RODZAJE BUDOWLI: klas ze wzgl na rodzaj Stałe budowle ziemne 1.
Podtorze ziemne dla kolei i dróg kołowych 2. Kanały żaglowe, kanały
Maszyny do prac ziemnych koparka, spycharka, ładowarka, koparko-ładowarka,
nawadniające oraz roboty z zakresu regulacji rzek i potoków 3. Zapory wodne
równiarka, zgarniarka, wozidło, walec, kruszarka. Wg norm: maszyny i urz do robót bud
ziemne, obwałowanie rzek 4. Roboty niwelacyjne dla zakładów przemysłowych
ziemnych: ładowarki, spycharki, równiarki, zgarniarki, zrywarki. Maszyny pomocnicze
i osiedli dla lotnisk stadionów Czasowe budowle ziemne 1. Wykopy pod
do robót bud ziemnych: ciągniki, wywrotki, nośniki osprzętu, układarki do rur. Osprzęty
budynki mieszkalne, przemysłowe, mosty zapory wodne śluzy nadbrzeża 2.
do robót bud: karczujące, oczyszczające, kopiące, ładujące, spychające, zrywająco-
Rowy dla instalacji kanalizacyjnych wodociągowych dla kabli sieci gazowej.
kruszące, dz
wigowe, holowniczo-wyciągowe, inne. Maszyny do zagęszczania gruntu i
Na wielkość wykopy szerokoprzestrzenne szer. Dna >1.5m długość nieogr.
mieszanki betonowej: wibratory do zagęszcz betonu, walce drogowe statyczne,
wąskoprzestrzenne szer. Dna <1.5m długość nieogr. Jamiste szer i długośćdna
wibracyjne, zagęszczarki gruntu. Maszyny i urządzenia do robót palowych: kafary,
<1.5m. ZASADY POST
POWANIA 1. Dobór właściwości maszyn 2.
młoty kafarowe. Maszyny i urz do produkcji i transportu mieszanek betonowych:
przesiewacze, gniotowniki do surowców mineral., kruszarki do surowców mineral., Właściwej wielkości maszyn 3. Zestawu maszyn (wydajność i ilość) 4. Analiza
betoniarki, betonownie, dozowniki składników, pompy do mieszanek betonowych, wydajności 5. Analiza kosztów. GRUNTY  KRZYWE UZIARNIANIA  z
betonomieszarki. Maszyny do robót izolacyjnych i zbrojarskich; maszyny i urz do robót wykresów krzywych można wyznaczyć % zawartości poszczególnych frakcji,
wykończ; maszyny transportu bliskiego.
średnice cząstek (wskaz
nik uziarnienia gruntu) PARAMETRY OPISUJ
CE
Historia: 1420-Giovanni Fontana-pierwsze urządzenie które przypomina koparkę,
GRUNT podstawowe wilgotność- % stosunek masz wodz zawartej w porach do
1703-chwytak Geoffe a-dwa niezależne układy podnoszenia i zamykania łyżki, 1726-
masz szkieletu gruntowego , gęstość wł- stosunek masy szkieletu gruntowego
chwytak i koparka Duboisa-podobny do obecnie stosowanych układ kinematyczny
do jej obiętośći, gęstość obiętościowa-stosunek masy próbki gruntu do
pozwalający na obrót ramienia oraz otwieranie i zamykanie łyżki i jej obrót, 1834-Otis-
obiętośći tej próbki łącznie z porami pochodne stopień zagęszczenia, gęstość
koparka parowa, 1858-brytyjski patent  niekończącej się drogi czyli gąsienica, 1888-
objętościowa szk. gr.- stosunek masy skieletu gruntu w danej próbce do jej
równiarka drogowa, 1922-koparka mechaniczna-linowa, gąsienicowa, 1924-BM Volvo-
pierwotnej obiętości, porowatość- stosunek obiętośći porów do całej obiętości
pierwsza w Europie samojezdna równiarka, 6t, 22KM, 1959-Caterpillar-prototyp
próbki, wilgotność całkowita-jest to wilgotność gruntu przy całkowitym
ładowarki kołowej średniej wielkości, model 944
wypełnieniu porów wodą, wskaz
nik plastyczności- różnica miedzy granicą
Rodzaje budowli zmiennych ze wzgl na rodzaj budownictwa stałe budowle ziemne
[podtorze ziemne dla kolei i dróg kołowych; kanały żeglowne, kanały nawadniające, płynności a plastyczności ( oznacza ile wody w % wchłania dany grunt przy
roboty z zakresu regulacji rzek i potoków; zapory wodne ziemne, obwałowania rzek i przejściu ze stanu półzwartego w półpłynny) stopień pl. KRUSZARKA
potoków; roboty niwelacyjne dla zakładów przemysłowych i osiedli mieszkaniowych, STOŻKOWA służy do kruszenia mat średnio twardych, które nie są lepkie i
dla lotnisk, stadionów itp.]; czasowe budowle ziemne [wykopy pod budynki
wilgotne. Rozdrobnienie materiału następuje miedzy stożkiem ruchomym
mieszkalne, przemysłowe, mosty, zapory wodne, śluzy, nadbrzeża; rowy dla instalacji
wewnętrznym a stożkiem stałym zewnętrznym. Mimośrodowy ruch.
