brzmienie od 2006-10-01
Ustawa o stanie wyj
ą
tkowym
z dnia 21 czerwca 2002 r. (Dz.U. Nr 113, poz. 985)
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres przedmiotowy] Ustawa okre
ś
la tryb wprowadzenia i zniesienia stanu wyj
ą
tkowego, a
tak
ż
e zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mog
ą
by
ć
ograniczone wolno
ś
ci i
prawa człowieka i obywatela w czasie stanu wyj
ą
tkowego.
Art. 2. [Wniosek o wprowadzenie stanu wyj
ą
tkowego] 1. W sytuacji szczególnego zagro
ż
enia
konstytucyjnego ustroju pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwa obywateli lub porz
ą
dku publicznego, w tym
spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie mo
ż
e by
ć
usuni
ę
te poprzez u
ż
ycie zwykłych
ś
rodków konstytucyjnych. Rada Ministrów mo
ż
e podj
ąć
uchwał
ę
o skierowaniu do Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej wniosku o wprowadzenie stanu wyj
ą
tkowego.
2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów okre
ś
la przyczyny wprowadzenia i niezb
ę
dny
czas trwania stanu wyj
ą
tkowego oraz obszar, na jakim stan wyj
ą
tkowy powinien by
ć
wprowadzony, a
tak
ż
e odpowiednie do stopnia i charakteru zagro
ż
enia, w zakresie dopuszczonym niniejsz
ą
ustaw
ą
,
rodzaje ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela.
Art. 3. [Rozporz
ą
dzenie Prezydenta o wprowadzeniu] 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
niezwłocznie rozpatruje wniosek, o którym mowa w art. 2 ust. 1, a nast
ę
pnie wydaje rozporz
ą
dzenie o
wprowadzeniu stanu wyj
ą
tkowego na czas oznaczony nie dłu
ż
szy ni
ż
90 dni lub postanawia odmówi
ć
wydania takiego rozporz
ą
dzenia. Rozporz
ą
dzenie o wprowadzeniu stanu wyj
ą
tkowego Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej przedstawia Sejmowi w ci
ą
gu 48 godzin od jego podpisania.
2. W rozporz
ą
dzeniu o wprowadzeniu stanu wyj
ą
tkowego okre
ś
la si
ę
przyczyny wprowadzenia, czas
trwania i obszar, na jakim wprowadza si
ę
stan wyj
ą
tkowy, oraz, w zakresie dopuszczonym niniejsz
ą
ustaw
ą
, rodzaje ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela.
Art. 4. [Ogłoszenie w Dzienniku Ustaw] 1. Stan wyj
ą
tkowy obowi
ą
zuje od dnia ogłoszenia
rozporz
ą
dzenia, o którym mowa w art. 3 ust. 1, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W przypadku uchylenia rozporz
ą
dzenia, o którym mowa w art. 3 ust. 1, przez Sejm Rzeczypospolitej
Polskiej, uchwał
ę
Sejmu w tej sprawie niezwłocznie ogłasza si
ę
w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej
Polskiej.
3. Rozporz
ą
dzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu stanu wyj
ą
tkowego oraz inne
akty prawne dotycz
ą
ce tego stanu podaje si
ę
do publicznej wiadomo
ś
ci, w drodze obwieszczenia
wła
ś
ciwego wojewody, przez rozplakatowanie w miejscach publicznych, a tak
ż
e w sposób zwyczajowo
przyj
ę
ty na danym obszarze.
Art. 5. [Przedłu
ż
enie stanu wyj
ą
tkowego] 1. Je
ż
eli pomimo zbli
ż
aj
ą
cego si
ę
upływu czasu, na jaki
został wprowadzony stan wyj
ą
tkowy, nie ustały przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz nie zostało
przywrócone normalne funkcjonowanie pa
ń
stwa, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej mo
ż
e, w drodze
rozporz
ą
dzenia, przedłu
ż
y
ć
czas trwania stanu wyj
ą
tkowego na okres nie dłu
ż
szy ni
ż
60 dni.
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, w drodze rozporz
ą
dzenia, znosi stan
wyj
ą
tkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, je
ż
eli ustan
ą
przyczyny wprowadzenia tego
stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie pa
ń
stwa.
3. Przepisy art. 2-4 stosuje si
ę
odpowiednio do rozporz
ą
dzenia, o którym mowa w ust. 1.
4. Przepisy art. 4 ust. 1 i 3 stosuje si
ę
odpowiednio do rozporz
ą
dzenia, o którym mowa w ust. 2.
Art. 6. [Ogłoszenie w
ś
rodkach masowego przekazu] Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy
programów radiowych i telewizyjnych s
ą
obowi
ą
zani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do
publicznej wiadomo
ś
ci rozporz
ą
dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu stanu
wyj
ą
tkowego i innych aktów prawnych dotycz
ą
cych tego stanu, przekazanych im przez wojewod
ę
wła
ś
ciwego ze wzgl
ę
du na siedzib
ę
redakcji lub nadawcy.
