2009-11-25

1

Zasilanie odbiorców w energię

elektryczną. Układy sieciowe.

Układ sieciowy = konfiguracja sieci

elektroenergetycznej.

Układ sieciowy określa:
• sposób połączenia z ziemią neutralnego

punktu źródła zasilania (tj. generatora lub

transformatora),

• sposób realizacji uziemienia ochronnego

odbiorników.

1

Reguły nazewnictwa

Pierwsza litera

oznacza połączenie punktu

neutralnego źródła zasilania (generatora lub

transformatora) z ziemią:

T

= punkt neutralny posiada bezpośrednie

połączenie z ziemią

I

= punkt neutralny jest odizolowany od ziemi

Druga litera

oznacza sposób połączenia

odbiorników energii elektrycznej z ziemią:

T

= bezpośrednie połączenie z ziemią każdego

odbiornika oddzielnie

N

= połączenie z ziemią realizowane jest poprzez

sieć zasilającą

2

Oznaczenia

T

terra - ziemia,

N

neutrum - neutralny,

I

isolate - izolowane,

C

common - wspólny,

S

separate - rozłączny,

L1, L2, L3

line - przewody fazowe,

N

neutral - przewód neutralny,

PE

protection earth - przewód ochronny

3

Typy układów sieciowych:

•

TN - punkt neutralny transformatora jest

uziemiony, a punkty ochronne odbiorników są

uziemione poprzez przewód ochronny.

W zależności od typu sieci uziemienie odbiorników

ma różną konfigurację, np. TN-C, TN-S.

•

TT - punkt neutralny transformatora jest

uziemiony, a punkty ochronne odbiorników są

uziemione niezależnie od sieci energetycznej

uziemieniem ochronnym, oddzielnie dla każdego

odbiornika (najczęściej bezpośrednio w miejscu

zainstalowania odbiornika).

4

•

IT - punkt neutralny transformatora jest

izolowany, a punkty ochronne odbiorników

połączone są z uziemieniem ochronnym oddzielnie

dla każdego odbiornika.

Zgodnie z obecnymi wymogami i normami

europejskimi zasilanie odbiorców powinno

być zrealizowane przez instalacje w

układzie sieciowym TN-S lub TN-C-S.

5

•

układ sieciowy TN-S

Litera S oznacza, że przewody PE (ochronny)

oraz N (neutralny) są oddzielnymi przewodami.

6

2009-11-25

2

•

układ sieciowy TN-C-S

Litery C-S oznaczają, że w początkowym odcinku sieci jest

jeden przewód PEN (ochronno-neutralny), który dalej

rozdziela się na dwa niezależne przewody PE i N.

7

W Polsce do lat 90-tych stosowane były
praktycznie dwa układy sieciowe :

•

TN-C

•

TT

P

owinny one być obecnie zastąpione

układem TN-C-S lub TN-S !!!

8

• układ sieciowy TN-C

- wspólny przewód ochronno-neutralny PEN

- przewód ochronny PE jest połączony z uziemionym

punktem neutralnym sieci

9

• układ sieciowy TT:

- przewód ochronny PE jest połączony bezpośrednio

z uziemieniem ochronnym

10

Zasilanie budynku w układzie sieciowym TN-S

11

Zasilanie budynku w układzie sieciowym TN-C-S

12

2009-11-25

3

Przykład połączeń

w budynku zasilanym
z układu sieciowego

TN-C-S

Złącze kablowe:

13

Instalacja elektryczna w budynku składa się

z następujących głównych elementów:

1.

przyłącze

odcinek linii łączącej instalacje w budynku z siecią zasilającą

2.

złącze

łączy przyłącze z instalacjami odbiorczymi.
Połączenie to jest bezpośrednie lub za pośrednictwem
rozdzielnicy głównej i wewnętrznej linii zasilającej (wlz).
W budynku zasilanym bezpośrednio z linii napowietrznej
złącze może zawierać główne zabezpieczenie instalacji.

14

3.

rozdzielnica główna

występuje ona wtedy, gdy do złącza trzeba przyłączyć
więcej niż jedną wlz (np. w dużych blokach). Są tu
zabezpieczenia wlz oraz główny łącznik całej instalacji.

4.

wewnętrzna linia zasilająca

służy do połączenia złącza lub rozdzielnicy głównej z
poszczególnymi instalacjami odbiorczymi.
W dużym budynku wlz określana jest potocznie jako „pion”.

5. instalacja odbiorcza

dostarcza energię elektryczną końcowemu użytkownikowi.
Bezpośrednio za miejscem połączenia z wlz umieszcza się
zabezpieczenia instalacji odbiorczej i licznik energii.
Instalacja mieszkaniowa dzieli się na kilka obwodów,
z których każdy ma osobne zabezpieczenie.

15

Schemat instalacji elektrycznej w budynku

mieszkalnym

16

Przykład oznaczeń na

schemacie instalacji
elektrycznej w mieszkaniu

17