Jarosław Romaniuk
©
Warszawa 2006
Materiały dla kursu przygotowano na podstawie aktualnych (2005) wytycznych
obowi zuj cych w pierwszej pomocy oraz najnowszych mi dzynarodowych i polskich
standardów ratowniczych:
o
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji w sprawie resuscytacji dorosłych
i dzieci (potwierdzone przez Polsk Rad Resuscytacji) z ko ca listopada 2005
o
Wytyczne Ameryka skiego Towarzystwa Kardiologicznego (American Heart
Association) w sprawie podstawowych zabiegów ratuj cych ycie – u dorosłych
(A-BLS) i dzieci (P-BLS)
o
Wytyczne Basic Trauma Life Support International – wiatowej organizacji
wyznaczaj cej standardy post powania w urazach
O RODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
WARSZAWA, UL. BRECHTA 17 A
tel. (0 22) 618 72 25; tel./fax (0 22) 618 84 92
tel. kom. 0 602 246 704
2
O RODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
03 – 473 WARSZAWA, UL. B.BRECHTA 17 A
tel. (0 22) 618 72 25; tel./fax (0 22) 618 84 92
!
"
RATOWNICTWA I PIERWSZEJ POMOCY
- SZKOLENIE PODSTAWOWE profilowane dla kadry pedagogicznej
- SZKOLENIE PODSTAWOWE profilowane dla rodziców i opiekunek dzieci cych
- SZKOLENIE PODSTAWOWE profilowane dla kierowców i kandydatów na kierowców
- SZKOLENIE PODSTAWOWE profilowane dla słu b publicznych
- ZAAWANSOWANIE KURSY PIERWSZEJ POMOCY – kurs jednodniowy
- ZAAWANSOWANIE KURSY PIERWSZEJ POMOCY – kurs dwudniowy
.
- JAK UCZY I ROZMAWIA Z DZIEMI O PIERWSZEJ POMOCY
- PIERWSZA POMOC Z AUTOMATYCZN DEFIBRYLACJ ZEWN TRZN
- KURSY MEDYCZNE DLA PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA
KURSY DLA NAUCZYCIELI W ZAKRESIE TURYSTYKI DZIECI I
MŁODZIE Y
- KURS KIEROWNIKÓW WYCIECZEK SZKOLNYCH
- KURS KIEROWNIKÓW PLACÓWEK WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIE Y
- KURS KIEROWNIKÓW IMPREZ TURYSTYKI KWALIFIKOWANEJ
TURYSTYKA REGIONALNA W WARSZAWIE
- WARSZAWA – WST P DO TURYSTYKI REGIONALNEJ
- WARSZAWA – MIASTO TOLERANCJI
SZKOLENIA DLA MŁODZIE Y
- KURS WYCHOWAWCÓW KOLONIJNYCH (szkoły rednie)
- KURS RATOWNICTWA I PIERWSZEJ POMOCY
* PROGRAM 5 + / dla przedszkoli
* PROGRAM 7 + / dla szkół podstawowych – klasy młodsze
* PROGRAM 10 + / dla szkół podstawowych – klasy starsze
* PROGRAM 14 + / dla gimnazjów i szkół rednich
WKÓRTCE SZKOLENIA Z ZAKRESU PROFILAKTYKI I PRZECIWDZIAŁANIA
PRZEMOCY W SZKOLE I W DOMU ORAZ INNE.
Szczegółowe informacje uzyskacie Pa stwo pod warszawskim numerem
telefonu O rodka Doskonalenia Nauczycieli Edukator.
oraz w internecie pod adresem:
#
$%&
'
#
$%&
'
#
$%&
'
#
$%&
'
SZKOLENIA PROWADZONE NA TERENIE CAŁEGO KRAJU!
3
Wst p
Najwa niejsze jest utrzymanie poszkodowanego przy yciu do czasu
przybycia zespołu medycznego!
Do wyboru wła ciwego schematu post powania musisz oceni trzy elementy:
1. Czy masz do czynienia ze stanem nagłym (wypadek, nieprzytomny), czy te
sytuacja nie wymaga po piechu i mamy czas na zastanowienie, zasi gni cie
porady (ból brzucha, skr cenie nogi)?
2. Czy masz do czynienia z urazem (czynnik zewn trzny) czy zachorowaniem
(czynnik wewn trzny)?
3. Czy udzielasz pomocy osobie dorosłej, czy dziecku?
Co si stało?
Stan nagły
np. nie daje oznak ycia,
silnie krwawi
1
Stan nie nagl cy
Działaj natychmiast
Masz czas
Wypadek – uraz
lub nie wiem, co si stało
2
Zachorowanie
(uraz głowy i szyi 100% wykluczony)
Stabilizacja kr gosłupa
szyjnego
Stabilizacja zb dna
Dorosły, dziecko w wieku szkolnym
3
Dziecko bez oznak pokwitania,
Przedszkolak, niemowlak noworodek
Schemat post powania DOROSŁY
Schemat post powania DZIECKO
Nie bój si , e zrobisz co le!
Zaobserwowano, e cz sto osoby bez przygotowania medycznego skuteczniej
udzielaj pierwszej pomocy ni osoby z wykształceniem medycznym!
Schemat dla DZIECI stosujemy u dzieci bez widocznych oznak pokwitania: w wieku
wczesnoszkolnym, przedszkolnym, u noworodków i niemowlaków.
Dzieci w wieku szkolnym, gimnazjalnym i licealnym – ratujemy tak, jak DOROSYCH.
cisłe ustalenie wieku jest niepotrzebne i nie zalecane, je eli uznasz, e masz do
czynienia z dzieckiem (wg powy szych kryteriów) post puj jak w schemacie dla dzieci.
4
Aspekt prawny
Ka dy ma moralny i prawny obowi zek udzielenia pierwszej pomocy osobie
znajduj cej si w stanie zagro enia ycia
Wybrane przepisy:
Kodeks karny
Art. 162.
§ 1. Kto człowiekowi znajduj cemu si w poło eniu gro cym bezpo rednim
niebezpiecze stwem utraty ycia albo ci kiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela
pomocy, mog c jej udzieli bez nara enia siebie lub innej osoby na niebezpiecze stwo
utraty ycia albo ci kiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia
wolno ci do lat 3
§ 2. Nie popełnia przest pstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne
poddanie si zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w krórych mo liwa jest
niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.
Ustawa z dn. 25.07.2001 r. o Pa stwowym Ratownictwie Medycznym
Art. 3.
„Pierwsza pomoc - zespół czynno ci podejmowanych w celu ratowania osoby
znajduj cej si w stanie nagłym, wykonywanych bez u ycia wyrobów medycznych
oraz produktów leczniczych przez osoby nie posiadaj ce uprawnie do podejmowania
medycznych działa ratowniczych.”
„Stan nagły – stan, w którym odroczenie w czasie pomocy medycznej mo e skutkowa
utrat zdrowia lub ycia”.
Art. 5.
