dysleksja
Miejsce na naklejk´ z kodem
ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY
Z OPERONEM
FIZYKA I ASTRONOMIA
LISTOPAD
POZIOM PODSTAWOWY ROK 2008
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. SprawdÄ™, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 13 stron
(zadania 1 17). Ewentualny brak zg"oĘ przewodniczące-
mu zespo"u nadzorujÄ…cego egzamin.
2. Rozwiązania zadał
i odpowiedzi zapisz w miejscu na to
przeznaczonym.
3. W rozwiązaniach zadał
przedstaw tok rozumowania pro-
wadzÄ…cy do ostatecznego wyniku oraz pami´taj o jed-
nostkach.
4. Pisz czytelnie; uŻywaj d"ugopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
5. Nie uÅ»ywaj korektora. B"´dne zapisy wyraÄ™nie przekreĘl.
6. Zapisy w brudnopisie nie b´dÄ… oceniane.
7. Podczas egzaminu moÅ»na korzystaç z karty wybranych
wzorów i sta"ych fizycznych, linijki oraz kalkulatora.
Za rozwiÄ…zanie
wszystkich zadał

moÅ»na otrzymaç
"ącznie 50 punktów.
Úyczymy powodzenia
Wpisuje zdajÄ…cy przed rozpocz´ciem pracy
KOD
PESEL ZDAJŃCEGO ZDAJŃCEGO
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON.
Kopiowanie w ca"oĘci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadał
przez
dyrektorów szkó" biorących udzia" w programie Próbna Matura z OPERONEM.
2
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
ZADANIA ZAMKNIóTE
W zadaniach od 1 do 10 wybierz i zaznacz jednÄ… poprawnÄ… odpowiedÄ™.
Zadanie 1. (1 pkt)
Z balkonu, z trzeciego pi´tra budynku mieszkalnego, spad"a doniczka z kwiatami. Doniczka mia"a
mas´ 2 kg, a odleg"oĘç mi´dzy pi´trami wynosi"a 4m. TuÅ» przed zderzeniem z ziemiÄ… doniczka mia"a
szybkoĘç:
m
A. 0
s
m
B. 4 15
s
m
C. 4 5
s
m
D. 12
s
Zadanie 2. (1 pkt)
Silnik spalinowy na cele uŻyteczne wykorzystuje tylko 30% energii uzyskiwanej ze spalania paliwa.
Pozosta"a energia ulega rozproszeniu. W wyniku spalenia pewnej masy paliwa silnik móg" wykonaç
prac´ równÄ… 750J. Ca"kowita energia, jaka powsta"a w wyniku spalenia paliwa, wynosi:
A. 225J
B. 525J
C. 2500J
D. 975J
Zadanie 3. (1 pkt)
W pojemniku umieszczono próbk´ pewnego materia"u promieniotwórczego z"oÅ»onÄ… z 10000 jÄ…der
pierwiastka o czasie po"owicznego zaniku równym 2 godziny. Po 8 godzinach pozostanie oko"o:
A. 625 jÄ…der
B. 1250 jÄ…der
C. 2000 jÄ…der
D. 0 jÄ…der
Zadanie 4. (1 pkt)
W przyrodzie wyst´pujÄ… trzy izotopy wodoru: 1H, 2H, 3H.
1 1 1
Izotopy sÄ… to jÄ…dra tego samego pierwiastka, które sk"adajÄ… si´ z:
A. takiej samej liczby protonów, ale róŻnej liczby neutronów
B. takiej samej liczby protonów i elektronów, ale róŻnej liczby neutronów
C. takiej samej liczby neutronów, ale róŻnej liczby protonów
D. takiej samej liczby protonów i neutronów, ale róŻnej liczby elektronów
Zadanie 5. (1 pkt)
Za pomocÄ… soczewki uzyskano obraz przedmiotu dwukrotnie powi´kszony. W jakiej odleg"oĘci od
soczewki znajdowa" si´ przedmiot, jeÅ»eli jego obraz powsta" w odleg"oĘci 7,5 cm?
