Autor: Janusz A. Zajdel
Tytuł: DŻUMA, CHOLERA I CIĘŻKA GRYPA (ze zbioru: "Ogon diabła")
-----------------------------------------------------------------

Nasza praca jest równie potrzebna jak każda inna. Dawno już
pogodziliśmy się z tym zajęciem, choć niechętnie przyznajemy się
do niego. Kiedy skierowano nas do tej roboty, szef Służby
PorzÄ…dkowej ZarzÄ…du Linii MiÄ™dzyplanetarnych widzÄ…c nasze skwa­
szone oblicza powiedział:
- Cóż, panowie piloci! Kosmos też trzeba od czasu do czasu
pozamiatać.!
Z szefem dyskusji nie ma. W ten sposób staliÅ›my siÄ™ zamiata­
czami Kosmosu. Od kiedy zawód pilota rakietowego stał się takim
samym zawodem jak inne, nie każdy może odkrywać nieznane planety.
DostaliÅ›my wiÄ™c ten mocno już sfatygowany stateczek pa­
trolowy - "odkurzacz", jak go w przystępie gorszego humoru nazwał
Kuba.
- Zadziwia mnie beztroska naszych praojców! - mawiaÅ‚ mój to­
warzysz. - Wszyscy wysyłali na orbity różne sondy, satelity,
rakiety... Tylko nikomu do głowy nie przyszło, że kiedyś trzeba
będzie to posprzątać.
To była prawda. Ze starymi satelitami sprawa była jeszcze
stosunkowo prosta. Specjalne rakiety, wyposażone w odpowiedni
sprzÄ™t, cięły je na kawaÅ‚ki i wyrzucaÅ‚y w kierunku Ziemi, w at­
mosferę, gdzie szczątki te ulegały spaleniu.
Trudniejszych problemów przysparzały drobniejsze bryłki i
odÅ‚amki materii, pochodzÄ…ce z rozbitych statków miÄ™dzyplane­
tarnych, lub po prostu wyrzucone kiedyÅ› lekkomyÅ›lnie z prze­
latujÄ…cych rakiet.
Tu zaczynała się rola naszego "odkurzacza". Patrolowiec nasz
byÅ‚ wyposażony w wykrywacz materii. WyszukiwaÅ‚ w przestrzeni naj­
drobniejsze okruchy i niszczył je strumieniem antyprotonów. Z
okruchów nie pozostawaÅ‚o ani Å›ladu poza krótkÄ… ulewÄ… promieniowa­
nia gamma. Do większych odłamków nie strzelało się antymaterią.
Ich dematerializacja pociągałaby za sobą zbyt silne promieniowa-
nie, przed którym osłony statku nie chroniłyby nas w dostatecznym
stopniu. Większe obiekty należało zabierać do zasobników, by spa-
lić je następnie w atmosferze podczas powrotu na Ziemię.
Kuba bardzo nie lubił tych większych odłamków. Sprawiały
trochÄ™ kÅ‚opotu, a on byÅ‚ czÅ‚owiekiem nie kochajÄ…cym nadmiaru pra­
cy.
Na któryś z kolejnych rejsów polecono nam zabrać pasażera.
Gdy rola tego człowieka na pokładzie wyjaśniła się, Kuba wyraźnie
nie byt zachwycony.
- Mamy pecha że właśnie na nas musiało to trafić! - mówił do
mnie, rozparty w fotelu pilota. - Ten archeolog potrzebny nam tu,
jak meteor w dyszy wylotowej.
- To paleobiolog - sprostowałem. - Interesuje się bakteriami
i wirusami z ubiegłych stuleci.
- No właśnie. Zobaczysz, że nic dobrego z tego nie wyniknie.
Jeszcze nam tu jakąś zarazę sprowadzi. Tak się zapalił do pracy,
że musiaÅ‚em dziÅ› podchodzić do piÄ™ciu czy szeÅ›ciu zwykÅ‚ych kos­
micznych śmieci i brać je na pokład dla jego uciechy. A tak w
ogóle, to zupeÅ‚nie nie rozumiem tych naukowców z Instytutu Medy­
cyny Kosmicznej. Przez caÅ‚e wieki ludzkość biedziÅ‚a siÄ™ nad wygu­
bieniem tych wszystkich paskudnych bakcyli - a teraz oni
zatęsknili za nimi i szukają ich w Kosmosie.
- Tu chodzi o jakieś badania naukowe - powiedziałem. - Po
prostu na Ziemi wytępiono te drobnoustroje tak skutecznie, że nie
sposób ich znaleźć.
- Ja myślę, że to jakiś spisek lekarzy, którym się nudzi -
zakpił Kubą i poprawiwszy się w fotelu przymknął oczy.
Rakieta szła maleńkim ciągiem, sygnalizator materii milczał.
Ten rejon przestrzeni był już dość dokładnie oczyszczony.
- Uważaj od czasu do czasu - powiedziałem, widząc, że Kuba
szykuje się do drzemki. - Mark prosił, by go obudzić, gdy się coś
trafi! Najbardziej interesują go szczątki statków z XX wieku.
Szuka bakterii i wirusów powodujÄ…cych ówczesne choroby epi­
demiczne.
Kuba wzruszyÅ‚ ramionami na znak, że go nic a nic nie ob­
