Przetwornica obniżająca Przetwornica podwyższajaca Przetwornica obniżająco-podwyższajaca ciągły prąd dławika nieciągły prąd dławika Regulator rewersyjny DC reguluje wartość średnią napięcia wyjściowego Ch-tyka sterowania: Przetwornica flyback Przetwornica forward Przetwornica półmostkowa	Przetwornica mostkowa ŹRÓDŁA WYŻSZYCH HARMONICZNYCH 1 fazowe: -zasilacze impulsowe, -zasilacze awaryjne małej mocy (UPS), -żarówki energooszczędne i świetlówki. 3 fazowe: -sterowniki mocy, -zasilacze awaryjne dużej mocy (UPS), -przekształtniki AC/DC. Większość nowoczesnych urządzeń elektronicznych zasilanych jest w sposób impulsowy (switched mode power supplies -SMPS). Zaletami takiego rozwiązania są: • niski koszt produkcji • małe rozmiary zasilaczy • odporność na odkształcenia sieci zasilającej • odporność na wahania amplitudy napięcia zasilającego • odporność na krótkie zaniki napięcia zasilającego (związane z pojemnością kondensatorów wejściowych) Do wad należy przede wszystkim zaliczyć impulsowy charakter pobieranego prądu powiązany z doładowywaniem kondensatorów oraz zakłócenia radiowe. OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA przewód fazowy L –przewód czynny przewód neutralny N–przewód czynnym połączony z punktem neutralnym sieci, może służyć do przesyłania energii elektrycznej przewód ochronnyPE–uziemiony przewód stanowiący element systemu ochrony przeciwporażeniowej przewód ochronno-neutralny PEN–uziemiony przewód pełniący jednocześnie funkcję przewodu ochronnego i przewodu neutralnego ziemia (ziemia odniesienia)–przewodząca masa ziemi, zerowy potencjał umowny, niezależny od przepływu prądu przez uziomy uziom–przedmiot lub zespół przedmiotówmetalowych w ziemi, tworzący elektryczne połączenie przewodzące z ziemią przewód uziemiający–przewód ochronny łączący główną szynę uziemiającą z uziomem przewód wyrównawczy–przewód ochronny zapewniający wyrównanie potencjałów część czynna–przewód lub część przewodząca urządzenia lub instalacji elektrycznej, która zwykle jest pod napięciem w czasie normalnej pracy urządzenia lub instalacji część przewodząca dostępna–część przewodząca urządzenia lub instalacji elektrycznej, która może znaleźć się pod napięcie na skutek uszkodzenia izolacji części czynnych część przewodząca obca–część przewodząca nie będąca częścią urządzenia lub instalacji elektrycznej dotyk bezpośredni–dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części czynnych dotyk pośredni–dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części przewodzących dostępnych, które znalazły się pod napięciem na skutek uszkodzenia izolacji prąd rażeniowy–prąd przepływający przez ciało człowieka lub zwierzęcia, który może powodować skutki patofizjologiczne porażenie prądem elektrycznym–skutki patofizjologiczne wywołane przepływem prądu przez ciało człowieka lub zwierzęcia	UKŁADY SIECI NISKIEGO NAPIĘCIA TN-C TN-S TN-C-S TT IT Oznaczenia sposobu połączenia sieci niskiego napięcia i urządzeń odbiorczych z ziemią -pierwsza litera określa sposób połączenia sieci z ziemią: T - punkt neutralny sieci uziemiony I - punkt neutralny sieci izolowany od ziemi -druga litera określa związek części przewodzących dostępnych z ziemią: N - części przewodzące połączone z uziemionym punktem neutralnym sieci pośrednio przewodem PE lub PEN T - części przewodzące uziemione bezpośrednio, połączone z uziomem indywidualnym lub grupowym -trzecia i czwarta litera określa układ przewodów neutralnych i ochronnych: C - wspólny przewód ochronno-neutralny S - oddzielne przewody: