Instrukcja montażu i obsługi
wkładów kominkowych z płaszczem wodnym ETNA
1. Informacje ogólne
PRZED KAŻDORAZOWYM ROZPALANIEM NALEŻY SIĘ UPEWNIĆ, CZY W KOTLE ZOSTAŁO
ZAPEWNIONE PRAWIDŁOWE KRĄŻENIE WODY, gdyż jego brak grozi nieodwracalnymi
odkształceniami.
Komora spalania jest w całości zbudowana z podwójnej ścianki, w której krąży woda grzewcza: prawy
i lewy bok, tył, deflektor oraz czopuch.
1
Pozwala to na użycie całości wyzwolonej energii. Szyba
dodatkowo ogrzewa pomieszczenia przez promieniowanie. W większości przypadków nie jest
potrzebne umieszczanie kaloryfera w pomieszczeniu, gdzie stoi kominek. Tym bardziej, gdy bilans
termiczny dla tego pomieszczenia nie wymaga więcej niż 4 KW).
2. Wskazówki dla instalatorów
a. Przed instalacją należy sprawdzić:
- przepustowość, czystość i dobry stan przewodu kominowego: w razie potrzeby wykonać
czyszczenie;
- przekrój komina musi wynosić co najmniej 3,5 dm
2
;
- komin musi być szczelny i nie wychładzać się łatwo ;
- nie może być za wysoki lub za szeroki ;
- jego przekrój musi być stały ;
- jego wysokość nie może być mniejsza niż 5 m a szczyt musi przewyższać szczyt dachu i być
odsłonięty ;
- w razie potrzeby wykonania oszalowania rurowego używać produktów dopuszczonych dla paliwa
stałego o Ø 180 mm do wysokości 7 m. Dla wyższych przewodów kominowych używać oszalowania
rurowego o Ø 200 mm identycznej jakości ;
- ciąg komina nie może w żadnym wypadku zejść poniżej 1,2 mm SW;
- komin musi zaczynać się w pomieszczeniu, w którym zainstalowane jest urządzenie.
b. Łączenie z przewodem kominowym
Zasady instalacji urządzenia opisane w obowiązujących normach muszą być skrupulatnie
przestrzegane. Podane niżej schematy przedstawiają przykładową instalację bez uwzględnienia
opisywanego modelu.
1
We wkładach wodnych z szybą „vis-a-vis” płaszcz wodny znajduje się również w dnie paleniska.
Zwiększa to dodatkowo powierzchnię wymiany oraz zapewnia cyrkulację wody grzewczej między
bokami paleniska.
- rury spalinowe muszą być zawsze wystarczająco oddalone od wszelkich materiałów palnych. Żaden
materiał palny nie może znajdować się w okapie;
- urządzenie pobiera znaczne ilości powietrza i należy przewidzieć ujęcie zewnętrzne zdolne do
dostarczania właściwej jego ilości. Przy biegu maksymalnym zapotrzebowanie na powietrze sięga 80
m
3
/h.
c. Moderator ciągu
W przypadku, gdy ciąg jest za duży (np. często w kominach wyższych niż 6 m) polecamy założenie
moderatora ciągu w celu zoptymalizowania wydajności i autonomii instalacji. Moderator powinien być
przyłączony na odcinku łączącym wkład z przewodem kominowym i zainstalowany w pomieszczeniu,
gdzie znajduje się kocioł. Jeśli znajduje się on wewnątrz okapu, musi być widoczny i dostępny, aby
umożliwić łatwą regulację i utrzymanie (patrz: instrukcja do moderatora).
d. Przepływ powietrza konwekcyjnego wewnątrz kominka
W obudowie kominka należy wykonać otwory zapewniające cyrkulację powietrza chłodzącego wkład i
rurę spalinową. Wlot powietrza powinien znajdować się w dolnej części obudowy, zaś wylot u góry.