chodzi.
- Dopóki ten śmieciarz siedzi mi nad głową; muszę spełniać
jego zachcianki. Ale wybacz, mój drogi, nie bÄ™dÄ™ przecież sam so­
bie przysparzał roboty. Gdybym chciał brać na pokład każdy
kawaÅ‚ek, jaki zobaczÄ™, to nie wykonalibyÅ›my nawet dziesiÄ™ciu pro­
cent naszych normalnych zadań.
Kuba przerwaÅ‚, bo wÅ‚aÅ›nie sygnalizator zabrzÄ™czaÅ‚ prze­
ciągle, a na ekranie zarysował się kształt sporej bryłki materii.
Kuba poruszył wprawnie dźwigniami, naprowadził obraz celu na
przecięcie linii celownika i strzelił. Bryłka zniknęła, lecz
wskaźnik pokładowego radiometru podskoczył niepokojąco w górę.
- Nie wygłupiaj się - powiedziałem ostro. - Każdy taki
strzał kosztuje nas dzienną dawkę promieniowania. Za twoje
lenistwo płacimy zdrowiem. Trzeba było przechwycić, to był za
duży obiekt na strzał.
- Dobrze, dobrze... - zamamrotał Kuba. - Następny taki w
ogóle ominę. Niech go sobie zabierze ktoś inny.
Kuba popadał czasem w takie stany rozdrażnienia i nie było
na to żadnej rady: kiedy był zły na coś lub na kogoś, bezwstydnie
demonstrował swą niechęć do pracy. W gruncie rzeczy był to jednak
zupełnie porządny chłopak. Rozumiałem go doskonale. Podobnie jak
ja, nie byÅ‚ zachwycony tym, co robiÅ‚. WstÄ™pujÄ…c do szkoÅ‚y pi­
lotażu kosmicznego obaj mieliśmy nadzieję na dokonanie rzeczy
wzniosłych. Teraz, kiedy wsadzono nas na ten nędzny stateczek,
musieliÅ›my odroczyć na czas nieokreÅ›lony nasze plany podboju od­
legÅ‚ych ciaÅ‚ niebieskich i nawiÄ…zywania kontaktów z obcymi cy­
wilizacjami. Ale, jak powiedział nasz szef, w Kosmosie także
trzeba czasem pozamiatać. Nasze zadania też były ważne, choć nie
tak efektowne, jak byśmy sobie życzyli.
Niechęć Kuby do naszego pasażera umiałem sobie bez trudu
wytłumaczyć: Mark robił przynajmniej coś interesującego, badał
coś, odkrywał - i tego właśnie Kuba mu zazdrościł. Podkpiwał, jak
mógł, z szukania w Kosmosie wytępionych na Ziemi drobnoustrojów -
a jednak zazdrościł Markowi tych nieco chyba beznadziejnych
poszukiwań.
- No to co, Alen? - spytał nagle Kuba, budząc się z drzemki.
- Nudnawo tutaj. Chyba polecimy na trzy tysiÄ…ce, spenetrujemy
okolice dwunastej stacji pośredniej. Dostałem wczoraj komunikat z
Centrali, że jakiś towarowiec miał kłopoty z mikrometeorami.
- Wolałbym uzgodnić to z Markiem. Szef kazał mu ułatwiać
pracę... A przynajmniej, nie utrudniać.
- Dobrze, więc idź go obudzić. Przyślij go tu, a sam
odpocznij.
Poszedłem w kierunku kabiny mieszkalnej. Mark nie spał już
lecz przeglÄ…daÅ‚ swoje notatki i majstrowaÅ‚ przy mikroskopie elek­
tronowym.
- Masz coś ciekawego? - spytałem.
- Zdaje się... - powiedział na pozór naturalnie, ale
wyczuwaÅ‚em, że jest lekko podekscytowany. - To chyba skrystali­
zowany wirus grypy. Zwalczono go ostatecznie w poczÄ…tkach XXI
wieku. Chyba odmiana azjatycka. Niestety, nie udało mi się go
ożywić, a szkoda. Można by wyhodować większą ilość...
- Po co? Żebyśmy się pochorowali?
- Nie bój się! Trzymam wszystko w szczelnych pojemnikach.
Zresztą niczego jeszcze nie udało mi się wyhodować.
- Ale po co w ogóle chcecie wskrzeszać te antyczne bakcyle
Tak z czystej ciekawości?
- Widzisz, potrzebne są nam szczepionki. Pełny zestaw
szczepionek przeciwko wszelkim chorobom zakaźnym. Na wypadek kon­
taktu z cywilizacjÄ… pozaziemskÄ…...
Muszę przyznać, że trochę mnie "zatkało". A więc ten
chłopak, mając tak poważne zadania, nawet nie pochwalił się przed
nami, nie wyjaśnił dotychczas, o co chodzi... Nabrałem od razu
szacunku dla paleobiologa i... jeszcze dotkliwiej odczuwałem, jak
błaha jest moja rola zbieracza kosmicznych odpadków.
- Więc jednak... naukowcy wciąż wierzą w możliwość kontaktu
z istotami pozaziemskimi?
- A ty niby nie wierzysz? - uśmiechnął się Mark, zbierając
swoje notatki.