Kto zauwa y osob lub osoby znajduj ce si w stanie nagłym, obowi zany jest
w miar posiadanych mo liwo ci:
1) do niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy,
2) do niezwłocznego zawiadomienia centrum powiadamiania ratunkowego.
Na podstawie ustawy o Pa stwowym Ratownictwie Medycznym w przypadku, gdy osoba
udzielaj ca pierwszej pomocy poniosła materialne straty lub uszczerbek na zdrowiu, a tak e w
razie mierci osoby, przysługuje odszkodowane ze Skarbu Pa stwa (art. 7 i art. 11).
Ponadto osoba udzielaj ca pierwszej pomocy korzysta z ochrony prawnej
przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych (art. 13).
Nie bój si prawnych skutków udzielenia pierwszej pomocy (nawet niewła ciwego)!
Ratowanie ycia jest działaniem w stanie wy szej konieczno ci, a to wył cza tzw.
karn bezprawno czynu, je eli w efekcie działa doszłoby np. do uszkodzenia ciała.
Dla tego uznaje si prawo tzw. dobrego samarytanina – „robiłem, co mogłem, aby
ratowa czyje ycie”.
5
(
! )
Czas trwania:
3 godziny zegarowe;
Termin szkolenia:
dowolny
Miejsce szkolenia:
dowolne
Koszt uczestnictwa: 35 zł / os
Minimalna grupa: 20 osób
(
!
*
(
+
, !
(
+
- .
Czas trwania:
10 godzin lekcyjnych;
Termin szkolenia:
dowolny
Miejsce szkolenia:
dowolne
Koszt uczestnictwa: 65 zł / os
Minimalna grupa: 20 osób
(
! /
)
Czas trwania:
14 godzin lekcyjnych;
Termin szkolenia:
dowolny
Miejsce szkolenia:
dowolne
Koszt uczestnictwa: 85 zł / os
Minimalna grupa: 20 osób
Stany zagro enia ycia
Najcz stsze obecnie przyczyny stanów zagra aj cych yciu to:
urazy (stanowi pierwsz przyczyn zgonów dzieci!)
choroby naczyniowe:
» ostry incydent wie cowy (zawał serca, niestabilna choroba wie cowa)
» udar mózgu (niedokrwienny albo krwotoczny)
Dwie główne przyczyny (90%) mierci do unikni cia to:
NIEDRO NO
DRÓG ODDECHOWYCH
KRWOTOK
Czas w stanach zagro enia ycia
Od chwili zatrzymania kr enia:
o
4 minuty - nast puje mier mózgu w wyniku niedotlenienia
o
15 minut – nast puje mier serca
o
30 minut – dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia nerek
o ile nie b dzie prowadzona resuscytacja kr eniowo-oddechowa .
Zawsze podejmij reanimacj u osoby, która nie daje oznak ycia,
6
Ła cuch prze ycia
Ła cuch prze ycia
Early access
TELEFON
Zawiadomienie i dojazd zespołu medycznego
Early CPR (ABC)
ABC
Natychmiastowe zabiegi ratuj ce ycie
Early defibrillation
DEFIBRYLACJA
Tak szybko, jak tylko mo liwe
Early ALS
Karetka - szpital
Zawansowane zabiegi medyczne
medyczne
Masz wpływ na trwanie pierwszego ogniwa w ła cuchu prze ycia:
Najpierw telefon = natychmiast zadzwo !
W pierwszej pomocy istnieje poj cie platynowe 10 minut (lub platynowy kwadrans)
Wtedy poszkodowany jest zdany jedynie na osoby przypadkowe!
Rozpoznanie nagłego zatrzymania kr enia
Objawy przypuszczaj ce:
nieprzytomny, brak ruchów klatki piersiowej, trupia blado
Objawy potwierdzaj ce
nagłego zatrzymania kr enia:
Oddech nieprawidłowy - niewidzialny niesłyszalny niewyczuwalny
7
R
R
e
e
s
s
u
u
s
s
c
c
y
y
t
t
a
a
c
c
j
j
a
a
k
k
r
r
e
e
n
n
i
i
o
o
w
w
o
o
–
–
o
o
d
d
d
d
e
e
c
c
h
h
o
o
w
w
a
a
(
(
R
R
K
K
O
O
,
,
p
p
o
o
p
p
u
u
l
l
a
a
r
r
n
n
i
i
e
e
–
–
r
r
e
e
a
a
n
n
i
i
m
m
a
a
c
c
j
j
a
a
)
)
A – Airways – udro nienie dróg oddechowych
B – Breathing – sztuczna wentylacja (sztuczne oddychanie)
C – Circulation – kr enie (masa serca, tamowanie krwawienia)
Powodzenie akcji resuscytacyjnej – szanse prze ycia.
Natychmiastowa RKO mo e nawet potroi szanse prze ycia osób, u których doszło
do nagłego zatrzymania kr enia. W poł czeniu z defibrylacj w czasie 3-5 minut od
utraty przytomno ci mo e zwi kszy cz sto prze ycia do 75%. WARTO!!!
Jak ratowa - schemat post powania
„krok po kroku”.
1
1
.
.
B
B
e
e
z
z
p
p
i
i
e
e
c
c
z
z
e
e
s
s
t
t
w
w
o
o
w
w
ł
ł
a
a
s
s
n
n
e
e
i
i
p
p
o
o
s
s
z
z
k
k
o
o
d
d
o
o
w
w
a
a
n
n
y
y
c
c
h
h
.
.
!
Zwró uwag na otoczenie, oce gro ce niebezpiecze stwo. Ratowanie za cen
swojego bezpiecze stwa cz sto prowadzi do wypadków wtórnych i zagro enia ycia
ratownika. Ratuj efektywnie i bezpiecznie!!!
Przykłady:
-
pora enie pr dem – poszkodowany podł czony do ródła pr du, kosiarka,
suszarka do włosów, pralka;
-
zatrucie – wej cie w atmosfer pozbawion tlenu lub zawieraj c toksyczne
substancje, np. szambo, po ar, łazienka z piecykiem gazowym – tlenek w gla,
celowe u ycie substancji toksycznej („ art” w szkole, atak terrorystyczny);
-
ton cy – wci ga ratownika pod wod ,
-
wypadek samochodowy:
o
nie zabezpieczenie miejsca wypadku – wtórne kolizje, najechanie
na poszkodowanego i ratownika;
o
nie odł czenie zapłonu – mo liwy wybuch, zwłaszcza przy
pojazdach nap dzanych gazem;
o
pó ne otwarcie poduszki powietrznej – uraz ratownika;
o
osuniecie si samochodu np. do rowu – przygniecenie ratowników
i poszkodowane
-
góry – próba dotarcia do poszkodowanego w terenie przepa cistym,
eksponowanym, bez odpowiedniego sprz tu i wyszkolenia
Je eli wiadkami zdarzenia s dzieci odsu je od miejsca zdarzenia - niech nie
patrz ! Je eli jeste z grup – drugi opiekun zabezpiecza grup !
