Prędkość, a możliwości produkcyjne
1.Zawsze istnieje więcej niż jeden sposób wykorzystania zasobów.
2.Możemy wybierać sposób spośród alternatyw wykorzystania zasobów.
3.Z każdym wyborem wiąże się koszt.
Koszt alternatywny  wartość najbardziej preferowanej, ale nie wybranej alternatywy tak długo jak
nasze zasoby są rzadkie, ograniczone, ale możemy wybrać.
Krzywa możliwości produkcyjnych- graficzne przedstawienie różnych kombinacji dóbr, gdy zasoby w
pełni efektywnie wykorzysta.
Wybór pomiędzy inwestycjami, a konsumpcją.
Dobro inwestycyjne służy kolejnym procesom produkcyjnym.
Dobro konsumpcji służy bieżącej konsumpcji.
Dobra inwestycyjne zwiększają przyszłe możliwości produkcyjne. Konsekwencją tego jest
przesuwanie krzywej na zewnątrz układu. Takie przesuwanie jest przejawem wzrostu gospodarczego.
Wraz z przesuwaniem krzywej rośnie zwiększanie ilości dóbr konsumpcyjnych. Nie wymaga
konsumpcja zarazem zmniejszania inwestycji. Wraz ze wzrostem możliwości inwestycji krzywa
przesuwa się w prawo. Długookresowy wzrost gospodarczy danego kraju zależy w dużej mierze od
zdolności do rezygnacji z bieżącej konsumpcji na rzecz inwestycji. Złożenie krzywej zależy od
projektór, które są realizowane. Kraj powielający dotychczasowe rozwiązania nie osiąga tak dobrych
efektów jak kraje inwestujące badania rozwojowe i nowe technologie.
Jeżeli wzrasta konsumpcja spada ilość dóbr konsumpcyjnych ale i inwestycyjnych a co za tym idzie
spadek wzrostu gospodarczego.
Dobro prywatne  jest to dobro wykorzystywane przez właściciela.
Dobro publiczne- jest to dobro wykorzystywane przez dużą ilość osób.
Dostarczone przez rząd dobra powodują najczęściej przesunięcie krzywej w lewo, spowodowane
niechęcią do pracy i częstym pobieraniem świadczeń.
Produkowanie dóbr przez państwo jest nieefektywne. Dobra nie są w pełni wykorzystywane.
Sposoby poprawy produktywności rzadki zasobów:
" Substytucja zasobów
" Specjalizacja pracy
" Korzyści skali  obniżka kosztów jednostkowych zwiększeniem produkcji
Procesem odwrotnym jest dysekonomia skali
Pieniądz usprawni handel, skróci czas wymiany handlowej
Handel  pozwala na gromadzenia korzyści dzięki uzyskaniu oszczędności na produkcji.
Kategorie i prawa rynku
Rynek  miejsce gdzie dochodzi do realizacji kupna  sprzedaży.
Rynek wolnokonkurencyjny :
" Wielkość podmiotów ( popyt i podaż)
" Cenę kształtuje rynek
" Brak barier wejścia lub wyjścia z rynku
" Każdy uczestnik ma pełną informację o rynku
" Przestawialność aparatu wytwórczego
Rynek monopolistyczny:
" Mnogość podmiotów po stronie popytu, podaż po stronie monopolisty
" Cena monopolowa ustalana przez monopolistę
" Bariery wejścia na rynek
" Brak przejrzystości rynku
Oligopol  wielkość podmiotów po stronie popytu, podaż  kilku producentów, ceny ustalają
producenci, istnieją bariery wejścia na rynek, średnia przejrzystość rynku.
Popyt  ilość dobra jaką konsumenci są w stanie kupić w danym okresie i po danej cenie.
Popyt potencjalny  chęć nabycia, ale brak środków do realizacji pomysłu.
Determinanty popytu:
" Cena dobra, zamienników, suplementów
" Jakość dobra
" Czas dostarczenia
" Reklama
" Dochody konsumenta
" Moda
" Uregulowania prawne
Paradoks Giffera  wraz ze wzrostem ceny danego produktu rośnie popyt na to dobro.
Podaż  ilość dobra jaką producenci sprzedają w danym czasie i po danej cenie.