Art. 7. [Notyfikacja ministra] Minister wła
ś
ciwy do spraw zagranicznych notyfikuje Sekretarzowi
Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy
wprowadzenie i zniesienie stanu wyj
ą
tkowego.
Rozdział 2. Zasady działania organów władzy publicznej
Art. 8. [Działanie organów władzy] W czasie stanu wyj
ą
tkowego organy władzy publicznej działaj
ą
w
dotychczasowych strukturach organizacyjnych pa
ń
stwa i w ramach przysługuj
ą
cych im kompetencji, z
zastrze
ż
eniem przepisów niniejszej ustawy.
Art. 9. [Organy kontroluj
ą
ce] Działania przywracaj
ą
ce konstytucyjny ustrój pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwo
obywateli lub porz
ą
dek publiczny, a w szczególno
ś
ci koordynacj
ę
i kontrol
ę
funkcjonowania administracji
rz
ą
dowej i samorz
ą
dowej wykonuj
ą
:
1) Prezes Rady Ministrów - w przypadku wprowadzenia stanu wyj
ą
tkowego na obszarze wi
ę
kszym
ni
ż
obszar jednego województwa,
2) wła
ś
ciwy wojewoda - w przypadku wprowadzenia stanu wyj
ą
tkowego na obszarze lub cz
ęś
ci
obszaru jednego województwa.
Art. 10. [Obowi
ą
zek informowania o skutkach] Prezes Rady Ministrów jest obowi
ą
zany do
informowania na bie
żą
co Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o skutkach wprowadzenia stanu
wyj
ą
tkowego oraz o rodzaju i rezultatach działa
ń
podejmowanych w celu przywrócenia normalnego
funkcjonowania pa
ń
stwa.
Art. 11. [U
ż
ycie Sił Zbrojnych] 1. W czasie stanu wyj
ą
tkowego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,
na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mo
ż
e postanowi
ć
o u
ż
yciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej do przywrócenia normalnego funkcjonowania pa
ń
stwa, je
ż
eli dotychczas
zastosowane siły i
ś
rodki zostały wyczerpane.
2. U
ż
ycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w ust. 1, nie
mo
ż
e zagrozi
ć
ich zdolno
ś
ci do realizacji zada
ń
wynikaj
ą
cych z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i
ratyfikowanych umów mi
ę
dzynarodowych.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
pozostaj
ą
pod dowództwem przeło
ż
onych słu
ż
bowych i wykonuj
ą
zadania wyznaczone przez Ministra
Obrony Narodowej w uzgodnieniu z ministrem wła
ś
ciwym do spraw wewn
ę
trznych.
ś
ołnierzom
wyznaczonym do tych oddziałów i pododdziałów przysługuj
ą
, w zakresie niezb
ę
dnym do wykonania ich
zada
ń
, uprawnienia policjantów okre
ś
lone w art. 15-17 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z
2002 r. Nr 7, poz. 58, Nr 19, poz. 185, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 731 i Nr 113, poz. 984).
4. Rada Ministrów, w drodze rozporz
ą
dzenia, okre
ś
li szczegółowe zasady u
ż
ycia oddziałów i
pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w czasie stanu wyj
ą
tkowego, uwzgl
ę
dniaj
ą
c stopie
ń
i rodzaj zagro
ż
e
ń
stanowi
ą
cych przyczyny wprowadzenia i trwania stanu wyj
ą
tkowego.
Art. 12. [Zarz
ą
d komisaryczny] 1. Je
ż
eli organy gminy, powiatu lub samorz
ą
du województwa nie
wykazuj
ą
dostatecznej skuteczno
ś
ci w wykonywaniu zada
ń
publicznych lub w realizacji działa
ń
wynikaj
ą
cych z przepisów o wprowadzeniu stanu wyj
ą
tkowego. Prezes Rady Ministrów, na wniosek
wła
ś
ciwego wojewody, mo
ż
e zawiesi
ć
te organy do czasu zniesienia stanu wyj
ą
tkowego lub na czas
okre
ś
lony i ustanowi
ć
w ich miejsce zarz
ą
d komisaryczny sprawowany przez komisarza rz
ą
dowego.
2. Komisarza rz
ą
dowego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody.
3. Komisarz rz
ą
dowy z dniem powołania przejmuje wykonywanie zada
ń
i kompetencji zawieszonych
organów gminy, powiatu lub samorz
ą
du województwa.
4. Stan zawieszenia organów gminy, powiatu lub samorz
ą
du województwa ustaje z upływem czasu
okre
ś
lonego przez Prezesa Rady Ministrów oraz z mocy prawa z dniem zniesienia stanu wyj
ą
tkowego.