e. Instalacja centralnego ogrzewania
Należy przewidzieć wnękę dającą dostęp do łączenia hydraulicznego z instalacją centralnego
ogrzewania, dostępną np. przez klapę w obudowie. Należy się upewnić, czy moc wody z kotła jest
dostosowana do całkowitej mocy kaloryferów. Zalecamy instalacje proste, działające częściowo na
zasadzie termosyfonu, z rozprowadzaniem typu "parasolowego" przy użyciu rur o przekrojach
odpowiadających stratom ciśnienia w instalacji. W praktyce taki typ instalacji pozwala na zwolnienie
przegrzewanie się wody w kotle w razie awarii pompy lub fragmentu instalacji. Instalacje działające
wyłącznie na zasadzie termosyfonu praktycznie już wyszły z użycia - zwykle przyłącza się do nich
pompę wymuszającą cyrkulację wody grzewczej.
f. Instalacja autonomiczna
W razie instalacji autonomicznej, gdy kocioł jest jedynym źródłem ciepła, jako urządzenia
zabezpieczającego należy używać otwartego naczynia wzbiorczego. Biorąc pod uwagę dużą
bezwładność cieplną wkładu kominkowego, pojemność naczynia wzbiorczego nie może być niższa niż
20% objętości wody zawartej w instalacji. Naczynie wzbiorcze musi znajdować się w najwyższym
punkcie instalacji. Ze względu na położenie naczynia wzbiorczego, należy go dokładnie odizolować od
mrozu. Dodatkowy środek bezpieczeństwa polega na połączeniu go do instalacji jak kaloryfera, rurami
o średnicy 3/4' (20.27) wyposażonymi w regulację natężenia przepływu. Taką instalację zwykle
stosuje się, gdy instalacja nie wymaga mocy większej niż 15 KW i gdy dysponuje się wystarczającymi
zapasami drewna.
Przykład schematu zasady działania instalacji autonomicznej:
rys. 1
g. Rura bezpieczeństwa (kanał wzbiorczy)
Rura bezpieczeństwa łącząca kocioł z otwartym naczyniem wzbiorczym musi mieć przekrój co
najmniej 1' (26.34). Zalecamy 1'1/4 (33.42)
h. Zawór czterodrogowy
Zalecamy użycie czterodrogowego zaworu mieszającego. Ma on następujące zalety:
- możliwe jest uzyskanie w zbiorniku wody o temperaturze wyższej niż woda w kaloryferach;
- pozwala na utrzymanie w kotle temperatury wody około 50˚C przez co ogranicza się ryzyko
skraplania.
Jeśli instalacja nie jest wyposażona w zbiornik ciepłej wody użytkowej, umieszczony między
urządzeniem a zaworem czterodrogowym, należy przewidzieć ogranicznik dla zamontowania zaworu
bezpieczeństwa.
Zalecany sposób instalacji:
rys. 2
i. Podłączenie do instalacji zasilanej przez inne urządzenie wytwarzające ciepło
Połączenie takie musi być zawsze przedmiotem szczegółowego studium; należy dopilnować m.in.
tego, by obiegi w obu urządzeniach nie były sobie przeciwne. Jest to sytuacja, gdzie odpowiednio do
danego przypadku musi być zastosowana pompa cyrkulacyjna. Często potrzebne będą zawory
zwrotne by nie wytworzył się obieg zamknięty między jednym urządzeniem a drugim. Podłączyć
należy naczynie wzbiorcze tego samego typu co w istniejącej instalacji (otwarte). Jego objętość należy
dobrać w zależności od instalacji przyłączonej. Przewód wyjściowy i przewód powrotny urządzenia,
które ma być podłączone, muszą być dołączone między istniejącym kotłem a pierwszym kaloryferem.