8
2.R kawiczki
O
O
c
c
h
h
r
r
o
o
n
n
a
a
p
p
r
r
z
z
e
e
d
d
k
k
r
r
w
w
i
i
i
i
p
p
ł
ł
y
y
n
n
a
a
m
m
i
i
u
u
s
s
t
t
r
r
o
o
j
j
o
o
w
w
y
y
m
m
i
i
.
.
W Polsce jest ok. 20 tysi cy nosicieli wirusa HIV oraz kilkaset
tysi cy (!) osób b d cych nosicielami wirusów zapalenia w troby przenoszonych
przez krew
(HBV i HCV)
Dlatego:
1. unikaj kontaktu z cudz krwi i innymi płynami ustrojowymi
2. pami taj, e w ka dej samochodowej apteczce s r kawiczki (sprawd , czy na
pewno s w Twojej apteczce, najlepiej, jak jest kilka par)
3. je li nosisz okulary – nie zdejmuj ich, stanowi dodatkow ochron .
W razie ekspozycji na krew (pochlapanie krwi ) umyj skór w wodzie z mydłem, je li
doszło do skaleczenia – zdezynfekuj ran . Najszybciej jak tylko mo esz przyjed do
szpitala zaka nego.
Masz zało one r kawiczki: TY dowodzisz!
Wykorzystaj innych do wykonania Twoich polece !
Usuwaj osoby, które zakłócaj Twój standard!
3
3
.
.
S
S
p
p
r
r
a
a
w
w
d
d
,
,
c
c
o
o
s
s
i
i
s
s
t
t
a
a
ł
ł
o
o
.
.
Je eli kto le y - dotknij (nie szczyp) poszkodowanego w rami
zapytaj si , co si stało?
Je li doszło do wypadku - policz poszkodowanych przed wezwaniem
pogotowia! (Jeden poszkodowany – potrzebna jedna karetka,
dwóch poszkodowanych – potrzebne dwie karetki itd.)
Pami taj!
Najci ej poszkodowany mo e by mało widoczny, poniewa :
- jest nieprzytomny
- nie rusza si ,
- nie kaszle,
- nie krzyczy
- wypadł z pojazdu (le y w pewnej odległo ci od samochodu, np. w rowie)
9
4
4
.
.
W
W
e
e
z
z
w
w
i
i
j
j
p
p
o
o
m
m
o
o
c
c
.
.
Ka komu zadzwoni po pogotowie.
Je eli jeste sam(a) – bez niczyjej pomocy i musisz wybiera mi dzy telefonem do
pogotowia a pomoc nieprzytomnemu, to pami taj:
Phone first”
najpierw telefon
„Phone fast” ,
najpierw pi wdechów
jak najszybciej telefon
D
D
o
o
r
r
o
o
l
l
i
i
Dzieci bez widocznych cech pokwitania
Dzieci w wieku szkolnym
Przedszkolaki
Dzieci ze znan wcze niej chorob serca Noworodki, Niemowlaki
Uratowani ton cy
Rozmowa z dyspozytorem
Telefon : 999 Pogotowie Ratunkowe
W Polsce, do czasu zako czenia tworzenia systemu centrum powiadamiania
ratunkowego dzwo na 999, je li nie mo esz zadzwo 112 z telefonu komórkowego.
Zapisz, zapami taj, wprowad do telefonu numery alarmowe lokalnych słu b
ratunkowych: TOPR, GOPR, WOPR.
Przeka dyspozytorowi w pierwszej kolejno ci nast puj ce informacje:
Numer telefonu, z którego dzwonisz,
w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji dyspozytor b dzie miał
gdzie oddzwoni .
Gdzie to si stało?
adres, miejscowo , mo liwie jak najdokładniejsz lokalizacj miejsca
zdarzenia.
Co si stało?
Nie staraj si ustala „na oko” rozpoznania, tylko powiedz, co si stało, jaki był
mechanizm zdarzenia:
wypadek:
samochodowy – dachowanie – czołowe – motocyklista – cysterna, upadek
z wysoko ci – pora enie pr dem – utopienie,
zachorowanie:
upadł, duszno , ból – lokalizacja, sinieje, drgawki, itp.
Czy jest przytomny?
Czy oddycha?
Ilu poszkodowanych?
płe , wiek poszkodowanych (dzieci, osoby starsze), ci a?
Wykonaj to, co poleci (doradzi) ci dyspozytor pogotowia.
Nie rozł czaj si , nie odkładaj słuchawki.
Poczekaj na potwierdzenie przyj cia zgłoszenia!
10
Je eli z pogotowiem ustalono, e kto b dzie czekał w umówionym miejscu w celu
wskazania drogi, dopilnuj, eby tak si stało. Je li jeste t osob , która oczekuje na
zespół medyczny, nie zmieniaj miejsca oczekiwania – czekaj cierpliwie.
Je li zbli a helikopter Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
Obie uniesione r ce
„Yes” - Potrzebujemy pomocy
Jedna r ka uniesiona – druga opuszczona -
„No” Nie potrzebujemy pomocy
Nie machaj, nie pozdrawiaj załogi migłowca!
Wzywanie słu b ratowniczych w górach:
Tatry:
Tatrza skie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe 601 100 300 lub 18 206 34 44
Pozostałe góry:
Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
601 100 300
Je eli nie masz telefonu (brak zasi gu) i wysyłasz kogo po pomoc, np. do schroniska
- daj kartk , na której napisz, gdzie jest wypadek.
Nie nale y bez uzgodnienia ze słu bami ratunkowymi, które powiadomili my,
przemieszcza si z miejsca zdarzenia, gdy ratownicy mog dociera inn drog , ni
wybierzemy do zej cia - niebezpiecze stwo mini cia si i opó nienia pomocy.
Mi dzynarodowy sygnał wołania o pomoc w górach
Alarm :
dowolny znak (latark , d wi kiem)
6 x minut , minuta przerwy
Odzew (czekaj spokojnie, idziemy):
dowolny znak 3 x minut
!
0 1
#2
3"
*
4
(
)
Dwudniowe szkolenia z zakresu bezpiecze stwa i pierwszej pomocy w górach
organizowane s w formie warsztatowej zarówno w Tatrach lub Beskidach (do
uzgodnienia).
W programie:
zaj cia terenowe, wycieczka oraz kurs pierwszej pomocy.
Koszt: 80 zł / os (cena obejmuje: nocleg, szkolenie, wst py, ubezpieczenie NNW).
11
5. Oce przytomno .
Nieprzytomny, wtedy gdy:
Nie reaguje na głos
Nie reaguje na dotyk, potrz sanie
ponadto : nie rusza si , nie kaszle
S to objawy wystarczaj ce, aby podj czynno ci resuscytacyjne!
Natychmiast rozpocznij
ABC
Nieprzytomny
Przytomny
•
Wezwij pomoc
•
Udro nij drogi oddechowe
•
Sprawd , czy oddycha
•
Obserwuj
•
Sprawd , czy nie krwawi
•
Wezwij pomoc, je li konieczna
6. Stabilizuj kr gosłup szyjny.
Uraz:
Przytomny
→
→
→
→
stabilizuj kr gosłup szyjny.
