego i Japonii. Ze swych baz w Indochinach, a potem i w
Syjamie, Japonia przygotowała się do wypadu na Malaje, Singapuru, Holenderskie
Indie Wschodnie i Birmę. W. Brytania nie mogła utrzymać tych obszarów, z których
najbogatsze połacie należały do niej, ponieważ -jak powiedział Churchill - "toczyła
walkę na śmierć i życie" w Europie i na Morzu Śródziemnym. By ułagodzić Japonię,
W. Brytania wstrzymała w styczniu 1939 r. dostawy do Chin przez Hong Kong i
zamknęła na trzy miesiące drogę birmańską. Nie tylko że W. Brytania nie posiadała
na Dalekim Wschodzie siły powietrznej, zdolnej do przeciwstawienia się Japonii,
lecz po sparaliżowaniu amerykańskiej floty Pacyfiku w Pearl Harbour oraz
zatopieniu w trzy dni potem brytyjskiego pancernika "Prince of Wales" i krążownika
"Repulse", brak było sił morskich dla powstrzymania Japonii na obszarze na północ
od Australii i na wschód od Indii. Holenderskie Indie Wschodnie, wzmocnione w
ostatniej chwili niewielkimi dostawami amerykańskimi, mogły jedynie prowadzić
akcję na zwłokę. Korzystając z tej sytuacji wojennej na szerokich przestrzeniach
Pacyfiku, (będącej częściowo wynikiem dyplomacji japońskiej, nade wszystko
jednak skutkiem powodzeń Hitlera w Europie), Japonia zajęła kolonie w
południowo-wschodniej Azji w przeciągu zaledwie czterech miesięcy.
Rozporządzając siłą, którą Churchill szacował na 26 dywizji, Japończycy zajęli
wschodnią Azję i podbili wszystkie wyspy na południowo-zachodnim Pacyfiku,
leżące pomiędzy Australią a kontynentem azjatyckim.