ochronny i neutralny kolory izolacji żył przewodów i kabli -przewód ochronny (PE) i ochronno-neutralny (PEN) -dwubarwne, żółto-zielone -przewód neutralny -jednobarwny, jasnoniebieski -przewód fazowy (linia) -jednobarwny, czarny lub brązowy klasy ochronności urządzeń elektrycznych klasa 0 - izolacja podstawowa, brak zacisku ochronnego klasa I - izolacja podstawowa, zacisk ochronny do przyłączenia przewodu PE lub PEN klasa II - izolacja podwójna lub wzmocniona, lub obudowa izolacyjna, brak zacisku ochronnego klasa III - zasilanie napięciem bezpiecznym (SELV, PELV, FELV) przepływ prądu przez organizm żywy powoduje zmiany: fizyczne chemiczne biologiczne następstwa działania prądu elektrycznego zależą od: rodzaju prądu (stały, przemienny) częstotliwości (w przypadku prądu przemiennego) wartości prądu czasu przepływu prądu rażeniowego drogi przepływu prądu w organizmie cech i stanu fizjologicznego organizmu bezpośrednia przyczyna śmierci: fibrylacja (migotanie) komór serca zatrzymanie oddechu szok	sprzężenie konduktancyjne sprzężenie pojemnościowe sprzężenie indukcyjne sprzężenie przez impedancję falową wzajemną sprzężenie przez pole elektromagnetyczne (promieniowanie) x - kierunek przepływu fali napięciowo-prądowej M1,2 - indukcyjność magnetyczna wzajemna między obwodami 1 i 2 Z1,2 - impedancja falowa wzajemna między obwody 1 i 2 uz - napięcie zakłócające obwód 2 E, H - natężenie pola elektrycznego i magnetycznego, Skuteczność ekranowania Se głębokość wnikania zaburzenia do ekranu głębokość wnikania: skuteczność pochłaniania dla x = δ: skuteczność pochłaniania ekranu o grubości d: impedancja falowa próżni impedancja falowa materiału ekranu Udary prądowe piorunowe znormalizowane: 1 - udar 8/20 (czas trwania czoła 8 µs, czas do półszczytu 20 µs) 2 - udar 10/350 (czas trwania czoła 10 µs, czas do półszczytu 350 µs) wymagane poziomy ograniczenia przepięć w sieciach zasilających 230/400 V klasa I 6 kV A klasa II 4 kV B klasa III 2,5 kV C klasa IV 1,5 kV D klasa: A, B iskiernik dużej mocy (I, II) klasa: A, B, C, D warystor ZnO (I, II, III, IV) klasa: B, C, D iskiernik gazowany (II, III, IV) klasa: C, D dioda wyładowcza (III, IV)

ochrona podstawowa (przed dotykiem bezpośrednim) uniemożliwienie dotknięcia części czynnych będących pod napięciem (wyższym od 25 V~ lub 60 V–) -izolacja części czynnych (ciągła, trwała, odporna) -osłony, obudowy, pokrywy -przegrody, bariery -odpowiednie odległości -urządzenia różnicowoprądowe ochrona dodatkowa (przed dotykiem pośrednim) ograniczenie wartości lub czasu występowania napięcia na częściach przewodzących dostępnych -samoczynne szybkie wyłączenie przez zastosowanie: -bezpieczników topikowych -wyłączników samoczynnych -wyłączników różnicowoprądowych dla I30 mA -przekaźników napięciowych -zastosowanie urządzeń II klasy ochronności -izolowanie stanowiska -zastosowanie nieuziemionych połączeń wyrównawczych -separacja odbiorników ochrona mieszana (podstawowa i dodatkowa) -zastosowanie urządzeń różnicowoprądowych -zastosowanie bardzo niskiego napięcia bezpiecznego WYŁĄCZNIK RÓŻNICOWOPRĄDOWY UPS STANDBY UPS LINE-INTERACTIVE UPS ONLINE ONLINE-STANDBY HYBRID zaburzenia, przed którymi chroni UPS: 1. zanik napięcia 2. wahania napięcia 3. przepięcia dorywcze 4. obniżenie napięcia 5. szumy 6. zmiany częstotliwości 7. przepięcia piorunowe 8. przepięcia łączeniowe 9. odkształcenia harmoniczne klasyfikacja łączna UPS-ów małej mocy - standby - 3 średniej mocy - line-interactive - 5 dużej mocy - on-line - 9	1* Gdzie sa razem PE i