Przetwornica obniżająca

Przetwornica podwyższajaca

Przetwornica obniżająco-podwyższajaca

ciągły prąd dławika

nieciągły prąd dławika
Regulator rewersyjny DC reguluje wartość średnią napięcia
wyjściowego

Ch-tyka sterowania:

Przetwornica
flyback

Przetwornica forward

Przetwornica półmostkowa

Przetwornica mostkowa

ŹRÓDŁA WYŻSZYCH HARMONICZNYCH
1 fazowe:
-zasilacze impulsowe,
-zasilacze awaryjne małej mocy (UPS),
-żarówki energooszczędne i świetlówki.
3 fazowe:
-sterowniki mocy,
-zasilacze awaryjne dużej mocy (UPS),
-przekształtniki AC/DC.
Większość nowoczesnych urządzeń elektronicznych
zasilanych jest
w sposób impulsowy (switched mode power supplies -
SMPS).
Zaletami takiego rozwiązania są:
• niski koszt produkcji
• małe rozmiary zasilaczy
• odporność na odkształcenia sieci zasilającej
• odporność na wahania amplitudy napięcia zasilającego
• odporność na krótkie zaniki napięcia zasilającego
(związane
z pojemnością kondensatorów wejściowych)
Do wad należy przede wszystkim zaliczyć impulsowy
charakter
pobieranego prądu powiązany z doładowywaniem
kondensatorów oraz zakłócenia radiowe.

OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA
przewód fazowy L –przewód czynny
przewód neutralny N–przewód czynnym połączony z
punktem neutralnym sieci, może służyć do przesyłania
energii elektrycznej
przewód ochronnyPE–uziemiony przewód stanowiący
element systemu ochrony
przeciwporażeniowej
przewód ochronno-neutralny PEN–uziemiony przewód
pełniący jednocześnie funkcję przewodu ochronnego i
przewodu neutralnego
ziemia (ziemia odniesienia)–przewodząca masa ziemi,
zerowy potencjał umowny,
niezależny od przepływu prądu przez uziomy
uziom–przedmiot lub zespół przedmiotówmetalowych w
ziemi, tworzący elektryczne
połączenie przewodzące z ziemią
przewód uziemiający–przewód ochronny łączący główną
szynę uziemiającą z uziomem
przewód wyrównawczy–przewód ochronny zapewniający
wyrównanie potencjałów
część czynna–przewód lub część przewodząca urządzenia
lub instalacji elektrycznej, która zwykle jest pod napięciem
w czasie normalnej pracy urządzenia lub instalacji
część przewodząca dostępna–część przewodząca
urządzenia lub instalacji
elektrycznej, która może znaleźć się pod napięcie na skutek
uszkodzenia izolacji części czynnych
część przewodząca obca–część przewodząca nie będąca
częścią urządzenia lub instalacji elektrycznej
dotyk bezpośredni–dotknięcie przez człowieka lub zwierzę
części czynnych
dotyk pośredni–dotknięcie przez człowieka lub zwierzę
części przewodzących
dostępnych, które znalazły się pod napięciem na skutek
uszkodzenia izolacji
prąd rażeniowy–prąd przepływający przez ciało człowieka
lub zwierzęcia, który może
powodować skutki patofizjologiczne
porażenie prądem elektrycznym–skutki patofizjologiczne
wywołane przepływem prądu przez ciało człowieka lub
zwierzęcia

UKŁADY SIECI NISKIEGO NAPIĘCIA
TN-C

TN-S

TN-C-S

TT

IT

Oznaczenia sposobu połączenia sieci niskiego napięcia
i urządzeń odbiorczych z ziemią
-pierwsza litera określa sposób połączenia sieci z ziemią:
T - punkt neutralny sieci uziemiony
I - punkt neutralny sieci izolowany od ziemi
-druga litera określa związek części przewodzących
dostępnych
z ziemią:
N - części przewodzące połączone z uziemionym punktem
neutralnym sieci pośrednio przewodem PE lub PEN
T - części przewodzące uziemione bezpośrednio, połączone
z uziomem indywidualnym lub grupowym
-trzecia i czwarta litera określa układ przewodów
neutralnych
i ochronnych:
C - wspólny przewód ochronno-neutralny
S - oddzielne przewody: ochronny i neutralny
kolory izolacji żył przewodów i kabli
-przewód ochronny (PE) i ochronno-neutralny (PEN) -
dwubarwne, żółto-zielone
-przewód neutralny -jednobarwny, jasnoniebieski
-przewód fazowy (linia) -jednobarwny, czarny lub brązowy
klasy ochronności urządzeń elektrycznych
klasa 0 - izolacja podstawowa, brak zacisku ochronnego
klasa I - izolacja podstawowa, zacisk ochronny do
przyłączenia przewodu PE lub PEN
klasa II - izolacja podwójna lub wzmocniona, lub obudowa
izolacyjna, brak zacisku ochronnego
klasa III - zasilanie napięciem bezpiecznym (SELV, PELV,
FELV)
przepływ prądu przez organizm żywy powoduje zmiany:
fizyczne chemiczne biologiczne
następstwa działania prądu elektrycznego zależą od:
rodzaju prądu (stały, przemienny) częstotliwości (w
przypadku prądu przemiennego) wartości prądu czasu
przepływu prądu rażeniowego drogi przepływu prądu w
organizmie cech i stanu fizjologicznego organizmu
bezpośrednia przyczyna śmierci: fibrylacja (migotanie)
komór serca zatrzymanie oddechu szok