kanalizacyjnych, wodociągowych, dla kabli, sieci gazowych] ze wzgl na wielkość
WALCOWE- najczęściej stosowane do wstępnego etpau kruszenia materiałów
wykopu szerokoprzestrzenne [szer>1,5m, dł nieogr.]; wąskoprzestrzenne [szer<1,5m,
miękkich i średniotwardych, niska v-obr  małe zużycie, UDAROWE-
dł nieogr.]; jamiste [szer i dł<1,5m]
materiały bardzo twarde i o małej ścieralności, wapień granit bazalt, uderzenia
Na placu budowy zasada bilansu objętości gruntu
wirującego elementu osadzonego na wale w materiał jak również przez
Zasady postępowania na placu budowy dobór właściwych maszyn; dobór właściwej
wyrzucenie i odbicie o nieruchomą płytkę korpusu (młotkowe bijakowe, z
wielkości maszyn; dobór zestawu maszyn (wydajność, ilość); analiza wydajności
wałem pionowym) PA
YTY KRUSZ
CE ze stali manganowej, stal
eksploatacyjnej; analiza kosztów Ośrodek gruntowy-ośrodek nieciągły, trójfazowy
wysokowęglowa zawierająca 11-14%Mn, duża odporność na ścieranie.
(faza stała-ziarna i cząstki; faza ciekła-woda; faza gazowa-powietrze,para wodna,gazy)
Frakcje-ziarna i cząstki gruntu są dzielone wg wielkości na grupy zwane frakcjami GA
ADKIE- w 1-ych kruszarkach szczękowych, zast przy materiałach o dużej
(kamienista d>40mm; żwirowa d=40-2; piaskowa d=2-0,05; pyłowa d=0,05-0,002; iłowa odpornośći na ściskanie (ruda żęlaza bazalty granit) TRÓJK
TNE- przeważnie
d<0,002mm) Z wykresów krzywych uziarnienia można wyznaczyć: procentowe w kruszarkach zęby współosiowo lub przesunięte TRAPEZOWE- korzystne
zawartości poszczególnych frakcji, średnice cząstek d10,d30,d60-średnice które z
kształty ziaren produktu, eksploatacja dłuższa z racji większych zębów, małą
mniejszymi stanowią odp ilość %. Uziarnienie gruntu charakteryzują dwa wskaz
niki
efektywność mat wilgotnych i gliniastych Z ZEBAMI OSTRYMI podczas
wsk krzywizny uziarnienia C=(d30^2)/(d10*d60) wsk różnoziarnistości U=d60/d10
eksploatacji zęby ścierajasie i utwardza się stal, w rezult. skały miękkie
Podział gruntów od różnoziarnistości równoziar U 1do5-piaski wydmowe, lessy,
FALISTYMI- miękkie i twarde mat, trwałość-najlepsze, większe
różnoziar U 5do15-gliny holoceńskie, b. różnoziar U>15-gliny zwałowe, pospółki. Grunt
zapotrzebowanie energii
dobrze uziarniony jeśli C 1do3, U>4dla żwirów, U>6dla piasków Parametry opisujące
własności fizyczne podstaw cechy fiz: wilgotność w, gęstość właściwa ro_s, gęstość
objętościowa ro pochodne stopień zagęszczenia ID, wsk zagęszczenia Is, gęstość obj
szkieletu gruntowego ro_d, porowatość n, wsk porowatości e, wilgotność całkowita w,
stopień wilgotności Sr, wsk plastyczności IP, stopień plastyczności I_L.