Art. 13. [Wkroczenie na teren wy
ż
szej uczelni] W czasie stanu wyj
ą
tkowego organy porz
ą
dku i
bezpiecze
ń
stwa publicznego mog
ą
w celu przywrócenia porz
ą
dku publicznego wkroczy
ć
na teren szkoły
wy
ż
szej bez wezwania przez rektora, którego nale
ż
y niezwłocznie o tym zawiadomi
ć
.
Art. 14. [Natychmiastowe wykonanie decyzji] Decyzje wydane przez organy władzy publicznej na
podstawie niniejszej ustawy lub przepisów wykonawczych podlegaj
ą
natychmiastowemu wykonaniu.
Przepisy o post
ę
powaniu egzekucyjnym w administracji stosuje si
ę
odpowiednio.
Rozdział 3. Zakres ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela
Art. 15. [Ograniczenie praw podmiotowych] 1.
[1]
Na obszarze, na którym został wprowadzony stan
wyj
ą
tkowy, ograniczeniom wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela podlegaj
ą
wszystkie osoby fizyczne
zamieszkałe lub przebywaj
ą
ce tam chocia
ż
by czasowo. Ograniczenia te stosuje si
ę
odpowiednio wobec
osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadaj
ą
cych osobowo
ś
ci prawnej, maj
ą
cych siedzib
ę
lub
prowadz
ą
cych działalno
ść
na obszarze obj
ę
tym stanem wyj
ą
tkowym.
2. Rodzaje ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela okre
ś
lone w rozporz
ą
dzeniach, o których
mowa w art. 3 ust. 1 i art. 5 ust. 1, powinny odpowiada
ć
charakterowi oraz intensywno
ś
ci zagro
ż
e
ń
stanowi
ą
cych przyczyny wprowadzenia stanu wyj
ą
tkowego, a tak
ż
e zapewnia
ć
skuteczne przywrócenie
normalnego funkcjonowania pa
ń
stwa.
Art. 16. [Zawieszenie praw do zgromadze
ń
] 1. W czasie stanu wyj
ą
tkowego mog
ą
by
ć
zawieszone
prawa do:
1) organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadze
ń
,
2) organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz prowadzonych w ramach działalno
ś
ci
kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, nieb
ę
d
ą
cych imprezami masowymi,
3) strajków pracowniczych i innych form protestu w odniesieniu do okre
ś
lonych kategorii
pracowników lub w okre
ś
lonych dziedzinach,
4) strajków i innych ni
ż
strajki form akcji protestacyjnych rolników,
5) akcji protestacyjnych studentów organizowanych przez studenckie samorz
ą
dy, stowarzyszenia
lub organizacje,
6) zrzeszania si
ę
poprzez: a) ustanowienie zakazu tworzenia i rejestracji nowych
stowarzysze
ń
, partii politycznych, zwi
ą
zków zawodowych, organizacji społeczno-
zawodowych rolników, organizacji pracodawców, ruchów obywatelskich oraz innych
dobrowolnych zrzesze
ń
i fundacji,
b) nakazanie okresowego zaniechania działalno
ś
ci zarejestrowanych stowarzysze
ń
, partii
politycznych, zwi
ą
zków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników,
organizacji pracodawców, ruchów obywatelskich oraz innych dobrowolnych zrzesze
ń
i
fundacji, których działalno
ść
mo
ż
e zwi
ę
kszy
ć
zagro
ż
enie konstytucyjnego ustroju
pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwa obywateli lub porz
ą
dku publicznego.
2. Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy zgromadze
ń
organizowanych przez ko
ś
cioły i inne zwi
ą
zki wyznaniowe
oraz organizacje religijne działaj
ą
ce w obr
ę
bie
ś
wi
ą
ty
ń
, budynków ko
ś
cielnych, w innych pomieszczeniach
słu
żą
cych organizowaniu i publicznemu sprawowaniu kultu, a tak
ż
e zgromadze
ń
organizowanych przez
organy pa
ń
stwa lub organy samorz
ą
du terytorialnego.
3. Pozwolenia na zbiórki publiczne na obszarze, na którym wprowadzono stan wyj
ą
tkowy, mog
ą
by
ć
udzielane tylko wówczas, gdy w ocenie organu wła
ś
ciwego do udzielenia pozwolenia przeprowadzenie
zbiórki nie utrudni realizacji celów wprowadzenia stanu wyj
ą
tkowego.
Art. 17. [Czasowe odosobnienie] 1. W czasie stanu wyj
ą
tkowego mo
ż
e by
ć
odosobniona osoba
maj
ą
ca uko
ń
czone 18 lat, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie,
ż
e pozostaj
ą
c na
wolno
ś
ci b
ę
dzie prowadziła działalno
ść
zagra
ż
aj
ą
c
ą
konstytucyjnemu ustrojowi pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwu
obywateli lub porz
ą
dkowi publicznemu albo gdy odosobnienie jest niezb
ę
dne dla zapobie
ż
enia
popełnienia czynu karalnego lub uniemo
ż
liwienia ucieczki po jego popełnieniu. Nie narusza to
immunitetów wynikaj
ą
cych z odr
ę
bnych przepisów.