Determinanty podaży:
" Cena
" Ceny czynników produkcji
" Stosowane technologie
" Oczekiwania producentów odnośnie przyszłych cen
Współczynniki elastyczności popytu:
Cenowa elastyczność popytu  reakcja popytu na zmianę ceny
" Gdy E=1 popyt proporcjonalny
" Gdy E>1 popyt bardzo elastyczny
" Gdy E<1 popyt małoelastyczny
" Gdy E=0 popyt sztywny
" Gdy E=oo popyt doskonale elastyczny
E= %zmiana popytu/%zmiana ceny
Dochodowa elastyczność popytu- reakcja popytu na zmianę dochodów realnych konsumentów
E = %zmiana popytu/%zmiana dochodu
Mieszana elastyczność popytu  reakcja popytu na dane dobro przy zmianie ceny innego dobra
E= %zmiana popytu/%zmiana suplementu
Z tych współczynników korzysta:
" Rząd  optymalne ustalenie podatków
" Przedsiębiorstwo  pozwala regulować ceny, popyt, pomaga podjąć decyzje inwestycyjne ,
pozwala przewidzieć zyski i straty, pozwala sterować produkcją
Determinanty elastyczności popytu:
" Zmiana ceny
" Moda, gusty, kultura
" Substytuty
" Liczba konkurencji
" Majętność konsumentów
Nadwyżka rynkowa  podaż zdecydowanie wyższa od popytu.
Niedobór rynkowy  popyt wyższy od podaży.
Cena  ilość pieniędzy jaką kupujący musi zapłacić za dobro lub usługę.
Formuła kosztowa  cena powinna pokryć koszty i zapewnić zyski.
Formuła popytowa  cena dostosowana do wielkości popytu.
Determinanty ceny:
" Koszty produkcji
" Ceny wprowadzone przez konkurencję
" Gotowość konsumenta do akceptacji ceny
Funkcje ceny:
" Funkcja informacyjna
" Funkcja redystrybucyjna
" Funkcja pobudzająca
Ceny kartelowe  ustalane przez producenta mającego wyłączność na produkcję danego przedmiotu,
jest to cena katalogowa.
Ceny urzędowe  ustalane przez organy państwowe
Ceny orientacyjne  ustalane na produkty rozproszone (np. rzemieślnictwo)
Przedsiębiorstwo  jest organizacją wyodrębnioną ekonomicznie i prawnie, którego celem jest zysk.
Każde wyznacza sobie cele i środki.
Odrębność ekonomiczna  dysponowanie zasobem majątkowym przez właścicieli .
Osobowość prawna  zdolność do zawierania umów, podejmowania decyzji, brania kredytów itp.
Kryteria przedsiębiorstwa:
Kryterium własności: państwowe, prywatne, spółki, komunalne
Kryterium Pozycji rynkowej: doskonale konkurencyjne, o ograniczonej konkurencji, monopole.
Kryterium wielkości: małe, średnie, wielkie.
Kryterium rodzaju działalności: produkcyjne, usługowe.
Przedsiębiorstwo własności indywidualnej  każdy może zgłosić działalność:
" Właściciel nie dba o akceptację innych
" Właściciel kontroluje i decyduje
" Wszystkie zyski traktowane są jako dochód i jest opodatkowany.
" Rozmiar, forma i skala operacji nie mogą rosnąć szybciej niż własne środki finansowe
" Brak wsparci z zewnątrz
" Właściciel ponosi w całości ryzyko
" Działalność przedsiębiorstwa wygasa wraz ze śmiercią właściciela
" W razie upadłości majątek firmy idzie na pokrycie długów
Spółki
Spółki osobowe  odpowiedzialność przypisana jest do konkretnej osoby.
" Spółka cywilna  powstaje na podstawie umowy cywilnej zawartej między wspólnikami, nie
ma osobowości prawnej. Wspólnicy wnoszą wkłady kapitałowe lub majątek stanowiące
majątek firmy. Odpowiedzialność spoczywa na wspólnikach. Może być zawierana w sposób
ustny. Występując ze spółki zabiera się wniesiony wkład. Jeżeli przedsiębiorstwo przekroczy
zysk 800 000 Euro w ciągu 2 lat trzeba przekształcić na inną formę działalności.
" Spółka jawna  obowiązuje umowa w formie pisemnej, działalność reguluje kodeks spółek
handlowych nie ma osobowości prawnej, wkład staje się majątkiem firmy, musi być
zarejestrowana w rejestrze handlowym, odpowiedzialność spada na wszystkich wspólników,
najbardziej rozpowszechniona
" Spółka partnerska  w celu wykonywania wolnego zawodu, obowiązek zarejestrowania w
rejestrze handlowym i sądowym, za błędy merytoryczne odpowiada konkretna osoba,
odpowiedzialność ograniczona.
" Spółka komandytowa  za zobowiązania odpowiada co najmniej jeden wspólnik, umowa w
formie aktu notarialnego.
" Spółka komandytowo  akcyjna  akcjonariusz nie odpowiada, minimalny wkład to 5000 zł i
gdy spółka ma więcej niż 25 osób  rada nadzorcza.
Spółki kapitałowe  odpowiedzialność jest przypisana do kapitału.
