Inne nazwy
chlorotionyl, chlorek kwasu siarkawego, chlorek sulfinylu
Klasyfikacja i oznakowanie
Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu
Znak transportowy
Symbole R
R 14
Reaguje gwa∏townie z wodà
R 34
Wywo∏uje oparzenia
R 37
Dzia∏a dra˝niàco na uk∏ad oddechowy
Symbole S
(S 1/2
Przechowywaç w zamkni´ciu i poza zasi´giem dzieci)
S 26
W przypadku zanieczyszczenia oczu przemyç natychmiast du˝à iloÊcià
wody, zwróciç si´ o pomoc lekarskà
S 45
W przypadku awarii lub jeÊli poczujesz si´ niezdrowo, skonsultuj si´ z leka-
rzem (jeÊli mo˝liwe, poka˝ etykiet´)
Oznakowanie preparatów
Zakres [%]
Oznakowanie
Symbole R
c
≥
25 C
20/22,
35
10
≤
c < 25
C
35
5
≤
c < 10
C
34
1
≤
c < 5
Xi
36/37/38
Chlorek tionylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1840 Strona 1
W
rzesieƒ 2000
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Nr wg CAS: 7719-09-7
Nr indeksu: 016-015-00-0
Nr wg ONZ: 1836
Nr wg EINECS: 231-748-8
1840 Chlorek tionylu
Wzór chemiczny: SOCl
2
Palenie tytoniu
zabronione
Ostrze˝enie
przed substancjami
˝ràcymi
Nakaz stosowania
ochrony oczu
Nakaz stosowania
ochrony ràk
C
substancja
˝ràca
Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów
W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: —
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- post´powaç jak z nieorganicznymi gazami i parami klasy III;
- maks. dopuszczalna emisja: 30 mg/m
3
(strumieƒ masy
≥
0,3 kg/h)
Klasa zagro˝enia wg VbF: —
Klasyfikacja wg GGVS rozporzàdzenia o warunkach transportu ∏adunków niebezpiecznych
w ruchu drogowym:
klasa 8, cyfra 12 a, numer zagro˝enia X88
Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Za∏àcznik 3 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 294
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: —
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1 229
KZW, klasyfikacja w∏asna przemys∏u chemicznego: nie
Ârodki bezpieczeƒstwa
Instalacja, aparatura i zbiorniki powinny byç szczelnie zamkni´te. Odsysaç w miejscach
odbioru lub tworzenia si´ produktu. Dobrze przewietrzaç pomieszczenia. Chroniç przed
wilgocià. Unikaç bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà lub ubraniem. Pracowaç
w dopasowanej odzie˝y ochronnej. Do ochrony oddychania stosowaç filtr dla gazów
typu B.
Pierwsza pomoc
Po wdychaniu (inhalacji) zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, opiek´ lekarskà, transport
w pozycji le˝àcej do lekarza, w razie potrzeby w stabilnej pozycji bocznej. Po wdycha-
niu ska˝one cz´Êci cia∏a natychmiast dok∏adnie umyç du˝à iloÊcià wody z myd∏em.
Po ska˝eniu oczu oczy dok∏adnie przemyç du˝à iloÊcià bie˝àcej wody, przy szeroko
rozwartych powiekach (czyste oko chroniç, w razie potrzeby usunàç szk∏a kontaktowe).
Konieczna wizyta kontrolna u okulisty. Po po∏kni´ciu natychmiast wyp∏ukaç jam´ ustnà,
a nast´pnie obficie popiç wodà. Spowodowaç wymioty. Konieczna pomoc lekarska.
Usunàç zabrudzone cz´Êci odzie˝y. W razie potrzeby zapewniç poszkodowanemu
transport do lekarza, w le˝àcej, stabilnej pozycji bocznej.
Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru
Zagro˝ony teren zagrodziç w kierunku z wiatrem. Ostrzec mieszkaƒców zagro˝onej strefy.
W wyniku rozk∏adu mo˝e tworzyç si´ ditlenek i/ lub tritlenek siarki i chlorowodór. Sama
substancja nie jest palna. Nie dopuÊciç do przedostania si´ produktu do kanalizacji –
istnieje niebezpieczeƒstwo eksplozji. Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà w∏aÊciwych
Êrodków gaÊniczych. Pojemniki obj´te po˝arem obficie ch∏odziç rozpryskiwanà wodà.
Zachodzi niebezpieczeƒstwo p´kania pojemników.
Usuwanie ma∏ych iloÊci
Rozlany produkt zebraç za pomocà uniwersalnych Êrodków wch∏aniajàcych (porowatej
miki, ziemi okrzemkowej) i podobnie jaki i nie zu˝ytà substancj´ usuwaç jak odpady
specjalne. Ma∏e iloÊci ostro˝nie poddaç hydrolizie za pomocà du˝ej iloÊci wody
w odpowiednio dostosowanej aparaturze, zneutralizowaç za pomocà w´glanu
sodowego lub mleka wapiennego i sp∏ukaç obfitym strumieniem wody.