Nieprzytomny
→
→
→
→
udro nij drogi oddechowe: oddycha
→
→
→
→
stabilizuj kr gosłup
szyjny;
Nieprzytomny, nie oddycha
→
→
→
→
POMI STABILIZACJ , przejd do dalszych
czynno ci ABC. Potencjalny uraz kr gosłupa nie mo e opó ni dalszej RKO!!!
Pami taj! Przy ka dym silnym urazie:
(skok na głow do wody, upadek z wysoko ci, wszystkie wypadki komunikacyjne,
pora enie pr dem elektrycznym, uderzenie w głow ),
albo
brak wiadków zdarzenia, nie wiemy, co si stało:
zawsze zakładamy wyst pienie urazu kr gosłupa
WYKONAJ STABILIZACJ KR GOSŁUPA SZYJNEGO
12
Jak stabilizowa :
•
Podejd do poszkodowanego od przodu ze wzgl du na niebezpiecze stwo
gwałtownego ruchu głow do góry i na boki. Je eli jest przytomny poinformuj, co
si b dzie działo.
•
Powiedz do osoby poszkodowanej – o ile jest przytomna:
-
Dzie dobry, jest Pan(i) po urazie, mogło doj do urazu kr gosłupa.
-
Prosz nie rusza głow !
Przytrzymaj głow poszkodowanego w pozycji
zastanej.
Je eli masz kogo do pomocy popro , eby przej ł
r czn stabilizacj od góry (z tyłu),
Uprzed : Za chwil kto chwyci Pani (Pana) za
głow od góry (z tyłu).
Je li nie masz nikogo do pomocy: o ile jest to
mo liwe, zmie pozycj tak, eby obj głow od
góry. Nast pnie mo esz zast pi r ce kolanami.
•
W przypadku najmniejszego oporu lub nienaturalnego uło enia - stabilizacja w
pozycji zastanej!
•
Bez trakcji ! Nie ci gnij za głow !
•
Nale y za wszelk cen unika ruchów zginaj cych!
Manualn stabilizacj kr gosłupa ko czymy dopiero po zało eniu kołnierza
i stabilizatorów na desce ortopedycznej.
7.
Airways
- Drogi oddechowe.
A
A
Odchylenie głowy: jedna r ka na czole,
druga za uchw , delikatnie odchyl głow .
Rozchyl usta – nie mog by zamkni te.
Na tym etapie nie sprawdzaj jamy ustnej
pod k tem ciał obcych.
13
8
8
.
.
B
B
r
r
e
e
a
a
t
t
h
h
i
i
n
n
g
g
-
-
O
O
d
d
d
d
e
e
c
c
h
h
B
B
Sprawd czy oddycha prawidłowo
W pierwszych minutach po zatrzymaniu kr enia
poszkodowany mo e słabo oddycha lub
wykonywa pojedyncze, gło ne westchni cia
(tzw. Westchni cia agonalne – wyst puj u ponad
40% osób u których dochodzi do zatrzymania
kr enia). To nie jest prawidłowy, wydolny oddech!
Na ocen po wi nie wi cej ni 10 sekund,
je li masz w tpliwo ci co do prawidłowo ci
oddechu działaj tak jakby oddech był nie prawidłowy.
Widzisz? Słyszysz? Czujesz?
Nie oddycha
Oddycha
Ułó na wznak, na płaskim twardym
podło u
Wypadek
(uraz
kr gosłupa
mo liwy)
Zachorowanie
(uraz
wykluczony)
wykonaj 30 uci ni
wykonaj 2 wdechy
Kontynuuj masa serca i sztuczne
oddychanie
Chro przed wychłodzeniem
Je li zacznie oddycha
Czekaj spokojnie na pomoc
14
Schemat dla dorosłych (czyli równie dzieci wieku szkolnym), przy młodszych
dzieciach rozpocznij od 5-ciu wdechów potem 30 uci ni klatki piersiowej i 2
dechy: wskazówki w rozdziale „Dzieci”!!!
)
(
!
)
Czas trwania:
36 godzin lekcyjnych;
Termin szkolenia:
dowolny
Miejsce szkolenia:
dowolne
Koszt uczestnictwa:
55 &6
55 &6
55 &6
55 &6
/ os
(!!!)
Minimalna grupa: 20 osób
W szkoleniach mog bra udział uczniowie szkół rednich!
Informacje: ODN Edukator; tel. 0 22 / 497 95 84, tel./fax (0 22) 618 84 92
9
9
.
.
C
C
i
i
r
r
c
c
u
u
l
l
a
a
t
t
i
i
o
o
n
n
-
-
K
K
r
r
e
e
n
n
i
i
e
e
:
:
M
M
a
a
s
s
a
a
s
s
e
e
r
r
c
c
a
a
.
.
J
J
e
e
e
e
l
l
i
i
n
n
i
i
e
e
o
o
d
d
d
d
y
y
c
c
h
h
a
a
p
p
r
r
a
a
w
w
i
i
d
d
ł
ł
o
o
w
w
o
o
–
–
n
n
a
a
t
t
y
y
c
c
h
h
m
m
i
i
a
a
s
s
t
t
r
r
o
o
z
z
p
p
o
o
c
c
z
z
n
n
i
i
j
j
m
m
a
a
s
s
a
a
s
s
e
e
r
r
c
c
a
a
!
!
Nie sprawdzaj t tna!
Technika masa u serca
C
C
Zawsze tylko na twardym podło u, płasko. Przenie z łó ka,
fotela - na podłog , wyci gnij samochodu na jezdni .
Wła ciwy punkt ucisku
Ułó r ce na rodku
klatki piersiowej.
Wła ciwa pozycja
wyprostowane łokcie
uło enie dłoni
wykorzystanie ci aru ratownika
ugi cie mostka 4-5 cm, pozwól klatce piersiowej na
powrót do pozycji wyj ciowej po ka dym ucisku
minimalizuj przerwy, gło no licz uciski
15
Masa serca
30 uci ni mostka
:
2 gł bokie wdechy
Tempo ucisku 100 razy na minut , tj. prawie 2 razy na sekund .
100/minut : ok. 2 razy na sekund , wiatła awaryjne samochodu mrugaj ok. 90/min.
Jest to zalecany obecnie schemat, daj cy wła ciw pr no w klatce piersiowej
w czasie resuscytacji dorosłych i dzieci (u noworodków 1:3). U dzieci rozpoczynamy
od 5 wdechów.
Stosujemy schemat niezale nie, czy jest jeden czy dwóch ratowników.
Technika wykonywania sztucznej wentylacji (sztucznego
oddychania)
-
zastosuj maseczk lub jednorazowy ustnik: Usta – maska – usta
-
zaci nij ratowanemu dziurki nosa,
-
otwórz swoje usta, obejmij ustnik maski
-
spokojnie wdychaj przez ok. 1 sekund obserwuj c k tem oka, czy unosi si
klatka piersiowa,
-
utrzymuj c odgi cie głowy poszkodowanego odsu usta, zrób przerw na
swobodny wydech – nabierz „ wie ego” powietrza, obserwuj czy opada klatka
piersiowa przy wydechu
-
wykonaj drugi, efektywnego wdech
Je eli wykonane oddechy nie powoduj uniesienia klatki piersiowej sprawd jam
ustn poszkodowanego i usu ciała obce poprzez „omiecenie palcem”.