A. Nie moÅ»na tego ustaliç, bo nie znamy ogniskowej soczewki
B. 3,75 cm
C. 9,5 cm
D. 15 cm
3
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Zadanie 6. (1 pkt)
W Uk"adzie S"onecznym S"oł
ce jest:
A. jedynym ęród"em pola grawitacyjnego
B. jedynym ęród"em Ęwiat"a na niebie
C. jedynÄ… gwiazdÄ… w Uk"adzie S"onecznym
D. jedną z milionów gwiazd w Uk"adzie S"onecznym
Zadanie 7. (1 pkt)
Opór elektryczny przewodnika zaleŻy od:
A. przy"oÅ»onego napi´cia i nat´Å»enia p"ynÄ…cego przez przewodnik prÄ…du elektrycznego
B. rodzaju koloru przewodnika
C. od d"ugoĘci przewodnika, jego pola przekroju poprzecznego oraz od rodzaju materia"u, z jakiego
wykonano przewodnik
D. od g´stoĘci przewodnika
Zadanie 8. (1 pkt)
Cz"owiek o masie 70 kg stoi w windzie na wadze spr´Å»ynowej. Winda nagle rusza do góry z przyĘpie-
m m
szeniem 05 . JeÅ»eli za"oÅ»yç, Å»e przyspieszenie ziemskie g = 10 , to wskazania wagi b´dÄ… wynosiç:
,
s2 s2
A. 73,5 kg
B. 70,5 kg
C. 70 kg
D. 69,5 kg
Zadanie 9. (1 pkt)
Na karuzeli, majÄ…cej kszta"t okrÄ…g"ej tarczy, stan´"o troje dzieci
A
w punktach: A, B, C.
B
Prawdą jest, Że:
A. wszystkie dzieci poruszajÄ… si´ z takÄ… samÄ… pr´dkoĘciÄ… kÄ…towÄ…
C
B. wszystkie dzieci poruszajÄ… si´ z takÄ… samÄ… pr´dkoĘciÄ… liniowÄ…
C. dziecko znajdujÄ…ce si´ w punkcie C ma najwi´kszÄ… pr´dkoĘç
liniowÄ…
D. dziecko w punkcie A porusza si´ z najwi´kszÄ… pr´dkoĘciÄ… kÄ…-
towÄ… i liniowÄ…
Zadanie 10. (1 pkt)
Energia potencjalna grawitacji uk"adu cia" o masach m i M jest:
A. niezaleŻna od po"oŻenia cia"
B. maksymalna i równa zero, gdy odleg"oĘç mi´dzy cia"ami b´dzie nieskoÅ‚
czenie duŻa
C. minimalna i równa zero, gdy odleg"oĘç mi´dzy cia"ami b´dzie nieskoÅ‚
czenie duŻa
D. maksymalna, gdy odleg"oĘç mi´dzy cia"ami b´dzie równa 0 m
4
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
ZADANIA OTWARTE
Zadanie 11. Czas po"owicznego zaniku (4 pkt)
Liczba jÄ…der promieniotwórczych pewnego pierwiastka zmniejszy"a si´ 128 razy w ciÄ…gu 140 dni. Ja-
ki jest czas po"owicznego zaniku tego pierwiastka?
Zadanie 12. Ciep"o (10 pkt)
Zgodnie z pierwszÄ… zasadÄ… termodynamiki energi´ wewn´trznÄ… cia"a moÅ»emy zmieniç albo dostar-
czajÄ…c ciep"a, albo wykonujÄ…c nad tym cia"em prac´.
12.1. (4 pkt)
Z wysokoĘci 10 m spad"a na ziemi´ miedziana kula o masie 2 kg. O ile wzros"a temperatura kuli w wy-
niku upadku? Zak"adamy, Å»e ca"a energia kuli zosta"a zuÅ»yta na wzrost jej energii wewn´trznej. Cie-
J
p"o w"aĘciwe miedzi c = 385
kg$K.
5
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
12.2. (3 pkt)
Z jakiej wysokoĘci naleÅ»y zrzuciç bry"´ lodu o temperaturze -10cC, aby w wyniku upadku uleg"a ca"-
J
kowitemu stopieniu? Ciep"o topnienia lodu: 3,35$105 J
kg, ciep"o w"aĘciwe lodu 2100 kg$K. W zada-
niu pomił
opory ruchu.