Jednakże połączenie poniżej tego punktu może być dopuszczalne jeśli przekrój rur w miejscu łączenia
na to pozwala i jeśli za podłączonym urządzeniem pozostaje wystarczająca ilość kaloryferów aby
przyjąć energię wytworzoną przez przeznaczony dla nich kocioł. W tym przypadku zainstalowana musi
być pompa cyrkulacyjna i zawory zwrotne w celu zharmonizowania obiegu między kaloryferami i
oboma kotłami. Zwracamy uwagę na niebezpieczeństwo pojawiające się w przypadku przyłączenia w
jakimś miejscu czegokolwiek do instalacji. Może wytworzyć się obieg nie pozwalający na krążenie
wody w kotle. Jeśli kalorie wytworzone przez urządzenie nie są przenoszone przez wystarczającą
ilość wody, w kotle może szybko dojść do wrzenia.
j. Pompa cyrkulacyjna
Zalecamy montaż pompy (na zasadzie przepływu bezpośredniego przy instalacji działającej na
zasadzie wspomaganego termosyfonu). Pompa podłączona do rury wychodzącej powinna mieć
wydajność co najmniej 800 l/h.
k. Kaloryfery
Rury wchodzące i wychodzące nie mogą zawierać żadnego urządzenia mogącego blokować albo
ograniczać przepływ wody (zawór, ogranicznik przepływu itp.) .
Aby zapobiec problemowi
przegrzewania się kotła należy pozostawić co najmniej 30% wolnej mocy w zainstalowanych
kaloryferach (nie używać ani kurków ani zaworów termostatycznych). Moc całkowita zainstalowanych
kaloryferów musi przekraczać moc kotła wyłącznie w razie łączenia go z innymi urządzeniami)
l. Zawór bezpieczeństwa
Oprócz zaworu bezpieczeństwa zamontowanego fabrycznie, dodatkowy zawór bezpieczeństwa, 3
barowy, zgodny z normami i wyposażony w manometr musi być obowiązkowo umieszczony na górnej
części kotła tak, aby między tymi dwoma zaworami nie było żadnego elementu zamykającego
całkowicie lub częściowo przepływ. Jego średnica powinna wynosić 3/4' (20.27). Powinien mieć lejek i
ujście o tej samej średnicy. Zawsze należy zapewnić dostęp do tych dwóch zaworów.
m. Układ przewodów
Rury mają być zainstalowane zgodnie z regułami sztuki i normami. Ich przekroje należy obliczyć tak,
by straty ciśnienia były jak najmniejsze i by nie zachwiać równowagi instalacji. Zasadniczo zalecamy
nie używać rur wchodzących i wychodzących z kotła o średnicy niższej niż 1' (26.34)
n. Zawór termiczny
Jest dodatkowym środkiem bezpieczeństwa, którego zadaniem jest kontrolowanie niespodziewanych
skoków temperatury w źródłach ciepła. Zawór termiczny rozwiązuje problem przegrzewania się
kotłów: jest to urządzenie, które łączy w sobie zawór odciążający termicznie i urządzenie
dostarczające wodę . Oba te urządzenia działają równolegle i są sterowane czujnikiem termicznym.
Gdy temperatura graniczna jest osiągnięta, zawór tworzy obieg zimnej wody w urządzeniach
generujących ciepło do czasu, gdy temperatura nie spadnie poniżej wartości zwalniającej bulwę
zaworu. Czujnik zawsze umieszczać na rurze wychodzącej, najbliżej kotła jak to możliwe.
rys. 3
o. Instalacja
Według ogólnej zasady, moc urządzenia musi być dokładnie dostosowana do potrzeb instalacji, przy
wzięciu pod uwagę wskazówek technicznych danych przez projektanta. Wszelkie systemy
niekontrolowanego automatycznego napełniania instalacji są zabronione.
Wkład kominkowy jest w całości wykonany ze stali chromo-niklowej (nierdzewnej). Dzięki temu
jest całkowicie odporny na korozję, którą mogła by spowodować woda w płaszczu grzewczym.
Również wymiennik ciepła używany do połączenia wkładu kominkowego z zamkniętym
systemem ogrzewania jest całkowicie odporny na korozję.