Chlorek tionylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1840 Strona 2
WEKA Sp. z o.o.
Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem
Powietrze:
produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà wodà i/lub energicznie wzburzyç,
zawirowaç.
Woda:
ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej (przemys∏owej); ska-
˝onà wod´ gaÊniczà zatrzymaç.
Gleba:
ma∏e iloÊci produktu zebraç za pomocà Êrodków wch∏aniajàcych i umieÊciç
w wodoszczelnie zamykanych pojemnikach. Warstw´ gleby zanieczyszczonà
wi´kszà iloÊcià wylanego lub rozsypanego produktu zdjàç i dostarczyç do
odpowiedniej jednostki likwidujàcej odpady.
Wskazówki dla stra˝y po˝arnej
Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà w∏aÊciwych Êrodków gaÊniczych. Dru˝yny po˝ar-
nicze nale˝y wyposa˝yç w niezale˝ne od powietrza aparaty oddechowe oraz w lekkie
chemiczne ubrania ochronne. Prace zwiàzane z usuwaniem odpadów wykonaç w nieza-
le˝nych od otaczajàcego powietrza aparatach oddechowych oraz w lekkich chemicz-
nych ubraniach ochronnych.
Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji
Chlorek tionylu jest silnie za∏amujàcà Êwiat∏o, dymiàcà cieczà bezbarwnà do ˝ó∏tawo-
czerwonawej o nieprzyjemnym, ostrym zapachu przypominajàcym zapach SO
2
.
Masa molowa:
118,971 g/mol
RozpuszczalnoÊç w wodzie:
w 20 °C
hydrolizuje
Temperatura topnienia:
-104,5 °C
RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):
Temperatura wrzenia:
miesza si´ z benzenem, chloroformem
przy 1013 mbar
75,3 °C
i tetrachlorometanem
G´stoÊç:
Próg zapachowy:
nie znany
w 20 °C
1,6365 g/cm
3
St´˝enie nasycenia:
Pr´˝noÊç par:
w 20 °C
629,67 g/m
3
w 20 °C
129 mbar
w 30 °C
934,58 g/m
3
w 30 °C
198 mbar
w 50 °C
1964,84 g/m
3
w 50 °C
430 mbar
Wspó∏czynniki przeliczeniowe:
Wzgl´dna g´stoÊç par
1 mg/m
3
= 0,20 cm
3
/m
3
(powietrze = 1):
4,11
1 cm
3
/m
3
= 4,95 mg/m
3
LotnoÊç (eter = 1):
0,0
Reakcje z innymi substancjami
Reaguje wybuchowo z sulfotlenkiem dimetylowym, amoniakiem. Reaguje gwa∏townie
z wodà. Z wodà tworzy kwas solny i ditlenek siarki (kwas siarkawy). Mo˝e reagowaç
wybuchowo z sulfotlenkiem bis(dimetyloaminowym) (powy˝ej 80 °C), 2,4-heksadien-
1,6-diolem, kwasem o-nitrofenylooctowym i innymi.
Chlorek tionylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1840 Strona 3
W
rzesieƒ 2000
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Zagro˝enia dla zdrowia
Chlorek tionylu dzia∏a silnie ˝ràco na skór´ i b∏ony Êluzowe. Pod wp∏ywem wilgoci
tworzà si´ kwasy dzia∏ajàce ˝ràco.
Zagro˝enia dla Êrodowiska
Numer w katalogu substancji
Klasa zagro˝enia wody:
1
zagra˝ajàcych wodzie:
1244
Kontrola nara˝enia
WartoÊç NDS:
15
Choroby zawodowe:
BK 4302, 5101
WartoÊç NDSCh:
30
WartoÊç NDSP:
—
Instrukcje bran˝owe:
G 23, 24
Badania profilaktyczne: nie wymagane
Instrukcja post´powania
Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikalii, punkt: —
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikalii: tak
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: —
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: nie
Informacje dodatkowe
Dane toksykologiczne
Ze wzgl´du na reaktywnoÊç wzgl´dem wody, nie ma testowych wyników badaƒ wyko-
nanych na materiale biologicznym. Dzia∏anie toksyczne jak dla kwasu solnego i ditlenku
siarki.
LC
50
(inhal., szczur)
500 ppm (1h)
Wskazówki dla lekarzy
Dzia∏anie: pod wp∏ywem wilgoci tworzà si´ kwasy dzia∏ajàce ˝ràco. Dzia∏a silnie ˝ràco
na skór´ i b∏ony Êluzowe. Post´powanie: stosowaç odtrutki w zale˝noÊci od objawów.
Po spo˝yciu spowodowaç wymioty wzgl´dnie p∏ukanie ˝o∏àdka, a nast´pnie podaç
w´giel aktywny i siarczan sodu (po 1 ∏y˝ce sto∏owej na 1/4 dm
3
wody), ewentualnie
podawaç tlen.
Zastosowanie
Jako czynnik chlorujàcy w syntezach chemii organicznej.
Chlorek tionylu
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1840 Strona 4
WEKA Sp. z o.o.