.oOo.

SiedzÄ™ przy sterach, wpatrujÄ™ siÄ™ w ekran, od czasu do czasu
brzęknie sygnał; wtedy celuję i wciskam spust, by posłać strużkę
antymaterii w jakiÅ› drobny meteorek. SÅ‚owem - normalnie, czyli
trochę nudno. Kuba, zamiast czuwać ze mną, śpi w najlepsze na
fotelu obok. Brzęk sygnału - na ekranie spory obiekt chyba za
duży na strzał. Może zostawić? Nie, wezmę go. Może Markowi się
przyda. Powoli biorę kurs na lśniący przedmiot. Reguluję wizjer,
powiększam obraz.. "Co to?" pytam sam siebie trochę zdziwiony.
Przedmiot połyskuje metalicznie, ma kształt ściętego stożka i
wymiary nie przekraczające kilkunastu centymetrów. Nie wygląda na
odłamek większej całości - sam w sobie stanowi regularny kształt.
Zbliżam się do niego coraz badziej. "Co to jest?" - myślę i
sięgam do dźwigni chwytak Widzę na ekranie, jak łapa manipulatora
obejmuje ten dziwny stożek i cofa się z pola widzenia. Po chwili
mam go tuż przed sobą, już we wnętrzu statku, za szybą komory
próżniowej. I nagle...
Boczna powierzchnia stożka rozsuwa się nieco, z jego wnętrza
wynurza siÄ™ miniaturowa postać w maleÅ„kim skafandrze kos­
micznym...
- Alen! Alen! - woła istotka w skafandrze...

.oOo.

- Alen! Alen! - woła Mark i szarpie mnie za ramię.
Budzę się, siadam na posłaniu i rozglądam się półprzytomnie
po kabinie sypialnej. Obok stoi Mark. W przezroczystym pojemniku
trzyma niewielki odłamek postrzępionego metalu.
- Co to? - pytam. - Co się stało?
- Nic się nie stało. Nie mogłem cię obudzić, spałeś tak
twardo. Twoja kolej czuwania. A tu mam kawałek
dwudziestowiecznego kosmolotu . - przed chwilą złapaliśmy to z
KubÄ….
Minęło kilka minut, nim wróciłem do rzeczywistości. Mój sen
był tak wyrazisty, że potrafiłbym chyba narysować każdy widziany
w nim szczegół. Ale to był, niestety, tylko sen...
- Chcesz pewnie popracować, Mark? Pójdę więc posiedzieć z
KubÄ….
- Dziękuję ci, właśnie chcę to obejrzeć pod mikroskopem.
Załbrał się ochoczo do swoich eksperymentów. Podziwiałem
coraz bardziej jego cierpliwość. "Minęły czasy bÅ‚yskotliwych in­
dywidualnych odkryć, teraz liczy się tylko mrówcza praca wielkich
zespołów ludzi" - pomyÅ›laÅ‚em, idÄ…c w kierunku kabiny nawiga­
cyjnej, z której dobiegały dziwne pohukiwania Kuby. Zatrzymałem
się w wejściu i nie zauważony, zza jego pleców śledziłem ekran,
na którym pojawiały się co chwila drobne kształty mikrometeorów.
Widocznie weszliśmy w okolice dwunastej stacji.
Korzystając z nieobecności Marka, Kuba używał sobie do woli.
Brał na cel pojedyncze odłamki lub całe ich skupiska, wciskał
spust miotacza i siekł szeroką wiązką antymaterii, pokrzykując z
uciechÄ…:
- Dżuma, cholera i ciężka grypa! A masz!! Ospa, lumbago i
zapalenie ucha środkowego! Bęc!!
Przez chwilÄ™ obserwowaÅ‚em go z rozbawieniem, potem spoj­
rzałem znów na ekran i dech mi zaparło.
Na jego środku, na skrzyżowaniu pajęczych nici celownika
zobaczyłem... błyszczący stożek z mojego snu!
- Stój! Nie strzelaj! - krzyknąłem, lecz okrzyk mój
zabrzmiał równocześnie z pojawieniem się błysku na ekranie.
Kuba odwrócił głowę, mrugnął wesoło okiem i rzucił kpiąco:
- Mówiłeś coś do mnie? ...