Je li nie mo esz wykona sztucznego oddychania (brzydzisz si , obawiasz si
zaka enia, nie masz ochrony - maski, ustnika), wykonaj poprawnie udro nienie
dróg oddechowych, sprawd oddech – je eli nie oddycha prawidłowo wykonuj
bez przerwy masa serca (100 uci ni na minut ) .
Wcze niej upewnij si , e drogi oddechowe s udro nione, sprawd czy w jamie
ustnej nie ma widocznych ciał obcych powoduj cych niedro no .
Telefon + A + C to wi cej ni nic!
Akcj (reanimacj ) prowad :
- do przej cia przez przybyły zespół medyczny
- do chwili, kiedy ratowany zacznie samodzielnie oddycha , kaszle , „kłóci si ”
- do przyniesienia defibrylatora AED – na czas analizy rytmu i wykonania
wstrz su nale y ABC przerwa i wznowi , o ile defibrylator tak zaleci.
- do wyczerpania – je li czujesz, e nie dasz rady i nikt nie jest w stanie ci
pomóc
.
16
Nie nale y przerywa resuscytacji. Tylko kiedy
poszkodowany zacznie prawidłowo oddycha przerwij RKO
w celu oceny jego stanu
.
Nie bój si powikła
Je eli prowadzisz resuscytacj , to oznacza, e ratowany samodzielnie nie oddycha!
Gorzej by nie mo e!
To jest ostatnia szansa na uratowanie ycia poszkodowanego!
1
1
0
0
.
.
K
K
r
r
w
w
a
a
w
w
i
i
e
e
n
n
i
i
e
e
–
–
k
k
r
r
w
w
o
o
t
t
o
o
k
k
.
.
Sprawd , czy jest krwawienie.
Je li krwawi – zatamuj!
Zawsze ucisk na ran , w miejscu krwawienia!
Im silniej krwawi – tym silniejszy ucisk
Nie zakładaj opaski uciskowej powy ej rany!
Nie zastanawiaj si , czy krwawi t tnica czy yła.
Przy krwotoku t tniczym konieczny jest bardzo silny ucisk.
Je li opatrunek przesi ka natychmiast po zało eniu: jeden raz (!) sprawd , czy
zało ony został we wła ciwym miejscu, a nie np. poni ej rany, nie zdejmuj opatrunku
(zerwiesz tworz cy si skrzep).
Je li masz apteczk – zastosuj opatrunek sterylny
- je li nie masz – jakikolwiek czysty opatrunek, szmatka, podkoszulka
-
je li jedyne co masz do opatrzenia silnego krwawienia jest brudne – u yj!
Czysto (sterylno ) opatrunku jest spraw wtórn wobec konieczno ci zatamowania
krwawienia. Tamuj krwawienie niezwłocznie!
1
1
1
1
.
.
C
C
h
h
r
r
o
o
p
p
r
r
z
z
e
e
d
d
w
w
y
y
c
c
h
h
ł
ł
o
o
d
d
z
z
e
e
n
n
i
i
e
e
m
m
i
i
w
w
s
s
t
t
r
r
z
z
s
s
e
e
m
m
Zawsze w nagłym zdarzeniu zapobiegaj wstrz sowi!
Nie czekaj na objawy !
Zaufaj intuicji!
Je eli poszkodowany sprawia złe wra enie ogólne, to jego stan jest ci ki, niezale nie
od „mierzalnych” objawów, jak np. przyspieszony oddech.
Je eli mechanizm urazu wskazuje na mo liwo powa nych obra e
– nie sugeruj si dobrym stanem poszkodowanego w pierwszych minutach po urazie!
17
Post powanie przeciwwstrz sowe w pierwszej pomocy :
1. tamowanie krwawienia
2. ochrona przed wychłodzeniem
3. wsparcie psychiczne – „mi ratownik”
Nie podno nóg i r k gwałtownie do góry!
Ochrona przed wychłodzeniem:
a. Okryj poszkodowanego kocem, bluz , kurtk , osło od wiatru,
b. Je li masz, u yj folii złoto-srebrnej (folia NRC, koc ratunkowy) – owi (bez twarzy)
mo liwie jak najszczelniej poszkodowanego foli stron srebrn do ciała, złot na
zewn trz
mo esz u y jednorazowych lub wielorazowych chemicznych pakietów
rozgrzewaj cych
je li musisz długo czeka na pomoc (np. góry) zostaw pakiety na pó niej, tj. do
momentu, a poszkodowany przestanie mie dreszcze – wtórne wychłodzenie
jest gorsze w skutkach ni pierwotne.
c. Je eli wiesz, e długo przyjdzie czeka na pomoc, (góry) a nie było urazu jamy
brzusznej ani klatki piersiowej, poszkodowany nie skar y si na ból w jamie
brzusznej, mo esz podawa ciepłe płyny do picia.
d. Nigdy nie podawaj alkoholu – przyspieszy wychłodzenie!
Zapewnienie wsparcia psychicznego:
-
staraj si w czasie oczekiwania na pogotowie rozmawia z poszkodowanym,
pozwól mu mówi , np. o tym, co si stało.
-
dodawaj otuchy, ale nie zapewniaj, e ju wszystko jest OK. Podtrzymuj wol
walki,nie przekazuj złych wiadomo ci, np. je li wiesz, e inny poszkodowany
nie yje
-
je eli poszkodowane jest dziecko, postaraj si , aby znale li si przy nim jak
najszybciej rodzice, je li masz (np. w przedszkolu) daj mu maskotk ,
„przytulank ”. Słu by ratunkowe u ywaj do tego celu tzw. misia ratownika.
To wszystko i bardzo du o!
Spokojnie czekaj na słu by ratunkowe.
Ratownictwo – wiadome powstrzymywanie si od robienia rzeczy zb dnych!
Uło enie i transport poszkodowanego
Pozycja bezpieczna ustalona:
Tylko u nieprzytomnych, oddychaj cych samodzielnie chorych,
u których mamy pewno , e nie doszło do urazu kr gosłupa!
Celem jest zapewnienie dro no ci dróg oddechowych!
18
Transport ma by przede wszystkim b e z p i e c z n y, potem szybki.
Niewiele jest sytuacji, w których korzy z improwizowanego transportu przewy sza
ryzyko Przenoszenie poszkodowanego z miejsca wypadku jest dopuszczane jedynie
gdy jest b e z p o r e d n i o zagro one jego ycie (np. po ar, realne
niebezpiecze stwo wybuchu czy zatrucia, nara enie na spadaj ce kamienie) .
Nie wolno przekłada np. na drzwi, itp.- jest to zb dny ruch!