" Mają osobowość prawną
" Zarządzanie może być oddzielone od własności kapitału
" Funkcjonuje niezależnie od tego kto jest właścicielem i kto zarządza
" Odpowiedzialność tylko do wniesionego wkładu
" Właściciele nie odpowiadają całym majątkiem
o Sp. Z O.O.  za zobowiązania i straty spółki odpowiadają do wysokości wkładu, minimalny
kapitał zakładowy to 5000 zł, dzielony na udziały imienne, może być tylko jeden
udziałowiec.
o Spółka akcyjna  kapitał zakładowy to 50000 zł podzielony na akcje, akcje nie są imienne,
większe spółki mają charakter publiczny, taka spółka musi ujawniać stan swojego
majątku, regulując dodatkowo przepisy o obrocie papierów wartościowych, akcje można
sprzedawać na rynku zamkniętym lub otwartym. W dużych spółkach skład właścicieli
zmienia się. Jedynie posiadacze dużych pakietów muszą się ujawniać.
Korporacja - duża spółka akcyjna zarządzana, zarząd kontrolowany przez radę nadzorczą, wybieraną
na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Za pakiet kontrolny uznaje się pakiet 15% akcji. Największe
pakiety posiadają udziałowcy. Działalność korporacji zależna jest od menadżera, który może być
wynagradzany za pomocą opcji.
Podatek
Zasady ogólne  18% i 32% stawki podatkowe, możliwość odpisania kosztów od przychodów i
wychodzi dochód, który jest opodatkowany, wspólnie rozliczany ze współmałżonkiem lub samotnie
wychowywanym dzieckiem, możliwość skorzystania z ulg podatkowych.
Podatek korporacyjny (CIT)  19% od dochodu, brak możliwości wspólnego rozliczania i korzystania z
ulg.
Ryczałt  określony procent przychodu firmy, różny dla danej działalności, 3% dla handlu, 5,5% dla
działalności wytwórczej i robót budowlanych, 8,5% dla działalności usługowej, 17% dla niektórych
form usługowych np. hotele, 20 % dla wolnych zawodów. Forma ta jest dostępna dla przychodów
200 000 Euro.
Karta podatkowa  co miesiąc płaci się fiskusowi stałą kwotę podatku, liczą się rodzaj działalności
oraz liczba mieszkańców, przeznaczona jest dla małych przedsiębiorstw i rzemieślników.
Sposoby obniżenia kosztów wejścia na rynek  przejęcie przedsiębiorstwa już istniejącego.
y
ródła finansowania:
" Kapitał własny
" Kapitał dłużny ( kredyt, pożyczka)
Kapitał ma zawsze koszty:
" Kapitał własny + oczekiwany zysk
" Kapitał dłużny  odsetki
Koszt kapitału  średnia ważona kosztów kapitału wszystkich z
ródeł finansowania.
Teoria Modiglliauego  Millera:
Struktura finansowania nie ma znaczenia . Występuje tu stała, oczekiwana stopa zysku uzależnion
tylko od aktywów (majątku produkcyjnego)
Tradycyjna teoria kosztu kapitału:
Istnieje optymalny poziom finansowania dający minimalny koszt finansowania. Wraz ze zmianą
ryzyka następuje zmiana oczekiwanej stopy zysku.
Metody pozyskiwania finansowania:
" Akcje  pakiety praw własności do spółki, które uprawniają udziałowca do udziału w
zyskach w postaci dywidendy.
" Kredyt bankowy  może być długo lub krótkookresowy.
" Bony komercyjne  służą finansowaniu krótkoterminowemu, przeważnie emitowane
przez bank w imieniu przedsiębiorstwa
" Obligacje przedsiębiorstw
" Leasing  z
ródło finansowania w postaci udostępnienia środków trwałych
przedsiębiorstwa za opłatę leasingową. Firmy leasingowe są cały czas właścicielami
przedmiotu.
Leasing operacyjny  pozwala zwiększyć koszt uzyskania przychodu o wartość całej raty leasingowej,
nie pogarsza on wskaz
nika zadłużenia, nie jest uwidoczniony jako zadłużenie w bilingu.
Leasing finansowy  pozwala na odpisanie raty odsetkowej i amortyzacji.
Leasing zwrotny  polega na sprzedaniu przedsiębiorstwu leasingowemu przedmiotu a następnie
wzięciu go w leasing.
Każdy przedsiębiorca może starać się o dotacje z UE
Efektywność  zbiór informacji wykorzystywanych do podejmowania decyzji inwestycyjnych, wraz ze
wzrostem efektywności spada stopień ryzyka oraz wzrasta płynność rynku.