V (obj gruntu)=Vs(obj szkieletu)+Vw(obj wody)+Va(obj
powietrz)=Vs+Vp(obj porów) mm(masa gruntu
wilgotnego)=ms(masa szkieletu)+mw(masa wody)
wilgotność gruntu w-procentowy stosunek masy wody mw zawartej w jego porach do
masy szkieletu gruntowego ms. W=mw/ms*100%
wilgotność naturalna-wilgotność, jaką ma grunt w stanie naturalnym
gęstość objętościowa gruntu ro-stosunek masy próbki gruntu do obj tej próbki łącznie
z porami ro=mm/V, gamma(ciężar objętościowy)=ro*g
gęstość właściwa gruntu ro_s-gęst właść szkieletu gruntowego-stosunek masy
szkieletu ms do jej objętości Vs, ro_s=ms/Vs
gęstość objętościowa szkieletu gruntowego ro_d-stos masy szkieletu do jej obj
pierwotnej ro_d=ms/V=100ro/(100+wn)
porowatość n-stosunek obj porów do całej obj próbki n=Vp/V=1-ro_d/ro_s
wsk porowatości e-stos obj porów Vp do obj cząstek gruntu Vs e=Vp/Vs=ro_s/ro_d-1,
n=e/(e+1)
stopień wilgotności Sr-stos obj wody w próbce do obj porów
Sr=Vw/Vp=W*ro_s/(100*ro_w*e)
wilgotność całkowita-wilgotność jaką ma grunt przy całkowitym wypełnieniu porów
wodą (Sr=1)
Konsystencje gruntów spoistych  plastyczna, płynna, zwarta
Granice konsystencji Wl-gran płynności (płynna i plastyczna), Wp-gran plastyczności
(plastyczna i zwarta), Ws-gran skurczalności (półzwarty i zwarty, po jej osiągnięciu
mimo dalszego wysychania nie zmienia swojej obj)
wsk plastyczności Ip-różnica między granicą płynności i plastyczności, ozn ile wody w %
w stosunku do masy szkieletu wchłania dany grunt przy przejściu z półzwartego w
płynny Ip=Wl=Wp
stopień plastyczności I_L Il=(Wn-Wp)/(Wl-Wp)
wilgotność optymalna w_opt-taka przy której uzyskuje się największe zagęszczenie w
przypadku gruntów spoistych i niektórych niespoistych.
Cechy gruntów-główne: gęstośćwłaśc, ziarnistość, porowatość, stopień zagęszcz,
wilgotn, plast, spójność, tarcie wewn i zewn, inne: geneza powstania,
wielowarstwowość budowy, różne krzt, cząstek stałych, różne struktury budowy,
anizotropowość, przyczepność, kąt usypowy
metody badań wytrzymałości gruntów i skał badanie wytrzym na ścinanie, próba
trójosiowego ściskania, jednoosiowego ściskania, poprzecznego ściskania (test
brazylijski)
Opis procesu urabiania gruntów 1. Charakter ruchu narzędzia a)translacyjny vs=vt
b)złożony (translac_obrotowy), 2. Kształt toru skrawania a)ograniczony, krzywoliniowy
b)nieograniczony, 3. Kształt narzędzia 4. Kształt powierzch gruntu urabianego, 5. Strukt
i param gruntu oraz param oddział narzędzi na grunt. Proces może mieć charakter
stały lub cyklicznie ustalony-zrywarka, równiarka; samopodobny; zmienny
Metody analizy procesów urabiania  przybliżone i badania techn; met. Nośności
graniczne (ścisłe, przybliżone); met opisu ruchu narzędzia. Met przybl i bad techn-
opory urabiania są superpozycją różnych oporów:
Fu=Fs(skrawania)+Ft(tarcia)+Fp(przemieszczania)+Fn(napełniania)+Fh(podnoszenia)
Metoda Dombrowskiego-dobrze przybliża opór skrawania: Ws=F*K F-przekrój pow.
Skrawania, K-jednostkowy opór skrawania wyzn z doświadczeń.
Metoda Wetrowa-uwzględnia przestrzenny mechanizm procesu skrawania i wpływ
kąta skrawania na wartość oporu
Metoda Zelenina-za punkt wyjścia przyjęty parametr zwięzłości gruntu C
uwzględniający m.in. wpływ wilgotności
Opory odspajania Ws=l*K_l l-dł odspajanej warstwy, k_L-jednostk liniowy opór
odspajania
Podział koparek z
ródło napędu spalinowe, spal-elektr, elektr; rodzaj osprzętu
roboczego przedsiębierne, podsiębierne, z osp. Chwytakowym; na sposób napędu
osprzętu mechaniczne (linowe), hydrauliczne. Układy zwodzenia podparty,
podwieszony, korbowy
podział kruszarek, mobilność: stacjonarne, częściowo ruchome, przewoz
ne na
podwoziu kołowym lub gąsienicowym ogólnie 1. Szczękowe  z dolnym lub górnym
zawieszeniem szczęki ruchowej; dwurozporowe; jednorozporowe; inne specjalnej
konstrukcji; 2. Stożkowe; 3. Walcowe; 4. Uderzeniowe: obciążone w sposób cykliczny
(szczękowe), obciążone w sposób ciągły (walcowe, stożkowe, uderzeniowe)