2. Odosobniona mo
ż
e by
ć
równie
ż
osoba, która uko
ń
czyła 17 lat, je
ż
eli przeprowadzona uprzednio z ni
ą
rozmowa ostrzegawcza okazała si
ę
nieskuteczna.
3. Odosobnienie nast
ę
puje na podstawie decyzji wojewody wła
ś
ciwego ze wzgl
ę
du na miejsce pobytu
stałego lub czasowego osoby odosobnionej i jest wykonywane przez wła
ś
ciwego komendanta
wojewódzkiego Policji, w drodze zatrzymania tej osoby i przymusowego doprowadzenia do o
ś
rodka
odosobnienia podległego Ministrowi Sprawiedliwo
ś
ci.
4.
[2]
Wojewoda, o którym mowa w ust. 3, wszczyna post
ę
powanie w sprawach odosobnienia na wniosek
wła
ś
ciwych organów prokuratury, Policji, Agencji Bezpiecze
ń
stwa Wewn
ę
trznego, Stra
ż
y Granicznej,
ś
andarmerii Wojskowej lub Słu
ż
by Kontrwywiadu Wojskowego.
5. Decyzj
ę
w sprawie odosobnienia dor
ę
cza si
ę
osobie odosobnionej niezwłocznie, nie pó
ź
niej ni
ż
w
ci
ą
gu 48 godzin od chwili jej wydania. Decyzj
ę
t
ę
uchyla si
ę
niezwłocznie, je
ż
eli ustan
ą
przyczyny
uzasadniaj
ą
ce odosobnienie.
6.
[3]
Decyzje w sprawach odosobnienia s
ą
ostateczne i mog
ą
by
ć
zaskar
ż
one bezpo
ś
rednio do s
ą
du
administracyjnego w trybie i na zasadach okre
ś
lonych w odr
ę
bnych przepisach, z tym
ż
e s
ą
d wyznacza
rozpraw
ę
w terminie 7 dni od daty otrzymania skargi. Przepisu art. 52 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. -
Prawo o post
ę
powaniu przed s
ą
dami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) nie stosuje si
ę
.
7. W czasie odosobnienia nie mo
ż
e by
ć
rozwi
ą
zany stosunek pracy z osob
ą
odosobnion
ą
, chyba
ż
e
przed odosobnieniem zaistniały z jej winy okoliczno
ś
ci uzasadniaj
ą
ce rozwi
ą
zanie stosunku pracy bez
wypowiedzenia. Termin do wniesienia
ś
rodków prawnych przeciwko rozwi
ą
zaniu stosunku pracy liczy si
ę
w tych przypadkach od dnia zako
ń
czenia odosobnienia.
8. Do pobytu osób odosobnionych w o
ś
rodkach odosobnienia stosuje si
ę
odpowiednio przepisy Kodeksu
karnego wykonawczego dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków tymczasowo aresztowanych, wykonywania
tymczasowego aresztowania oraz nadzoru penitencjarnego.
9. Minister Sprawiedliwo
ś
ci w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym do spraw wewn
ę
trznych, w drodze
rozporz
ą
dzenia, tworzy i znosi o
ś
rodki odosobnienia z uwzgl
ę
dnieniem odpowiedniego stopnia
zabezpieczenia o
ś
rodków oraz izolacji odosobnionych.
Art. 18. [Obowi
ą
zek posiadania dowodu to
ż
samo
ś
ci] 1. Na obszarze obowi
ą
zywania stanu
wyj
ą
tkowego na osob
ę
, która uko
ń
czyła 18 lat, przebywaj
ą
c
ą
w miejscu publicznym mo
ż
e by
ć
nało
ż
ony
obowi
ą
zek posiadania przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzaj
ą
cego to
ż
samo
ść
,
a na osob
ę
ucz
ą
c
ą
si
ę
, która nie uko
ń
czyła 18 lat - legitymacji szkolnej.
2. W czasie stanu wyj
ą
tkowego mog
ą
by
ć
wprowadzone nakazy lub zakazy:
1) przebywania lub opuszczania w ustalonym czasie oznaczonych miejsc, obiektów i obszarów,
2) uzyskania zezwolenia organów administracji publicznej na zmian
ę
miejsca pobytu stałego i
czasowego,
3) zgłoszenia w ustalonym terminie organom ewidencji ludno
ś
ci lub Policji przybycia do okre
ś
lonej
miejscowo
ś
ci,
4) utrwalania za pomoc
ą
ś
rodków technicznych wygl
ą
du lub innych cech okre
ś
lonych miejsc,
obiektów lub obszarów.
Art. 19. [Wezwanie do rozmowy ostrzegawczej] 1.