Chorych, u których mamy pewno , e nie doszło do urazu nale y uło y w pozycji
najbardziej dla nich komfortowej:
Duszno – najlepiej w pozycji półsiedz cej.
Ból brzucha – jak wygodnie, z podkurczonymi lub wyprostowanymi nogami,
na dowolnie wybranym boku.
Kobiety w widocznej ci y – w oczekiwaniu na pomoc układamy na lewym boku (przy
mechanizmie urazu sugeruj cym uszkodzenie kr gosłupa – nie ruszamy!).
Je eli masz chwil w oczekiwaniu na pomoc, mo esz zebra wywiad, który mo na
przekaza zespołowi medycznemu, je li pacjent straciłby przytomno :
Co dolega?
Uczulenia?
Leki?
Choroby?
Ci a?
Kiedy ostatni posiłek?
Co si stało?
19
D
D
z
z
i
i
e
e
c
c
i
i
Profilaktyka.
Zapobieganie urazom:
zapnij dziecko w FOTELIKU, dopasuj i zapnij PASY BEZPIECZE STWA
rower, rolki, narty, wspinaczka, itd. – KASK
z dala o wrz tku – OPARZENIE!
strofuj dziecko przy jedzeniu: „NIE MÓW PRZY JEDZENIU”
Phone first”
najpierw telefon
„Phone fast” ,
najpierw pi wdechów
jak najszybciej telefon
D
D
o
o
r
r
o
o
l
l
i
i
Dzieci bez widocznych cech pokwitania
Dzieci w wieku szkolnym
Przedszkolaki
Dzieci ze znan wcze niej chorob serca Noworodki, Niemowlaki
Uratowani ton cy
Resuscytacja-kr eniowo oddechowa u dzieci:
Pocz tkowo wykonujemy pi wdechów.
Sztuczne oddychanie wykonujemy metod : usta – usta lub u najmniejszych dzieci:
usta – usta i nos.
Je eli umiesz sprawdzi u noworodka/niemowlaka t tno na t tnicy ramieniowej:
PONI EJ 60 uderze na minut – rozpocznij ABC (masa serca!)
Masa serca u niemowlaka:
Technika ucisku: dwoma kciukami, dłonie obejmuj klatk piersiow .
Ugi cie klatki piersiowej ok. 2 cm (+-0,5 cm)
Cz sto 100/min
30 ucisków : 2 wdechy
u noworodka 3 uciski : 1 wdech
Masa serca u małego dziecka:
Technika ucisku: jedn r k
Ugi cie klatki piersiowej 2,5 – 4 cm
100/min
30 ucisków : 2 wdechy (jak u dorosłego)
20
S
S
y
y
t
t
u
u
a
a
c
c
j
j
e
e
s
s
z
z
c
c
z
z
e
e
g
g
ó
ó
l
l
n
n
e
e
Zachły ni cie – niedro no dróg oddechowych
Cz ciowa niedro no
Najcz ciej wystarczy kaszel, zach caj do kaszlu:
„Nabierz powietrza przez nos i kaszlnij!”
Całkowita niedro no :
u przytomnego:
- uderzenie mi dzy łopatki (5 x)
- r koczyn Heimlicha (5 x) - nie stosowa u podtopionych
u nieprzytomnego:
- masa serca (A – B – C)
u bardzo małego dziecka
–
połó dziecko na swoim kolanie głow w dół
–
uderzenie mi dzy łopatki
Serce: (ostry incydent wie cowy – zawał serca)
Pami taj, objawy mog by bardzo ró ne!
Nie tylko silny, rozsadzaj cy ból w klatce piersiowej i pieczenie za mostkiem,
promieniowania bólu do uchwy i łopatki ale tak e ból brzucha, a nawet zwykły
dyskomfort i uczucie osłabienia.
Trzeba zawsze my le o zawale serca, je li pojawi si nagle nudno ci i wymioty!
Objawy mog wyst pi w ka dej sytuacji – całkowicie spoczynkowej, po wysiłku,
w stresie i po stresowej sytuacji, o ka dej porze dnia.
Nie nale y nigdy lekcewa y takich objawów, zwłaszcza u ludzi powy ej 40 roku ycia
Post powanie:
-
osoba, której nie znamy, o której nic nie wiemy:
o
połó w pozycji półsiedz cej lub posad ,
o
zapewnij spokój, nie pozwól na wykonywanie jakichkolwiek ruchów,
(serce rozpaczliwie walczy o tlen, nie pozwól, aby zabierały go inne
mi nie)
o
odczekaj 5 minut
o
je li objawy si utrzymuj - wezwij pogotowie 999
-
osoba, o której wiemy, e leczy si na chorob wie cow (ma swoje leki) :
o
nitrogliceryna np. nitromint – je eli po 3 minutach nie przestaje bole :
o
daj do roz ucia 1 tabletk kwasu acetylosalicylowego (ASA) np.
Polocard, Polopiryna,
o
wezwij pogotowie 999
Profilaktyka – je eli masz co najmniej 40 lat, regularnie kontroluj ci nienie krwi .
Po konsultacji z lekarzem (wykluczenie choroby wrzodowej) przyjmuj regularnie małe
dawki ASA (np. Polocard - tabletki dojelitowe 75 mg)
21
Udar mózgu (niedokrwienny lub krwotoczny)
-
niedowład lub zaburzenie mowy lub niedowidzenie lub zaburzenia równowagi
lub silny ból głowy („nigdy takiego nie było!”) zwłaszcza tu po przebudzeniu
Post powanie: wezwij pogotowie 999
W razie pogorszenia stanu, utraty przytomno ci: A - B - C
Rana otwarta klatki piersiowej
W przypadku penetruj cej (kłutej lub postrzałowej) rany serca przy objawach:
-
wstrz s
-
utrata przytomno ci
- poszerzone, wypełnione yły szyjne
Natychmiast: Telefon 999, A - B - C
Jedynym ratunkiem jest natychmiastowy transport do najbli szego szpitala
z powiadomieniem, e wieziony jest człowiek z ran klatki piersiowej.
Je eli karetka miałaby zbyt długi dojazd: natychmiastowy transport improwizowany.
Rana otwarta klatki piersiowej - odma
•
Opatrunek nieprzepuszczalny dla powietrza - folia, guma
•
Oklejony z trzech stron – efekt zastawki
Wbite przedmioty
(nó , odłamek, szyba , pr t)
Tamuj krwawienie!
Nie usuwaj, ustabilizuj w ranie i opatrz ran !
Uraz oka
Załó opatrunek, nie ruszaj wbitego przedmiotu
Uspokój poszkodowanego – „widzisz, ale musz ci zawi za oboje oczu, eby nie
pogorszył urazu”
Amputacja
Tamuj krwawienie!
Opatrz ran
Amputowan ko czyn umie w plastikowym worku (bez wody),a nast pnie do
pojemnika (drugiego worka) z wod i kostkami lodu.
Nie wkładaj amputowanej cz ci ciała:
-
bezpo rednio do wody
-
bezpo rednio do lodu
Zmniejszysz szanse na reinplantacj !