Rynki w gospodarce finansowej: rynek produktów i usług, rynek czynników produkcji  jest miejscem
wymiany instrumentów finansowych pomiędzy podmiotami emitującymi, podmiotami nabywającymi
oraz pośrednikami.
Rynek pieniężny  krótkoterminowe lokaty i kredyty, certyfikaty pieniężne, weksle.
Rynek walutowy  sprzedaż/kupno walut.
Rynek bankowy  długoterminowe lokaty i kredyty, bony.
Rynek papierów wartościowych  akcje i obligacje.
Integracja gospodarcza
Najważniejsze przyczyny powstania:
" Czynniki naturalne
" Czynniki związane z opłacalnością produkcji
" Międzynarodowy podział pracy
Integracja gospodarcza polega na prowadzeniu przez grupę państw wspólnej polityki gospodarczej,
która ma na celu obniżenie barier w dziedzinie handlu ograniczonego obejmującego te kraje, które
należą do tej grupy.
Integracja gospodarcza :
a) Międzynarodowe porozumienia
b) Tworzenie wspólnych rynków
Preferencyjne porozumienia handlowe  niskie bariery w handlu zagranicznym.
Strefy wolnego handlu  wyeliminowanie barier handlu zagranicznego między krajami członkowskim.
Unia celna  brak barier między krajami członkowskimi, wspólne uzgodnienia odnośnie polityki
handlowej wobec krajów trzecich.
Wspólny rynek  dodatkowo zezwala na swobodny przepływ pracy i kapitału.
Unia gospodarcza  dodatkowo zmierza do ujednolicenia w zakresie polityki pieniężnej i fiskalnej.
Kryteria przystąpienia do UE:
" Każdy z krajów musi być krajem demokratycznym
" Gospodarka rynkowa
" Zastosowanie prawa wspólnotowego
" Wysoki poziom rozwoju gospodarczego
Kryterium przystąpienia do Eurolandu  inflacja mniejsza od 1,5 pkt. % od średniej inflacji 3 krajów o
najniższej inflacji.
Kryterium kursu walutowego  przez 2 lata kurs waluty do Euro musi mieścić się w założonym
przedziale.
Kryterium długoterminowej stopy procentowej  nie może być wyższa od średniej o więcej niż 2 pkty
%.
Deficyt nie może przekraczać 3% PKB, dług publiczny nie może przekraczać 60% PKB.
Kryterium zgodności prawa  nasze prawo musi być zgodne ze statutem EBC
Wprowadzenie Euro:
" Likwidacja wahań kursowych
" Eliminacja kosztów transakcyjnych
" Przejrzystość cen
" Integracja europejskiego rynku finansowego
" Stabilność cen, niska inflacja
Cechy instrumentów finansowych:
Płynność
" Podzielność
" Zamienność
" Okres
" Zwrot
" Ryzyko
Funkcje rynku finansowego:
" informacyjna
" Stworzenie mechanizmu, dzięki któremu inwestor może w każdej chwili sprzedać nabyte
instrumenty finansowe, rynek zapewnia płynność
" Ograniczenie kosztów transakcji  dzięki wzrostowi efektywności rynku zmniejsza się różnica
pomiędzy stopami lokat branych i udzielanych między cenami kupna i sprzedaży walut itp.
oferowanych przez tego samego uczestnika rynku.
Giełda papierów wartościowych  przepływ kapitału od inwestorów do tych, którzy potrafią dobrze je
spożytkować aby emitować na giełdzie należy założyć konto inwestycyjne w biurze maklerskim.
Inflacja  proces wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce. Skutkiem tego procesu jest
spadek siły nabywczej pieniądza krajowego.
Przyczyny inflacji:
" Nadmierne zwiększanie podaży pieniądza
" Niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych
" Niezrównoważony budżet państwa
" Wadliwa struktura gospodarki
Obligacja  papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i
zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Bycie w UE:
Zalety:
-Przymus dostosowania aparatu sądowniczego oraz prawa do standardów Unii Europejskiej może
poprawić dochodzenie praw obywateli w sądach.
-Wstąpienie do UE pozwoliło na poruszanie się po całym terytorium UE bez posiadania paszportu, a
jedynie z prawem jazdy.
- Na poziomie nauki czy pracy każdy z obywateli UE może szukać pracy i kształcić się na całym
terytorium UE, bez względu na kraj z którego pochodzi.
-Wstąpienie do UE pozwoliło Polsce na wejście do obszarów pokojowych, ustabilizowanych i
partnerskich stosunków pomiędzy krajami.
Wady:
- niektóre z firm musiały ograniczyć wielkość produkcji, co prowadzi do ich upadku
- wystąpił przyrost bezrobotnych
-będąc członkiem UE, konieczne jest współfinansowanie jej budżetu