sprzężenie konduktancyjne

dt

di

L

R

u

z

1

1

1





sprzężenie pojemnościowe















dt

du

C

f

u

z

,

2

,

1

sprzężenie indukcyjne

dt

di

M

u

z

2

,

1



sprzężenie przez impedancję falową
wzajemną















dx

di

dx

du

Z

f

u

z

,

,

2

,

1

sprzężenie przez pole elektromagnetyczne
(promieniowanie)

ef

z

h

E

u







x - kierunek przepływu fali napięciowo-
prądowej
M1,2 - indukcyjność magnetyczna wzajemna
między obwodami 1 i 2
Z1,2 - impedancja falowa wzajemna między
obwody 1 i 2
uz - napięcie zakłócające obwód 2
E, H - natężenie pola elektrycznego i
magnetycznego,
Skuteczność ekranowania Se

E

E

S

z

eE

log

20



H

H

S

z

eH

log

20



głębokość wnikania zaburzenia do ekranu















2

głębokość wnikania:

]

[

066

,

0

m

f

r













skuteczność pochłaniania dla x =



:

e

E

E

z



skuteczność pochłaniania ekranu o grubości
d:



d

z

e

E

E



impedancja falowa próżni

0

0

0







Z

impedancja falowa materiału ekranu







j

Z

e



Udary prądowe piorunowe znormalizowane:
1 - udar 8/20 (czas trwania czoła 8



s, czas do

półszczytu 20



s)

2 - udar 10/350 (czas trwania czoła 10



s,

czas do półszczytu 350



s)

wymagane poziomy ograniczenia przepięć w
sieciach zasilających 230/400 V
klasa I

6 kV

A

klasa II

4 kV

B

klasa III

2,5 kV

C

klasa IV

1,5 kV

D

klasa: A, B

iskiernik dużej mocy

(I, II)
klasa: A, B, C, D warystor ZnO
(I, II, III, IV)
klasa: B, C, D iskiernik gazowany
(II, III, IV)
klasa: C, D

dioda wyładowcza

(III, IV)

ochrona podstawowa (przed dotykiem bezpośrednim)
uniemożliwienie dotknięcia części czynnych będących pod
napięciem
(wyższym od 25 V~ lub 60 V–)
-izolacja części czynnych (ciągła, trwała, odporna)
-osłony, obudowy, pokrywy
-przegrody, bariery
-odpowiednie odległości
-urządzenia różnicowoprądowe
ochrona dodatkowa (przed dotykiem pośrednim)
ograniczenie wartości lub czasu występowania napięcia na
częściach
przewodzących dostępnych
-samoczynne szybkie wyłączenie przez zastosowanie:
-bezpieczników topikowych
-wyłączników samoczynnych
-wyłączników różnicowoprądowych dla

-przekaźników napięciowych
-zastosowanie urządzeń II klasy ochronności
-izolowanie stanowiska
-zastosowanie nieuziemionych połączeń wyrównawczych
-separacja odbiorników
ochrona mieszana (podstawowa i dodatkowa)
-zastosowanie urządzeń różnicowoprądowych
-zastosowanie bardzo niskiego napięcia bezpiecznego
WYŁĄCZNIK RÓŻNICOWOPRĄDOWY

UPS STANDBY

UPS LINE-INTERACTIVE

UPS ONLINE

ONLINE-STANDBY HYBRID

zaburzenia, przed którymi chroni UPS:
1. zanik napięcia
2. wahania napięcia
3. przepięcia dorywcze
4. obniżenie napięcia
5. szumy
6. zmiany częstotliwości
7. przepięcia piorunowe
8. przepięcia łączeniowe
9. odkształcenia harmoniczne
klasyfikacja łączna UPS-ów
małej mocy - standby - 3
średniej mocy - line-interactive - 5
dużej mocy - on-line - 9