[4]
W czasie stanu wyj
ą
tkowego na wezwanie
organów prokuratury, Policji, Agencji Bezpiecze
ń
stwa Wewn
ę
trznego, Stra
ż
y Granicznej,
ś
andarmerii
Wojskowej lub Słu
ż
by Kontrwywiadu Wojskowego osoba maj
ą
ca uko
ń
czone 17 lat jest obowi
ą
zana do
udziału, we wskazanym miejscu, w rozmowie ostrzegawczej. Wezwanie to mo
ż
e by
ć
przekazane w
dowolnej udokumentowanej formie.
2. Do udziału w rozmowie ostrzegawczej mo
ż
na wezwa
ć
tylko tak
ą
osob
ę
, co do której zachodzi
uzasadnione podejrzenie,
ż
e nie b
ę
dzie przestrzega
ć
porz
ą
dku prawnego.
3. Je
ż
eli osoba wezwana na rozmow
ę
ostrzegawcz
ą
nie zgłosi si
ę
dobrowolnie na wskazane miejsce, a
fakt otrzymania wezwania nie budzi w
ą
tpliwo
ś
ci, mo
ż
e by
ć
przymusowo doprowadzona przez organ
wzywaj
ą
cy.
4. Je
ż
eli podejrzenie, o którym mowa w ust. 2, dotyczy osoby niemaj
ą
cej uko
ń
czonych 17 lat, wezwanie
przekazuje si
ę
i przeprowadza rozmow
ę
ostrzegawcz
ą
z rodzicami lub rodzicem albo opiekunem
prawnym tej osoby. Przepis ust. 3 stosuje si
ę
odpowiednio.
5. Rozmowa ostrzegawcza polega na udzieleniu pouczenia o prawnych i osobistych skutkach
nieprzestrzegania porz
ą
dku prawnego oraz niestosowania si
ę
do ustalonych na czas stanu wyj
ą
tkowego
ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela. Osoby obecne przy rozmowie potwierdzaj
ą
przebieg
rozmowy podpisami na protokóle.
6. W przypadku okre
ś
lonym w ust. 4, rozmowa ostrzegawcza odbywa si
ę
w obecno
ś
ci osoby, której
podejrzenie dotyczy, je
ż
eli takie jest
ż
yczenie rodzica lub opiekuna prawnego tej osoby.
Art. 20. [Cenzura i kontrola] 1. W czasie stanu wyj
ą
tkowego mo
ż
e by
ć
wprowadzona:
1) cenzura prewencyjna
ś
rodków społecznego przekazu obejmuj
ą
ca materiały prasowe w
rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24, z 1988 r. Nr
41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z
1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999 i z
2001 r. Nr 112, poz. 1198), z zastrze
ż
eniem ust. 7,
2) kontrola zawarto
ś
ci przesyłek, listów, paczek i przekazów przekazywanych w ramach usług
pocztowych o charakterze powszechnym lub usług kurierskich,
3) kontrola tre
ś
ci korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych lub sygnałów
przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych,
4) emisja sygnałów uniemo
ż
liwiaj
ą
cych nadawanie lub odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych
lub dokonywanych poprzez urz
ą
dzenia i sieci telekomunikacyjne, których tre
ść
mo
ż
e zwi
ę
kszy
ć
zagro
ż
enie konstytucyjnego ustroju pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwa obywateli lub porz
ą
dku
publicznego.
2. Funkcj
ę
organów cenzury i kontroli pełni
ą
wła
ś
ciwi wojewodowie, którzy mog
ą
nakaza
ć
organom
administracji publicznej działaj
ą
cym na obszarze województwa wykonywanie czynno
ś
ci technicznych,
niezb
ę
dnych do prowadzenia cenzury lub kontroli.
3. Organy cenzury i kontroli s
ą
uprawnione do zatrzymywania w cało
ś
ci lub w cz
ęś
ci publikacji, przesyłek
pocztowych i kurierskich oraz korespondencji telekomunikacyjnej, a tak
ż
e do przerywania rozmów
telefonicznych i transmisji sygnałów przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych, je
ż
eli ich zawarto
ść
lub tre
ść
mo
ż
e zwi
ę
kszy
ć
zagro
ż
enie konstytucyjnego ustroju pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwa obywateli lub
porz
ą
dku publicznego.
4. Zatrzymane publikacje, przesyłki lub korespondencj
ę
telekomunikacyjn
ą
dor
ę
cza si
ę
adresatom po
zniesieniu stanu wyj
ą
tkowego, z zastrze
ż
eniem ust. 5.
5. Zatrzymane publikacje, przesyłki pocztowe i kurierskie oraz korespondencj
ę
telekomunikacyjn
ą
,
których tre
ść
lub zawarto
ść
pochodzi z przest
ę
pstwa, była przeznaczona do popełnienia przest
ę
pstwa
albo została obj
ę
ta zakazem posiadania, organ cenzury i kontroli przekazuje, niezwłocznie a najpó
ź
niej
bezpo
ś
rednio po zniesieniu stanu wyj
ą
tkowego, organom wła
ś
ciwym do prowadzenia post
ę
powania
karnego lub orzeczenia przepadku rzeczy.
