Niektórzy prasoznawcy uważają, ze istnieje zespół pięciu cech które chrakteryzują zawód
dziennikarski. Jest to zawód:

-twórczy

- otwarty (nieograniczony ani wykształceniem, ani koniecznością ukonczenia odpowiednich
szkół, uczelni)

- polityczny

-rodzący konflikty

- będący służbą polityczną

Prawo prasowe z 1984 roku przyjmuje, ze dziennikarzem jest osoba zajmująca się
redaogowaniem, tworzeniem materiałów prasowych pozostająca w stosunku pracy z
redakcją, albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. Oznacza
to, że dziennikarzem jest zarówno etatowy pracownik danej redakcji, jak i jej współpracownik
związany z nią umową o dzieło. Ale dziennikarzem może być każda osoba, nie
współpracująca z redakcją, tylko pisząca teksty na własną rękę i ryzyko, wysyłająca swoje
artykuły do gazet. Coraz więcej jest wśród dziennikarzy freelancerów, czyli tzw. wolnych
strzelców, niezwiązanych z żadnym konkretnym medium, współpracujących jednocześnie z
prasą, radiem i telewizją.

W wielu krajach Unii Europejskiej , a by wykonywac zawód dziennikarza trzeba posiadać
legitymację zawodowego dziennikarza oraz trzeba się znaleźć w krajowym rejestrze, tak jest
np. we Włoszech, Hiszpanii, Belgii, Szwajcarii.

Organizacje dziennikarskie na świecie

Międzynarodowa Federacja Dziennikarzy( Federation Internationale des Journalistes)
powstała w 1926 roku w Paryżu. Obecznie zrzesza 122 związki zawodowe i stowarzyszenia
dziennikarzy z 93 krajów. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich jest członkiem FIJ oficjalnie
od roku 1989. Głowne zadanie FIJ to ochrona wolności prasy i niezależności zawodowej
dziennikarzy , popieranie powstawania silnych i niezależnych krajowych organizacji i
stowarzyszeń dziennikarskich, dbanie o rangę zawodu dziennikarza i występowanie w
obronie warunków pracy dziennikarza.

Reporterzy Bez Granic – międzynarodowa organizacja pozarządowa zajmująca się
wolnością prasy. Publikują oni m.inn. listę państw weglug stopnia poszanowania wolności
prasy. W ostatnich latach Polska byla na 32 miejscu.

W okresie międzywojennym istniały już związki zawodowe dziennikarzy, glównie o
charakterze socjalnym. Wśród nich był Związek Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej
powstały w roku 1924. Byla to największa ogólnokrajowa organizacja mająca swoje siedziny

w większych miastach. Oprócz tego istniały jeszczetakie organizacje i stowarzyszenia jak :
Towarzystwo Literatów i Dziennikarzy Polskich, Klub Sprawozdawców Sądowych, Związek
dziennikarzy Sportowych, Klub dziennikarzy Radiowych.

a.)

Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich - Powstalo w 1951 r. w miejsce Związku
Dziennikarzy RP, działało do wprowadzenie stanu wojennego, 20 marca 1982
Stowarzyszenie to zostało zdelegalizowane, a jego członkowie aresztowani lub
internowani. Cały majątek został przekazany powołanemu przez władze stanu
wojennego Stowarzyszeniu dziennikarzy PRL (obecnie Stowarzyszenie Dziennikarzy
PR). Czasy stanu wojennego rozbiło środowisko dziennikarzy na dwa wrogie obozy ,
tych którzy wstąpili do Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL oraz tych którzy dochowali
wierności SDP. Stowarzyszenie dziennikarzy Polskich zarejestrowano ponownie w
1989 roku. W 1990 Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL przekształciło się w
Stowarzyszenie Dziennikarzy RP. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich ma 17
oddziałów, liczy ok.2,5 tys. członków największy w W-wie. Podstawowe cele to :
dbałość o rzetelne informowanie spoleczenstwa, wspieranie twórczości
dziennikarskiej, dbałośc o etykę zawodową. SDP jest inicjatorem wielu sławnych
konkursów, np. Wolności Słowa organizowany od 1992r.,konkurs Oczy Otwarte,
przyznawana jest także Hiena Roku, otrzymują ją dziennikarze i redakcje które
zlamalyetyke dziennikarską.

b.)