12.3. (3 pkt)
Ile energii trzeba dostarczyç, aby ogrzaç pokój o wymiarach: 6 m#5 m#4 m od temperatury 10cC do
kg
J
22cC? Ciep"o w"aĘciwe powietrza 1008
kg$K, a g´stoĘç 1,185 .
m3
6
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Zadanie 13. Uk"ad S"oneczny (8 pkt)
W tabeli zamieszczono dane dotyczÄ…ce planet Uk"adu S"onecznego.
Planeta Masa Promieł
planety D"ugoĘç doby D"ugoĘç roku Odleg"oĘç
9$1024 kgC 9$103 mC [lata ziemskie] od S"oł
ca 9$109 mC
Merkury 0,33 2437 58 dni 0,24 57,9
Wenus 4,87 6052 243 dni 0,62 108,2
Ziemia 5,97 6378 24 h 1,00 149,6
Mars 0,64 3397 24,5 h 1,88 227,9
Jowisz 1899,00 71398 10 h 11,86 778,3
Saturn 568,00 60330 10,5 h 29,46 1427
Uran 86,80 25559 17 h 84,01 2871
Neptun 102,00 24767 16 h 164,79 4499
13.1. (3 pkt)
Oblicz wartoĘç przyspieszenia grawitacyjnego na Marsie.
7
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
13.2. (1 pkt)
AnalizujÄ…c dane zawarte w tabeli, uszereguj planety pod wzgl´dem szybkoĘci ich obrotu wokó" w"as-
nej osi, zaczynajÄ…c od tej, która obraca si´ najszybciej.
13.3. (4 pkt)
WykorzystujÄ…c dane dotyczÄ…ce dwóch wybranych planet, sprawdÄ™ s"usznoĘç III prawa Keplera.
8
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Zadanie 14. Satelita (5 pkt)
Z Ziemi wys"ano w kierunku Ksi´Å»yca statek kosmiczny, który dostarczy" na orbit´ oko"oksi´Å»yco-
wÄ… satelit´, który rozpoczÄ…" badanie powierzchni Ksi´Å»yca. Satelita okrÄ…Å»a" Ksi´Å»yc po orbicie odle-
g"ej od jego powierzchni o 32km.
Masa Ksi´Å»yca: 7,35$1022 kg, promieÅ‚
: 1738km, G = 6,67$10- 11 N$m2.
kg2
14.1. (3 pkt)
Oblicz wartoĘç pr´dkoĘci liniowej, z jakÄ… satelita okrÄ…Å»a Ksi´Å»yc.
9
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
14.2. (2 pkt)
JakÄ… prac´ trzeba wykonaç, aby przenieĘç satelit´ znajdujÄ…cego si´ w odleg"oĘci 32 km od powierzch-
ni Ksi´Å»yca na odleg"oĘç 52 km od jego powierzchni? Satelita ma mas´ równÄ… 100 kg.
Zadanie 15. Fotony (6 pkt)
15.1. (3 pkt)
Oblicz szybkoĘç, z jakÄ… powinien poruszaç si´ elektron, aby jego energia by"a równa energii fotonu
o d"ugoĘci fali 5$10- 7m. Nie uwzgl´dniaj efektów relatywistycznych.
10
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
15.2. (3 pkt)
Czy Ęwiat"o o takiej d"ugoĘci fali, padajÄ…ce na p"ytk´ cezowÄ… moÅ»e wywo"aç zjawisko fotoelektrycz-
ne? Praca wyjĘcia dla cezu 214 eV.
,
Zadanie 16. (2 pkt)
Oblicz d"ugoĘç fali de Broglie a dla protonu poruszajÄ…cego si´ z szybkoĘciÄ… 5$106 m.
s
11
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Zadanie 17. Krótkowidz (5 pkt)
Odleg"oĘç dobrego widzenia dla cz"owieka wynosi 25cm.
Adam jest krótkowidzem. Aby dobrze widzieç, musi uÅ»ywaç okularów o zdolnoĘci skupiajÄ…cej rów-
nej -05 D.
,
17.1. (1 pkt)
Jaka jest ogniskowa okularów Adama?
17.2. (4 pkt)
Jaka jest odleg"oĘç najlepszego widzenia dla Adama, jeĘli nie uÅ»ywa okularów?
12
Fizyka i astronomia. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
13