1* Gdzie sa razem PE i PEN
- TN-C-S
2* Gdzie sa osobno PE
-TN-S
3* Najczesciej stosowane UPS'y:
- online 100% mocy
- hybrydowy (online, standby) - bezprzewodowe
4* Ktore uklady sa skutecznie uziemione
- TN-C
- TN-S
- TN-C-S
5* Ktore uklady sa bezposrednio uziemione?
- TT
- IT
6* Co jest w UPS'ach standby w fazie zasilania
- bateria akumulatorowa
7* W jakicj UPS'ach nie ma przerwy
w ptrzełączaniu z akumulatorem
- hybrydowy
- online
8* Ktory UPS posiada podstawowa konstrukcje
- standby
- online
9* gdzie wystepuje uziemienie w czesciach
przewodzących
- IT
- TT
10* W których ukladach wystepuje uziemienie
w czesciach neutralnych
- TN-C
- TN-S
- TN-C-S
11* Urzadzenia podtrzymujące napięcie w
komputerach
- UPS'y
- ZP tj zespoły prądotwócze
12* W jakich UPS'ach jest falownik i prostownik
13* Jakie UPS'y wykorzystuja 100% swojej mocy
- online
14* Szybkie wyłączanie w różnych układach
- TN - bezpieczniki topikowe

wylaczanie różnicowo-prądowe

wył. instalacji samoczynnej

- TN-S - bezp. topikowe

wył. różnicowo-prądowe

wył. inst samoczynnej

- TN-C - bezp. topikowy

wyl inst samoczynnej

- TT -

bezp topicowy

wył różnicowo-prądowy

15* Jakie są rodzaje sprzężenia
- galwaniczne
- pojemnosciowe
- indukcyjne
- przez promieniowanie
- przez impedancje falowa wzajemna
16* L, N, PE - który kabel jest czynny
- L
- N
17* Podział UPS'ow:
- ze wzgl na moc: mała, średnia, duża
- klasyfikacja 3-5-9
- topologia: standy, online, line-interactive, hybrydowy
18* Jaka jest stosowana ochrona przeciwpożarowa
- podstawowa (bezpośrednia)
- dodatkowa (pośrednia)
- mieszana (podst+dodat)
19* Ochrona bezpośrednia (podstawowa)
- izolacja czesni czynnych
- osłony, obudowy, pokrywy
- przegrody, bariery, bezpieczne odległości
- wyłącznik różnicowo-prądowy
20* Szybkie wyłączanie w metodach pośrednich
- samoczynne szybkie wyłąćzanie
- zastosowanie II klasy ochronności
- zastosowanie nieuziemionych połączeń
wyrównawczych
21* Przez jaki układ, układ jest bezpośrednio zasilany z
sieci, falownik
22* Najczestsze przyczyny porażenia prądem:
- dotkniecia (cz. czynne, cz. przewodzące prąd)
- zamkniecia obwodu prądu (przez inne czesci
czynne, przewodzące obce,)
23* Od czego zależy porażenie prądem
- droga przepływu, czas przepływu
- wartość, czestotliwość, rodzaj prądu
- indywidualne cechy i stan fizjologiczny
24* Skutki przepływu prądu rażeniowego
przez organizm człowieka
- zmiany fizjologiczne
- chemiczne
- biologiczne
25* Od czego zalezy wybór układu
- przeznaczenie instalacji
- oddzialywanie zawnetrzne
kompatybilnosc

- wyposazenie instalacji
26* od czego zalezy ekranowanie
- odbijanie
- pochłanianie
- współczynnik korelacji
27* Od czego zalezy odbicie od ekranu
- przewodność
- przenikalność
28* Od czego zalezy wsp pochłaniania
- grubość
- przewodność
- przenikalność
29* Co jest w filtrze dolnoprzepustowym na linii
poprzecznej
- kondensator
30* Co jest w filtrze dolnoprzepustowym na linni
poziomej
- cewka
31* Czym przejawia sia zakłócenie ekranu
- grubość
32* W jakiej klasie mamy samoczynne wyłączanie
- klasa I
33* Na jakiej zasadzie opiera sie zasada redundancji
- 100%
34* Który UPS zasilany jest przez przez falownik z sieci
- interactiv

35* Na czym polega ekranowanie
- pochłanianie I odbijanie
36* Dopuszczalny prad i napiecie razeniowe
- prad przemienny <= 30 mA
- prad staly <= 120 mA
- nap przemienne <= 50 V
- nap stale

<= 120 V

37* Ochrona przed dotykiem bezposrednim
obowiazuje
dla urzadzen o napięciu >25V(zmienne) i >60V(stale)
38* Które zniekształcenia dziela sie na symetryczne i
niesymetryczne
- normalne synfazowe