6.
[5]
Decyzje organów cenzury i kontroli s
ą
ostateczne i mog
ą
by
ć
zaskar
ż
one bezpo
ś
rednio do s
ą
du
administracyjnego. Przepisu art. 52 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o post
ę
powaniu przed
s
ą
dami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) nie stosuje si
ę
.
7. Cenzura prewencyjna nie obejmuje nale
żą
cych do ko
ś
ciołów i innych zwi
ą
zków wyznaniowych
ś
rodków społecznego przekazu, stanowi
ą
cych
ź
ródła informacji na temat religii i słu
żą
cych wypełnianiu
funkcji religijnych.
8. Rada Ministrów, w drodze rozporz
ą
dzenia, okre
ś
li:
1) tryb post
ę
powania organów cenzury i kontroli, uwzgl
ę
dniaj
ą
c potrzeb
ę
zapewnienia sprawno
ś
ci i
szybko
ś
ci działania,
2) organy wła
ś
ciwe w sprawach, o których mowa w ust. 1 pkt 4, oraz tryb post
ę
powania tych
organów, uwzgl
ę
dniaj
ą
c potrzeb
ę
zapewnienia niejawno
ś
ci stosowanych metod i technik
działania.
Art. 21. [Inne ograniczenia] W czasie stanu wyj
ą
tkowego mog
ą
by
ć
wprowadzone ograniczenia
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela w zakresie:
1) dost
ę
pu do towarów konsumpcyjnych, poprzez całkowit
ą
lub cz
ęś
ciow
ą
reglamentacj
ę
zaopatrzenia ludno
ś
ci,
2) wolno
ś
ci działalno
ś
ci gospodarczej, poprzez nakazanie okresowego zaniechania prowadzenia
działalno
ś
ci gospodarczej okre
ś
lonego rodzaju albo ustanowienie obowi
ą
zku uzyskania
zezwolenia na rozpocz
ę
cie działalno
ś
ci gospodarczej okre
ś
lonego rodzaju,
3) działalno
ś
ci edukacyjnej, poprzez okresowe zawieszenie zaj
ęć
dydaktycznych w szkołach
wł
ą
cznie ze szkołami wy
ż
szymi, z wyj
ą
tkiem szkół duchownych i seminariów duchownych,
4) obrotu krajowymi
ś
rodkami płatniczymi, obrotu dewizowego oraz działalno
ś
ci kantorowej,
5) transportu drogowego, kolejowego i lotniczego oraz w ruchu jednostek pływaj
ą
cych na morskich
wodach wewn
ę
trznych i na morzu terytorialnym, a tak
ż
e na
ś
ródl
ą
dowych drogach wodnych,
6) funkcjonowania systemów ł
ą
czno
ś
ci oraz działalno
ś
ci telekomunikacyjnej i pocztowej, poprzez
nakazanie wył
ą
czenia urz
ą
dze
ń
ł
ą
czno
ś
ci lub zawieszenia
ś
wiadczenia usług, na czas okre
ś
lony,
a tak
ż
e poprzez nakazanie niezwłocznego zło
ż
enia do depozytu wła
ś
ciwego organu administracji
rz
ą
dowej radiowych i telewizyjnych urz
ą
dze
ń
nadawczych i nadawczo-odbiorczych lub ustalenie
innego sposobu ich zabezpieczenia przed wykorzystaniem w sposób zagra
ż
aj
ą
cy
konstytucyjnemu ustrojowi pa
ń
stwa, bezpiecze
ń
stwu obywateli albo porz
ą
dkowi publicznemu,
7) prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni
lub okre
ś
lonych przedmiotów, poprzez nakazanie niezwłocznego zło
ż
enia do depozytu
wła
ś
ciwego organu administracji rz
ą
dowej albo zakazanie noszenia,
8) dost
ę
pu do informacji publicznej.
Art. 22. [Upowa
ż
nienia dla ministrów] 1. Rada Ministrów, z zastrze
ż
eniem ust. 2 i 3, okre
ś
la, w
drodze rozporz
ą
dze
ń
, szczegółowy tryb i sposoby oraz obszarowy, podmiotowy i przedmiotowy zakres
wprowadzenia i stosowania ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela ustalonych przez
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w rozporz
ą
dzeniach, o których mowa w art. 3 ust. 1 i art. 5 ust. 1,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c w mo
ż
liwym stopniu minimalizacj
ę
indywidualnych i społecznych uci
ąż
liwo
ś
ci wynikaj
ą
cych
ze stosowania tych ogranicze
ń
.
2. Je
ż
eli stan wyj
ą
tkowy został wprowadzony na obszarze jednego województwa lub jego cz
ęś
ci,
okre
ś
lone w ust. 1 kompetencje Rady Ministrów przejmuje wła
ś
ciwy wojewoda.