W każdym przypadku należy przewidzieć kontrolę dopływów wody. Przelewy otworów spustowych
muszą być doskonale widoczne. Stałe chłodzenie ścianek kotła jest zapewnione przez obieg wody,
zatem nie wolno nigdy uruchamiać paleniska zanim nie zostanie zapewnione normalne krążenie
wody. I odwrotnie; nie wolno nigdy zamykać obiegu wody przed wygaśnięciem paleniska i zanim
części paleniska nie będą wystarczająco wychłodzone. Maksymalna temperatura wody wychodzącej z
kotła musi być zawsze i w każdej chwili niższa o co najmniej 10
°C od temperatury wrzenia.
p. Podłączenie do układu zamkniętego
Przepisy obowiązujące w Polsce nie zezwalają na podłączenie wkładu kominkowego bezpośrednio do
układu zamkniętego. Takie podłączenie jest możliwe tylko za pomocą wymiennika ciepła. Najprostrzy
schemat takiego podłączenia prezentowany jest na rysunku poniżej.
rys. 4
3. Użytkowanie i utrzymanie
Obowiązkiem instalatora, po sprawdzeniu czy instalacja spełnia wymogi wymienione uprzednio, jest
poinformowanie użytkownika, że nie może on sam wprowadzać zmian ani w projekcie, ani podczas
wykonywania instalacji. Bez względu na rodzaj używanego paliwa, podczas okresu ogrzewania i na
koniec sezonu niezbędne jest wykonanie dwóch czyszczeń przewodu kominowego. Zaleca się nie
opróżniać instalacji, za wyjątkiem przypadku, gdy mogłaby ona zamarznąć nie nadzorowana podczas
przestoju. Można też podczas instalacji użyć produktów przeciw zamarzaniu, które muszą być zgodne
z obowiązującymi normami. W miarę możliwości należy podjąć środki zapobiegające krążeniu w
instalacji powietrza podczas przedłużonego okresu przestoju.
a. Utrzymanie
Aby zapobiec wszelkim wypadkom podczas sezonu grzewczego zalecamy zlecić sprawdzenie
prawidłowego działania montażyście. W ciągu roku należy wykonać dwa czyszczenia mechaniczne, z
czego jedno podczas sezonu grzewczego. Przy okazji tego czyszczenia należy zlecić kontrolę komina
łączenia z przewodem kominowym, aby upewnić się o dobrym stanie całości instalacji. Firma
dokonująca czyszczenia i przeglądu powinna wystawić certyfikat. Należy usunąć sadzę, która może
gromadzić się na deflektorze. Należy sprawdzić poszczególne części urządzenia, jak również jego
szczelność. W razie potrzeby należy wymienić uszczelki na ramie i pod szybą.
Kratką dopływu powietrza należy czyścić regularnie odkurzaczem w celu usunięcia z perforacji kurzu,
który blokowałby przepływ powietrza konwekcyjnego.
Należy regularnie opróżniać popielnik aby nie nagromadził się popiół, który może zatkać i uszkodzić
ruszt paleniska. Należy przy tym uważać na iskry wypadające z żaru, które mogą spowodować pożar.
Czyszczenie szyby: Gdy szyba jest zimna należy przetrzeć ją wilgotną gąbką lub szmatką nasączoną
specjalnym środkiem. Należy stosować się do instrukcji i zaleceń dołączonych do używanego środka.
Poziom wody w instalacji powinien być regularnie sprawdzany.
b. Czym palić?
Kocioł kominkowy firmy ETNA ma sprawność cieplną około 80 %. Te wartości odpowiadają
najlepszym osiągom. Tymczasem nie wolno zapominać , że urządzenie jakie by ono nie było, może
tylko wyzwalać energię zawartą w paliwie, które spala.
Palić tylko suche drewno, co najmniej 2 lata od wyrębu.
Wilgotność używanego drewna nie powinna przekraczać 18 % dla ćwiartek i 20% dla polan okrągłych.
W zasadzie każdy rodzaj drewna ma taką samą moc kaloryczną dla takiej samej wagi. Drewno twarde
będzie korzystniejsze dlatego, że jest gęstrze i często mniej wilgotne.
Wilgotność w drewnie waha się od 15% dla drewna suchego do 50% dla drewna wilgotnego. Trzeba
dużo energii, aby odparować tą wodę.
Jeden kilogram suchego drewna (15 % wilgotności) ma 3600 kalorii. Nie będzie ich więcej niż 1500 na
kilogram drewna o wilgotności 50%.