22
Oparzenie – ogniem
W przypadku osoby:
•
poszkodowanej w wybuchu
•
ewakuowanej z po aru
•
na której paliło si ubranie (po ciel)
Nawet w przypadku braku jakichkolwiek zewn trznych widocznych obra e (oparze ),
szczególnie przy oparzeniach głowy i szyi zawsze nale y zakłada , e mogło doj do
-
oparzenia dróg oddechowych
-
zaczadzenia (zatrucia tlenkiem w gla).
W zwi zku z tym wezwanie pomocy oraz zapewnienie dro no ci dróg oddechowych i
ewentualne dalsze post powanie resuscytacyjne ma pierwsze stwo przed wszystkimi
innymi działaniami: Telefon 999, A - B - C
Je eli ubranie si pali – uga , zdejmij natychmiast!
Przy zw gleniu, „wtopieniu” w skór ubrania – nie zdejmuj.
Oparzenie – płynem
Natychmiast zdejmij ubranie , je li poparzenie nast piło gor cym płynem
Miejsce oparzenia schładzaj zimn wod ok. 1 minut , nigdy nie wi cej:
niebezpiecze stwo wychłodzenia!
Dłu sze schładzanie (do kilku – kilkunastu minut) tylko przy niewielkich lekkich
oparzeniach
Tylko czysty opatrunek. Polecany: opatrunek hydro elowy na oparzenia
Chro przed wychłodzeniem – oparzony ma zaburzenia termoregulacji!
Nie wolno: tłuszczu, spirytusu, okrywa w mokre prze cieradło.
Je eli dojdzie do zatrzymania oddechu: Telefon 999, A - B - C
Oparzenie – chemiczne
Uwa aj, eby nie doszło do dodatkowego poparzenia poszkodowanego i ratownika.
Usu rodek chemiczny – strzepnij, zmyj obficie spłukuj c wod .
W przypadku połkni cia substancji r cej:
-
nie prowokuj wymiotów, mo esz spowodowa dodatkowe oparzenia przełyku i
dróg oddechowych;
-
je eli poszkodowany jest przytomny – daj do wypicia czyst wod (zmniejszysz
st enie i niszcz ce działanie substancji);
-
je eli połkni to substancj silnie pieni c (np. proszek do prania) – nie
podawaj nic do picia.
Zabezpiecz pojemnik, w którym była substancja, przeka zespołowi medycznemu.
Przygniecenie
Ostro nie z wyci ganiem:
-
Niebezpiecze stwo przygniecenia wtórnego i przygniecenia ratownika
23
-
Gwałtowny spadek ci nienia krwi
Tamuj krwawienie: niebezpiecze stwo zatrzymania kr enia
Nieprzytomny: Telefon 999, A - B - C
- C
Uk szenie przez w a
Jedyny jadowity w polski – mija zygzakowata.
Jad mo e by bardzo gro ny dla osób o małej wadze (dzieci) i osób starszych.
Jedyne leczenie: surowica, dlatego:
NATYCHMIAST TELEFON! w razie utraty przytomno ci: A - B - C
Nie pozwalaj uk szonemu chodzi (bierny transport!)
Nie nacinaj rany, nie wysysaj – nieskuteczne!
Nie zakładaj opaski uciskowej – uk szona ko czyna do dołu.
Mo liwe uk szenie przez inny gatunek w a (np. egzotycznego) – ucieczka z hodowli!
Uk szenie przez owady, ostra reakcja uczuleniowa
W przypadku nagłej silnej reakcji uczuleniowej konieczna jest interwencja jak
najszybsza farmakologiczna, a nawet zabiegowa, dlatego:
NATYCHMIAST TELEFON, w razie utraty przytomno ci A – B – C
Gro ne jest uczulenie powoduj ce obrz k szyi – niedro no dróg oddechowych!
Przy u dleniu uwa aj na dło. Usuwaj c nie chwytaj za koniec dła – wci niesz do
rany dodatkow porcje jadu.
Drgawki (padaczka)
Nie próbuj wkłada czegokolwiek do ust, mi dzy z by!
-
niebezpiecze stwo uszkodzenia w czasie drgawek (oko, wybity z b)
-
niebezpiecze stwo zachły ni cia (wybity i połkni ty z b)
-
niebezpiecze stwo amputacji (odgryzienie palca ratownika)
Ochraniaj głow przed uderzeniem w twarde przedmioty – np. obejmuj c j kolanami i
l e k k o przytrzymuj c. Nie „walcz” na sił z drgawkami – trzymaj c na sił głow
mo esz spowodowa np. uraz kr gosłupa szyjnego (zwichniecie).
-
po napadzie, który mo e trwa minut lub nawet kilka: udro nij drogi
oddechowe, sprawd , czy oddycha
-
w razie konieczno ci pozostawienia na czas wezwania pomocy ułó
poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej
Przygryzienie j zyka i bezwiedne oddanie moczu jest cz ste w napadzie drgawkowym
Po ust pieniu drgawek:
-
udro nienie dróg oddechowych (A)
-
kontrola oddechu nie oddycha B - C
Omdlenie
Omdlenie to samoistna, krótkotrwała, przemijaj ca utrata przytomno ci.
O omdleniu mo na mówi wtedy, je eli pacjent odzyskał wiadomo
W innym przypadku jest to NIEPRZYTOMNY!
24
Nie pochylaj głowy do dołu (miedzy kolana) – mimowolnie powodujesz niedro no
dróg oddechowych! Nie podno nóg gwałtownie do góry – spowoduje to uderzenie
krwi do mózgu, szczególnie u osób starszych, niekorzystne a nawet niebezpieczne.
W zapobieganiu powtórnemu omdleniu – połó wygodnie, delikatnie nogi do góry.
Wa niejsze: rozpi cie kołnierzyka, dost p wie ego powietrza, spokój, wsparcie
psychiczne.
Krwawienie z nosa
- głowa: w pozycji neutralnej (lekko do przodu - krew nie chlapie na ubranie), najlepiej
nad umywalk ,
Nie odchylaj głowy do tyłu, nie pochylaj mocno do przodu.
- zaci nij skrzydełka nosa
- chłodny okład na kark lub czoło
W przypadku bardzo obfitego krwawienia, lub krwawienia, które długo nie ust puje,
np. 30 minut:
- tampon – gazik, nie chusteczka higieniczna!
- lekarz – szpital (dy ur laryngologiczny)
Bóle brzucha
Bóle brzucha najcz ciej s spowodowane niegro nymi przyczynami:
dieta, woda, miesi czkowanie. Ale pami taj, e mog by objawem wielu
bardzo gro nych schorze – podanie na własn r k rodka
przeciwbólowego (kropli oł dkowych) mo e zamaza obraz gro nej
choroby.
Urazy ko czyn – zwichni cia i złamania
Pami taj!
W urazach nieruchomienie złamania nóg i r k jest spraw drugorz dn !
Priorytet ma stabilizacja kr gosłupa szyjnego!
