POTĘGOWANIE
a
m
· a
n
= a
m+n
a
m
: a
n
= a
m-n
(dla m>n ^ a
0)
(a
m
)
n
= a
m
n
(a
b)
n
= a
n
b
n
(a/b)
n
= a
n
/b
n
(dla b
0)
a
0
=1
a
a
a
a
a
a
a
a
n
m
n
n
m
n
n
n
n
n
m
m
1
1
1
1
( )
( )
WZORY SKRÓCONEGO MNOŻENIA
(a+b)
2
= a
2
+2ab+b
2
(a-b)
2
= a
2
-2ab+b
2
(a+b)
3
= a
3
+3a
2
b+3ab
2
+b
3
(a-b)
3
= a
3
-3a
2
b+3ab
2
-b
3
a
2
-b
2
= (a-b)(a+b)
a
3
-b
3
= (a-b)(a
2
+ab+b
2
)
a
3
+b
3
= (a+b)(a
2
-ab+b
2
)
PIERWIASTKOWANIE
ab
a
b
a
a
a
b
a
b
a
a
n
n
n
m
n
n
m
n
n
n
m
n
mn
(
)
WARTOŚĆ BEZWZGLĘDNA
x
x
x
x
gdy
x gdy
x
x
2
0
0
RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI Z WARTOŚCIĄ
BEZWZGLĘDNĄ
Równanie:
x-a
= b, oznacza, że
x-a = b
x-a = -b.
Nierówność:
x-a
<b, jest spełniona
gdy:
x-a>-b
x-a<b
Nierówność:
x-a
>b, jest spełniona
gdy:
x-a<-b
x-a>b
UKŁADY RÓWNAŃ
ax by c
a x b y c
W
a
b
a
b
ab
a b
W
W
c
b
c
b
cb
c b
x
W
W
W
a
c
a
c
ac
a c
y
W
W
X
X
Y
Y
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
0
TRÓJMIAN KWADRATOWY
f(x)=ax
2
+bc+c
=b
2
-4ac
Jeżeli
>0, wtedy:
x
b
a
x
b
a
1
2
2
2
Postać kanoniczna
f x
a x p
q
Postać iloczynowa
f x
a x x x x
( )
(
)
( )
(
)(
)
2
1
2
Jeżeli
=0, wtedy:
x
b
a
0
2
Współrzędne wierzchołka paraboli:
W
b
a
a
2
4
,
Wzory Viete’a:
x
x
b
a
x x
c
a
x
x
x
x
x x
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
1
TRYGONOMETRIA
sin
2
+ cos
2
= 1
tg
ctg
= 1
Wzory redukcyjne:
sin(90
+
) = cos
sin(180
+
) = -sin
cos(90
+
) = -sin
cos(180
+
) = -cos
tg(90
+
) = -ctg
tg(180
+
) = tg
ctg(90
+
) = -tg
ctg(180
+
)= ctg
sin(270
+
) = -cos
sin(360
+
) = sin
cos(270
+
) = sin
cos(360
+
) = cos
tg(270
+
) = -ctg
tg(360
+
) = tg
ctg(270
+
)= -tg
ctg(360
+
) = ctg
Fukncje trygonometryczne sumy kątów:
sin
sin cos
cos sin
cos
cos cos
sin sin
tg
tg
tg
tg
tg
ctg
ctg
ctg
ctg
ctg
1
1
Funkcje trygonometryczne różnicy kątów:
sin
sin cos
cos sin
cos
cos cos
sin sin
tg
tg
tg
tg
tg
ctg
ctg
ctg
ctg
ctg
1
1
Funkcje trygonometryczne kąta podwojonego:
sin
sin cos
cos
cos
sin
2
2
2
2
2
1
2
1
2
2
2
2
2
tg
tg
tg
ctg
ctg
ctg
cos
cos
sin
cos
sin
cos
cos
2
2
1 2
2
2
1
2
2
2
2
Funkcje tygonometryczne połowy kąta:
sin
cos
,
cos
cos
2
1
2
2
1
2
znak + lub -
bierzemy zależnie od tego, do której
ćwiartki należy
2
tg
ctg
2
1
2
1
cos
sin
,
cos
sin
Sumy funkcji trygonometrycznych:
sin
sin
sin
cos
cos
cos
cos
cos
sin
cos
cos
sin
sin
sin
2
2
2
2
2
2
tg
tg
ctg
ctg
Różnice funkcji trygonometrycznych:
sin
sin
sin
cos
cos
cos
sin
sin
sin
cos
cos
sin
sin
sin
2
2
2
2
2
2
tg
tg
ctg
ctg
CIĄGI LICZBOWE
CIĄGIEM ARYTMETYCZNYM nazywamy taki ciąg
liczbowy, w którym różnica kolejnych wyrazów jest
stała
r =a
n+1
- a
n
a
a
a
n
n
n
1
1
2
Wyraz ogólny ciągu: a
n
= a
1
+ (n-1)r
Suma częściowa:
S
na
n
n
r
S
a