3. Okre
ś
lone w art. 21 ograniczenia wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela ustalone przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej w rozporz
ą
dzeniach, o których mowa w art. 3 ust. 1 i art. 5 ust. 1, wprowadza
si
ę
i stosuje w drodze rozporz
ą
dze
ń
wydawanych przez:
1) wła
ś
ciwego ministra - w przypadku je
ż
eli ograniczenie okre
ś
lone w art. 21 pkt 3 dotyczy szkół
jemu podległych,
2) ministra wła
ś
ciwego do spraw finansów publicznych po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii Prezesa Narodowego
Banku Polskiego - w przypadku ograniczenia okre
ś
lonego w art. 21 pkt 4,
3) ministrów wła
ś
ciwych do spraw transportu i gospodarki morskiej działaj
ą
cych w porozumieniu z
Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem wła
ś
ciwym do spraw wewn
ę
trznych - w przypadku
ogranicze
ń
okre
ś
lonych w art. 21 pkt 5,
4) ministra wła
ś
ciwego do spraw ł
ą
czno
ś
ci działaj
ą
cego w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym do
spraw wewn
ę
trznych, Ministrem Obrony Narodowej i ministrem wła
ś
ciwym do spraw finansów
publicznych oraz po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego w odniesieniu do
bankowych systemów telekomunikacyjnych - w przypadku ogranicze
ń
okre
ś
lonych w art. 21 pkt 6,
5) ministra wła
ś
ciwego do spraw wewn
ę
trznych oraz Ministra Obrony Narodowej w odniesieniu do
ż
ołnierzy zawodowych - w przypadku ogranicze
ń
okre
ś
lonych w art. 21 pkt 7,
6) wła
ś
ciwego wojewod
ę
- w przypadku stosowania ograniczenia okre
ś
lonego w art. 21 pkt 3 do
szkół, z wył
ą
czeniem szkół wy
ż
szych, oraz stosowania ogranicze
ń
okre
ś
lonych w art. 21 pkt 1, 2 i
5, je
ż
eli stan wyj
ą
tkowy wprowadzono na obszarze jednego województwa lub jego cz
ęś
ci.
4. W rozporz
ą
dzeniach, o których mowa w ust. 3, okre
ś
la si
ę
szczegółowy tryb i sposoby oraz
obszarowy, podmiotowy i przedmiotowy zakres wprowadzenia i stosowania ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw
człowieka i obywatela, uwzgl
ę
dniaj
ą
c w mo
ż
liwym stopniu minimalizacj
ę
indywidualnych i społecznych
uci
ąż
liwo
ś
ci wynikaj
ą
cych ze stosowania tych ogranicze
ń
.
Rozdział 4. Przepisy karne
Art. 23. [Naruszenia prawa] 1. Kto w czasie stanu wyj
ą
tkowego:
1) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 16 ust. 1 pkt 1 organizuje lub przeprowadza zgromadzenie,
2) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 16 ust. 1 pkt 2 organizuje lub przeprowadza imprez
ę
masow
ą
albo inn
ą
imprez
ę
artystyczn
ą
lub rozrywkow
ą
, nieb
ę
d
ą
c
ą
imprez
ą
masow
ą
,
3) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 16 ust. 1 pkt 3-5 uczestniczy w strajku lub innej akcji
protestacyjnej pracowników lub rolników, albo akcji protestacyjnej studentów zorganizowanej
przez studenckie samorz
ą
dy, stowarzyszenia lub organizacje,
4) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 16 ust. 1 pkt 6 lit. a) tworzy stowarzyszenie, parti
ę
polityczn
ą
, zwi
ą
zek zawodowy, organizacj
ę
społeczno-zawodow
ą
rolników, organizacj
ę
pracodawców, ruch obywatelski, dobrowolne zrzeszenie lub fundacj
ę
,
5) wbrew nakazowi okre
ś
lonemu w art. 16 ust. 1 pkt 6 lit. b) uczestniczy w działalno
ś
ci
zarejestrowanego stowarzyszenia, partii politycznej, zwi
ą
zku zawodowego, organizacji społeczno-
zawodowej rolników, organizacji pracodawców, ruchu obywatelskiego, dobrowolnego zrzeszenia
lub fundacji,
6) wbrew obowi
ą
zkowi okre
ś
lonemu w art. 18 ust. 1 nie posiada przy sobie dowodu osobistego lub
innego dokumentu stwierdzaj
ą
cego to
ż
samo
ść
,
7) wbrew nakazowi lub zakazowi okre
ś
lonemu w art. 18 ust. 2 pkt 1 przebywa lub nie opuszcza w
ustalonym czasie oznaczonego miejsca, obiektu lub obszaru,
8) wbrew nakazowi okre
ś
lonemu w art. 18 ust. 2 pkt 2 zmienia miejsce pobytu stałego lub
czasowego bez wymaganego zezwolenia,
9) wbrew nakazowi okre
ś