PEN - TN-C-S 2* Gdzie sa osobno PE -TN-S 3* Najczesciej stosowane UPS'y: - online 100% mocy - hybrydowy (online, standby) - bezprzewodowe 4* Ktore uklady sa skutecznie uziemione - TN-C - TN-S - TN-C-S 5* Ktore uklady sa bezposrednio uziemione? - TT - IT 6* Co jest w UPS'ach standby w fazie zasilania - bateria akumulatorowa 7* W jakicj UPS'ach nie ma przerwy w ptrzełączaniu z akumulatorem - hybrydowy - online 8* Ktory UPS posiada podstawowa konstrukcje - standby - online 9* gdzie wystepuje uziemienie w czesciach przewodzących - IT - TT 10* W których ukladach wystepuje uziemienie w czesciach neutralnych - TN-C - TN-S - TN-C-S 11* Urzadzenia podtrzymujące napięcie w komputerach - UPS'y - ZP tj zespoły prądotwócze 12* W jakich UPS'ach jest falownik i prostownik 13* Jakie UPS'y wykorzystuja 100% swojej mocy - online 14* Szybkie wyłączanie w różnych układach - TN - bezpieczniki topikowe wylaczanie różnicowo-prądowe wył. instalacji samoczynnej - TN-S - bezp. topikowe wył. różnicowo-prądowe wył. inst samoczynnej - TN-C - bezp. topikowy wyl inst samoczynnej - TT - bezp topicowy wył różnicowo-prądowy 15* Jakie są rodzaje sprzężenia - galwaniczne - pojemnosciowe - indukcyjne - przez promieniowanie - przez impedancje falowa wzajemna 16* L, N, PE - który kabel jest czynny - L - N 17* Podział UPS'ow: - ze wzgl na moc: mała, średnia, duża - klasyfikacja 3-5-9 - topologia: standy, online, line-interactive, hybrydowy 18* Jaka jest stosowana ochrona przeciwpożarowa - podstawowa (bezpośrednia) - dodatkowa (pośrednia) - mieszana (podst+dodat) 19* Ochrona bezpośrednia (podstawowa) - izolacja czesni czynnych - osłony, obudowy, pokrywy - przegrody, bariery, bezpieczne odległości - wyłącznik różnicowo-prądowy 20* Szybkie wyłączanie w metodach pośrednich - samoczynne szybkie wyłąćzanie - zastosowanie II klasy ochronności - zastosowanie nieuziemionych połączeń wyrównawczych 21* Przez jaki układ, układ jest bezpośrednio zasilany z sieci, falownik 22* Najczestsze przyczyny porażenia prądem: - dotkniecia (cz. czynne, cz. przewodzące prąd) - zamkniecia obwodu prądu (przez inne czesci czynne, przewodzące obce,) 23* Od czego zależy porażenie prądem - droga przepływu, czas przepływu - wartość, czestotliwość, rodzaj prądu - indywidualne cechy i stan fizjologiczny 24* Skutki przepływu prądu rażeniowego przez organizm człowieka - zmiany fizjologiczne - chemiczne - biologiczne 25* Od czego zalezy wybór układu - przeznaczenie instalacji - oddzialywanie zawnetrzne kompatybilnosc - wyposazenie instalacji 26* od czego zalezy ekranowanie - odbijanie - pochłanianie - współczynnik korelacji 27* Od czego zalezy odbicie od ekranu - przewodność - przenikalność 28* Od czego zalezy wsp pochłaniania - grubość - przewodność - przenikalność 29* Co jest w filtrze dolnoprzepustowym na linii poprzecznej - kondensator 30* Co jest w filtrze dolnoprzepustowym na linni poziomej - cewka 31* Czym przejawia sia zakłócenie ekranu - grubość 32* W jakiej klasie mamy samoczynne wyłączanie - klasa I 33* Na jakiej zasadzie opiera sie zasada redundancji - 100% 34* Który UPS zasilany jest przez przez falownik z sieci - interactiv 35* Na czym polega ekranowanie - pochłanianie I odbijanie 36* Dopuszczalny prad i napiecie razeniowe - prad przemienny <= 30 mA - prad staly <= 120 mA - nap przemienne <= 50 V - nap stale <= 120 V 37* Ochrona przed dotykiem bezposrednim obowiazuje dla urzadzen o napięciu >25V(zmienne) i >60V(stale) 38* Które zniekształcenia dziela sie na symetryczne i niesymetryczne - normalne synfazowe