Stowarzyszenie Dziennikarzy RP - powstało jako Stowarzyszenie Dziennikarzy
PRL w wyniku decyzji władz stanu wojennego w 1982r. Jego założycielami była
grupa dziennikarzy która poparła stan wojenny. W latach 80 SD PRL liczyło nawet
kilkanaście tysięcy członków

c.)

Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy – powstało w 1991r. Liczy około 500
członków. Skupia dziennikarzy których posłannictwem jest m. inn. : rzetelność w
przekazywaniu informacji, troska o wolnośc wypowiedzi, reprezentowanie
chrześcijanskiej postawy wobec prawdy, dbałośc o to by postępowanie dziennikarzy
było zgodne z etyką katolicką.

d.)

Syndykat Dziennikarzy Polskich – to ogólnopolski związek zawodoyw dziennikarzy
działający od 1993r. , należy do niego około 1400 osób. Jego celem jest zabieganie o
godziwe warunki pracy dziennikarza. Syndykat działa jedynie w dużych instytucjach,
tj. Telewizja Polska, Polskie Radio

e.)

Związek Zawodowy Pracowników Twórczych Telewuzji Polskiej SA”Wizja” –
działa w Telewizji Polskiej, zrzesza reżyserów, realizatorów wizji, dźwięku i światła,
operatorów a takze dziennikarzy.Zadania Związku : obrona praw pracowniczych,
podnoszenie kwalifikacji zawodowych

f.)

Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy „Polis” : powstało w 1995 , jest to
organizacja elitarna , liczy zalediwe kilkudziesięciu członków, ale prowadząca bardzo
ambitną działalnośc, funkcjonująca wśród mlodzieży szkolnej i akademickiej. Cele:

doskonalenie umiejętności dziennikarskich, propagowanie zasad demokracji,
gospodarki rynkowej i praw człowieka

g.)

Stowarzyszenie Prasy Lokalnej – powstałe w 1992r.Zresza dziennikarzy prasy
lokalnej, a jej głownym zadaniem jest pomoc w redagowaniu i wydawaniu gazet
loklanych. Dodatkowo organizuje szkolenia dla dziennikarzy i wydawców.

Inne to :

-Stowarzyszenie Polskich Mediów, Stowarzyszenie Gazet Lokalnych, Izba
Wydawców Prasy, Warszawskie Towarzysztwo Prasy Lokalnej, Polska Izba
Komunikacji Elektronicznej, Związek Telewizji kablowych w Polsce.Izba
Gospodarcza, Stowarzyszenie Radia Publicznego w Polsce, Stowarzyszenie
Polskiej Prywatnej Radiofonii

Tekst 2 Wyniki badań ankietowany przeprowadzynych wsrod dziennikarzy
pracujących w mediach o zasięgu ogólnokrajowym :

- największa reprezentacja kobiet występuje w agencjach informacyjnych i
miesięcznikach, najmniejsza w mediach online i tygodnikach

- najmłodsi są dziennikarze pracujący dla stacji telewizyjnych, a najstarsi dla agencji
informacyjnych i miesięczników

- wśród dziennikarzy telewizyjnych i radiowych większośc badanych nie była w
związkach mAłżeńskich

- dziennikarze polscy w większości charakteryzują się wyższym wykształceniem
(80%)

- najnowsze badania pokazują, ze jedynie kilkanascie orocent dziennikarzy należy do
Stowarzyszeń dziennikarskich

-członkami stowarzyszeń są głównie osoby starsze

- w obecnych czasach większośc dziennikarzy jest zarrudniona na podstawie umowy
cywilnoprawnej( umowa o dzieło, umowy-zlecenia)

W porównaniu z latami 80 i 90. Zwiększyła sie liczba dziennikarzy z
wyksztalkceniem wyższym, natomiast zmalała grupa absolwentów studiuw
dziennikarskich