lonemu w art. 18 ust. 2 pkt 3 nie zgłasza w ustalonym terminie organowi
ewidencji ludno
ś
ci lub Policji przybycia do okre
ś
lonej miejscowo
ś
ci,
10) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 18 ust. 2 pkt 4 utrwala za pomoc
ą
ś
rodków technicznych
wygl
ą
d lub inn
ą
cech
ę
okre
ś
lonego miejsca, obiektu lub obszaru,
11) wbrew nakazowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 1 narusza zasady reglamentacji zaopatrzenia
ludno
ś
ci,
12) wbrew obowi
ą
zkowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 2 nie stosuje si
ę
do nakazu zaniechania
prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej okre
ś
lonego rodzaju, albo bez wymaganego zezwolenia
rozpoczyna działalno
ść
gospodarcz
ą
okre
ś
lonego rodzaju,
13) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 3 organizuje lub przeprowadza zaj
ę
cia dydaktyczne
w szkołach,
14) wbrew zakazowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 4 nie stosuje si
ę
do wprowadzonych ogranicze
ń
w
obrocie krajowymi
ś
rodkami płatniczymi, obrocie dewizowym oraz działalno
ś
ci kantorowej,
15) wbrew obowi
ą
zkowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 5 nie stosuje si
ę
do ogranicze
ń
w transporcie
drogowym, kolejowym lub lotniczym, albo w ruchu jednostek pływaj
ą
cych na morskich wodach
wewn
ę
trznych, morzu terytorialnym lub na
ś
ródl
ą
dowych drogach wodnych,
16) wbrew obowi
ą
zkowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 6 nie stosuje si
ę
do nakazu wył
ą
czenia na czas
okre
ś
lony urz
ą
dze
ń
ł
ą
czno
ś
ci lub zawieszenia
ś
wiadczenia usług, albo nakazu niezwłocznego
zło
ż
enia do depozytu radiowych i telewizyjnych urz
ą
dze
ń
nadawczych i nadawczo-odbiorczych
lub innego sposobu ich zabezpieczenia,
17) wbrew obowi
ą
zkowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 7 nie stosuje si
ę
do nakazu niezwłocznego
zło
ż
enia do depozytu broni palnej, amunicji, materiałów wybuchowych, innych rodzajów broni lub
okre
ś
lonych przedmiotów, albo zakazu ich noszenia,
18) wbrew obowi
ą
zkowi okre
ś
lonemu w art. 21 pkt 8 nie stosuje si
ę
do wprowadzonych ogranicze
ń
w dost
ę
pie do informacji publicznej
- podlega karze aresztu albo grzywny.
2. Rozpoznawanie spraw, okre
ś
lonych w ust. 1, nast
ę
puje w trybie przepisów o post
ę
powaniu w
sprawach o wykroczenia w post
ę
powaniu przy
ś
pieszonym.
Art. 24. [Sprawy w toku] 1. Niewykonane w cało
ś
ci lub w cz
ęś
ci do dnia zniesienia stanu wyj
ą
tkowego
lub uchylenia odpowiednich ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela kary za wykroczenia
wymierzone na podstawie przepisów ustawy podlegaj
ą
wykonaniu.
2. Post
ę
powania w sprawach o wykroczenia okre
ś
lone w niniejszej ustawie, wszcz
ę
te i niezako
ń
czone
orzeczeniem ko
ń
cz
ą
cym post
ę
powanie do dnia zniesienia stanu wyj
ą
tkowego lub uchylenia odpowiednich
ogranicze
ń
wolno
ś
ci i praw człowieka i obywatela, prowadzi si
ę
na podstawie przepisów ustawy, a
wymierzone kary podlegaj
ą
wykonaniu.
3. Po zniesieniu stanu wyj
ą
tkowego post
ę
powanie w sprawach o wykroczenia okre
ś
lone w niniejszej
ustawie prowadzi si
ę
na zasadach ogólnych.
Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowi
ą
zuj
ą
cych i przepisy ko
ń
cowe
Art. 25. W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowi
ą
zku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732 i Nr 113, poz. 984) w
art. 174 dodaje si
ę
ust. 4 w brzmieniu: " 4. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 i 2,
Rada Ministrów mo
ż
e obj
ąć
militaryzacj
ą
równie
ż
w razie wprowadzenia stanu wyj
ą
tkowego na
całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
"
Art. 26. [Derogacja] Traci moc ustawa z dnia 5 grudnia 1983 r. o stanie wyj
ą
tkowym (Dz.U. Nr 66, poz.
297, z 1989 r. Nr 34, poz. 178 oraz z 1997 r. Nr 81, poz. 512 i Nr 88, poz. 554).
Art. 27. [Wej
ś
cie w
ż
ycie]
[6]
Ustawa wchodzi w
ż
ycie po upływie 6 miesi
ę
cy od dnia ogłoszenia.