Złamanie ramienia lub uda wi e si z silnym krwotokiem wewn trznym (np. rami
0,7 litra; udo 1,5-2 litry), dlatego wa niejsze jest zabezpieczenie podstawowych funkcji
yciowych A – B – C
Je eli doszło do złamania otwartego: tamuj krwawienie, załó opatrunek na ran .
Nie zastanawiaj si , czy ko czyna jest złamana, czy tylko zwichni ta albo skr cona.
Najlepiej:
Ustabilizuj ko czyn w zastanej pozycji, eby nie doszło do przemieszcze . Nie
repozycjonuj! Nie unieruchamiaj przypadkowymi przedmiotami – poczekaj na
fachowe unieruchomienie.
Niebezpiecze stwa złama :
-
przemieszczenie złamanej ko ci przerwanie du ych naczy !
25
-
rana – złamanie otwarte – tamuj towarzysz ce złamaniu krwawienie, zakryj
delikatnie opatrunkiem wystaj c ko !
-
zator tłuszczowy – b d zawsze przygotowany na wykonanie A-B-C
Je eli podj łe decyzj , e masz warunki do unieruchomienia ko czyny i zachodzi
taka potrzeba, to obowi zuj nast puj ce zasady:
Unieruchamia si dwa s siednie stawy:
uszkodzone kolano:
unieruchomienie stopa - biodro
uszkodzone przedrami : unieruchomienie nadgarstek - łokie
Najpro ciej
w
warunkach
improwizowanych
zastosowa
nast puj ce
unieruchomienia:
- noga – do nogi, unieruchomienie uło eniowe.
- r ka – temblak.
Toni cie / podtopienie
Profilaktyka: sprawd , czy na k pielisku (basenie) jest ratownik WOPR.
Bezpiecze stwo własne – nie utop si ! Korzystaj z łodzi, urz dze ratowniczych:
biegnij i ci gnij – je eli jest przy brzegu
podaj – np. bosak, długi kij
rzucaj – np. koło ratunkowe
holuj, w ostateczno ci dopły
Najpierw A - B - C, pi wdechów, jak najszybciej TELEFON
Przy udro nieniu dróg oddechowych u podtopionego nie wykonuj manewru Heimlicha!
Pora enie pr dem /piorunem
Pr d – odł cz bezpieczniki, ródło pr du!
Unikaj odci gania kabli przy pomocy kijów, itp. - przy odpowiednio du ym napi ciu,
wilgotno ci powietrza mo e doj do „przebicia” i pora enia ratownika!
NATYCHMIAST TELEFON - A – B – C – D
Wypadek mnogi - masowy
Je eli poszkodowanych jest wi cej, nale y w pierwszej kolejno ci ratowa osoby
najci ej poszkodowane. Przede wszystkim szukaj nieprzytomnych oraz silnie
krwawi cych.
Je eli jest wi cej ni jedna osoba nieprzytomna, u ka dego nieprzytomnego wykonaj
udro nienie dróg oddechowych i sprawd oddech. Je eli nie oddycha – pozostaw bez
dalszej pomocy i id do nast pnego poszkodowanego nieprzytomnego.
Wszystkim krwawi cym oddychaj cym samodzielnie po udro nieniu dróg
oddechowych zatamuj krwawienie.
Wska najci ej poszkodowanych pierwszemu zespołowi ratowników.
26
D
D
z
z
i
i
e
e
c
c
k
k
o
o
p
p
o
o
d
d
o
o
p
p
i
i
e
e
k
k
w
w
y
y
c
c
h
h
o
o
w
w
a
a
w
w
c
c
y
y
-
priorytet ma pierwsza pomoc – nic nie mo e jej opó ni !
-
w sytuacji nagłej decyzja o tym, czy powiadomi pogotowie, nale y do Ciebie –
nie pytaj o zgod rodziców!
-
powiadom rodziców jak najszybciej,
-
je eli dziecko jest zabierane do szpitala, dowiedz si od załogi karetki,
do którego,
-
przeka rodzicom t wiadomo z pro b , aby wzi li do szpitala dokumenty
dziecka,
-
u wiadom im, e dziecko ma w tej chwili opiek medyczn , powiedz: „prosz
jecha ostro nie, powoli do szpitala...”
-
zapytaj, czy maj opiek dla rodze stwa, lepiej je pozostawi pod opiek ni
zabiera do szpitala albo zostawi w domu bez opieki (zapomnie ).
-
staraj si uspokoi rodziców.
Je eli na kolonii / obozie / wycieczce jest dziecko z przewlekł chorob (astma,
alergie, padaczka, cukrzyca,) i wymaga stałego przyjmowania leków, to musz by
spełnione nast puj ce warunki:
-
zlecenie lekarskie zawieraj ce imi i nazwisko dziecka, nazw leku i sposób
dawkowania,
-
o wiadczenie rodziców (pro ba o podawanie leku w chorobie przewlekłej)
-
wyznaczony nauczyciel (dwóch), który wiedz , jak i kiedy podawa lek.
Wychowawca nie jest uprawniony do dora nego
podawania jakichkolwiek leków swojemu
podopiecznemu w szkole, przedszkolu, na
kolonii,
nawet za zgod rodziców!
27
Apteczka pierwszej pomocy
Apteczka powinna by :
-
umieszczona w ogólnodost pnym miejscu.
-
widocznie oznakowana
-
umieszczona
w
pojemniku
umo liwiaj cym
przyniesienie
apteczki
do poszkodowanego (nie powinna by na stałe przytwierdzona np. do ciany).
Proponowany skład apteczki pierwszej pomocy
Sprz t:
-
r kawiczki (najlepiej lateksowe beztalkowe lub nirtylowe, niesterylne) – w
szkole w apteczce stacjonarnej paczka 100 szt, w apteczce samochodowej
lub turystycznej co najmniej 3 – 4 pary.
-
ustnik – maska do sztucznego oddychania, ew. rurka ustno – gardłowa,
-
no yczki (najlepiej tzw. opatrunkowe) do rozcinania ubrania i ci cia materiału
opatrunkowego,
rodki opatrunkowe:
-
gaza opatrunkowa – co najmniej jeden du y tampon chłonny lub gaza z
dzianiny co najmniej ½ m
2
, tampony (gaziki) mniejszych rozmiarów,
-
banda e (opaski) do przytrzymania opatrunków – zwykły + elastyczny,
-
gaziki dezynfekuj ce nas czone spirytusem,
-
folia złoto – srebrna (NRC, koc ratunkowy)
-
chusta trójk tna,
-
przylepiec,
-
plaster z opatrunkiem (w przedszkolu w misie, abki itp.)
-
jałowy opatrunek hydro elowy na oparzenia (kuchnia, szkoła)
Dla własnego u ytku wychowawcy:
-
kwas acetylosalicylowy (ASA) – np. Polopiryna - do rozgryzienia pod j zyk
w ostrym incydencie wie cowym
-
powszechnie dost pny rodek przeciwbólowy (Paracetamol, Ibuprofen)