a
n
n
n
n
1
1
1
2
2
CIĄG GEOMETRYCZNY to taki ciąg liczbowy, w
którym iloraz kolejnych wyrazów jest stały
a
a
q
n
n
1
Wyraz ogólny ciągu: a
n
= a
1
q
n-1
Suma częściowa:
S
a
q
q
gdy q
S
n a gdy q
n
n
n
1
1
1
1
1
1
,
,
Suma nieskończonego ciągu geometrycznego:
S
a
q
dla
q
1
1
1
,
POLA FIGUR PŁASKICH
Trójkąt:
S
ah
S
ab
S
p p a p b p c
p
a b c
1
2
1
2
2
,
sin
(
)(
)(
) ,
S = pr, p - p
ołowa obwodu; r - pr. okręgu wpisanego
S
abc
R
4
, R -
pr. okręgu opisanego
Trójkąt równoboczny:
S
a
h
a
2
3
4
3
2
Równoległobok:
S ah
S ab
S
d d
sin
sin
1
2
2
Romb:
S ah
S a
S
d d
2
1
2
2
sin
Trapez:
S
a b
h
2
Koło i okrąg:
S =
r
2
R
abc
S
r
S
p
4
2p = 2
r
p -
połowa obwodu
Pole wycinka koła:
S
r
360
2
Długość łuku koła:
l
r
180
LOGARYTMY
log
log
log
log
log
log
log
log
log
log
log
log
log
a
b
a
a
a
a
a
a
a
a
a
m
a
a
x
x
x b
a
x
a
x
y
xy
x
y
x
y
x
m
x
a
x
a
x
a
1 0
1
STEREOMETRIA
Sześcian: V=a
3
Prostopadłościan: V=abh
Walec: V=
r
2
h
Ostrosłup foremny: V=1/3a
2
h
Stożek: V=1/3
r
2
h, S-boczne=
rl
Kula: V=4/3
r
3
, S=4
r
2
GEOMETRIA ANALITYCZNA
AB
x
x y
y
AB
x
x
y
y
[
,
]
(
)
(
)
2
1
2
1
2
1
2
2
1
2
Równanie prostej przechodzącej przez dwa punkty:
y y
y
y
x x
x
x
1
2
1
1
2
1
Odległość punktu od prostej:
d
Ax
By
C
A
B
0
0
2
2
Współczynnik kierunkowy:
a
y
y
x
x
2
1
2
1
Waru
nek równoległości: A
1
B
2
= A
2
B
1
Warunek prostopadłości: ac = -1
Wyznacznik (Dla trójkąta 1/2 det):
S
a b
a b
a a a
b b b
a b
a
a
b
b
a b
a b
x
y
x
y
x
y
x
y
x y
y x
det( , )
sin
[ , ]
[ , ]
det( , )
Iloczyn skalarny:
a b
a b
a b
cos ( , )
a b
a b
a
a a
b
b b
a b
a b
a b
x
y
x
y
x x
y y
0
[ , ]
[ , ]
oblicznie długości wektorów z iloczynu skalarnego
OKRĄG
Równanie okręgu:
(x - a)
2
+ (y - b)
2
= r
2
x
2
+y
2
-2ax-2by+c=0
PRAWDOPODOBIEŃSTWO
P A
n A
n
( )
( )
( )
Własności:
P(
)=0
A
B
P(A)
P(B)
P(A)
1
P(A’)=1-P(A)
P(A
B)=P(A) + P(B) - P(A
B)
Symbol Newtona:
n
k
n
k n k
!
!(
)!
Wariacje:
z powtórzeniami:
W
n
n
k
k
bez
powtórzeń:
V
n
n k
n
k
!
(
)!
Prawdopodobieństwo warunkowe:
P A B
P A
B
P B
(
)
(
)
( )
Prawdopodobieństwo przyczyny:
P A P A B P B
P A B P B
P A B
P B
P Bi A
P A Bi P Bi
P A
n
n
( )
(
) ( )
(
) ( ) ... (
)
( )
(
)
(
) ( )
( )
1
1
2
2
Zdarzenie niezależne:
P(A
B)=P(A)
P(B)
FUNKCJE I WYKRESY FUNKCJI
Funkcja różnowartościowa
x
x
f x
f x
Funkcja rosn ca
x
x
f x
f x
Funkcja malej ca
x
x
f x
f x
Funkcja parzysta
f
x
f x
Funkcja nieparzysta
f
x
f x
x x
x x
x x
x
x
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
,
,
,
[(
)
( ( )
( ))]
ą
[
( )
( )]
ą
[
( )
( )]
:
(
)
( )
(
)
( )
sin(
)
sin
cos(
) cos
(
)
(
)
tg
tg
ctg
ctg
0
30
45
60
90
0
1
1
0
0
1
3
3
1
0
1
2
2
2
3
2
3
2
2
2
1
2
3
3
3
3
sin
cos
tg
ctg
I
II
III
IV
tg
ctg
sin
cos